ROCZNICA ROMANA DMOWSKIEGO

ROCZNICA ROMANA DMOWSKIEGO

Dziś wypada 85 rocznica śmierci Romana Dmowskiego. Nie jest to rocznica okrągła, ale przecież to tylko pretekst, aby napisać o polityku, który wywarł olbrzymi wpływ na „Politykę polską i odbudowanie państwa”, by użyć tytułu jednej z jego książek. Ataki na Dmowskiego i jego obóz polityczny, także po jego śmierci były wprost proporcjonalne do znaczenia, jakie wywierał zarówno w ostatnim ćwierćwieczu przed odzyskaniem niepodległości, jak i przez dwie dekady odrodzonego państwa polskiego. Podobnie jak jego największy polityczny oponent Józef Piłsudski, Dmowski nie doczekał napaści Niemiec na Polskę, która rozpoczęła II wojnę światową: Naczelnik Państwa zmarł w maju 1935, a lider Obozu Narodowego odszedł na początku stycznia 1939.

 

Z Dmowskim wielu ma problem. Frontalny atak zastępuje merytoryczną polemikę wobec jego książek, tez i realnej polityki. Z drugiej strony są też bezkrytyczni wyznawcy, którzy bronią każdego posunięcia, czy artykułu sprzed np. 90 lat, co też trudno uznać za  merytoryczną ocenę. Tym drugim należy zadedykować anegdotę o tym jak malarz Wojciech Styka malował Jezusa Chrystusa. Ponieważ był człowiekiem głęboko religijnym malował go na kolanach. W trakcie tej pracy ukazał mu się Chrystus, który miał rzec: „Styka ! Ty mnie nie maluj na kolanach! Ty mnie maluj dobrze!”

 

Faktem jest, że w okresie tuż II wojnie zwolennicy obozu politycznego, który stworzył Roman Dmowski – narodowcy - byli najbardziej ze wszystkich stronnictw II Rzeczypospolitej prześladowani przez komunistów. Wpływ na to na pewno miał fakt  krytyki z czasów jeszcze przed odrodzeniem polskiej państwowości, a także szczególnie w czasie jej trwania – siły kapitału żydowskiego i obecności przedstawicieli tej mniejszości w życiu publicznym w Polsce. To akurat przeszło już do historii.

 

Charakterystyczne, że narodowcy mieli wpływ na władze II RP jedynie przez kilka lat, do zamachu majowego w 1926 roku, a sam Roman Dmowski był jeden jedyny raz ministrem spraw zagranicznych. Mimo tego, że obóz Piłsudskiego wygrał z obozem narodowym polityczną walkę o władzę w Polsce endecy (często używany pejoratywnie skrót od: Narodowa Demokracja) wygrali ze swoimi oponentami walkę o „rząd dusz” Polaków. Charakterystyczne, że w latach 1930-ch, a zwłaszcza w drugiej ich połowie, program polityczny i ideowy obozu narodowego został w dużym stopniu przyjęty przez piłsudczyków.

 

Gdyby chcieć jednym zdaniem (!) napisać, co zostało ze spuścizny po Romanie Dmowskim, należałoby stwierdzić, że jest chłodny, daleki od romantyzmu pragmatyzm w ocenie intencji i działań naszych bliższych i dalszych sąsiadów oraz uznanie państwa i narodu polskiego jako głównych azymutów politycznego działania, a także oczywiste założenie, że interesy narodowe nasze i innych krajów mogą być sprzeczne i powodować konflikty niezależnie od naszej dobrej woli i chęci. Ten sposób myślenia politycznego zapewne zostanie.

 

*tekst ukazał się na portalu dorzeczy.pl  (02.01.2024)


 

POLECANE
Niepokojące informacje z granicy. Komunikat Straży Granicznej pilne
Niepokojące informacje z granicy. Komunikat Straży Granicznej

Straż Graniczna regularnie publikuje raporty dotyczące wydarzeń na granicy polsko-białoruskiej, która znajduje się pod naciskiem ataku hybrydowego.

Przychodzi Giertych do Lisa. Telewizja Republika ujawnia kolejne taśmy z ostatniej chwili
Przychodzi Giertych do Lisa. Telewizja Republika ujawnia kolejne taśmy

W środę Telewizja Republika w programie Michała Rachonia ujawniła kolejne taśmy – tym razem Romana Giertycha z m.in ówczesnym red. naczelnym "Newsweeka" Tomaszem Lisem, czy politykiem PO Stanisławem Gawłowskim.

Służby Tuska mają podrzucać nielegalnych imigrantów do domów dziecka z ostatniej chwili
Służby Tuska mają podrzucać nielegalnych imigrantów do domów dziecka

Nielegalni imigranci zostali zakwaterowani na dziko w domu dziecka w Skierniewicach – podaje serwis Magna Polonia. 

Ekspertka od wizerunku, która uderzyła w Martę Nawrocką, wydała oświadczenie Wiadomości
"Ekspertka od wizerunku", która uderzyła w Martę Nawrocką, wydała oświadczenie

Marta Rodzik, „ekspertka od PR”, która skrytykowała Martę Nawrocka za jej ubiór, żali się na negatywne komentarze ze strony internautów. Kobieta wydała specjalne oświadczenie.

Jeśli upadnie reżim ajatollahów w świat popłynie ogromna ilość irańskiej ropy. Po co komu będzie rosyjska? tylko u nas
Jeśli upadnie reżim ajatollahów w świat popłynie ogromna ilość irańskiej ropy. Po co komu będzie rosyjska?

Atak Izraela na Iran zaskoczył Rosję. Na Kremlu uważano, że Trump trzyma na uwięzi Netanjahu, dopóki ma nadzieję na wymuszenie poprzez negocjacje rezygnacji przez Teheran ze wzbogacania uranu. Kolejna runda rozmów była zaplanowana na weekend. Tymczasem potężna powietrzna flota państwa żydowskiego uderzyła w piątek w islamską republikę.

Iran zamierza zaatakować dwa izraelskie miasta. Padło ostrzeżenie Wiadomości
Iran zamierza zaatakować dwa izraelskie miasta. Padło ostrzeżenie

Iran wzywa mieszkańców Hajfy i Tel Awiwu do ewakuacji. Szef sztabu irańskiej armii ostrzega przed nadchodzącymi "operacjami karnymi".

Wyborcza: Jest decyzja PSL ws. wyborów parlamentarnych. Koniec współpracy z partią Hołowni z ostatniej chwili
"Wyborcza": Jest decyzja PSL ws. wyborów parlamentarnych. Koniec współpracy z partią Hołowni

We wtorek wieczorem "Gazeta Wyborcza" informuje, że Rada Naczelna PSL podjęła decyzję o zakończeniu kampanijnej współpracy z partią Szymona Hołowni.

Mariusz Błaszczak: Chcą ukraść Polakom wybory Wiadomości
Mariusz Błaszczak: Chcą ukraść Polakom wybory

Poseł Mariusz Błaszczak skrytykował pomysł ponownego przeliczania głosów, uznając go za próbę podważenia zaufania do instytucji państwowych.

Nowa awantura w koalicji 13 grudnia. Radzę mu, żeby się odczepił z ostatniej chwili
Nowa awantura w koalicji 13 grudnia. "Radzę mu, żeby się odczepił"

W koalicji rządzącej znów zawrzało. Tym razem poszło o planowane zmiany w przepisach dotyczących rozwodów. 

Blackout w Hiszpanii. Rząd podał przyczynę awarii dostawy prądu Wiadomości
Blackout w Hiszpanii. Rząd podał przyczynę awarii dostawy prądu

Hiszpański rząd podał we wtorek przyczynę kwietniowej awarii dostaw prądu. Minister ds. transformacji energetycznej Sara Aagesen wskazała na błędy techniczne.

REKLAMA

ROCZNICA ROMANA DMOWSKIEGO

ROCZNICA ROMANA DMOWSKIEGO

Dziś wypada 85 rocznica śmierci Romana Dmowskiego. Nie jest to rocznica okrągła, ale przecież to tylko pretekst, aby napisać o polityku, który wywarł olbrzymi wpływ na „Politykę polską i odbudowanie państwa”, by użyć tytułu jednej z jego książek. Ataki na Dmowskiego i jego obóz polityczny, także po jego śmierci były wprost proporcjonalne do znaczenia, jakie wywierał zarówno w ostatnim ćwierćwieczu przed odzyskaniem niepodległości, jak i przez dwie dekady odrodzonego państwa polskiego. Podobnie jak jego największy polityczny oponent Józef Piłsudski, Dmowski nie doczekał napaści Niemiec na Polskę, która rozpoczęła II wojnę światową: Naczelnik Państwa zmarł w maju 1935, a lider Obozu Narodowego odszedł na początku stycznia 1939.

 

Z Dmowskim wielu ma problem. Frontalny atak zastępuje merytoryczną polemikę wobec jego książek, tez i realnej polityki. Z drugiej strony są też bezkrytyczni wyznawcy, którzy bronią każdego posunięcia, czy artykułu sprzed np. 90 lat, co też trudno uznać za  merytoryczną ocenę. Tym drugim należy zadedykować anegdotę o tym jak malarz Wojciech Styka malował Jezusa Chrystusa. Ponieważ był człowiekiem głęboko religijnym malował go na kolanach. W trakcie tej pracy ukazał mu się Chrystus, który miał rzec: „Styka ! Ty mnie nie maluj na kolanach! Ty mnie maluj dobrze!”

 

Faktem jest, że w okresie tuż II wojnie zwolennicy obozu politycznego, który stworzył Roman Dmowski – narodowcy - byli najbardziej ze wszystkich stronnictw II Rzeczypospolitej prześladowani przez komunistów. Wpływ na to na pewno miał fakt  krytyki z czasów jeszcze przed odrodzeniem polskiej państwowości, a także szczególnie w czasie jej trwania – siły kapitału żydowskiego i obecności przedstawicieli tej mniejszości w życiu publicznym w Polsce. To akurat przeszło już do historii.

 

Charakterystyczne, że narodowcy mieli wpływ na władze II RP jedynie przez kilka lat, do zamachu majowego w 1926 roku, a sam Roman Dmowski był jeden jedyny raz ministrem spraw zagranicznych. Mimo tego, że obóz Piłsudskiego wygrał z obozem narodowym polityczną walkę o władzę w Polsce endecy (często używany pejoratywnie skrót od: Narodowa Demokracja) wygrali ze swoimi oponentami walkę o „rząd dusz” Polaków. Charakterystyczne, że w latach 1930-ch, a zwłaszcza w drugiej ich połowie, program polityczny i ideowy obozu narodowego został w dużym stopniu przyjęty przez piłsudczyków.

 

Gdyby chcieć jednym zdaniem (!) napisać, co zostało ze spuścizny po Romanie Dmowskim, należałoby stwierdzić, że jest chłodny, daleki od romantyzmu pragmatyzm w ocenie intencji i działań naszych bliższych i dalszych sąsiadów oraz uznanie państwa i narodu polskiego jako głównych azymutów politycznego działania, a także oczywiste założenie, że interesy narodowe nasze i innych krajów mogą być sprzeczne i powodować konflikty niezależnie od naszej dobrej woli i chęci. Ten sposób myślenia politycznego zapewne zostanie.

 

*tekst ukazał się na portalu dorzeczy.pl  (02.01.2024)



 

Polecane
Emerytury
Stażowe