Tadeusz Płużański: Kobieta – wywiadowca. Pierwsza Dama Rzeczpospolitej

31 marca 1963 r. w Londynie zmarła Aleksandra Piłsudska z domu Szczerbińska. O niepodległość Polski walczyła w Polskiej Partii Socjalistycznej, Polskiej Organizacji Wojskowej, Legionach Polskich. Dama Orderu Virtuti Militari, od 1921 r. (druga) żona marszałka Józefa Piłsudskiego.
Aleksandra i Józef Piłsudscy z córkami Wanda i Jadwigą Tadeusz Płużański: Kobieta – wywiadowca. Pierwsza Dama Rzeczpospolitej
Aleksandra i Józef Piłsudscy z córkami Wanda i Jadwigą / IPN

To jedna z najsłynniejszych Kobiet Niepodległości. Uznanie zawdzięcza własnej działalności, jeszcze zanim na stałe związała się z Józefem Piłsudskim. Obowiązki wobec Ojczyzny łączyła z wychowywaniem dwóch córek, które miała z Marszałkiem – Wandy i Jadwigi.

Urodziła się 12 grudnia 1882 r. w Suwałkach, jako córka Piotra Szczerbińskiego, urzędnika magistratu w Suwałkach oraz Julii Zahorskiej. Rodzice zmarli, gdy miała kilkanaście lat, dlatego była wychowywana przez babkę Karolinę Zahorską i ciotkę Marię Zahorską.

 

Akcje bojowe

Ukończyła gimnazjum w Suwałkach, kursy handlowe J. Siemiradzkiej, studiowała na Uniwersytecie Latającym. W 1903 r. rozpoczęła pracę urzędniczki w fabryce wyrobów skórzanych na warszawskiej Woli.
W 1904 r. wstąpiła do Polskiej Partii Socjalistycznej. Brała udział w wielu akcjach bojowych. 26 września 1908 r., w ramach grupy Organizacji Bojowej PPS dowodzonej przez Józefa Piłsudskiego, uczestniczyła w ataku na rosyjski pociąg pocztowy pod Bezdanami, nieopodal Wilna, zdobywając ponad 200 tys. rubli.
W 1907 r. aresztowana przez carską policję w Warszawie, jednak zwolniona z braku dowodów. Po przeniesieniu się do Lwowa pracowała w biurze fabrycznym. Działała w Związku Strzeleckim i Towarzystwie Opieki nad Więźniami Politycznymi.

 

Ślub z Józefem Piłsudskim

Po wybuchu I wojny światowej przydzielona do oddziału wywiadowczo-kurierskiego I Brygady Legionów Polskich, była komendantką kurierek legionowych. Sama przechowywała broń i przewoziła bibułę. Działała w POW, za co została aresztowana przez Niemców w listopadzie 1915 r. i internowana w obozie w Szczypiornie. W 1917 r. wróciła do pracy w POW jako kurierka materiałów wybuchowych i wywiadowca.
Ślub z Józefem Piłsudskim, którego poznała jeszcze w 1906 r., wzięła 25 października 1921 r. w Belwederze. Z Naczelnikiem Państwa miała córkę Wandę i Jadwigę. Mieszkali w willi Milusin w podwarszawskim Sulejówku. 

W niepodległej II Rzeczpospolitej realizowała się w pracy społecznej pomagając poszkodowanym i najuboższym. Od 1926 r. zasiadała w Kapitule Orderu Virtuti Militari. 

 

II Wojna Światowa

Po wybuchu II wojny światowej, wraz z córkami ewakuowała się do Wilna, następnie przez Łotwę i Szwecję do Londynu. Pochowana na cmentarzu North Sheen. Zmarła 31 marca 1963 r. w Londynie. W 1992 r. jej prochy zostały złożone w grobowcu rodzinnym na Starych Powązkach w Warszawie.
 


Oceń artykuł
Wczytuję ocenę...

 

POLECANE
Iustitia ujawnia jak będzie tworzyć listy proskrypcyjne niewygodnych dla kasty sędziów z ostatniej chwili
"Iustitia" ujawnia jak będzie tworzyć "listy proskrypcyjne" niewygodnych dla "kasty" sędziów

Stowarzyszenie sędziów "Iustitia" uznawane za organizację skupiającą tzw. "nadzwyczajną kastę" pracuje nad projektem zmian w sądownictwie powszechnym i Krajowej Radzie Sądownictwa.

Spięcie Kaczyńskiego z reporterem TVN24. Stacja grozi krokami prawnymi z ostatniej chwili
Spięcie Kaczyńskiego z reporterem TVN24. Stacja grozi "krokami prawnymi"

W trakcie konferencji prasowej Jarosława Kaczyńskiego i szefa MON Mariusza Błaszczaka w Kopczanach doszło do spięcia prezesa PiS z dziennikarzem TVN24.

Serbia: Nie przygotowujemy się do interwencji w Kosowie z ostatniej chwili
Serbia: Nie przygotowujemy się do interwencji w Kosowie

Serbia nie przygotowuje się do interwencji w Kosowie, ale jesteśmy gotowi na każdy scenariusz - powiedział w sobotę serbski minister spraw zagranicznych Ivica Daczić, komentując utrzymywanie stanu najwyższej gotowości wojska z powodu kolejnych napięć za południową granicą kraju.

Mularczyk: Wysłałem listy do posłów Bundestagu, aby poinformować ich o polskich stratach wojennych z ostatniej chwili
Mularczyk: Wysłałem listy do posłów Bundestagu, aby poinformować ich o polskich stratach wojennych

Wysłałem listy do wszystkich posłów Bundestagu wraz z raportem o stratach wojennych poniesionych przez Polskę w czasie II wojny światowej; liczę, że wywoła to dyskusję w Bundestagu i doprowadzi do zmiany stanowiska rządu Niemiec ws. odszkodowań dla Polski - powiedział PAP wiceszef MSZ Arkadiusz Mularczyk.

W niemieckich szkołach szerzy się antysemityzm z ostatniej chwili
W niemieckich szkołach szerzy się antysemityzm

Niemiecki komisarz rządu federalnego ds. antysemityzmu Felix Klein ostrzega przed rosnącą nienawiścią do Żydów w niemieckich szkołach.

Co z sankcjami dla Rosjan? Niemcy zabrali głos z ostatniej chwili
Co z sankcjami dla Rosjan? Niemcy zabrali głos

W drugim roku rosyjskiej wojny napastniczej przeciwko Ukrainie większość Niemców nadal popiera zachodnie sankcje nałożone na Rosję - wynika z nowego badania zleconego przez Instytut Gospodarki Niemieckiej (IW). Z rezultatami ankiety zapoznał się portal tygodnika "Der Spiegel".

Przedstawiciel Kremla. Spięcie między Kaczyńskim a reporterem TVN24 z ostatniej chwili
"Przedstawiciel Kremla". Spięcie między Kaczyńskim a reporterem TVN24

W trakcie konferencji prasowej Jarosława Kaczyńskiego i szefa MON Mariusza Błaszczaka w Kopczanach doszło do spięcia prezesa PiS z dziennikarzem TVN.

Musimy wybrać kogoś innego niż Putin. Zaskakujące słowa w rosyjskiej telewizji [VIDEO] z ostatniej chwili
"Musimy wybrać kogoś innego niż Putin". Zaskakujące słowa w rosyjskiej telewizji [VIDEO]

Ukraiński polityk Anton Geraszczenko za pośrednictwem mediów społecznościowych opublikował nagranie przedstawiające fragment programu z rosyjskiej telewizji.

New York Times: Na czołgach Abrams ćwiczy w Niemczech pierwsza grupa żołnierzy ukraińskich z ostatniej chwili
"New York Times": Na czołgach Abrams ćwiczy w Niemczech pierwsza grupa żołnierzy ukraińskich

Pierwsza grupa żołnierzy ukraińskich szkoli się w Niemczech z obsługi amerykańskich czołgów M1 Abrams - poinformował w sobotę dziennik "New York Times" powołując się na komunikat Pentagonu. Grupa ta liczy około 400 wojskowych.

Rosja podała Ukrainie warunki zakończenia wojny. Szybka odpowiedź z Kijowa z ostatniej chwili
Rosja podała Ukrainie warunki zakończenia wojny. Szybka odpowiedź z Kijowa

Wiceszef MSZ Rosji w rozmowie z agencją TASS postawił Ukrainie warunki zakończenia wojny. Rosjanie wymagają od władz z Kijowa między innymi odmowy przystąpienia do NATO i Unii Europejskiej.

Emerytury
Stażowe