Wyraźnie zapisano, że wydatki na wsparcie tych regionów zalicza się także do wydatków klimatycznych. Przeszła również moja poprawka w aneksie do rozporządzenia zaznaczająca, że regiony przemysłowe zasługują na wsparcie, a to przede wszystkim regiony górnicze, co ma ogromne znaczenie dla Śląska. 

InvestEU to nowy program inwestycyjny Unii Europejskiej, następca obecnie działającego programu o nazwie EFSI, który ma udzielać gwarancji UE w wysokości 38 mld euro. Gwarancje te mają pobudzić inwestycje z innych źródeł, w tym głównie inwestycje prywatne, w obszarach wspieranych przez InvestEU. Według ocen samej Komisji Europejskiej inwestycje te do 2030 r. mogą sięgnąć aż 650 mld euro. Program ten może być ogromną szansą, ale jego sukces zależy oczywiście od wielu czynników. Trudno z góry założyć jak skuteczne będą gwarancje UE w dłuższej perspektywie czasowej i czy faktycznie zachęcą inwestycje prywatne w tak dużej sali. Ale jeszcze ważniejsze jest dla nas to, co konkretnie będzie wspierane z tego programu. 

W ostatnich latach daje się zauważyć wyraźny trend odchodzenia od wspierania polityki spójności w celu wspierania nowoczesnych technologii oraz polityki klimatycznej. Nie inaczej jest z programem InvestEU. Prawdopodobnie około 40 proc. wszystkich inwestycji wspieranych z InvestEU będzie musiało realizować cele klimatyczne UE.

Nie jestem zwolennikiem tak wysoko postawionych celów, gdyż po pierwsze część środków może nie zostać wykorzystana, po drugie nie mogą być one rozkładane równomiernie w całej UE, gdyż niektóre państwa są znacznie bardziej zaawansowane w transformacji energetycznej. Z drugiej strony oczywiste było dla mnie, że na poziomie parlamentu nie jest możliwe wygranie batalii o obniżenie progu na wydatki klimatyczne. Dlatego kluczowe dla mnie stało się możliwie szerokie ujęcie zagadnień klimatycznych i na tym polu udało się odnieść spore sukcesy. 

Po pierwsze, dzięki moim poprawkom wpisano wyraźnie, że do inwestycji wspieranych przez InvestEU zalicza się wydatki społeczne i infrastrukturalne na wsparcie regionów przechodzących transformację związaną z polityką klimatyczną. Po drugie, wyraźnie wskazano, że wydatki na wsparcie tych regionów zalicza się także do wydatków klimatycznych. Po trzecie, w aneksie do rozporządzenia przeszła moja poprawka, która zaznacza, że te regiony przemysłowe, które zasługują na wsparcie, to przede wszystkim właśnie regiony górnicze, co ma ogromne znaczenie dla Śląska. Do tej pory bowiem wiele się mówi o wsparciu regionów górniczych, ale niewiele się robi, żeby je faktycznie wesprzeć.

Trudno dziś przesądzać, jak dokładnie będzie wyglądać ostateczny rozkład wydatków i ile trzeba będzie przeznaczać na cele klimatyczne, ale w przypadku przyjęcia tak wysokiego progu zaproponowany przeze mnie rozszerzony zakres wydatków wspierających politykę klimatyczną spowoduje, że restrukturyzacja regionów górniczych ma szansę na uzyskanie niezbędnego finansowania. 

Jadwiga Wiśniewska

Artykuł pochodzi z najnowszego numeru "TS" (49/2018) do kupienia w wersji cyfrowej tutaj.