Tadeusz Płużański: Proces grupy Pileckiego

3 marca 1948 r. przed Wojskowym Sądem Rejonowym w Warszawie rozpoczął się proces rotmistrza Witolda Pileckiego i jego grupy wywiadowczej. Ten krzywoprzysiężny komunistyczny trybunał wydał trzy wyroki śmierci: na Pileckiego, Marię Szelągowską i Tadeusza Płużańskiego (mojego Ojca). O ludziach ochotnika do Auschwitz powstał właśnie film pt. „Grupa Witolda”, z którego pokazami ruszyliśmy w podróż po kraju.
Witold Pilecki podczas procesu Tadeusz Płużański: Proces grupy Pileckiego
Witold Pilecki podczas procesu / IPN

W swoją drugą, niestety ostatnią misję wywiadowczą Pilecki wyruszył z włoskiej Ancony, przekonując wcześniej do swojego planu gen. Władysława Andersa, dowódcę Polskich Sił Zbrojnych. Do Warszawy, wraz ze swoją łączniczką Marią Szelągowską – rotmistrz dotarł 8 grudnia 1945 r. Do Ankony będzie się też przedzierał podporucznik Tadeusz Płużański, pełniący m.in. rolę kuriera Pileckiego do Andersa. Kiedy bezpieka będzie na tropie grupy Pileckiego, dowódca nie wykona rozkazu Andersa powrotu do Włoch, co określi słowami: „ja stąd [z Polski] nie wyjadę, ktoś tu musi trwać bez względu na konsekwencje”. 26-letni Płużański postąpi wzorem dowódcy: mimo, iż Pilecki przekonywał Tatę do pozostania w Ankonie, wobec zaciskającej się wokół grupy pętli, wróci do Warszawy.

 

Grupa

Jak rotmistrz stworzył swoją grupę wywiadowczą? Wobec rozbicia przygotowywanej przez polskie podziemie na czas okupacji sowieckiej organizacji „Nie”, skompletował ją według dwóch zasad:

  1. Osoby należące w czasie okupacji niemieckiej do Tajnej Armii Polskiej (TAP): Makary Sieradzki, Tadeusz Płużański.
  2. Znajomości rodzinne: rodzina Pileckich znała rodzinę Sieradzkich, rodzina Sieradzkich z kolei znała rodzinę Płużańskich. Mój dziadek Wacław Płużański, przewodniczący Rejonowej Komisji Kierowników warszawskich szkół i dyrektor Publicznej Szkoły Powszechnej nr 93 zatrudniał w niej Helenę Sieradzką, żonę Makarego.

 

Wyrok

Gdy 15 marca 1948 r. Tadeusz Płużański, razem z Witoldem Pileckim i Marią Szelągowską zostanie skazany na karę śmierci (wyrokowali mordercy sądowi: Jan Hryckowian, Józef Badecki, Stefan Nowacki), moja babcia Leokadia Płużańska przeżyje załamanie: jej męża Wacława Niemcy zakatowali na Pawiaku 16 maja 1940 r. za zorganizowanie dla młodzieży obchodów rocznicy Konstytucji 3 maja; starszy od Tadeusza o rok (rocznik 1919) syn Włodek zginął 9 listopada 1943 r. w publicznej egzekucji przy ul. Grójeckiej 47/51; sama cudem przeżyła Powstanie Warszawskie. 

Po orzeczeniu wyroku “sędziowie” WSR sporządzili tajną notatkę: „Z uwagi na popełnienie przez skazanych Pileckiego i Płużańskiego najcięższych zbrodni zdrady stanu i Narodu, pełną świadomość działania na szkodę Państwa i w interesie obcego imperializmu, któremu całkowicie się zaprzedali (…) na ułaskawienie nie zasługują”.

 

Aresztowanie

Cofnijmy się do momentu aresztowania członków grupy wywiadowczej Pileckiego, które nastąpiło 6 maja 1947 r. w mieszkaniu Heleny i Makarego przy ul. Pańskiej 85 m. 6 w Warszawie. Spotkali się tu – jak zwykle - Witold Pilecki i Tadeusz Płużański. Rotmistrz wręczył Ojcu przekaz pocztowy z prośbą o nadanie go. Płużański wyszedł z mieszkania. W pościg za nim ruszyli funkcjonariusze komunistycznej bezpieki. Dotarli na pocztę przy ul. Nowogrodzkiej, tam zdjęli go i natychmiast przewieźli do centrali Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego przy ul. Koszykowej (dziś gmach Ministerstwa Sprawiedliwości w Alejach Ujazdowskich). Rotmistrz opuścił mieszkanie Sieradzkich nie zatrzymywany. W jakimś celu postanowili go jeszcze śledzić? Nie znali jego rysopisu?

Pilecki umówił się z Płużańskim na Pańskiej 85 za dwa dni. Przyjdzie na spotkanie, nie wiedząc, że w mieszkaniu bezpieka założyła kocioł.

 

Egzekucja

3 maja 1948 r. Najwyższy Sąd Wojskowy (kolejni mordercy sądowi: Roman Kryże, Leo – Lew Hochberg, Kazimierz Drohomirecki) wyroki na grupę Pileckiego utrzymał w mocy. Ostatnia instancja – Bolesław Bierut skorzystał z prawa łaski wobec Szelągowskiej i Płużańskiego, biorąc pod uwagę jej płeć i jego młody wiek, co było oczywiście kłamliwym uzasadnieniem, aby tej dwójce życie darować, a rtm Pileckiego zamordować. 

25 maja 1948 r. drzwi celi otworzyły się. Klawisz więzienny krzyknął: „Na literę „P”, zabierać rzeczy i wychodzić. Tadeusz Płużański został poprowadzony do piwnicy pod Pawilonem X, gdzie było miejsce egzekucji. Myślał, że to koniec. Funkcjonariusze wyprowadzili go jednak na więzienny dziedziniec, a stamtąd do pomieszczeń administracyjnych. Tam rozbawieni, oświadczyli: „Ty, taki owaki, masz szczęście, bo nasz prezydent cię ułaskawił na dożywocie”. Ojciec pomyślał, że od wieloletniego ciężkiego więzienia, może lepsza jest szybka śmierć.

Tego dnia, o godz. 21.30 kat Mokotowa, ubek Piotr Śmietański strzelił Witoldowi Pileckiego w tył głowy. Do dziś nie udało się odnaleźć szczątków rotmistrza, choć najwięcej tropów prowadzi na „Łączkę” Powązek Wojskowych. 
 


Oceń artykuł
Wczytuję ocenę...

 

POLECANE
 Daniel Obajtek powołany na prezesa PKN Orlen na kolejną kadencję Wiadomości
Daniel Obajtek powołany na prezesa PKN Orlen na kolejną kadencję

Daniel Obajtek został w czwartek powołany na prezesa zarządu PKN Orlen na kolejną trzyletnią kadencję - podała w czwartek spółka w komunikacie giełdowym.

[WIDEO] A może alfons? Poseł PO obraźliwie o Januszu Kowalskim. Jest odpowiedź polityka Wiadomości
[WIDEO] "A może alfons?" Poseł PO obraźliwie o Januszu Kowalskim. Jest odpowiedź polityka

– Pani poseł szuka pomysłu na wyróżnienie się, bo rzeczywiście nie ma nic merytorycznego do zaproponowania wyborcom ze swojego okręgu – tak Janusz Kowalski skomentował obraźliwe nagranie, jakie na jego temat opublikowała poseł PO Marta Wcisło.

Rekompensata dla Polski z UE. Jest komentarz Beaty Szydło Wiadomości
Rekompensata dla Polski z UE. Jest komentarz Beaty Szydło

Polska dostanie rekompensatę finansową od UE za straty wywołane importem ukraińskiego zboża. Głos na ten temat zabrała europoseł Beata Szydło.

Daily Telegraph: Powinniśmy wzmacniać więzi z Polską. To nowa potęga Europy Wiadomości
"Daily Telegraph": Powinniśmy wzmacniać więzi z Polską. To nowa potęga Europy

Jeśli Wielka Brytania będzie chciała odbudowywać więzi z Europą, powinna to robić poprzez kraje takie jak Polska czy Słowacja. Znacznie lepiej rozumieją one wspólne wyzwania, a Polska staje się nowym europejskim mocarstwem - pisze w czwartek dziennik "Daily Telegraph".

Zapytano Lewandowskiego o Świątek. Piłkarz nie krył zaskoczenia Wiadomości
Zapytano Lewandowskiego o Świątek. Piłkarz nie krył zaskoczenia

Zabawne obrazki, które są zwane powszechnie "memami", są również tworzone w kontekście dwójki ambasadorów polskiego sportu – Igi Świątek i Roberta Lewandowskiego. To właśnie na ich temat pytanie otrzymał kapitan reprezentacji Polski.

Bizneswoman miała przebierać się za policjantkę i napadać z partnerem ludzi w ich domach [WIDEO] Wiadomości
Bizneswoman miała przebierać się za policjantkę i napadać z partnerem ludzi w ich domach [WIDEO]

Reporterzy „Magazynu śledczego Anity Gargas” na tropie bizneswoman, która miała podawać się za policjantkę i wraz z partnerem napadać ludzi w domach. W tle skandaliczne zaniedbania, których mieli dopuszczać się prawdziwi policjanci oraz bierność prokuratury. 

Stan zdrowia papieża Franciszka. Nowe informacje Wiadomości
Stan zdrowia papieża Franciszka. Nowe informacje

Papież Franciszek, przebywający w rzymskiej klinice Gemelli z powodu infekcji dróg oddechowych, pozostanie tam jeszcze prawdopodobnie dwa lub trzy dni - podał włoski dziennik "La Stampa".

Zabraknie papieru toaletowego jak w PRL? To skutek nowych przepisów UE Wiadomości
Zabraknie papieru toaletowego jak w PRL? To skutek nowych przepisów UE

Papier toaletowy może się stać w najbliższym czasie towarem deficytowym? Zagraniczne media zwracają uwagę na nowe przepisy Unii Europejskiej, które mają zakazać sprawdzania produktów związanych z wylesieniem.

Śmigłowce wojskowe i wybuchy w Warszawie. Wydano komunikat Wiadomości
Śmigłowce wojskowe i wybuchy w Warszawie. Wydano komunikat

W piątek 31 marca na warszawskim Rembertowie będą odbywać się ćwiczenia wojskowe z użyciem śmigłowców oraz materiałów wybuchowych; podobne treningi – w okolicach Piaseczna we wtorek, 4 kwietnia; to standardowa działalność – informuje Dowództwo Generalne Rodzajów Sił Zbrojnych.

Poseł PiS złożył mandat Wiadomości
Poseł PiS złożył mandat

Jak podaje portal i.pl, poseł Prawa i Sprawiedliwości Marek Zagórski złożył rezygnację z mandatu posła. Informacje zostały potwierdzone u samego parlamentarzysty.

Emerytury
Stażowe