[Felieton „TS”] Tadeusz Płużański: Zbrodniarz, który zachwiał systemem

28 września 1954 r. Rozgłośnia Polska Radia Wolna Europa i Głos Ameryki rozpoczęły nadawanie relacji Józefa Światły, byłego wicedyrektora X Departamentu Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego, który uciekł na Zachód. Ujawniając kulisy komunistycznej bezpieki i partii, ten komunistyczny zbrodniarz przyczynił się do osłabienia totalitarnego systemu.
Tadeusz Płużański [Felieton „TS”] Tadeusz Płużański: Zbrodniarz, który zachwiał systemem
Tadeusz Płużański / Fundacja Łączka

Józef Światło, właściwie Izaak Fleischfarb, urodził się w 1915 r. w Medynie koło Zbaraża, w rodzinie Gabriela Fleischfarba, magazyniera w młynie, i matki o nazwisku Wieseltur. Po ukończeniu siedmiu klas szkoły podstawowej pracował w Krakowie jako szewc. Działał w organizacji syjonistycznej Gordonia, a następnie od 1933 r. w Komunistycznym Związku Młodzieży Polskiej, za co był aresztowany w latach 1934 i 1936. W połowie 1936 r. ożenił się z Frydą Zollman.

Drugie małżeństwo i zmiana nazwiska

W kampanii polskiej służył w 12. pp do 20 września 1939 r., kiedy trafił do niewoli niemieckiej. Uciekł i przedostał się na Wschód. W Kazachstanie pracował jako szewc. 26 kwietnia 1943 r. w miejscowości Dżambuł, przy zawarciu drugiego związku małżeńskiego – z Justyną Światło, zmienił personalia z Fleischfarb Izaak na Światło Józef. Skierowany przez WKP(b) do 1. Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki. Jako oficer polityczny współpracował z NKWD. Był przydzielony do Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego w Warszawie, ale działał głównie w grupach operacyjnych w terenie. Jego zadaniem było rozpracowanie i aresztowanie działaczy Polskiego Państwa Podziemnego i żołnierzy Armii Krajowej, w tym gen. Leopolda Okulickiego, „Niedźwiadka”. Brał udział w obławach i pacyfikacjach. Osobiście w bardzo brutalny sposób przesłuchiwał zatrzymanych. Współorganizował sfałszowane przez komunistów referendum „3XTAK” z czerwca 1946 r. i wybory do Sejmu ustawodawczego w styczniu 1947 r.

Departament X MBP

W 1948 r. wiceminister bezpieki Roman Romkowski (Natan Grinszpan-Kikiel) przeniósł go do organizowanego Departamentu X MBP, w którym podlegał jego dyrektorowi Anatolowi Fejginowi. W praktyce miał więcej do powiedzenia od swojego przełożonego, co zawdzięczał znajomości z Romkowskim jeszcze z przedwojennego Związku Młodych Komunistów (potem spotkali się w armii Berlinga). Specjalne zadania otrzymywał wprost od Bieruta (m.in. na podstawie osobistego polecenia towarzysza „Tomasza” aresztował Władysława Gomułkę), posiadał bezpośrednie połączenie telefoniczne z Moskwą i dostęp do wicepremiera i marszałka ZSRS Ławrentija Berii. W dwóch stalowych sejfach trzymał materiały kompromitujące czołowych członków partii. 5 grudnia 1953 r. podczas pobytu z Fejginem w Berlinie uciekł na Zachód. Jego wystąpienia w Radiu Wolna Europa w cyklu „Za kulisami bezpieki i partii” stały się podstawą książki Zbigniewa Bażyńskiego pod tym samym tytułem i przyczyniły się do zachwiania wielu karier komunistów w Polsce. W Stanach miał przejść operację plastyczną i mieszkać pod zmienionymi personaliami aż do września 1994 r., kiedy zmarł. Rodzina, którą zostawił w Polsce (żona i dwoje dzieci), po 1968 r. wyjechała do Izraela.

Tadeusz Płużański

 

 


 

POLECANE
Ważny komunikat dla mieszkańców Gdańska z ostatniej chwili
Ważny komunikat dla mieszkańców Gdańska

Od poniedziałku 7 lipca ruszają prace modernizacyjne na dwóch ważnych przejazdach torowo-drogowych w Gdańsku: na Błędniku oraz na skrzyżowaniu ulic Kołobrzeska–Chłopska. Remonty oznaczają całkowite zamknięcie tych miejsc zarówno dla samochodów, jak i tramwajów. Utrudnienia potrwają do 20 lipca.

Pilny komunikat polskiej ambasady w Portugalii. Turyści muszą być gotowi na ewakuację z ostatniej chwili
Pilny komunikat polskiej ambasady w Portugalii. Turyści muszą być gotowi na ewakuację

Polska ambasada ostrzega turystów: "W Portugalii panują rekordowe temperatury. Istnieje bardzo wysokie ryzyko wystąpienia samoistnych pożarów. Przestrzegaj zaleceń lokalnych służb, w tym dot. procedur ewakuacyjnych"

Jest ruch TK ws. sędzi Krystyny Pawłowicz z ostatniej chwili
Jest ruch TK ws. sędzi Krystyny Pawłowicz

Zgromadzenie Ogólne Sędziów Trybunału Konstytucyjnego podjęło uchwałę o przeniesieniu w stan spoczynku sędzi TK Krystyny Pawłowicz z dniem 5 grudnia br. - wynika z pisma, do którego w środę dotarła Polska Agencja Prasowa. Sędzia Pawłowicz nie potwierdziła tej informacji.

Będzie nowy minister sprawiedliwości? Padło zaskakujące nazwisko z ostatniej chwili
Będzie nowy minister sprawiedliwości? Padło zaskakujące nazwisko

Zaskakujące informacje nt. zmiany na stanowisku ministra sprawiedliwości podał Leszek Kraskowski, dziennikarz Reporterów Online, który przedstawił ustalenia dotyczące afery Polnordu i wątków posła Romana Giertycha.

Całkowite zamknięcie Heathrow. Nowe informacje z ostatniej chwili
Całkowite zamknięcie Heathrow. Nowe informacje

To jedna z największych awarii tego typu w historii. Brytyjskie władze ujawniły, co było powodem paraliżu lotniska Heathrow, do którego doszło w marcu tego roku.

Poseł KO: Roman Giertych działa na niekorzyść państwa polskiego Wiadomości
Poseł KO: Roman Giertych działa na niekorzyść państwa polskiego

Poseł Jolanta Niezgodzka, wypowiedziała się na temat swojego kolegi z klubu poselskiego KO, Romana Giertycha. - Działa na niekorzyść państwa polskiego i demokracji - stwierdziła. Z drugiej strony oznajmiła, że Donald Tusk nie jest w stanie zakazać mu wypowiadania się w taki czy inny sposób. Giertych nie uznał wczoraj decyzji SN ws. ważności wyborów, a sędziów nazwał "przebierańcami" i "uzurpatorami".

Na plac Zbawiciela wróci „tęcza” LGBT z ostatniej chwili
Na plac Zbawiciela wróci „tęcza” LGBT

Wygląda na to, że niedługo na plac Zbawiciela w Warszawie wróci instalacja kojarzona z LGBT. Projekt „Nowa Tęcza”, oficjalnie nazwany „Łukiem LGBT+”, został wybrany do realizacji w ramach Budżetu Obywatelskiego 2026. To czwarta próba przywrócenia tego symbolu – tym razem zakończona sukcesem.

Ważny komunikat dla mieszkańców województwa pomorskiego Wiadomości
Ważny komunikat dla mieszkańców województwa pomorskiego

Mieszkańców województwa pomorskiego i niektórych turystów, którzy zawitają w te rejony, czekają istotne zmiany. Od 4 sierpnia bilety okresowe komunikacji miejskiej w Trójmieście i metropolii pomorskiej będzie można kupić tylko za pomocą nowego systemu dystrybucji.

Niepokojące informacje z granicy. Komunikat Straży Granicznej pilne
Niepokojące informacje z granicy. Komunikat Straży Granicznej

Straż Graniczna regularnie publikuje raporty dotyczące wydarzeń na granicy polsko-białoruskiej, która znajduje się pod naciskiem ataku hybrydowego.

Możliwa prowokacja. Tak Niemcy mogą chcieć skompromitować Ruch Obrony Granic z ostatniej chwili
Możliwa prowokacja. Tak Niemcy mogą chcieć skompromitować Ruch Obrony Granic

Jak wynika z wypowiedzi Aleksandry Fedorskiej, dziennikarki m.in. Tysol.pl i eksperta ds. niemieckich, władze w Berlinie mogą dążyć do osłabienia lub rozbicia Ruchu Obrony Granic, który utrudnia skuteczne wydalanie migrantów do Polski.

REKLAMA

[Felieton „TS”] Tadeusz Płużański: Zbrodniarz, który zachwiał systemem

28 września 1954 r. Rozgłośnia Polska Radia Wolna Europa i Głos Ameryki rozpoczęły nadawanie relacji Józefa Światły, byłego wicedyrektora X Departamentu Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego, który uciekł na Zachód. Ujawniając kulisy komunistycznej bezpieki i partii, ten komunistyczny zbrodniarz przyczynił się do osłabienia totalitarnego systemu.
Tadeusz Płużański [Felieton „TS”] Tadeusz Płużański: Zbrodniarz, który zachwiał systemem
Tadeusz Płużański / Fundacja Łączka

Józef Światło, właściwie Izaak Fleischfarb, urodził się w 1915 r. w Medynie koło Zbaraża, w rodzinie Gabriela Fleischfarba, magazyniera w młynie, i matki o nazwisku Wieseltur. Po ukończeniu siedmiu klas szkoły podstawowej pracował w Krakowie jako szewc. Działał w organizacji syjonistycznej Gordonia, a następnie od 1933 r. w Komunistycznym Związku Młodzieży Polskiej, za co był aresztowany w latach 1934 i 1936. W połowie 1936 r. ożenił się z Frydą Zollman.

Drugie małżeństwo i zmiana nazwiska

W kampanii polskiej służył w 12. pp do 20 września 1939 r., kiedy trafił do niewoli niemieckiej. Uciekł i przedostał się na Wschód. W Kazachstanie pracował jako szewc. 26 kwietnia 1943 r. w miejscowości Dżambuł, przy zawarciu drugiego związku małżeńskiego – z Justyną Światło, zmienił personalia z Fleischfarb Izaak na Światło Józef. Skierowany przez WKP(b) do 1. Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki. Jako oficer polityczny współpracował z NKWD. Był przydzielony do Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego w Warszawie, ale działał głównie w grupach operacyjnych w terenie. Jego zadaniem było rozpracowanie i aresztowanie działaczy Polskiego Państwa Podziemnego i żołnierzy Armii Krajowej, w tym gen. Leopolda Okulickiego, „Niedźwiadka”. Brał udział w obławach i pacyfikacjach. Osobiście w bardzo brutalny sposób przesłuchiwał zatrzymanych. Współorganizował sfałszowane przez komunistów referendum „3XTAK” z czerwca 1946 r. i wybory do Sejmu ustawodawczego w styczniu 1947 r.

Departament X MBP

W 1948 r. wiceminister bezpieki Roman Romkowski (Natan Grinszpan-Kikiel) przeniósł go do organizowanego Departamentu X MBP, w którym podlegał jego dyrektorowi Anatolowi Fejginowi. W praktyce miał więcej do powiedzenia od swojego przełożonego, co zawdzięczał znajomości z Romkowskim jeszcze z przedwojennego Związku Młodych Komunistów (potem spotkali się w armii Berlinga). Specjalne zadania otrzymywał wprost od Bieruta (m.in. na podstawie osobistego polecenia towarzysza „Tomasza” aresztował Władysława Gomułkę), posiadał bezpośrednie połączenie telefoniczne z Moskwą i dostęp do wicepremiera i marszałka ZSRS Ławrentija Berii. W dwóch stalowych sejfach trzymał materiały kompromitujące czołowych członków partii. 5 grudnia 1953 r. podczas pobytu z Fejginem w Berlinie uciekł na Zachód. Jego wystąpienia w Radiu Wolna Europa w cyklu „Za kulisami bezpieki i partii” stały się podstawą książki Zbigniewa Bażyńskiego pod tym samym tytułem i przyczyniły się do zachwiania wielu karier komunistów w Polsce. W Stanach miał przejść operację plastyczną i mieszkać pod zmienionymi personaliami aż do września 1994 r., kiedy zmarł. Rodzina, którą zostawił w Polsce (żona i dwoje dzieci), po 1968 r. wyjechała do Izraela.

Tadeusz Płużański

 

 



 

Polecane
Emerytury
Stażowe