Relacja Franciszka Kamińskiego ze strajku w Kopalni Rudna po wprowadzeniu stanu wojennego

Zamieszczamy relację ze strajku w Kopalni Rudna po wprowadzeniu stanu wojennego. Relacje opisał Franciszek Kamiński w maszynopisie. Maszynopis udostępnił Tygodnikowi Solidarność i Tysol.pl
nieznany Relacja Franciszka Kamińskiego ze strajku w Kopalni Rudna po wprowadzeniu stanu wojennego
nieznany / archiwum Solidarnosci
(…) Ja zgodnie z tygodniowym obłożeniem mam zjechać na dół, ale nie przebieram się, chodzę po szatniach, staram się rozeznać nastroje. Ludzie zakładają robocze ubrania, zaczynają pobierać lampy i pochłaniacze, szykują się do zjazdu. Gnam więc na nadszybie do znajomej sygnalistki Danki Kamińskiej. Mówię jej, że będzie strajk, niech więc na razie nie opuszcza na dół chętnych już do zjazdu. Wbrew oczekiwaniom, z pięcioosobowego Prezydium KZ [Zakładowej Komisji Robotniczej NSZZ „Solidarność” w ZG „Rudna”] zjawił się tylko Paweł Kotlicki, wybrany po mojej rezygnacji. Szybko dochodzimy do wniosku, że należy natychmiast powstrzymać ludzi od zjazdu, bo inaczej ze strajku nic nie będzie. Biegniemy na schody wiodące do markowni i nadszybia. Wyciągam z zanadrza transparent, rozciągamy go z Pawłem na szerokość schodów i wygłaszam krótkie przemówienie bez żadnego przygotowania: „To co się stało wczoraj, to jest bezprawie i zamach na swobody związkowe i obywatelskie. Nie możemy pozostać bierni i stwarzać pozorów akceptacji tego bezprawia. Jedyną dostępną bronią i formą protestu dla pracowników jest strajk. Tego domaga się honor i godność obywatela i związkowca”. Paweł uzupełnia moje wystąpienie. Nie zmuszamy nikogo do strajkowania, ale apelujemy o przystąpienie do protestu. Wiemy, że zaczynają strajkować inne kopalnie i huty miedzi, strajki trwają również w całej Polsce. Strajk w takiej chwili, to jest po prostu obywatelski obowiązek i nic nie może nas z tego obowiązku zwolnić bez piętna hańby. Wtem na schodach pojawia się dyrektor techniczny Andrzej J. [Januchta]. Odczytuje odpowiednie artykuły dekretu o stanie wojennym zakazujące strajków, działalności związkowej i grożące odpowiednio wysokimi wyrokami. Apeluje o rozsądek, respektowania prawa, uzasadnia już swoimi słowami dobrodziejstwa stanu wojennego. Zaczynają się gwizdy, obelgi pod adresem dyrektora J.

Uciszam ludzi, przekrzykując spora wrzawę, machając wolną ręka. Po chwili jest cisza jak makiem zasiał. Ripostuję dyrektorowi J., że to wszystko wiemy z radia,telewizji i obwieszczeń, a podane jest to w o wiele bardziej zrozumiałej formie i poprawną polszczyzną. Poza tym spojrzenie pana dyrektora na sprawę różni się cokolwiek od spojrzenia nas wszystkich. Wywołuje to śmiech i burzę oklasków. Tu muszę dodać, że spojrzenie dyrektora J. rzeczywiście różniło się od naszego, bo był on bowiem mocno zezowaty, a jego sposób formułowania zdań i słownictwo pozostawiało wiele do życzenia. Ludzie to w lot pochwycili i stąd ten śmiech i oklaski. Dyrektor odszedł jak zmyty, a ludzie już na nowo poczuli więź i zaufanie do siebie. Nie było potrzeby dalszego agitowania za strajkiem.

Około [godziny] 7.00 przyjeżdżają pracownicy umysłowi, wraz z nimi pojawiają się członkowie Prezydium KZ: przewodniczący Andrzej Poroszewski, jego zastępca Staszek Lembas, Krystyna Michalik – skarbnik –księgowa i Witek Majewski. Ponieważ siedziba „Solidarności” jest opieczętowana, jako tymczasowe lokum służy im markownia. Tam postanawiamy, że zgodnie z wcześniejszymi ustaleniami Komisja Zakładowa zaczyna funkcjonować jako Komitet Strajkowy. Trzeba podejmować liczne decyzje w sprawie funkcjonowania kopalni, wyznaczać ludzi na niezbędne dyżury, konsultować to z dozorem. O 7.30 przychodzimy do dyrektora naczelnego Jana Sadeckiego. Są tam już zgromadzeni jego zastępcy, zawiadowca, kierownik robót górniczych i tzw. aktyw społeczno-polityczny: sekretarz PZPR, ZMS i przewodniczący związków branżowych. Wszyscy zachowują się jakby o niczym nie wiedzieli. Andrzej Poroszewski prosi dyrektora o wydanie polecenia otwarcia cechowni, bo ludzie nie mają się gdzie zgromadzić, a zachodzi pilna potrzeba spotkania dyrekcji z nimi. „Aktywiści” podnoszą głos, że nie ma takiej potrzeby w tej chwili, ludzie chcą pracować i nie można ich odrywać od pracy.

Wówczas wtrącam, że potrzeba jest, bo faktycznie jest strajk, czy się to komuś podoba, czy nie, że strajkujący zechcą pewnie wysunąć jakieś postulaty, a odmowa otwarcia cechowni może tylko spowodować zniszczenie całkiem porządnych drzwi. Spada na mnie grad oskarżeń o spowodowanie strajku, bardzo modny wówczas „ekstremizm” i rozrabiactwo. Słowna przepychanka między nami a dyrekcją i „aktywistami” trwa jakiś czas, ale w końcu do wszystkich dociera, że strajk jest naprawdę i dyrekcja może być tylko pośrednikiem między strajkującymi i władzami stanu wojennego, nie może natomiast tego strajku zgasić, bo tu nie chodzi o sprawy zakładowe.

Po otwarciu cechowni do zgromadzonych tam górników wkrótce przyszedł [dyrektor] naczelny Jan Sadecki. W krótkim przemówieniu powiedział, ze nie ocenia słuszności podjęcia strajku. Nie zamierza też nikogo agitować ani za, ani przeciw. Jesteśmy wszyscy dorosłymi ludźmi i zdajemy sobie sprawę z tego co się stało i wynikających stąd zagrożeń. On, jako dyrektor tej kopalni, górnik i jednocześnie członek NSZZ „Solidarność” pozostaje z nami niezależnie od rozwoju sytuacji i konsekwencji z tego wynikających, bowiem nadszedł czas, że godność i honor znaczą więcej niż kariera zawodowa i splendory władzy. To przemówienie spotkało się z ogromnym aplauzem strajkujących.

Następnego dnia wokół kopalni pojawiło się wojsko, a w zakładzie narastał animusz strajkujących. Nie no tylko spróbują nas zaatakować – mówili niektórzy – to im damy tak popalić, ze zapomną jak się nazywają. Zaczynało to być groźne. Jakieś tam kilofy, zaostrzone kotwie i łańcuchy przeciwko broni palnej – to może się skończyć tylko ofiarami, i to wśród naszych kolegów. Takiej odpowiedzialności [Zakładowy] Komitet Strajkowy nie mógł brać na swoje sumienie.

Robiliśmy wszystko, ryzykując utratę zaufania załogi, nawet wyrzucenie za bramę, by utemperować wojownicze nastroje. Wpuszczamy na teren kopalni pułkownika [Bogdana] Garusa i majora Maślanego z MO  oraz pułkownika Majewskiego z LWP, którzy chcą pertraktować z załogą o zakończeniu strajku. Przewodniczący Andrzej Poroszewski typuje cztery osoby do prowadzenia rozmów z wojskowo-milicyjnym sztabem: mnie, Pawła Kotlickiego i Staszka Sabata z naszej Komisji Zakładowej i Grzegorza Laskę z ZBK Bytom jako przedstawiciela firm inwestycyjnych strajkujących z nami. W piątkę udajemy się na spotkanie z dowódcami. Postraszyli nas odpowiednimi artykułami dekretu, żądając rozwiązania strajku. My przekonywaliśmy, że nie jesteśmy w stanie nakazać tego kilku tysiącom ludzi, którzy są przy tym nastawieni raczej agresywnie, najlepiej niech się sami przekonają o nastrojach i spróbują porozmawiać ze strajkującymi na cechowni. Oczywiście ich przemówienia nikogo nie zastraszyły, a wystąpienie płk. Majewskiego, który słabo mówił po polsku i używał jakiejś polsko-rosyjskiej mieszanki, omal nie skończyły się zlinczowaniem. Znowu musieliśmy rzucić na szalę cały swój autorytet, by do tego nie dopuścić. We wtorek i środę jeszcze kilkakrotnie spotkaliśmy się z dowódcami, ale do niczego to nie doprowadziło. Wspólny wyjazd na „pole zachodnie” naszej kopalni utwierdził tylko nas i mundurowych, że ludzie dobrowolnie nie opuszczą kopalni. Upór strajkujących i solidarna z załogą postawa dyrektora Jana Sadeckiego spowodowała zdjęcie go ze stanowiska. Zakład zostaje zmilitaryzowany, płk. Majewski zostaje jego komisarzem i mianuje dyrektorem naczelnym Andrzeja Januchtę. Cały czas utrzymywaliśmy swoimi sposobami kontakt z innymi zakładami, wiedzieliśmy więc, jak kolejno pacyfikowano ZANAM, ZG „Lubin”, ZG „Polkowice” i DEFIL [Dolnośląską Fabrykę Instrumentów Lutniczych w Lubinie].

#NOWA_STRONA#

Górnicy z ZG „Polkowice” częściowo przeszli do nas istniejącym, podziemnym połączeniem. Trzymała się Huta [Miedzi] „Głogów”, grożąc w razie interwencji wygaszeniem pieców. Z radia dowiedzieliśmy się o masakrze na „Wujku”. Było już wiadomo, ze władza nie liczy się z niczym i jest gotowa na wszystko. W tej sytuacji wszyscy już zrozumieli, czym by się skończył aktywny opór w czasie interwencji. Można było tylko robić rzeczy ułatwiające wyjście z godnością i opóźniające bezpośredni kontakt z ZOMO. Plan opuszczenia zakładu opracowaliśmy dokładnie w różnych wariantach w zależności od kierunku uderzenia. Ostatnia noc strajku miała bardzo poważny charakter. Wszyscy zdawali sobie sprawę z grozy sytuacji. Odprawiono Mszę świętą, spowiedź powszechną, a ksiądz udzielił wszystkim absolucji in articulo mortis.

Było chyba około [godziny] 7.00 rano, jeszcze ciemno i gęsta mgła, gdy rozpoczął się atak. Poczynione wcześniej przygotowania i zabezpieczenia nie dopuściły do narażenia zdrowia i życia strajkujących. Strajkujący w z góry ustalonym porządku opuszczali zakład w dwóch grupach pod moim i Andrzeja Poroszewskiego dowództwem do punktu zbornego w kościele w Polkowicach. Po zajęciu szybów głównych ZOMO około południa spacyfikowały szyby zachodnie.

Nasza piątka prowadząca rozmowy, znana z nazwisk i wyglądu niemiała innego wyjścia niż ukrywanie się. Po kilku dniach okazało się, że Staszka Sabata nikt nie poszukuje, może dlatego, ze mjr Maślany był jego kuzynem? To dla nas było bardzo korzystne, że jeden z nas, godzien absolutnego zaufania może się swobodnie poruszać. Nie zawiodłem się i później ani razu na Staszku Sabacie.

Franciszek Kamiński

 

Oceń artykuł
Wczytuję ocenę...

 

POLECANE
Szef KPRM: Nie należy się spodziewać, że konsultacje z Ukrainą przyniosą jakiś przełom z ostatniej chwili
Szef KPRM: Nie należy się spodziewać, że konsultacje z Ukrainą przyniosą jakiś przełom

– Nie należy się spodziewać, że czwartkowe polsko-ukraińskie konsultacje międzyrządowe przyniosą jakiś przełom; w sprawie rolnictwa stanowiska są rozbieżne. Ważne, że prowadzimy dialog, ale stan rozmów nie jest jeszcze zadowalający – powiedział PAP szef Kancelarii Prezesa Rady Ministrów Jan Grabiec.

Rafał Trzaskowski zapowiedział zwolnienie brata „Pablo Moralesa” z ostatniej chwili
Rafał Trzaskowski zapowiedział zwolnienie brata „Pablo Moralesa”

Na antenie TVP Info trwa debata wyborcza kandydatów na prezydenta stolicy. Rafał Trzaskowski zapowiedział zwolnienie brata bliźniaka „Pablo Moralesa”. Przypomnijmy, że znany dziennikarz śledczy Marcin Dobski na łamach Salonu24 poinformował, że brat „Pablo Moralesa” jest prezesem podlegającej Rafałowi Trzaskowskiemu spółki i hejtuje w sieci.

Sensacyjne dane: Polska najważniejszym partnerem handlowym Niemiec z ostatniej chwili
Sensacyjne dane: Polska najważniejszym partnerem handlowym Niemiec

„Chiny zepchnięte z pierwszego miejsca: Polska po raz pierwszy najważniejszym partnerem handlowym Berlina” – pisze tagesspiegel.de.

Prof. Zbigniew Krysiak: Europejskie superpaństwo doprowadzi do wywłaszczenia obywateli Wiadomości
Prof. Zbigniew Krysiak: Europejskie superpaństwo doprowadzi do wywłaszczenia obywateli

Instytut Myśli Schumana zainicjował Solidarny Ruch Oporu przeciwko superpaństwu w Europie. O tym i o skutkach zbudowania europejskiego superpaństwa mówił na kanale Optyka Schumana prof. Zbigniew Krysiak, założyciel i przewodniczący Rady Programowej Instytutu.

Morawiecki: Akcją służb rząd chce przykryć swoją ogromną nieudolność z ostatniej chwili
Morawiecki: Akcją służb rząd chce przykryć swoją ogromną nieudolność

– Dlaczego akurat teraz, przed świętami, obecny rząd przedsięwziął taką akcję? Odpowiedź jest oczywista. Rząd chce przykryć swoją ogromną nieudolność w realizacji obietnic wyborczych – powiedział były premier Mateusz Morawiecki na antenie telewizji wPolsce.

Atak terrorystyczny pod Moskwą. USA wydały komunikat z ostatniej chwili
Atak terrorystyczny pod Moskwą. USA wydały komunikat

– Rosjanie wiedzą, że ich twierdzenia na temat odpowiedzialności USA i innych państw za zamach w Krasnogorsku są kategorycznie fałszywe – powiedział w środę rzecznik Departamentu Stanu Matthew Miller. Skomentował w ten sposób wypowiedzi przedstawicieli Kremla obwiniające USA i Ukrainę za atak dżihadystów.

Agencja S&P obniża prognozę PKB Polski z ostatniej chwili
Agencja S&P obniża prognozę PKB Polski

Wzrost gospodarczy w Polsce w 2024 r. wyniesie 2,8 proc., a więc będzie niższy niż wynikało z wcześniejszych prognoz – poinformowało S&P Global. Powodem obniżki prognozy jest słaby wzrost w Europie Zachodniej – wyjaśniono.

Minister rolnictwa mianował nowego Głównego Lekarza Weterynarii z ostatniej chwili
Minister rolnictwa mianował nowego Głównego Lekarza Weterynarii

Minister rolnictwa i rozwoju wsi Czesław Siekierski mianował nowego Głównego Lekarza Weterynarii.

Pogoda na Wielkanoc. IMGW wydał komunikat z ostatniej chwili
Pogoda na Wielkanoc. IMGW wydał komunikat

Środa zapowiada się słonecznie w całym kraju. Chmury, jak powiedziała PAP synoptyk IMGW Grażyna Dąbrowska, mogą się zdarzyć tylko gdzieniegdzie, głównie na północnym wschodzie, ale będzie ich niewiele. To ma być ciepły dzień, szczególnie na południowym zachodzie. Wiatr najsilniej powieje w górach.

Matecki o działaniach ABW: Zabrali laptop mojej żony i zdjęcia rodzinne z ostatniej chwili
Matecki o działaniach ABW: Zabrali laptop mojej żony i zdjęcia rodzinne

– Zabrali laptop mojej żony, z którego zamawiała np. rzeczy dla naszego dziecka. Na tym laptopie nigdy sam nie pracowałem, nie korzystałem z niego i nie było na nim żadnych dokumentów. Zabrali mi nawet zdjęcia rodzinne! Sytuacja jest absurdalna – powiedział w rozmowie z portalem DoRzeczy.pl poseł Suwerennej Polski Dariusz Matecki.

REKLAMA

Relacja Franciszka Kamińskiego ze strajku w Kopalni Rudna po wprowadzeniu stanu wojennego

Zamieszczamy relację ze strajku w Kopalni Rudna po wprowadzeniu stanu wojennego. Relacje opisał Franciszek Kamiński w maszynopisie. Maszynopis udostępnił Tygodnikowi Solidarność i Tysol.pl
nieznany Relacja Franciszka Kamińskiego ze strajku w Kopalni Rudna po wprowadzeniu stanu wojennego
nieznany / archiwum Solidarnosci
(…) Ja zgodnie z tygodniowym obłożeniem mam zjechać na dół, ale nie przebieram się, chodzę po szatniach, staram się rozeznać nastroje. Ludzie zakładają robocze ubrania, zaczynają pobierać lampy i pochłaniacze, szykują się do zjazdu. Gnam więc na nadszybie do znajomej sygnalistki Danki Kamińskiej. Mówię jej, że będzie strajk, niech więc na razie nie opuszcza na dół chętnych już do zjazdu. Wbrew oczekiwaniom, z pięcioosobowego Prezydium KZ [Zakładowej Komisji Robotniczej NSZZ „Solidarność” w ZG „Rudna”] zjawił się tylko Paweł Kotlicki, wybrany po mojej rezygnacji. Szybko dochodzimy do wniosku, że należy natychmiast powstrzymać ludzi od zjazdu, bo inaczej ze strajku nic nie będzie. Biegniemy na schody wiodące do markowni i nadszybia. Wyciągam z zanadrza transparent, rozciągamy go z Pawłem na szerokość schodów i wygłaszam krótkie przemówienie bez żadnego przygotowania: „To co się stało wczoraj, to jest bezprawie i zamach na swobody związkowe i obywatelskie. Nie możemy pozostać bierni i stwarzać pozorów akceptacji tego bezprawia. Jedyną dostępną bronią i formą protestu dla pracowników jest strajk. Tego domaga się honor i godność obywatela i związkowca”. Paweł uzupełnia moje wystąpienie. Nie zmuszamy nikogo do strajkowania, ale apelujemy o przystąpienie do protestu. Wiemy, że zaczynają strajkować inne kopalnie i huty miedzi, strajki trwają również w całej Polsce. Strajk w takiej chwili, to jest po prostu obywatelski obowiązek i nic nie może nas z tego obowiązku zwolnić bez piętna hańby. Wtem na schodach pojawia się dyrektor techniczny Andrzej J. [Januchta]. Odczytuje odpowiednie artykuły dekretu o stanie wojennym zakazujące strajków, działalności związkowej i grożące odpowiednio wysokimi wyrokami. Apeluje o rozsądek, respektowania prawa, uzasadnia już swoimi słowami dobrodziejstwa stanu wojennego. Zaczynają się gwizdy, obelgi pod adresem dyrektora J.

Uciszam ludzi, przekrzykując spora wrzawę, machając wolną ręka. Po chwili jest cisza jak makiem zasiał. Ripostuję dyrektorowi J., że to wszystko wiemy z radia,telewizji i obwieszczeń, a podane jest to w o wiele bardziej zrozumiałej formie i poprawną polszczyzną. Poza tym spojrzenie pana dyrektora na sprawę różni się cokolwiek od spojrzenia nas wszystkich. Wywołuje to śmiech i burzę oklasków. Tu muszę dodać, że spojrzenie dyrektora J. rzeczywiście różniło się od naszego, bo był on bowiem mocno zezowaty, a jego sposób formułowania zdań i słownictwo pozostawiało wiele do życzenia. Ludzie to w lot pochwycili i stąd ten śmiech i oklaski. Dyrektor odszedł jak zmyty, a ludzie już na nowo poczuli więź i zaufanie do siebie. Nie było potrzeby dalszego agitowania za strajkiem.

Około [godziny] 7.00 przyjeżdżają pracownicy umysłowi, wraz z nimi pojawiają się członkowie Prezydium KZ: przewodniczący Andrzej Poroszewski, jego zastępca Staszek Lembas, Krystyna Michalik – skarbnik –księgowa i Witek Majewski. Ponieważ siedziba „Solidarności” jest opieczętowana, jako tymczasowe lokum służy im markownia. Tam postanawiamy, że zgodnie z wcześniejszymi ustaleniami Komisja Zakładowa zaczyna funkcjonować jako Komitet Strajkowy. Trzeba podejmować liczne decyzje w sprawie funkcjonowania kopalni, wyznaczać ludzi na niezbędne dyżury, konsultować to z dozorem. O 7.30 przychodzimy do dyrektora naczelnego Jana Sadeckiego. Są tam już zgromadzeni jego zastępcy, zawiadowca, kierownik robót górniczych i tzw. aktyw społeczno-polityczny: sekretarz PZPR, ZMS i przewodniczący związków branżowych. Wszyscy zachowują się jakby o niczym nie wiedzieli. Andrzej Poroszewski prosi dyrektora o wydanie polecenia otwarcia cechowni, bo ludzie nie mają się gdzie zgromadzić, a zachodzi pilna potrzeba spotkania dyrekcji z nimi. „Aktywiści” podnoszą głos, że nie ma takiej potrzeby w tej chwili, ludzie chcą pracować i nie można ich odrywać od pracy.

Wówczas wtrącam, że potrzeba jest, bo faktycznie jest strajk, czy się to komuś podoba, czy nie, że strajkujący zechcą pewnie wysunąć jakieś postulaty, a odmowa otwarcia cechowni może tylko spowodować zniszczenie całkiem porządnych drzwi. Spada na mnie grad oskarżeń o spowodowanie strajku, bardzo modny wówczas „ekstremizm” i rozrabiactwo. Słowna przepychanka między nami a dyrekcją i „aktywistami” trwa jakiś czas, ale w końcu do wszystkich dociera, że strajk jest naprawdę i dyrekcja może być tylko pośrednikiem między strajkującymi i władzami stanu wojennego, nie może natomiast tego strajku zgasić, bo tu nie chodzi o sprawy zakładowe.

Po otwarciu cechowni do zgromadzonych tam górników wkrótce przyszedł [dyrektor] naczelny Jan Sadecki. W krótkim przemówieniu powiedział, ze nie ocenia słuszności podjęcia strajku. Nie zamierza też nikogo agitować ani za, ani przeciw. Jesteśmy wszyscy dorosłymi ludźmi i zdajemy sobie sprawę z tego co się stało i wynikających stąd zagrożeń. On, jako dyrektor tej kopalni, górnik i jednocześnie członek NSZZ „Solidarność” pozostaje z nami niezależnie od rozwoju sytuacji i konsekwencji z tego wynikających, bowiem nadszedł czas, że godność i honor znaczą więcej niż kariera zawodowa i splendory władzy. To przemówienie spotkało się z ogromnym aplauzem strajkujących.

Następnego dnia wokół kopalni pojawiło się wojsko, a w zakładzie narastał animusz strajkujących. Nie no tylko spróbują nas zaatakować – mówili niektórzy – to im damy tak popalić, ze zapomną jak się nazywają. Zaczynało to być groźne. Jakieś tam kilofy, zaostrzone kotwie i łańcuchy przeciwko broni palnej – to może się skończyć tylko ofiarami, i to wśród naszych kolegów. Takiej odpowiedzialności [Zakładowy] Komitet Strajkowy nie mógł brać na swoje sumienie.

Robiliśmy wszystko, ryzykując utratę zaufania załogi, nawet wyrzucenie za bramę, by utemperować wojownicze nastroje. Wpuszczamy na teren kopalni pułkownika [Bogdana] Garusa i majora Maślanego z MO  oraz pułkownika Majewskiego z LWP, którzy chcą pertraktować z załogą o zakończeniu strajku. Przewodniczący Andrzej Poroszewski typuje cztery osoby do prowadzenia rozmów z wojskowo-milicyjnym sztabem: mnie, Pawła Kotlickiego i Staszka Sabata z naszej Komisji Zakładowej i Grzegorza Laskę z ZBK Bytom jako przedstawiciela firm inwestycyjnych strajkujących z nami. W piątkę udajemy się na spotkanie z dowódcami. Postraszyli nas odpowiednimi artykułami dekretu, żądając rozwiązania strajku. My przekonywaliśmy, że nie jesteśmy w stanie nakazać tego kilku tysiącom ludzi, którzy są przy tym nastawieni raczej agresywnie, najlepiej niech się sami przekonają o nastrojach i spróbują porozmawiać ze strajkującymi na cechowni. Oczywiście ich przemówienia nikogo nie zastraszyły, a wystąpienie płk. Majewskiego, który słabo mówił po polsku i używał jakiejś polsko-rosyjskiej mieszanki, omal nie skończyły się zlinczowaniem. Znowu musieliśmy rzucić na szalę cały swój autorytet, by do tego nie dopuścić. We wtorek i środę jeszcze kilkakrotnie spotkaliśmy się z dowódcami, ale do niczego to nie doprowadziło. Wspólny wyjazd na „pole zachodnie” naszej kopalni utwierdził tylko nas i mundurowych, że ludzie dobrowolnie nie opuszczą kopalni. Upór strajkujących i solidarna z załogą postawa dyrektora Jana Sadeckiego spowodowała zdjęcie go ze stanowiska. Zakład zostaje zmilitaryzowany, płk. Majewski zostaje jego komisarzem i mianuje dyrektorem naczelnym Andrzeja Januchtę. Cały czas utrzymywaliśmy swoimi sposobami kontakt z innymi zakładami, wiedzieliśmy więc, jak kolejno pacyfikowano ZANAM, ZG „Lubin”, ZG „Polkowice” i DEFIL [Dolnośląską Fabrykę Instrumentów Lutniczych w Lubinie].

#NOWA_STRONA#

Górnicy z ZG „Polkowice” częściowo przeszli do nas istniejącym, podziemnym połączeniem. Trzymała się Huta [Miedzi] „Głogów”, grożąc w razie interwencji wygaszeniem pieców. Z radia dowiedzieliśmy się o masakrze na „Wujku”. Było już wiadomo, ze władza nie liczy się z niczym i jest gotowa na wszystko. W tej sytuacji wszyscy już zrozumieli, czym by się skończył aktywny opór w czasie interwencji. Można było tylko robić rzeczy ułatwiające wyjście z godnością i opóźniające bezpośredni kontakt z ZOMO. Plan opuszczenia zakładu opracowaliśmy dokładnie w różnych wariantach w zależności od kierunku uderzenia. Ostatnia noc strajku miała bardzo poważny charakter. Wszyscy zdawali sobie sprawę z grozy sytuacji. Odprawiono Mszę świętą, spowiedź powszechną, a ksiądz udzielił wszystkim absolucji in articulo mortis.

Było chyba około [godziny] 7.00 rano, jeszcze ciemno i gęsta mgła, gdy rozpoczął się atak. Poczynione wcześniej przygotowania i zabezpieczenia nie dopuściły do narażenia zdrowia i życia strajkujących. Strajkujący w z góry ustalonym porządku opuszczali zakład w dwóch grupach pod moim i Andrzeja Poroszewskiego dowództwem do punktu zbornego w kościele w Polkowicach. Po zajęciu szybów głównych ZOMO około południa spacyfikowały szyby zachodnie.

Nasza piątka prowadząca rozmowy, znana z nazwisk i wyglądu niemiała innego wyjścia niż ukrywanie się. Po kilku dniach okazało się, że Staszka Sabata nikt nie poszukuje, może dlatego, ze mjr Maślany był jego kuzynem? To dla nas było bardzo korzystne, że jeden z nas, godzien absolutnego zaufania może się swobodnie poruszać. Nie zawiodłem się i później ani razu na Staszku Sabacie.

Franciszek Kamiński

 


Oceń artykuł
Wczytuję ocenę...

 

Polecane
Emerytury
Stażowe