Marcin Bąk: Klęska Zakonu Świątyni. Ostatni mistrz Templariuszy spalony na stosie

Dnia 18 marca Roku Pańskiego 1314 w ogień stosu zakończył życie ostatniego mistrza Zakonu Templariuszy. Zamknął się pewien rozdział historii średniowiecza, rozdział romantycznych i ostatecznie tragicznych dziejów specyficznej średniowiecznej instytucji, jaką był zakon mnichów – wojowników. Rozpoczął się nowy etap – etap legendy i mitu.
Jacques de Molay Marcin Bąk: Klęska Zakonu Świątyni. Ostatni mistrz Templariuszy spalony na stosie
Jacques de Molay / Domena publiczna

Z jakiegoś, niejasnego do dzisiaj powodu, to nie dzień spalenia Jakuba de Molay na stosie, 18 marca jest uważany za feralny lecz data jego aresztowania. 13 października 1307 roku urzędnicy króla Francji, Filipa Pięknego, weszli wyposażeni w odpowiednie dokumenty do wszystkich domów templariuszy na terenie kraju i dokonali aresztowania braci noszących czerwone krzyże na szatach. Wśród aresztowanych znaleźli się wszyscy wyżsi oficerowie zakonu, w tym mistrz Jakub de Molay. Tak się złożyło, że był to akurat piątek. Od tamtego czasu, piątek w połączeniu z trzynastką powszechnie uważany jest za dzień feralny, w którym grozi nam jakieś nieszczęście i lepiej nie brać się za żadne poważne sprawy. Zostawmy jednak na boku zabobony i zastanówmy się przez chwilę, nad  fenomenem Zakonu Ubogich Żołnierzy Jezusa Chrystusa Przy Świątyni Salomona, bo tak brzmiała ich pełna, oficjalna nazwa.

Mnisi w zbrojach

Dla chrześcijan wschodnich, dla Bizantyjczyków, widok duchownego wymachującego bronią był czymś niepojętym. Księżniczka Anna Komnena w XI wieku nie szczędziła słów krytyki wobec łacińskich barbarzyńców uczestniczących w I Krucjacie, większość jej rodaków patrzyła ze zgrozą na księży i biskupów opancerzonych kolczugą, zbrojnych i wiodących zbrojne hufce do bitwy. Na Zachodzie nie było to jednak niczym niezwykłym. Trudno się więc dziwić, że stosunkowo szybko po I Krucjacie powstawać zaczęły te specyficzne instytucje religijno-militarne, jakimi były zakony rycerskie. Jednym z nich, być może najsławniejszym, okazał się zakon Templariuszy. Zbrojni noszący charakterystyczny czerwony krzyż, stali się obrońcami szlaków pielgrzymich na terenach państw założonych przez krzyżowców na Bliskim Wschodzie. Zakon posiadał liczne twierdze rozmieszczone w strategicznych miejscach, flotę okrętów na Morzu Śródziemnym, zapasy broni i materiałów wojennych. Jego elitą byli pochodzący ze szlachty bracia-rycerze, mający prawo noszenia białych szat ozdobionych czerwonym krzyżem. Oni też zajmowali większość kluczowych stanowisk we władzach zakonu. Znacznie liczniejszą grupę braci stanowili serwienci, ludzie nieszlacheckiego pochodzenia. Przysługiwały im czarne stroje z takim samym czerwonym krzyżem. Wspierali podczas wojny braci – rycerzy, walcząc na równi z nimi a w czasie pokoju zajmując się całą ekonomia zakonu.

Dzięki bogatym donacjom ze strony władców chrześcijańskich zakon stał się posiadaczem licznych majątków ziemskich, farm, lasów i pól rozsianych na terenie całej Europy, także w Polsce. Templariusze mieli swoje domy w większości dużych miast europejskich, w portach Morza Śródziemnego, na szlakach prowadzących do Ziemi Świętej. Nie to jednak było ich głównym źródłem potęgi ekonomicznej. Zakon dość szybko zajął się prowadzeniem operacji finansowych – udzielał pożyczek pod zastaw nieruchomości, przechowywał depozyty, zajmował się działalnością bankierską. To przynosiło ogromne dochody, które z czasem stały się legendarne i ściągnęły na zakon zagładę.

Uwiezienie, proces i kasata

Król Francji Filip Piękny cierpiał na popularną wśród  średniowiecznych władców przypadłość – chroniczny brak gotówki. Wraz ze swoim kanclerzem Wilhelmem Nogaretem wpadł na doskonały pomysł uzyskiwania pieniędzy – oskarżanie bogatych osób o czary/herezje i konfiskowanie ich majątków. Taki los spotkał między innymi biskupa Cahors. Legendarne złoto templariuszy kusiło króla od dawna. 13 października 1307 roku aresztowano braci przebywających na terenie Francji, rozsyłając jednocześnie listy do innych władców. Zakonnikom postawiono srogie zarzuty – herezji, uprawiania czarów, spiskowania z saracenami, zaparcia się Chrystusa, czczenia bożka Bafometa, sodomii....

Dzisiaj większość historyków jest zgodna co do tego, że zarzuty były całkowicie fałszywe a proces, jak to się mówi – „dęty”. Śledczy zdołali torturami wymusić przyznanie się zakonników do zarzucanych im czynów. Mistrz Jakub de Molay próbował odwoływać się do papieża, lecz słaby człowiek jakim był Klemens V nie odważył się przeciwstawić królowi Francji. Przywódcy templariuszy zostali skazani na wieczny pobyt w więzieniu, zakon skasowany a jego majątek skonfiskowany. Jakub de Molay wraz ze swoimi oficerami po usłyszeniu wyroku odwołał swoje przyznanie się do winy, jako wymuszone torturami. Oświadczył, że on i jego bracia są dobrymi chrześcijanami a chciwy król i tchórzliwy papież staną przed sadem bożym nim upłynie rok. W takiej sytuacji wyrok zmieniono na stos. 18 marca dokonał się los ostatniego mistrza zakonu.

Legenda templariuszy

Król Filip Piękny przejął majątki zakonu  na terenie Francji lecz wydaje się, że nie przechwycił legendarnego złota, jakie miało być rzekomo w posiadaniu rycerzy czerwonego krzyża. W innych królestwach chrześcijańskich losy templariuszy były na ogół mniej dramatyczne. Większość braci wstępowała w szeregi joannitów, konkurencyjnego zakonu rycerskiego, który przejął znaczną część majątku. W niektórych państwach tworzono nowe zakony dla byłych rycerzy Świątyni.

Rozczarowanie z braku jakiś większych ilości złota w dobrach zakonnych stało się podstawą legendy o skarbie, który miał zostać ukryty gdzieś na krótko przed aresztowaniem Jakuba de Molay. Poszukiwacze tajemnic wskazują różne miejsca – Anglia, Szkocja, polski pisarz Zbigniew Nienacki autor „Pana Samochodzik i templariusze”, umieścił skarb w Polsce, na terenie państwa Zakonu Krzyżackiego.

Do legendy templariuszy, rzekomych powierników ezoterycznej wiedzy, odwoływały się i odwołują nadal przeróżne stowarzyszenia okultystyczne. Mit rycerzy Świątyni, spadkobierców mądrości Hirama Abifa i króla Salomona, stanowi jeden z ważnych elementów opowieści wolnomularskiej o własnych, starożytnych korzeniach.  

Warto pamiętać, że są to już tylko legendy, żadne źródła historyczne nie potwierdzają tego by rycerze czerwonego krzyża byli czymś więcej, niż dobrymi chrześcijanami, niesłusznie oskarżonymi o niepopełnione czyny, jak to ujął w ostatnich słowach Jakub de Molay.  


Oceń artykuł
Wczytuję ocenę...

 

POLECANE
Francja: Setki tysięcy demonstrantów przeciwko reformie emerytalnej. Zamieszki w wielu miastach Wiadomości
Francja: Setki tysięcy demonstrantów przeciwko reformie emerytalnej. Zamieszki w wielu miastach

Podczas demonstracji związkowych przeciwko reformie emerytalnej w wielu miastach Francji doszło do starć z policją. Centrala związkowa CGT poinformowała, że w Paryżu w czwartek demonstrowało 800 tys. osób, co oznacza największą mobilizację społeczną od początku protestów.

Dziennikarz zwolniony z Interii. Przyczyną... wpis na Twitterze Wiadomości
Dziennikarz zwolniony z Interii. Przyczyną... wpis na Twitterze

Redaktor naczelny portalu Interia.pl Piotr Witwicki poinformował, że dziennikarz sportowy serwisu Interia Michał Przybycień został zwolniony z pracy. O sprawie jako pierwszy napisał branżowy serwis Wirtualnemedia.pl.

Kijów: Groźny incydent z ważnym europejskim politykiem. Poczuliśmy dziwny zapach Wiadomości
Kijów: Groźny incydent z ważnym europejskim politykiem. "Poczuliśmy dziwny zapach"

Samochód ministra spraw zagranicznych Estonii Urmasa Reinsalu zapalił się podczas jego wizyty w Kijowie. Wygłaszany następnego dnia wykład przerwał alarm przeciwlotniczy; polityk był zmuszony do jego dokończenia w schronie - poinformowały w czwartek estońskie media.

USA: Jest ważne porozumienie z polską firmą ws. reaktorów jądrowych Wiadomości
USA: Jest ważne porozumienie z polską firmą ws. reaktorów jądrowych

Firmy GE Hitachi, Tennessee Valley Authority, Ontario Power Generation i polska firma Synthos Green Energy podpisały w czwartek porozumienie o przyspieszeniu wdrażania małych reaktorów modułowych (SMR). Umowa przewiduje wspólne inwestycje warte 400 mln dolarów w projekt reaktora GEH BWRX-300, który SGE wraz z Orlenem planuje wdrożyć do floty dziesiątek reaktorów jądrowych w Polsce.

Znany działacz PO zatrzymany przez CBA. W tle gang pseudokibiców i warszawskie śmieci [VIDEO] Wiadomości
Znany działacz PO zatrzymany przez CBA. W tle gang pseudokibiców i warszawskie śmieci [VIDEO]

Pranie brudnych pieniędzy, łapówki wręczane w restauracji w torbach na wino albo w torbach ze sklepu Żabka i znany działacz Platformy Obywatelskiej zatrzymany przez CBA.

Histeria niemieckich ekologów i polityków. Tymczasem niemiecki biznes WSPIERA polskie inwestycje na Odrze Wiadomości
Histeria niemieckich ekologów i polityków. Tymczasem niemiecki biznes WSPIERA polskie inwestycje na Odrze

„Opowiadamy się za realizacją porozumienia w sprawie modernizacji Odry granicznej i zwiększonego wykorzystania żeglugi śródlądowej jako ważnego działania rozwojowego” – głosi oświadczenie polsko-niemiecko-czeskiego zrzeszenia izb handlowych: Unii Izb Łaby i Odry.

Tusk obiecuje „babciowe”. 1500 zł miesięcznie dla mam Wiadomości
Tusk obiecuje „babciowe”. 1500 zł miesięcznie dla mam

– Zaproponujemy 1500 zł „babciowego” dla każdej mamy, która chciałaby po urlopie macierzyńskim wrócić do pracy – zapowiedział przewodniczący PO Donald Tusk w czwartek, podczas spotkania z wyborcami w Częstochowie.

Wizyta księcia Williama w Polsce. Jest reakcja rosyjskiej propagandy Wiadomości
Wizyta księcia Williama w Polsce. Jest reakcja rosyjskiej propagandy

Głos ws. niespodziewanej wizyty księcia Williama i księżnej Kate Middleton w Polsce zabrała rzecznik rosyjskiego MSZ Maria Zacharowa.

Rosja: Pożar w zakładzie produkującym m.in silniki do międzykontynentalnych rakiet [FOTO] Wiadomości
Rosja: Pożar w zakładzie produkującym m.in silniki do międzykontynentalnych rakiet [FOTO]

W środę doszło do pożaru w Zakładach Produkcji Silników w Jarosławiu w Rosji; w tej fabryce wytwarzane są m.in. silniki do międzykontynentalnych pocisków balistycznych Topol-M, zdolnych do przenoszenia głowic jądrowych - powiadomił ukraiński portal focus.ua za rosyjskimi mediami i służbami ratunkowymi.

Kaleta: Solidarna Polska jest gotowa wystartować w wyborach samodzielnie Wiadomości
Kaleta: Solidarna Polska jest gotowa wystartować w wyborach samodzielnie

Gościem red. Jacka Prusinowskiego w Radiu Plus był wiceminister sprawiedliwości Sebastian Kaleta, który zabrał głos ws. nowej reformy sądownictwa, a także nadchodzących wyborów parlamentarnych.

Marsz
Godności
Emerytury
Stażowe