Ukraina: Ławra Poczajowska przechodzi pod zarząd państwa. Prorosyjskim mnichom wygasła umowa najmu

Druga pod względem znaczenia w prawosławiu ukraińskim – po Ławrze Kijowsko-Pieczerskiej – Ławra Poczajowska powróci pod bezpośredni zarząd państwa – zapowiedział minister kultury i polityki informacyjnej Ukrainy Ołeksandr Tkaczenko. W rozmowie z kanałem telewizyjnym "My - Ukraina" przedstawił on okoliczności i warunki wypowiedzenia umów najmu tym dużym zespołom klasztornym, podlegającym dotychczas Ukraińskiemu Kościołowi Prawosławnemu Patriarchatu Moskiewskiemu (UKP PM).
Ławra Poczajowska Ukraina: Ławra Poczajowska przechodzi pod zarząd państwa. Prorosyjskim mnichom wygasła umowa najmu
Ławra Poczajowska / wikimedia commons/CC BY-SA 2.0/Russian Orthodox Cathedral of St John the Baptist from Washington DC, United States

Wygasła ważność najmu

Szef resortu, który m.in. zajmuje się także stosunkami państwowo-kościelnymi na Ukrainie, wskazał, że wygasła już ważność korzystania przez Ławrę Poczajowską z zajmowanych dotychczas przez nią pomieszczeń i rozpoczęto proces odzyskiwania ich przez państwo. "Jej kierownictwu przekazano pozew do sądu, aby zwróciło ono cerkiew, z którą zakończyła się umowa o użytkowaniu jej przez UKP PM" – oświadczył minister.

Zaznaczył przy tym, iż "duchowny, kierujący Ławrą, nie wpuścił przedstawicieli Rezerwatu [Poczajów, podobnie jak Ławra w Kijowie, ma status Narodowego Rezerwatu Historycznego - KAI], w związku z czym zostanie wszczęte postępowanie karne w sprawie przeszkadzania w korzystaniu z majątku państwa". W ten sposób ten proces [zwrotu mienia] już się rozpoczął – oświadczył polityk. Dodał, że odbędą się też inne procesy w innych sprawach, w których również wygasły terminy umów najmu lub korzystania ze znanych obiektów, należących do historycznej spuścizny Ukrainy.

Ławra Poczajowska

Ławra Zaśnięcia Matki Bożej w Poczajowie (Poczajiwśka Swiato-Uspenśka Ławra) jest prawosławnym zespołem klasztornym w Poczajowie (rejon krzemieniecki obwodu tarnopolskiego) na Wołyniu. Pozostaje w jurysdykcji UKP PM na prawach stauropigii (tzn. podlega bezpośrednio głowie Kościoła) i jest drugim co do znaczenia (po Ławrze Kijowsko-Pieczerskiej) ośrodkiem prawosławnego życia monastycznego na Ukrainie. Jest w tym kraju jednym z trzech klasztorów o statusie ławry (w całym Patriarchacie Moskiewskim jest ich pięć).

Historia monasteru

Początki monasteru nie są znane, choć wiadomo, iż pojedynczy mnisi-anachoreci (pustelnicy) zaczęli się osiedlać na wzgórzu górującym nad Poczajowem już w połowie XII wieku. Po 1240 mieszkańcy miasteczka i okolic uważali to miejsce za szczególnie wybrane przez Maryję. W 1559, przy wsparciu finansowym Anny Hojskiej z Kozińskich, w Poczajowie powstał prawosławny klasztor cenobityczny (tzn. mnisi żyli we wspólnocie, a nie jako pustelnicy). Fundatorka przekazała też zakonnikom łaskami słynącą Poczajowską Ikonę Matki Bożej, którą podarował jej w 1567 późniejszy patriarcha konstantynopolski Neofit.

W latach 1604–51 przełożonym monasteru był ihumen Hiob, późniejszy święty, którego na ten urząd po raz pierwszy wybrali sami mnisi, a nie mianował biskup. Pod jego rządami klasztor stał się ważnym ośrodkiem dyzunitów (przeciwników Unii Brzeskiej). Według tradycji prawosławnej w 1675 Maryja uratowała cudownie monaster przed najazdem tureckim.

Na początku XVIII wieku, choć nie wiadomo dokładnie kiedy, klasztor przystąpił do Unii i do 1833 należał do bazylianów. Był to okres najprężniejszego rozkwitu tego miejsca, wzniesiono wtedy większość istniejących do dziś budynków, łącznie z głównym soborem Zaśnięcia Matki Bożej w stylu rokokowym (ufundowany przez Mikołaja Bazylego Potockiego), a kult Ikony Poczajowskiej objął całą I Rzeczpospolitą, i to nie tylko chrześcijan wschodnich. W 1773 wizerunek ten otrzymał korony papieskie. Bazylianie prowadzili w Poczajowie drukarnię i to oni jako pierwsi zaczęli nazywać monaster ławrą.

Po III rozbiorze Poczajów znalazł się w 1795 w Imperium Rosyjskim, które w 1833 (a więc jeszcze przed likwidacją Unii), z powodu poparcia przez bazylianów Powstania Listopadowego, odebrało im klasztor i przekazało Rosyjskiemu Kościołowi Prawosławnemu (RKP). Nowi gospodarze usunęli z wyposażenia cerkwi niemal wszystkie elementy pochodzenia łacińskiego. Najważniejszą inwestycją dokonaną w tym okresie było zbudowanie soboru Trójcy Świętej, który stał się jednym z głównych zabytków wczesnego modernizmu rosyjskiego. Na przełomie XIX i XX wieku Ławra Poczajowska stała się ośrodkiem rosyjskiego nacjonalizmu i Czarnej Sotni.

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości zespół klasztorny znalazł się w jurysdykcji Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego, stając się jego największym sanktuarium i ośrodkiem pielgrzymkowym. Honorowym przełożonym Ławry był zwierzchnik Kościoła, metropolita warszawski i całej Polski. W 1939, gdy wschodnie ziemie II Rzeczypospolitej zajął Związek Sowiecki, monaster ponownie przeszedł pod zwierzchnictwo RKP. Działał przez całą II wojnę światową i po jej zakończeniu, choć władze sowieckie bardzo ograniczały i utrudniały życie mnichom, zwłaszcza w pierwszej połowie lat sześćdziesiątych, gdy Nikita Chruszczow rozpętał nową kampanię antyreligijną. Władze pozbawiły wówczas wspólnotę całego jej majątku, zakazały przyjmowania nowicjuszy, w części pomieszczeń urządzono muzeum ateizmu a na dziedzińcu klasztoru postawiono pomnik Lenina.

Wpływy rosyjskie w prawosławiu ukraińskim

Od 1990 Ławra pozostaje w jurysdykcji UKP PM, stanowiąc jeden z dwóch (obok Ławry Kijowsko-Pieczerskiej) głównych ośrodków wpływów rosyjskich w prawosławiu ukraińskim. Od 1997 ma status stauropigii, a jej honorowym przełożonym wspólnoty jest odtąd każdorazowy metropolita kijowski i całej Ukrainy (obecnie Onufry), którego na miejscu reprezentuje namiestnik z tytułem biskupa poczajowskiego. Od 2019 jest nim metropolita Włodzimierz (Moroz).

Najważniejszymi przedmiotami kultu w Ławrze Poczajowskiej są wspomniana Ikona Matki Bożej, kamień z odbitą stopą Matki Bożej (z XIII w.) i relikwie Hioba Poczajowskiego.

kg (KAI/RISU) / Kijów


Oceń artykuł
Wczytuję ocenę...

 

POLECANE
Wpadka w Pytaniu na śniadanie. Nie wiedziały, że są na wizji. Widzowie wszystko słyszeli Wiadomości
Wpadka w "Pytaniu na śniadanie". Nie wiedziały, że są na wizji. Widzowie wszystko słyszeli

"Pytanie na śniadanie" to program "na żywo", w którym nietrudno o wpadkę. Przekonały się o tym Izabella Krzan i zaproszone do studia ekspertki. Nie wiedziały, że już są na żywo, a widzowie usłyszeli zakulisowe rozmowy.

Ambasador USA: relacje amerykańsko-polskie nigdy nie były silniejsze Wiadomości
Ambasador USA: relacje amerykańsko-polskie nigdy nie były silniejsze

Relacje amerykańsko-polskie nigdy nie były silniejsze niż są obecnie. Ponieważ nigdy nie wykonaliśmy tak dużo praktycznej pracy na poziomie codziennym, tak jak robimy to teraz – mówił w poniedziałek w Przemyślu na Podkarpaciu ambasador USA Mark Brzezinski.

Dramatyczne dane z Niemczech. Gwałtowny wzrost liczby dokonywanych aborcji Wiadomości
Dramatyczne dane z Niemczech. Gwałtowny wzrost liczby dokonywanych aborcji

Jak podaje Deutsche Welle, w 2022 roku liczba dokonanych w Niemczech aborcji była najwyższa od 10 lat i wzrosła o niemal 10 proc. w odniesieniu do poprzedniego roku.

Sejm: Konferencja pn. Prawo do życia czy prawo do aborcji? Wiadomości
Sejm: Konferencja pn. Prawo do życia czy prawo do aborcji?

W Narodowy Dzień Życia 24 marca br. w gmachu Sejmu odbyła się wyjątkowa konferencja pn. Prawo do życia czy prawo do aborcji? Była to okazja do afirmacji życia ludzkiego, które od 25 lat jest chronione przez Polską Konstytucję. Wystąpienia dotyczyły zarówno aspektów prawnych jak i moralnych.

Wiadomości
Dyski Seagate — które modele warto brać pod uwagę?

Marka Seagate to znany na całym świecie producent urządzeń pamięci masowej. Ta założona pierwotnie w Kalifornii firma oferuje wysokiej jakości dyski twarde, które znane są z wydajności, bezpieczeństwa i niezawodności. Przyjrzyjmy się bliżej najciekawszym modelom i zastanówmy się, jaki dysk najlepiej wybrać.

Sensacyjne doniesienia z Pałacu Buckingham. Ta decyzja księcia Williama i Kate Middleton wstrząśnie światowymi mediami Wiadomości
Sensacyjne doniesienia z Pałacu Buckingham. Ta decyzja księcia Williama i Kate Middleton wstrząśnie światowymi mediami

Wielkimi krokami zbliża się koronacja króla Karola III. Brytyjskie media donoszą dziś o decyzji księcia Williama i Kate Middleton, która może wstrząsnąć światowymi mediami.

Prezydent Słowacji: Wsparcie dla Ukrainy wyczerpuje się moralnie i materialnie Wiadomości
Prezydent Słowacji: Wsparcie dla Ukrainy wyczerpuje się moralnie i materialnie

Prezydent Słowacji Zuzana Czaputova na konferencji poświęconej słowackiej polityce zagranicznej stwierdziła w poniedziałek, że wsparcie dla Ukrainy wyczerpuje się moralnie i materialnie. – Taką sytuację spotyka się częściej na Słowacji niż gdziekolwiek indziej – dodała.

Dokonała rzeczy obrzydliwej. Jacek Murański nie przebiera w słowach nt. pracownicy pogotowia ratunkowego Wiadomości
"Dokonała rzeczy obrzydliwej". Jacek Murański nie przebiera w słowach nt. pracownicy pogotowia ratunkowego

Śmierć Mateusza Murańskiego odbiła się głębokim echem w mediach na początku lutego. Teraz głos na ten temat zabrał ojciec zawodnika FAME MMA – Jacek Murański.

Niepokojące informacje z granicy. Jest komunikat Straży Granicznej Wiadomości
Niepokojące informacje z granicy. Jest komunikat Straży Granicznej

W niedzielę 68 cudzoziemców próbowało dostać się nielegalnie z Białorusi do Polski; największą grupę liczącą 35 osób zatrzymano w okolicach Dubicz Cerkiewnych (Podlaskie) - podała SG w raporcie z minionej doby.

„Pod osłoną nocy politycy Konfederacji wtargnęli do siedziby Mediów Narodowych” Wiadomości
„Pod osłoną nocy politycy Konfederacji wtargnęli do siedziby Mediów Narodowych”

Dziennikarz Mediów Narodowych Michał Jelonek poinformował na Twitterze, że w nocy politycy Ruchu Narodowego i Konfederacji „wtargnęli” do siedziby Telewizji Mediów Narodowych. Strona serwisu medianarodowe.

Marsz
Godności
Emerytury
Stażowe