Napięcia kulturowe. „Sztuka i nowy autorytaryzm”

04.05.2023 23:13

W przeszłości sztuka współczesna miała tendencję do buntu lub sprzeciwu wobec ortodoksyjności. Polscy artyści poszukiwali alternatywnych sposobów pokazywania swoich prac w odpowiedzi na oficjalną państwową estetykę komunistycznego socrealizmu. Na Zachodzie abstrakcyjny ekspresjonizm, pop-art, performance, sztuka konceptualna i sztuka nowych mediów odegrały ważną rolę w odrzuceniu głównego nurtu sztuki ich epoki.

"Blasphemy Tagged". Taravat Talepasand / materiały organizatora

Wydaje się, że to, co kiedyś było przejawem artystycznego buntu i – jak na ironię – wywodzi się z tamtych buntowniczych artystycznych działań, jawi się obecnie jako nowo wykreowany autorytaryzm i ortodoksyjność.

Nasza dyskusja skupi się na temacie nowego autorytaryzmu w sztuce i da głos alternatywnym ideom, które się z nim nie zgadzają. Jakie wnioski możemy wyciągnąć z przeszłości? Czy powstają nowe ruchy artystyczne, które sprzeciwiają się przytłaczającemu elitaryzmowi i konformizmowi neoliberalnej i lewicowej sztuki „przebudzonej”?

Dyskutanci

Kaya Szulczewska – twórczyni internetowa znana jako Kayaszu. Jedna z pierwszych w Polsce propagatorek ciałopozytwności. Założycielka społecznościowego projektu „Ciałopozytw”. Od 2019 r. za publiczną krytykę seksbranży i sprzeciw wobec denializmu płci (ideologii transgender) stała się ofiarą praktyk cancel culture.

Taravat Talepasand – artystka, aktywistka i edukatorka, której pracochłonna interdyscyplinarna praktyka malarska kwestionuje normatywne zachowania kulturowe na tle współczesnej nierównowagi sił. Jako irańsko-amerykańska kobieta Taravat bada tabu kulturowe, które odnoszą się do płci i władzy politycznej. Jej podejście do figuracji odzwierciedla wymianę wiedzy i doświadczeń – lub też jej brak – w zachodnim społeczeństwie.

Ignacy Czwartos – polski artysta współczesny. Obecnie jego prace są prezentowane w Zachęcie – Narodowej Galerii Sztuki w Warszawie, wcześniej wystawiane były w kluczowych galeriach i muzeach, takich jak np. MOCAK – Muzeum Sztuki Współczesnej w Krakowie. Jego twórczość celowo nawiązuje do europejskiego modernizmu, zwłaszcza estetyki Kazimierza Malewicza i Pieta Mondriana, a dzięki połączeniu sztuki figuratywnej i abstrakcyjnej jest także przewrotnie dowcipna. Najnowsze obrazy Czwartosa przypominają o ważnej roli odegranej przez Żołnierzy Wyklętych oraz ich heroizmie w walce z komunistycznymi rządami w Polsce – doniosłym elemencie najnowszej historii Polski, który ignorowany jest przez współczesny świat sztuki.