Mitteleuropa. Lebensraum. Miękkie i twarde warianty niemieckiej dominacji

Kilka tygodni temu ukazało się polskie tłumaczenie książki „Mitteleuropa” niemieckiego teologa i polityka Friedricha Naumanna. Wydany w 1915 r. tekst nie stracił nic ze swojej aktualności. Niemcy do dziś wierzą, że snute przez nich wizje o ich dominującej roli w Europie mogą się ziścić.
"Europa przyszłości" Alberta Rymanna. 1939 / Wikipedia domena publiczna

Mitteleuropa

Friedrich Naumann uważał, że należy zbudować czwarte (obok Rosji, Stanów Zjednoczonych i Wielkiej Brytanii) mocarstwo, które byłoby oparte na trwałym sojuszu Niemiec z Austro-Węgrami. Według niego znalazłoby się w nim także miejsce na inne kraje Europy Środkowej. Saksoński teolog nie ukrywał jednak, że po odparciu wpływów Moskwy owe mniejsze państwa nie będą mogły funkcjonować inaczej niż pod niemiecką batutą. 

Naumann odrzucał ideę stworzenia Mitteleuropy drogą militarnych podbojów. Wschodnie „państewka”, kuszone cywilizacyjnym skokiem, dobrowolnie przystąpiłyby do środkowoeuropejskiego mocarstwa, będącego olbrzymią, ponadnarodową „strefą wolnego handlu”. Patron obecnej fundacji partii FDP nie mógł przewidzieć budzących grozę i wściekłość okrucieństw, jakich dopuścili się dwie dekady po jego śmierci hitlerowcy. Według Naumanna dominacja Niemiec miała być „miękka”, aczkolwiek widoczna. Brzmi znajomo, prawda?

 

Walter Hallstein

Trudno nie myśleć o koncepcji Mitteleuropy (zachowawszy odpowiednie proporcje), obserwując dziś w Brukseli Niemców, rozpychających się w przyznanych im kompetencjach i sięgających po większe. Co ciekawe, do grona pionierów Unii Europejskiej należeli politycy, którzy przedtem nie byli wcale wyznawcami „delikatnej” dominacji Berlina. Kilka lat wcześniej marzyli jeszcze o „Lebensraumie” oraz ideologii „rasy panów”. Mrzonkami o „zjednoczonej Europie” kompensowali sobie później jedynie doznany upadek. Fakt, że pierwszy szef Komisji Europejskiej Walter Hallstein był niegdyś zachwycony Adolfem Hitlerem, budziło na zachodnich salonach pewien przekąs, lecz takie „rysy” na wizerunku wtedy łatwo wybaczano.

Zebrane przez historyków dokumenty rzucają mocną smugę światła na okoliczności towarzyszące początkom procesu integracji europejskiej. Niemieccy architekci Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej, przefarbowani nagle na chadeków, projektowali przed 1945 r. plany powojennej Europy pod kontrolą nazistów. Walter Hallstein był w Trzeciej Rzeszy prominentnym adwokatem, który wydobywał ze swoich rodaków samą istotę ich tożsamości. W maju 1936 roku, po uroczystym złożeniu przysięgi Hitlerowi, został dziekanem Wydziału Nauk Prawnych na Uniwersytecie w Rostocku. W latach 50. XX wieku informacje te spłynęły jak woda po kaczce po tych, którymi powinny były wstrząsnąć. Zamiast tego Hallstein otrzymał szansę „odnowienia” oblicza kontynentu. Niemcy odnawiają je do dziś. Obecna lista projektów zielonych i czerwonych bękartów Marksa, chcących przekształcić gospodarki Europy i przebudować jej społeczeństwa, każe zakładać, że chęć zdominowania innych państw na stałe zagościła w politycznej wyobraźni naszych zachodnich sąsiadów – czy to na „miękko”, czy na „twardo”.  

Czytaj również: Błaszczak: Armia Stanów Zjednoczonych udostępni nam helikoptery Apache

Cztaj również: Te państwa chcą zniesienia zasady jednomyślności w UE. Jest zaskoczenie

Wojciech Osiński

[Autor jest korespondentem Polskiego Radia]
 


Oceń artykuł
Wczytuję ocenę...

 

POLECANE
Twitter zostanie wyrzucony z UE? Francuski minister mówi wprost z ostatniej chwili
Twitter zostanie wyrzucony z UE? Francuski minister mówi wprost

– Twitter zostanie wyrzucony z EU w przypadku naruszenia jej zasad – oświadczył w poniedziałek francuski minister Jean-Noel Barrot odpowiedzialny za transformację cyfrową i telekomunikację w wywiadzie dla telewizji France Info.

„To jest niemoralne!”. Alicja Majewska ostro o młodych celebrytach z ostatniej chwili
„To jest niemoralne!”. Alicja Majewska ostro o młodych celebrytach

Alicja Majewska została zapytana, co przed występem musi znaleźć się w jej garderobie. Pozwoliła sobie na krótką dygresję i wspomniała o młodych artystach.

Rzecznik rządu odpowiada na zarzuty ws. komisji ds. badania wpływów rosyjskich w Polsce z ostatniej chwili
Rzecznik rządu odpowiada na zarzuty ws. komisji ds. badania wpływów rosyjskich w Polsce

Komisja ds. badania wpływów rosyjskich nie narusza trójpodziału władzy; na koniec jej decyzja może być zaskarżona do sądu i to sąd rozstrzyga w tej sytuacji - powiedział rzecznik rządu Piotr Müller.

Hołownia zmienia zdanie po decyzji prezydenta. „Jeszcze dziś rano o tym rozmawialiśmy” z ostatniej chwili
Hołownia zmienia zdanie po decyzji prezydenta. „Jeszcze dziś rano o tym rozmawialiśmy”

– Słuchajcie, odpuśćcie sobie, odpuśćmy sobie naprawdę z tym marszem 4 czerwca – mówił niedawno lider Polski 2050 Szymon Hołownia. W poniedziałek, po decyzji prezydenta ws. specjalnej komisji mającej wyjaśnić rosyjskie wpływy w Polsce, Hołownia zmienił zdanie.

Burza w Pałacu Buckingham. Wulgarna reakcja Williama na wieść o Meghan Markle z ostatniej chwili
Burza w Pałacu Buckingham. Wulgarna reakcja Williama na wieść o Meghan Markle

Książę Harry w swojej autobiografii "Spare" opisał szokującą reakcję księcia Williama sprzed lat na wieść, że jego młodszy brat spotyka się z amerykańską aktorką Meghan Markle.

Wyrok w sprawie Andrzeja Poczobuta. Nowy ruch MSWiA z ostatniej chwili
Wyrok w sprawie Andrzeja Poczobuta. Nowy ruch MSWiA

Zdecydowałem o wpisaniu na listę sankcyjną 365 przedstawicieli białoruskiego reżimu. Osoby te dostaną m.in. zakaz wjazdu do strefy Schengen. Sankcje obejmą też 20 podmiotów i 16 przedsiębiorców powiązanych głównie z rosyjskim kapitałem - poinformował szef MSWiA Mariusz Kamiński.

Prezydent podpisał ustawę. Lawina komentarzy z ostatniej chwili
Prezydent podpisał ustawę. Lawina komentarzy

Prezydent Andrzej Duda podpisał ustawę o powołaniu komisji ds. badania rosyjskich wpływów. W sieci zawrzało.

Poczułam się upokorzona. Katarzyna Dowbor zdradza kulisy zwolnienia z Nasz nowy dom z ostatniej chwili
"Poczułam się upokorzona". Katarzyna Dowbor zdradza kulisy zwolnienia z "Nasz nowy dom"

– Myślę, że właśnie o upokorzenie chodziło – powiedziała w rozmowie z "Wysokimi Obcadami" Katarzyna Dowbor, opowiadając o kulisach zwolnienia z programu "Nasz nowy dom". 

Afera w Bułgarii z udziałem Ursuli von der Leyen. Ujawniono nagranie z ostatniej chwili
Afera w Bułgarii z udziałem Ursuli von der Leyen. Ujawniono nagranie

W Bułgarii wybuchła polityczna afera, w którą zamieszana jest przewodnicząca Komisji europejskiej Ursula von der Leyen.

Hiszpania: Premier Sanchez rozwiązał parlament ogłosił przedterminowe wybory z ostatniej chwili
Hiszpania: Premier Sanchez rozwiązał parlament ogłosił przedterminowe wybory

Premier Hiszpanii Pedro Sanchez ogłosił w poniedziałek rozwiązanie parlamentu i rozpisanie przedterminowych wyborów parlamentarnych. Ich termin wyznaczył na 23 lipca. Decyzja ma związek z porażką partii Sancheza w niedzielnych wyborach regionalnych i lokalnych.

Emerytury
Stażowe