46 lat temu zamordowano Stanisława Pyjasa

46 lat temu w Krakowie w niewyjaśnionych do dziś okolicznościach zginął Stanisław Pyjas, student Uniwersytetu Jagiellońskiego i współpracownik Komitetu Obrony Robotników (KOR). Ciało zostało znalezione rankiem 7 maja 1977 r. w bramie kamienicy przy ul. Szewskiej 7 w Krakowie. Według środowisk opozycyjnych śmierć studenta była skutkiem pobicia, dokonanego przez funkcjonariuszy Służby Bezpieczeństwa. Władze twierdziły, iż spadł ze schodów.
Stanisław Pyjas  46 lat temu zamordowano Stanisława Pyjasa
Stanisław Pyjas / Instytut Pamięci Narodowej

Pyjas i jego koledzy znani byli krakowskiej Służbie Bezpieczeństwa z działalności opozycyjnej, m.in. ze współpracy z Komitetem Obrony Robotników.

Jego śmierć wstrząsnęła środowiskiem akademickim Krakowa i była szeroko komentowana w całej Polsce. Stała się również impulsem do założenia Studenckiego Komitetu Solidarności, który w zamierzeniu jego organizatorów miał stać się niezależną i demokratyczną organizacją studencką. Deklarację założycielską odczytano pod Wawelem 15 maja 1977 r., po zakończeniu tzw. Czarnego Marszu.

Śledztwo zostało umorzone

17 maja 1977 r. Prokuratura Wojewódzka w Krakowie wszczęła formalnie śledztwo w sprawie śmierci Stanisława Pyjasa. W rzeczywistości stały nadzór nad śledztwem prowadziła SB i to do tego stopnia, że inspirowała działania prokuratury i opiniowała projekty jej postanowień, co wyszło na jaw podczas śledztw prowadzonych w latach 90. Po czterech miesiącach (15 września 1977 r.) śledztwo zostało umorzone.

W uzasadnieniu stwierdzono, że Stanisław Pyjas zmarł: „w wyniku nieszczęśliwego wypadku”.

W ocenie prokuratury, będąc pod wpływem alkoholu, potknął się na schodkach kamienicy przy ul. Szewskiej 7 i uderzył głową o posadzkę. Krew, spływająca do gardła z ran twarzoczaszki, miała doprowadzić do jego uduszenia.

Rodzina i przyjaciele Pyjasa od początku śledztwa twierdzili, że za jego śmiercią stoi Służba Bezpieczeństwa. Przypominano o anonimach z wyzwiskami i pogróżkami, które on i inne osoby z jego otoczenia otrzymali parę tygodni przed śmiercią. W ocenie Bronisława Wildsteina, przyjaciela zmarłego, ciało, które udało mu się obejrzeć w prosektorium, nosiło ślady pobicia. Kolejnym argumentem za sprawczym działaniem SB była śmierć innego studenta: Stanisława Pietraszki.

IPN.gov.pl


Oceń artykuł
Wczytuję ocenę...

 

POLECANE
Były doradca Margaret Thatcher: Haniebny atak na Polskę z ostatniej chwili
Były doradca Margaret Thatcher: Haniebny atak na Polskę

Kilka dni temu na łamach internetowej wersji The New York Times opublikowano skandaliczny artykuł dwójki dziennikarzy o polsko brzmiących nazwiskach - Jarosława Kuisza i Karoliny Wigury - "Polska nie jest przyjacielem "Zachodu". Artykuł wywołał potężne kontrowersje.

Ministrowie spraw wewnętrznych UE zdecydowali. Polska, która przyjęła miliony uchodźców z Ukrainy, zapłaci miliardy euro kar? z ostatniej chwili
Ministrowie spraw wewnętrznych UE zdecydowali. Polska, która przyjęła miliony uchodźców z Ukrainy, zapłaci miliardy euro kar?

Ministrowie spraw wewnętrznych, obradujący w czwartek w Luksemburgu, po kilkunastu godzinach negocjacji, przyjęli stanowisko negocjacyjne w sprawie reformy regulacji migracyjnych w Unii. Polska i Węgry głosowały przeciwko poparciu tzw. paktu migracyjnego.

Ks. Janusz Chyła: Skarb Kościoła z ostatniej chwili
Ks. Janusz Chyła: Skarb Kościoła

Niejednokrotnie słyszałem: Nie chce mi się uczestniczyć we Mszy świętej. Nie mam czasu na chodzenie do kościoła. Nudzę się podczas liturgii. Smutne deklaracje. Podobnie jak ograniczanie udziału w największym cudzie na ziemi do spełniania obowiązku wynikającego z Bożego i kościelnego przykazania. Kierowanie się tylko taką motywacją wynika z braku zachwytu obecnością Chrystusa w sakramencie Eucharystii i słabej wiary.

Ukraina: Alarm przeciwlotniczy w całym kraju z ostatniej chwili
Ukraina: Alarm przeciwlotniczy w całym kraju

Na terytorium całej Ukrainy ogłoszono w czwartek wieczorem alarm przeciwlotniczy. Media poinformowały o odgłosach eksplozji w obwodzie czerkaskim.

Berlin: Aktywiści klimatyczni uszkodzili kilkadziesiąt aut. Na celowniku najdroższe modele z ostatniej chwili
Berlin: Aktywiści klimatyczni uszkodzili kilkadziesiąt aut. Na celowniku najdroższe modele

Co najmniej 35 samochodów w berlińskiej dzielnicy Pankow zostało uszkodzonych przez grupę radykalnych aktywistów klimatycznych w nocy ze środy na czwartek. W autach - za cel wzięto drogie modele, głównie typu SUV - poprzecinano opony, czym grupa pochwaliła się we wpisie na Twitterze – poinformował w czwartek portal „Tagesspiegel”.

W tłum uczestników procesji Bożego Ciała na warszawskim Ursynowie wjechał samochód z ostatniej chwili
W tłum uczestników procesji Bożego Ciała na warszawskim Ursynowie wjechał samochód

Dziś w całej Polsce odbywają się procesje Bożego Ciała. W większości przypadków przebiegają spokojnie, niestety na warszawskim Ursynowi doszło do przykrego incydentu.

Nie żyje amerykański aktor i komik z ostatniej chwili
Nie żyje amerykański aktor i komik

Nie żyje amerykański gwiazdor filmowy i komik Pat Cooper. Znany był najlepiej z takich produkcji jak "Aniołki Charliego", "Depresja gangstera" i "Kroniki Seinfelda". Odszedł w wieku 93 lat.

Zaproszenie na konferencję: „Jak wspierać młodzież w niestabilnym świecie? z ostatniej chwili
Zaproszenie na konferencję: „Jak wspierać młodzież w niestabilnym świecie?"

W dniu 13 czerwca 2023 roku odbędzie się konferencja „Jak wspierać młodzież w niestabilnym świecie? Wyzwania i rekomendacje dla wychowania, profilaktyki i ochrony zdrowia psychicznego po trudnych latach 2020-2022”.

Jest nowy sondaż. Zmniejsza się dystans pomiędzy Zjednoczoną Prawicą a Koalicją Obywatelską z ostatniej chwili
Jest nowy sondaż. Zmniejsza się dystans pomiędzy Zjednoczoną Prawicą a Koalicją Obywatelską

Najnowszy sondaż IPSOS dla portalu DoRzeczy.pl ukazał aktualne preferencje polityczne Polaków. Z uzyskanych odpowiedzi wynika, że Polacy najwyższym zaufaniem darzą Zjednoczoną Prawicę, która uzyskała 35 proc. Jest to taki sam wynik, jaki partia miała 20 maja 2023 roku.

Polska wygrała z aborterkami przed ETPCz z ostatniej chwili
Polska wygrała z aborterkami przed ETPCz

Prezes Sądu Apelacyjnego w Warszawie nie musiał wykonywać orzeczenia Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w sprawie wstrzymania przeniesienia trójki sędziów - napisała m.in. we wtorkowym oświadczeniu przewodnicząca Krajowej Rady Sądownictwa Dagmara Pawełczyk-Woicka.

Emerytury
Stażowe