Najnowszy numer „Tygodnika Solidarność”: Sztuczna inteligencja – TAK czy NIE?

Sztuczna inteligencja nie schodzi z czołówek światowych gazet. Odwrócił się od niej, stając się jej zagorzałym przeciwnikiem, Geoffrey Hinton – nie bez powodu nazywany przez świat nauki „ojcem chrzestnym sztucznej inteligencji”. Jeszcze przed tygodniem Hinton zarabiał miliony dolarów, zasiadając w biurze na najwyższym piętrze centrali Google, dzisiaj odszedł z firmy i rozpoczął bezprecedensową kampanię ostrzegającą ludzkość przed zagrożeniami związanymi z SI. – Rozwój modeli sztucznej inteligencji, takich jak związany z Microsoftem ChatGPT czy konkurencyjnego oprogramowania opracowywanego przez Google’a, jest coraz bardziej niebezpieczny – ostrzega Hinton i dodaje, że to jeden z wielu aspektów, w których ludzkość powinna zachować wyjątkową czujność. Zagrożone są, jego zdaniem, także rynek pracy, polityka międzynarodowa, największe gospodarki świata oraz istnienie samej ludzkości, szczególnie że niektóre ośrodki badawcze zauważyły już, że poszczególne algorytmy sztucznej inteligencji zaczęły przekazywać swoją wiedzę innym (na takim „uczeniu innych” złapano m.in. drony), które jeszcze nie były programowane przez ludzi. To, przestrzega Geoffrey Hinton, może doprowadzić do sytuacji, w której np. autonomiczna broń zakazana przez międzynarodowe prawo będzie produkowana z pominięciem ludzkiego nadzoru, a nawet bez wiedzy ludzi. 

„Spokojnie, to tylko sztuczna inteligencja” – w uspakajającym tonie pisze Rafał Woś 

Przetrwaliśmy zabory? Przetrwaliśmy wojny i inne kataklizmy? To poradzimy sobie także z najnowszą falą automatyzacji. 
No i mamy medialny „hype” na martwienie się rozwojem sztucznej inteligencji. Nastrój jest – jak zwykle we współczesnym świecie – dwubiegunową mieszanką histerii z defetyzmem. Bieganie i machanie rękami („koniec ludzkości”, „masowe bezrobocie”) przeplata się z defetyzmem spod znaku „i tak już jest za późno”. Tymczasem… Tymczasem warto zadać sobie pytanie, czy sytuacja naprawdę jest taka bezprecedensowa? Nie wydaje mi się. Zacznijmy od tego, że my już tutaj byliśmy. Już się tym wszystkim martwiliśmy. I to całkiem niedawno. Nie wierzycie? To sobie wspólnie przypomnijmy…

W 2015 roku ekonomiści z Oxfordu Carl Benedikt Frey i Michael Osborne przebili się na pierwsze strony światowych mediów (nie tylko ekonomicznych), ogłaszając, że w perspektywie 25 lat zniknie jakieś 45 proc. zawodów dziś istniejących. „Dziś” znaczy wtedy. Zawiesili nawet w sieci prostą wyszukiwarkę (dziś już nie do znalezienia), gdzie można było sprawdzić, czy twoja branża podzieli los dinozaurów i windziarzy. To znaczy przestanie istnieć. Gastronomia i przygotowanie posiłków? Ponad 60 proc. szans na wyginięcie. Budowlanka, sprzątanie i prowadzenie samochodu? Prawie 60 proc. szans. Z pracy Freya i Osborne’a wynikało, że najbardziej bezpiecznymi zawodami przyszłości są nauczyciele, menedżerowie wyższego szczebla oraz… politycy. Dla nich prawdopodobieństwo ekstynkcji wynosiło jakieś 30

„SI zmieni nasze miejsca pracy” – z Barbarą Surdykowską, ekspert z Biura Eksperckiego KK NSZZ „Solidarność”, rozmawia Barbara Michałowska

W pierwszych latach prac nad tematem wpływu SI na świat pracy dyskusja dotyczyła głównie pytania o likwidację miejsc pracy. Analizowano, ile procent miejsc pracy zniknie. W tej chwili zastanawiamy się raczej, jak sztuczna inteligencja zmieni treść zadań, które będą wykonywane na danym stanowisku. Według tego nurtu, samych miejsc pracy raczej nie zniknie aż tak dużo, jest jednak jasne, że te miejsca pracy, które pozostaną, ulegną bardzo głębokiemu przekształceniu i modyfikacji ze względu na stosowanie urządzeń z zakresu sztucznej inteligencji. 
Są to zmiany, które zachodzą bardzo szybko. Sztuczna inteligencja zaskakuje swoją zdolnością do prowadzenia rozmowy i wyszukiwania informacji w taki sposób, który jest już bardzo zbliżony do konwersacji z żywym człowiekiem. Weźmy na przykład możliwości sztucznej inteligencji w zakresie generowania obrazów, czyli możliwości generowania na przykład kampanii reklamowej bez użycia zdjęć realnych osób. W takiej sytuacji olbrzymia ilość pracy, którą dotychczas wykonywały modelki, makijażyści, fryzjerzy, oświetleniowcy, ludzie, którzy robili zdjęcia, ludzie, którzy kreowali treść takich kampanii, po prostu znika. Oczywiście to nie będzie tak, że z dnia na dzień SI „wyprze” wszystkich pracowników, którzy pracowali przy kampaniach reklamowych. Mówimy o procesie, ale są to bardzo szybkie zmiany. Związki zawodowe są tak samo jak ogół społeczeństwa dosyć zaskoczone tempem rozwoju technologicznego. 

O sukcesie polskich eurodeputowanych w walce z rozporządzeniem metanowym z europosłanką Jadwigą Wiśniewską rozmawia Teresa Wójcik

 Z całą pewnością udało się wynegocjować i przyjąć rozporządzenie, które zawiera zapisy korzystne dla polskiego sektora górniczego. To duży sukces zarówno polskiego rządu, jak i polskich europosłów różnych frakcji, którzy przekonali swoje rodziny polityczne, by poprzeć ważne z punktu widzenia Polski poprawki. Żeby mówić o zwycięstwie rozsądku nad ideologią, tak naprawdę musielibyśmy dokonać rewizji całej polityki klimatycznej, a zwłaszcza Pakietu „Fit for 55”. Rozporządzenie metanowe jest oczywiście przejawem trzeźwego myślenia, ale takich zdroworozsądkowych decyzji w PE potrzeba więcej. Jednak patrząc na dotychczasowe decyzje KE i komisarza Timmermansa, który jest „twarzą” i motorem napędowym restrykcyjnej polityki klimatycznej UE, na odtrąbienie sukcesu jest jeszcze zbyt wcześnie. Przypomnę, że Parlament Europejski głosami liberalno-lewicowej większości dał zielone światło dla Pakietu „Fit for 55”. Niemniej jednak trzeba zauważyć, że 9 maja, w Dniu Europy, PE przyjął kompromis, który jest korzystny dla Polski. Powtórzę – zabezpiecza nasz sektor górniczy i, co bardzo ważne, pozwala ochronić miejsca pracy. Polskie kopalnie mogą więc dalej wydobywać węgiel i dokonywać modernizacji, zgodnie z zawartym porozumieniem społecznym. Mamy zatem więcej czasu na przeprowadzenie transformacji energetycznej.

„Ciężka korona Karola III” – Wojciech Kulecki o niedawnej koronacji 

Koronacja brytyjskiego monarchy, króla Karola III była uroczystością „wielkich nieobecnych”. Światowe media w pierwszej kolejności informowały, kto nie znalazł się na uroczystościach, bo po prostu nie został na nie zaproszony, a kogo nie było, bo nie mógł lub nie chciał przyjechać. Koronacja pokazała również, że ta uwielbiana przez pół świata monarchia nie jest wcale taka doskonała, jak chciała ją widzieć i pokazywać nieżyjąca już Elżbieta II, oraz że Karol III być może będzie ostatnim królem na tronie w Pałacu Buckingham. 

Kradzione klejnoty koronne i niestosowany nigdzie indziej w zachodniej cywilizacji areszt prewencyjny będą tematami, z którymi Karol III będzie się musiał zmierzyć w pierwszej kolejności i już dziś wiadomo, że jego korona będzie wyjątkowo ciężka.

Co jeszcze w numerze? 

– „Pochwała zacofania” – Agnieszka Żurek 
– „Robot terapeuta” – Agnieszka Żurek 
– „Suwerenność Polski zagrożona?” – Marcin Krzeszowiec 
– „Synchronizacja: F-16V i F-35?” – Teresa Wójcik 
– „Czy Szwecja podąży za Albionem” – Wojciech Kulecki 
– „Przedbiegi do UE” – prof. Marek Jan Chodakiewicz 
– „Prawda zawsze się sprawdza” – z raperem Małachem rozmawia Bartosz Boruciak 
– „Struktura spirali” – Paweł Gabryś-Kurowski o filmie „Liczba doskonała”
– „Polska musi uniknąć błędów Europy Zachodniej” – Mateusz Kosiński 
– „W służbie wartościom najważniejszym” – Ewa Górska przedstawia sylwetkę Wiesława Janowskiego 
– „Poczta zmniejsza zatrudnienie?” – Barbara Michałowska 
– „Wielki sukces polskiego trenera” – Łukasz Bobruk