Polskie Państwo Podziemne było fenomenem na skalę europejską

Ruch oporu w krajach okupowanych przez Niemców w czasie II wojny światowej był zjawiskiem bardzo powszechnym. Ale tylko w Polsce powstał cały system podziemnego państwa, obejmujący niemal wszystkie dziedziny życia. Polskie Państwo Podziemne było fenomenem na skalę europejską.
T. Gutry Polskie Państwo Podziemne było fenomenem na skalę europejską
T. Gutry / Tygodnik Solidarność
Leszek Masierak

Klęska wrześniowa była dla polskiego społeczeństwa prawdziwym szokiem. Mit mocarstwowości, pielęgnowany i szerzony przez sanacyjne władze, prysnął – a razem z nim zaufanie do rządzących i armii.

Sprawy zbyt poważne dla wojskowych

Niemal natychmiast zaczęły powstawać różnego rodzaju organizacje konspiracyjne – głównie o charakterze zbrojnym, lecz bardzo wielu ludzi zdawało sobie sprawę, że wojna jest zajęciem zbyt poważnym, aby pozostawiać ją jedynie żołnierzom. Stronnictwa polityczne zepchnięte w cień za rządów Piłsudskiego i jego następców natychmiast podjęły działania, aby mieć wpływ na kształtujące się polskie podziemie. Gdy 27 września w broniącej się jeszcze Warszawie generał Michał Karaszewicz-Tokarzewski tworzył Służbę Zwycięstwu Polski, od początku szukał porozumienia z przedstawicielami najróżniejszych ugrupowań. Tak powstała Główna Rada Polityczna, w skład której weszli wybitni przedstawiciele poszczególnych partii – Mieczysław Niedziałkowski z PPS, Maciej Rataj z SL, Leon Nowodworski z SN i Mieczysław Michałowicz z SD. Gdy w grudniu 1939 roku premier Władysław Sikorski powołał Związek Walki Zbrojnej, o cywilnej organizacji podziemnej nie wspominano. Jednak sytuacja zmieniała się bardzo szybko – GRP przestała istnieć; Niedziałkowskiego i Rataja Niemcy rozstrzelali w Palmirach, pozostali dwaj jej członkowie wycofali się z prac. W lutym 1940 utworzono nową reprezentację – Polityczny Komitet Porozumiewawczy, w skład którego weszli przedstawiciele już pięciu ugrupowań, dołączyło bowiem Stronnictwo Pracy. Ciało to przemianowano następnie na Główny Komitet Polityczny – współpracujący ściśle z Komendantem ZWZ. Jednak dopiero mianowanie przez premiera Delegata Rządu na Kraj pozwoliło na utworzenie jednolitej struktury cywilnego podziemia.
Pierwszym Delegatem został były prezydent Poznania Cyryl Ratajski. Zrezygnował on z tej funkcji 15 września 1942 roku ze względu na stan zdrowia – zmarł miesiąc później. Jego następcą został Jan Piekałkiewicz – ale 19 lutego 1943 roku został aresztowany przez Gestapo i rychło zamordowany. Funkcję Delegata objął wówczas Jan Stanisław Jankowski.



#REKLAMA_POZIOMA#

Oceń artykuł
Wczytuję ocenę...

 

POLECANE
Wiceszef MSZ Rosji grozi Polsce: Będzie jednym z priorytetowych celów z ostatniej chwili
Wiceszef MSZ Rosji grozi Polsce: "Będzie jednym z priorytetowych celów"

Jeżeli w Polsce zostanie rozmieszczona broń nuklearna NATO, to broń ta stanie się dla Rosji jednym z priorytetowych celów - powiedział rosyjski wiceminister spraw zagranicznych Siergiej Riabkow, cytowany w czwartek przez agencję Reutera za lokalnymi mediami.

Cimoszewicz oskarżony o potrącenie rowerzystki. Nowe informacje z ostatniej chwili
Cimoszewicz oskarżony o potrącenie rowerzystki. Nowe informacje

Sąd Rejonowy w Hajnówce (Podlaskie) podjął decyzję o zasięgnięciu uzupełniającej opinii biegłych, którzy przygotowywali ekspertyzy w śledztwie dotyczącym potrącenia rowerzystki przez europosła, byłego premiera Włodzimierza Cimoszewicza - dowiedziała się PAP w sądzie.

Sąd Najwyższy podjął decyzję w sprawie wnuka byłego prezydenta Lecha Wałęsy z ostatniej chwili
Sąd Najwyższy podjął decyzję w sprawie wnuka byłego prezydenta Lecha Wałęsy

Sąd Najwyższy oddalił wniosek kasacyjny w sprawie dwóch młodych mężczyzn skazanych za rozbój i pobicie obywateli Szwecji. Jednym z nich był wnuk byłego prezydenta Lecha Wałęsy. Bartłomiej W. odbywa karę 4 lat więzienia.

PE za wprowadzeniem limitu płatności gotówką. O jakie kwoty chodzi? z ostatniej chwili
PE za wprowadzeniem limitu płatności gotówką. O jakie kwoty chodzi?

Europarlament przyjął w środę przepisy, które mają wzmocnić walkę z praniem brudnych pieniędzy w UE. Jeśli zatwierdzi je Rada UE, zakaz płatności gotówką powyżej określonej kwoty zostanie wprowadzony.

Ryoyu Kobayashi skoczył 291 metrów! Zobacz najdłuższy skok w historii [WIDEO] z ostatniej chwili
Ryoyu Kobayashi skoczył 291 metrów! Zobacz najdłuższy skok w historii [WIDEO]

Japończyk Ryoyu Kobayashi ustanowił nieoficjalny rekord świata w długości lotu narciarskiego, osiągając odległość 291 metrów na specjalnie przygotowanej skoczni na zboczu wzgórza Hlidarfjall w miejscowości Akureyri na Islandii.

Były premier alarmuje: Ceny prądu dla przedsiębiorców będą no limit z ostatniej chwili
Były premier alarmuje: Ceny prądu dla przedsiębiorców będą no limit

„Pani Hennig-Kloska zapominała złożyć wniosek o notyfikacje pomocy dla przedsiębiorców. Innymi słowy ceny prądu dla przedsiębiorców będą noLimit” – alarmuje były premier Mateusz Morawiecki.

Obrońca ks. Michała Olszewskiego ujawnia szokujące kulisy sprawy z ostatniej chwili
Obrońca ks. Michała Olszewskiego ujawnia szokujące kulisy sprawy

„Ponieważ sprawa się rozlewa po dziennikarzach (rozmaitych barw i orientacji) pragnę odnieść się do ujawnionych już informacji” – pisze mec. dr Krzysztof Wąsowski, pełnomocnik ks. Michała Olszewskiego.

Mariusz Kamiński: Nie bójcie się, czasy walki z korupcją wrócą z ostatniej chwili
Mariusz Kamiński: Nie bójcie się, czasy walki z korupcją wrócą

– Jedyne moje przesłanie do funkcjonariuszy służb antykorupcyjnych w naszym kraju było takie: walić w złodziei niezależnie od tego, do jakiego ugrupowania się przykleili – mówił na antenie RMF były szef MSWiA Mariusz Kamiński.

Lista podsłuchwianych przez system Pegasus nie będzie jawna. Bodnar podał powody z ostatniej chwili
Lista podsłuchwianych przez system Pegasus nie będzie jawna. Bodnar podał powody

– To jest dla mnie przykre, że nawet na tej sali zwracam się do osób, które zostały objęte inwigilacją – mówił w Sejmie minister sprawiedliwości Adam Bodnar, przedstawiając sprawozdanie w Sejmie. Dodał, że lista podsłuchiwanych przez system Pegasus nie będzie jawna.

Niemieckie media: Polski pokaz siły w Waszyngtonie z ostatniej chwili
Niemieckie media: Polski pokaz siły w Waszyngtonie

„Pozycja Polski w NATO daje jej ogromny wpływ na sojuszników. Mówi się, że dyplomaci odegrali ważną rolę w porozumieniu USA w sprawie miliardowej pomocy dla Ukrainy. W przeciwieństwie do swoich europejskich sojuszników Warszawa ma do dyspozycji ważny zestaw instrumentów” – pisze niemiecki „Die Welt”.

REKLAMA

Polskie Państwo Podziemne było fenomenem na skalę europejską

Ruch oporu w krajach okupowanych przez Niemców w czasie II wojny światowej był zjawiskiem bardzo powszechnym. Ale tylko w Polsce powstał cały system podziemnego państwa, obejmujący niemal wszystkie dziedziny życia. Polskie Państwo Podziemne było fenomenem na skalę europejską.
T. Gutry Polskie Państwo Podziemne było fenomenem na skalę europejską
T. Gutry / Tygodnik Solidarność
Leszek Masierak

Klęska wrześniowa była dla polskiego społeczeństwa prawdziwym szokiem. Mit mocarstwowości, pielęgnowany i szerzony przez sanacyjne władze, prysnął – a razem z nim zaufanie do rządzących i armii.

Sprawy zbyt poważne dla wojskowych

Niemal natychmiast zaczęły powstawać różnego rodzaju organizacje konspiracyjne – głównie o charakterze zbrojnym, lecz bardzo wielu ludzi zdawało sobie sprawę, że wojna jest zajęciem zbyt poważnym, aby pozostawiać ją jedynie żołnierzom. Stronnictwa polityczne zepchnięte w cień za rządów Piłsudskiego i jego następców natychmiast podjęły działania, aby mieć wpływ na kształtujące się polskie podziemie. Gdy 27 września w broniącej się jeszcze Warszawie generał Michał Karaszewicz-Tokarzewski tworzył Służbę Zwycięstwu Polski, od początku szukał porozumienia z przedstawicielami najróżniejszych ugrupowań. Tak powstała Główna Rada Polityczna, w skład której weszli wybitni przedstawiciele poszczególnych partii – Mieczysław Niedziałkowski z PPS, Maciej Rataj z SL, Leon Nowodworski z SN i Mieczysław Michałowicz z SD. Gdy w grudniu 1939 roku premier Władysław Sikorski powołał Związek Walki Zbrojnej, o cywilnej organizacji podziemnej nie wspominano. Jednak sytuacja zmieniała się bardzo szybko – GRP przestała istnieć; Niedziałkowskiego i Rataja Niemcy rozstrzelali w Palmirach, pozostali dwaj jej członkowie wycofali się z prac. W lutym 1940 utworzono nową reprezentację – Polityczny Komitet Porozumiewawczy, w skład którego weszli przedstawiciele już pięciu ugrupowań, dołączyło bowiem Stronnictwo Pracy. Ciało to przemianowano następnie na Główny Komitet Polityczny – współpracujący ściśle z Komendantem ZWZ. Jednak dopiero mianowanie przez premiera Delegata Rządu na Kraj pozwoliło na utworzenie jednolitej struktury cywilnego podziemia.
Pierwszym Delegatem został były prezydent Poznania Cyryl Ratajski. Zrezygnował on z tej funkcji 15 września 1942 roku ze względu na stan zdrowia – zmarł miesiąc później. Jego następcą został Jan Piekałkiewicz – ale 19 lutego 1943 roku został aresztowany przez Gestapo i rychło zamordowany. Funkcję Delegata objął wówczas Jan Stanisław Jankowski.



#REKLAMA_POZIOMA#


Oceń artykuł
Wczytuję ocenę...

 

Polecane
Emerytury
Stażowe