Uczeni z PAN: projekt podstawy programowej marginalizuje ewolucję

W projekcie podstawy programowej z biologii dla klas 5.- 8. marginalizuje się nauczanie o ewolucji. To zdecydowany krok wstecz - alarmują przedstawiciele Komitetu Biologii Środowiskowej i Ewolucyjnej PAN. Apelują o przywrócenie w tym zakresie poprzednich zapisów.nKomitet Biologii Środowiskowej i Ewolucyjnej PAN przeanalizował projekt podstawy programowej z biologii dla klas V-VIII szkoły podstawowej, porównując ją z aktualnie obowiązującą podstawą programową dla gimnazjum.
Gellinger Uczeni z PAN: projekt podstawy programowej marginalizuje ewolucję
Gellinger / pixabay
Choć projekt ten jest w dużej mierze powtórzeniem obecnie obowiązującej podstawy, to "niektóre wprowadzone zmiany budzą nasz głęboki niepokój" - piszą przedstawiciele KBŚiE PAN w przesłanym PAP w czwartek stanowisku.
 
Zdaniem naukowców podstawowym mankamentem projektowanej podstawy programowej jest "marginalizacja nauczania o ewolucji". Według nich nauczanie to zostało sprowadzone do wyrwanych z kontekstu zagadnień, poruszanych na końcu cyklu nauczania biologii.
 
Badacze z KBiŚiE PAN zwracają uwagę, że z celów kształcenia zniknęło zdanie „[uczeń] wskazuje ewolucyjne źródła różnorodności biologicznej”.
 
"Wymaganie to zapewniało obecność myślenia ewolucyjnego w całym cyklu nauczania biologii, a zwłaszcza przy omawianiu różnorodności biologicznej" - uważają naukowcy. Są zgodni, że teoria ewolucji jest spoiwem biologii, wyjaśniając jednocześnie jedność i różnorodność życia na Ziemi. "Ewolucja jest źródłem złożoności i różnorodności organizmów. Biologia nauczana bez ewolucji staje się zbiorem niepowiązanych ze sobą faktów do zapamiętania, ale nie do zrozumienia" - piszą w liście powołując się na stanowisko amerykańskiego genetyka Theodosiusa Dobzhansky’ego.
 
Naukowcy z KBiŚiE PAN podkreślają też, że z treści kształcenia zniknęło wymaganie szczegółowe „[uczeń] przedstawia źródła wiedzy o jej przebiegu [tj. ewolucji]”. Jak komentują, to wymaganie umożliwiało powiązanie pojęcia ewolucji z dotychczasową wiedzą ucznia, np. na temat genetyki, ekologii czy budowy organizmów. "Pozwalało wykazać, że teoria ewolucji ma solidne podstawy naukowe. Bez tego powiązania, zagadnienia ewolucyjne są abstrakcyjne, tracą swoją moc wyjaśniającą i integrującą w nauczaniu biologii" - alarmują.
 
"Obniżenie rangi ewolucji w projekcie podstawy przez usunięcie ewolucyjnego kontekstu nauczania biologii jest zdecydowanym krokiem wstecz. Apelujemy o wprowadzenie do podstawy odpowiednich celów kształcenia i treści nauczania, które odzwierciedlałyby znaczenie teorii ewolucji we współczesnej biologii" - zaznaczają. Ich zdaniem można to osiągnąć np. przywracając zapisy w tym zakresie z aktualnie obowiązującej podstawy programowej. "Uwzględnienie ewolucji w celach kształcenia nie zwiększa zakresu treści do realizacji w szkole podstawowej, a określa jedynie kontekst, w jakim te treści powinny być realizowane na lekcjach biologii" - zaznaczają autorzy stanowiska.
 
Krytyczne nastawienie KBŚiE PAN nie dotyczy całości projektu podstawy programowej. Naukowcy np. "z satysfakcją" przyjmują uwzględnienie w projekcie podstawy programowej zagadnień z zakresu zagrożeń różnorodności biologicznej oraz ochrony przyrody.
 
"Z dużym niepokojem natomiast konstatujemy brak zagadnień z zakresu ochrony środowiska. Zagrożenia środowiskowe, takie jak globalne ocieplenie (które zaczyna już w istotny sposób wpływać na życie wielu społeczeństw) czy kwestia zagospodarowywania śmieci i odpadów, powinny być znane każdemu obywatelowi, bowiem bez powszechnej świadomości i akceptacji niezbędnych zmian w gospodarce nie będziemy w stanie podjąć skutecznych działań zapobiegających degradacji środowiska" - piszą.
 
Biolodzy przypominają, że po reformie edukacyjnej większość młodzieży będzie się uczyła biologii jedynie w szkole podstawowej. "Powinna z niej wynieść kanon wiedzy biologicznej, niezbędny nie tylko w życiu codziennym, ale także pomagający zrozumieć otaczający świat. Podstawy wiedzy o środowisku oraz wiedzy o ewolucji do tego kanonu ponad wszelką wątpliwość należą" - można przeczytać w stanowisku.
 
Zdaniem przedstawicieli komitetu zniknięcie z projektu podstawy programowej wielu wymagań o charakterze przekrojowym, integrującym wiedzę, sprawia, że "szkolna biologia staje się zbiorem faktów do nauczenia się na pamięć, w mniejszym stopniu natomiast jest narzędziem do wyjaśniania otaczającego świata". Naukowcy mają też wątpliwości, czy zapisy przewidziane uprzednio do realizacji przez młodzież w wieku 13-15 lat sprawdzą się w nauczaniu dzieci w wieku 11-14 lat.
 
Komitet Biologii Środowiskowej i Ewolucyjnej PAN jest jednym z dziewięciu komitetów naukowych przy Wydziale II Nauk Biologicznych i Rolniczych PAN. Został powołany w 2016 r., ale kontynuuje tradycję poprzednich komitetów PAN, między innymi Komitetu Ekologii, Komitetu Biologii Ewolucyjnej i Teoretycznej oraz Komitetu Ochrony Przyrody.
 
PAP - Nauka w Polsce


 

Oceń artykuł
Wczytuję ocenę...

 

POLECANE
Dramat w Niemczech. Polka wśród ofiar śmiertelnych z ostatniej chwili
Dramat w Niemczech. Polka wśród ofiar śmiertelnych

47-letnia Polka jest jedną z ofiar śmiertelnych wypadku autobusowego, do którego doszło w środę na autostradzie A9 w pobliżu Lipska na wschodzie Niemiec. Policja przekazała w czwartek informacje na temat tożsamości trzech spośród czterech osób zabitych w wypadku.

Dziwne zachowanie Kołodziejczaka na spotkaniu z Ukraińcami. Jest reakcja wiceministra z ostatniej chwili
Dziwne zachowanie Kołodziejczaka na spotkaniu z Ukraińcami. Jest reakcja wiceministra

W środę i w czwartek przedstawiciele resortów infrastruktury, funduszy, rozwoju, finansów, aktywów państwowych oraz rolnictwa uczestniczyli w spotkaniach ze stroną ukraińską. W sieci Ukraińcy opublikowali zdjęcie z nietypową pozą Michała Kołodziejczaka. Jest reakcja wiceministra.

Zełenski: Nie mamy już prawie artylerii z ostatniej chwili
Zełenski: Nie mamy już prawie artylerii

Rosja na 100 proc. wykorzystuje przerwę we wsparciu USA dla Ukrainy; nie mamy już prawie w ogóle artylerii - powiedział w wyemitowanym w czwartek wywiadzie dla amerykańskiej telewizji CBS prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski. Ostrzegł, że bez amerykańskiego wsparcia Ukraina przegra, a wojna bardzo szybko może "przyjść do Europy".

Dramatyczne wyznanie Zbigniewa Ziobry z ostatniej chwili
Dramatyczne wyznanie Zbigniewa Ziobry

"Choroba bardzo przyspieszyła. W ciągu miesiąca schudłem 10 kilogramów, pojawiły się bardzo mocne bóle i towarzyszył mi coraz większy problem z głosem" - powiedział w programie "Debata Dnia" o stanie swojego zdrowia Zbigniew Ziobro.

Naukowy wieczór z dr Kaweckim: Przez 10 lat Polak nominował do Nobla z fizyki Wiadomości
Naukowy wieczór z dr Kaweckim: Przez 10 lat Polak nominował do Nobla z fizyki

Przez ponad 10 lat Polak formalnie nominował do Nagród Nobla z fizyki! To pierwszy przypadek, gdy opinia publiczna się o tym dowiaduje.

Były minister Tuska zaatakował Dominika Tarczyńskiego: Bedzie miał proces z ostatniej chwili
Były minister Tuska zaatakował Dominika Tarczyńskiego: "Bedzie miał proces"

Były minister finansów, Jan Vincent Rostowski zaatakował na Twitterze [X] Dominika Tarczyńskiego. "Będzie miał proces za publikowanie obrzydliwych fake newsów" - odpowiada europoseł Prawa i Sprawiedliwości

Adam Bodnar powinien podać się do dymisji z ostatniej chwili
"Adam Bodnar powinien podać się do dymisji"

Radosław Fogiel, poseł PiS uważa, że służby złamały prawo, wchodząc do domu b. ministra sprawiedliwości Zbigniewa Ziobry. Jak mówił w czwartek w Studiu PAP, w jego ocenie prokurator Marzena Kowalska i szef MS Adam Bodnar powinni za to ponieść odpowiedzialność i podać się do dymisji.

Ukraińcy opublikowali specyficzne zdjęcie Kołodziejczaka. Zachowywał się dziwnie. Wybiegał z pokoju, pociągał nosem z ostatniej chwili
Ukraińcy opublikowali specyficzne zdjęcie Kołodziejczaka. "Zachowywał się dziwnie. Wybiegał z pokoju, pociągał nosem"

W środę i w czwartek przedstawiciele resortów infrastruktury, funduszy, rozwoju, finansów, aktywów państwowych oraz rolnictwa uczestniczyli w spotkaniach ze stroną ukraińską. W sieci Ukraińcy opublikowali zdjęcie z nietypową pozą Michała Kołodziejczaka.

Zastępca Bodnara: Co Pan zamierza zrobić Panie Ministrze? Wiadomości
Zastępca Bodnara: Co Pan zamierza zrobić Panie Ministrze?

Dziś opinią publiczną wstrząsnęły fakty przedstawione w artykule Patryka Słowika "Sienkiewicz, Wrzosek, Wolne Sądy i wniosek. Jak prokurator walczyła o wolne media". Neoprokuratura opublikowała komunikat o tym, że zajmuje się opisanym w artykule wątkami. Do sprawy odniósł się również prokurator Michał Ostrowski, powołany za czasów Zbigniewa Ziobry, ale pełniący nadal obowiązki, zastępca Prokuratora Generalnego. Prokuratorem Generalnym, wbrew zapowiedziom rozdzielenia tych funkcji, jest obecnie minister sprawiedliwości Adam Bodnar.

Rosyjski myślwiec zestrzelony z ostatniej chwili
Rosyjski myślwiec zestrzelony

Rosyjski myśliwiec Su-35 runął w czwartek do morza w pobliżu Sewastopola na okupowanym przez Rosję Krymie; według wstępnych doniesień pilot przeżył, a maszyna mogła zostać zestrzelona omyłkowo przez rosyjską obronę przeciwlotniczą - podało Radio Swoboda.

REKLAMA

Uczeni z PAN: projekt podstawy programowej marginalizuje ewolucję

W projekcie podstawy programowej z biologii dla klas 5.- 8. marginalizuje się nauczanie o ewolucji. To zdecydowany krok wstecz - alarmują przedstawiciele Komitetu Biologii Środowiskowej i Ewolucyjnej PAN. Apelują o przywrócenie w tym zakresie poprzednich zapisów.nKomitet Biologii Środowiskowej i Ewolucyjnej PAN przeanalizował projekt podstawy programowej z biologii dla klas V-VIII szkoły podstawowej, porównując ją z aktualnie obowiązującą podstawą programową dla gimnazjum.
Gellinger Uczeni z PAN: projekt podstawy programowej marginalizuje ewolucję
Gellinger / pixabay
Choć projekt ten jest w dużej mierze powtórzeniem obecnie obowiązującej podstawy, to "niektóre wprowadzone zmiany budzą nasz głęboki niepokój" - piszą przedstawiciele KBŚiE PAN w przesłanym PAP w czwartek stanowisku.
 
Zdaniem naukowców podstawowym mankamentem projektowanej podstawy programowej jest "marginalizacja nauczania o ewolucji". Według nich nauczanie to zostało sprowadzone do wyrwanych z kontekstu zagadnień, poruszanych na końcu cyklu nauczania biologii.
 
Badacze z KBiŚiE PAN zwracają uwagę, że z celów kształcenia zniknęło zdanie „[uczeń] wskazuje ewolucyjne źródła różnorodności biologicznej”.
 
"Wymaganie to zapewniało obecność myślenia ewolucyjnego w całym cyklu nauczania biologii, a zwłaszcza przy omawianiu różnorodności biologicznej" - uważają naukowcy. Są zgodni, że teoria ewolucji jest spoiwem biologii, wyjaśniając jednocześnie jedność i różnorodność życia na Ziemi. "Ewolucja jest źródłem złożoności i różnorodności organizmów. Biologia nauczana bez ewolucji staje się zbiorem niepowiązanych ze sobą faktów do zapamiętania, ale nie do zrozumienia" - piszą w liście powołując się na stanowisko amerykańskiego genetyka Theodosiusa Dobzhansky’ego.
 
Naukowcy z KBiŚiE PAN podkreślają też, że z treści kształcenia zniknęło wymaganie szczegółowe „[uczeń] przedstawia źródła wiedzy o jej przebiegu [tj. ewolucji]”. Jak komentują, to wymaganie umożliwiało powiązanie pojęcia ewolucji z dotychczasową wiedzą ucznia, np. na temat genetyki, ekologii czy budowy organizmów. "Pozwalało wykazać, że teoria ewolucji ma solidne podstawy naukowe. Bez tego powiązania, zagadnienia ewolucyjne są abstrakcyjne, tracą swoją moc wyjaśniającą i integrującą w nauczaniu biologii" - alarmują.
 
"Obniżenie rangi ewolucji w projekcie podstawy przez usunięcie ewolucyjnego kontekstu nauczania biologii jest zdecydowanym krokiem wstecz. Apelujemy o wprowadzenie do podstawy odpowiednich celów kształcenia i treści nauczania, które odzwierciedlałyby znaczenie teorii ewolucji we współczesnej biologii" - zaznaczają. Ich zdaniem można to osiągnąć np. przywracając zapisy w tym zakresie z aktualnie obowiązującej podstawy programowej. "Uwzględnienie ewolucji w celach kształcenia nie zwiększa zakresu treści do realizacji w szkole podstawowej, a określa jedynie kontekst, w jakim te treści powinny być realizowane na lekcjach biologii" - zaznaczają autorzy stanowiska.
 
Krytyczne nastawienie KBŚiE PAN nie dotyczy całości projektu podstawy programowej. Naukowcy np. "z satysfakcją" przyjmują uwzględnienie w projekcie podstawy programowej zagadnień z zakresu zagrożeń różnorodności biologicznej oraz ochrony przyrody.
 
"Z dużym niepokojem natomiast konstatujemy brak zagadnień z zakresu ochrony środowiska. Zagrożenia środowiskowe, takie jak globalne ocieplenie (które zaczyna już w istotny sposób wpływać na życie wielu społeczeństw) czy kwestia zagospodarowywania śmieci i odpadów, powinny być znane każdemu obywatelowi, bowiem bez powszechnej świadomości i akceptacji niezbędnych zmian w gospodarce nie będziemy w stanie podjąć skutecznych działań zapobiegających degradacji środowiska" - piszą.
 
Biolodzy przypominają, że po reformie edukacyjnej większość młodzieży będzie się uczyła biologii jedynie w szkole podstawowej. "Powinna z niej wynieść kanon wiedzy biologicznej, niezbędny nie tylko w życiu codziennym, ale także pomagający zrozumieć otaczający świat. Podstawy wiedzy o środowisku oraz wiedzy o ewolucji do tego kanonu ponad wszelką wątpliwość należą" - można przeczytać w stanowisku.
 
Zdaniem przedstawicieli komitetu zniknięcie z projektu podstawy programowej wielu wymagań o charakterze przekrojowym, integrującym wiedzę, sprawia, że "szkolna biologia staje się zbiorem faktów do nauczenia się na pamięć, w mniejszym stopniu natomiast jest narzędziem do wyjaśniania otaczającego świata". Naukowcy mają też wątpliwości, czy zapisy przewidziane uprzednio do realizacji przez młodzież w wieku 13-15 lat sprawdzą się w nauczaniu dzieci w wieku 11-14 lat.
 
Komitet Biologii Środowiskowej i Ewolucyjnej PAN jest jednym z dziewięciu komitetów naukowych przy Wydziale II Nauk Biologicznych i Rolniczych PAN. Został powołany w 2016 r., ale kontynuuje tradycję poprzednich komitetów PAN, między innymi Komitetu Ekologii, Komitetu Biologii Ewolucyjnej i Teoretycznej oraz Komitetu Ochrony Przyrody.
 
PAP - Nauka w Polsce


 


Oceń artykuł
Wczytuję ocenę...

 

Polecane
Emerytury
Stażowe