Blaski i nędze Złotej Palmy - rozpoczęła się kolejna edycja festiwalu w Cannes

W canneńskich wspomnieniach zmarłego w tym roku polityka i filmowca Frédérica Mitteranda światowa socjeta filmowa osnuta jest cekinami i konfetti. Festiwal zapowiada koniec zimy i pierwsze wiosenne przebłyski. Tymczasowa wspólnota bogaczy spędza filmowe dwa tygodnie na zażywaniu kąpieli słonecznych i piciu szampana, a noce na imprezach do rana na pokładach luksusowych jachtów miliarderów, którzy przybijają do portów Lazurowego Wybrzeża.
Złota Palma Blaski i nędze Złotej Palmy - rozpoczęła się kolejna edycja festiwalu w Cannes
Złota Palma / SNL https://creativecommons.org/licenses/by/2.0/

Festiwal w Cannes to – w imaginarium byłego ministra kultury – przede wszystkim blichtr, przypadkowy seks, a także poważny biznes… Krzysztof Kieślowski nienawidził Festiwalu właśnie ze względu na smokingi, fotografie, autografy, merkantylizm nie licujący z powagą sztuki i… niemożność palenia papierosów w miejscach publicznych. Miał jeszcze inny powód, by nie lubić tego wydarzenia, ale o tym później. 
Canneńscy bywalcy – ci, którzy mieli okazję zobaczyć na otwarciu edycji festiwalu w 2016 roku filmowe arcydzieło Paola Sorrentina „Wielkie piękno”, musieli wpaść w niemałą konfuzję odwróconego zwierciadła. Czy ujrzeli siebie w cienkiej strużce światła rzuconej na białe sukno? Zblazowanych przedstawicieli panów umierającego świata? Włoski reżyser przezornie ukrył za kotarą teatralnych uśmiechów, okrągłych zdań i pieniędzy pierwsze symptomy dekadencji i upadku. 

Główny bohater Jep, rzymski król de la mondanità, po napisaniu jednej jedynej książki, nie widzi już sensu się starać. Życie skończyło się zanim na dobre się nie zaczęło. Jep, gdy już zasiadł na tronie nocnego życia, odrywa się od biegu zwyczajnych spraw codzienności, uciekając we wspomnienia. Gdy zamyka oczy, na suficie pojawia się morze okalające Neapol. Widzi również dziewczynę, z pewnością tę pierwszą, która mogła mieć siedemnaście, a może osiemnaście lat. Dziewczyna się rozbiera, a wspomnienie ulatuje w nicość. Wszystko stracone, efemeryczne „wielkie piękno” odeszło na zawsze. Ostatnia faza wewnętrznych postanowień Jepa musi przejść jeszcze przez dwa etapy. Po pierwsze: dążyć do wygumkowania emocjonalnego „ja”, ponieważ przykrości i troski czy tęsknota i radość sprowadzają nas do smutnej kondycji ciała. Po drugie: zlać się z otoczeniem i na wieki zapomnieć o konfliktach i kontrastach immanentnie należących do reguł życia we „wspólnotach ludzkich”. W ten sposób jeden jedyny człowiek może się przepoczwarzyć w nową jakość, w nowe „ja”. „Ja” wyzbytego pasji i dążeń. W „Wielkim pięknie” jest również figura „świętej”, stuletniej siostry zakonnej, na której czynione cuda nie robią już wrażenia. „Nie cuda doprowadzają realistę do wiary. Prawdziwy realista, jeżeli nie wierzy, nie uwierzy i w cud; jeżeli ujrzy go sam, raczej nie uwierzy swoim oczom” – pisał Dostojewski. 

Czytaj także: Syn podejrzanego o zamach na premiera Słowacji zabiera głos

77. edycja festiwalu 

W tym roku obraz „Parthenope” Paola Sorrentina będzie walczył o Złotą Palmę. Znów towarzyszą Włochowi mary i tematy, które go prześladują od lat: przemijające piękno, blaski i nędze rodzimego Neapolu oraz zmęczona sobą cywilizacja Zachodu, która przestała w siebie wierzyć. 

Podczas 77. odsłony Festiwalu Sorrentino będzie konkurował m.in. z Francisem Fordem Coppolą, Yorgosem Lanthimosem i Davidem Cronenbergiem. Warto również wspomnieć o polskich obrazach: w konkursie głównym „The Girl with the Needle” Magnusa von Horna oraz wyświetlany w ramach prestiżowej sekcji Tygodnia Krytyki Filmowej „Taniec w narożniku” Jana Bujnowskiego. 

Historia Cannes 

Kino daje wrażenie obcowania z konkretnością świata, a zarazem posiada zdolność przekazywania abstrakcyjnych idei. Pod tym względem nie zabrakło w historii Cannes filmów zapadających w pamięć. Proponuję subiektywny przegląd nieoczywistych – w moim odczuciu – obrazów konkurujących w przeszłości o Złotą Palmę. 

Rok 1992 – w przeglądzie Tygodnia Krytyki Filmowej pojawia się czarno-biały belgijski debiut dwudziestolatków – Rémego Belvaux, André Bonzela i Benoît Poelvoorde’a. „Człowiek pogryzł psa” można uznać za gatunkowego frankensteina – to niby czarna komedia z elementami społecznej satyry, choć nie sposób ją jednoznacznie skategoryzować. Dziś powiedzielibyśmy, że to mockument (bawił się tą formą wcześniej Woody Allen w „Bierz forsę i w nogi” – 1969; czy w „Zeligu” – 1983).

W skrócie jest to fikcja udająca film dokumentalny, a bohaterem „Człowieka…” jest monologizujący i przaśny Belg. Dzieli się swoimi rozważaniami na temat architektury osiedli z wielkiej płyty, przy piwie opowiada o miłostkach, deklamuje grafomańskie wiersze własnego autorstwa, przedstawia ekipie filmowej prowadzącą skromny sklep mamę. Rzecz nie byłaby funta kłaków warta, gdyby Benoît nie był zabójcą. Poznajemy tajniki jego pracy: raz w tygodniu śledzi listonosza, który roznosi emerytury, aby w ten sposób poznać adresy swoich ofiar. „Wolę robić przy staruszkach, to czysta robota. Zabójstwa bogatych to tylko zawracanie głowy i niepotrzebne ryzyko” – mówi z rozbrajającą szczerością do kamery. Gdy grzebie czarnoskórego robotnika, prosi o pomoc dźwiękowca Remiego, który odkłada na bok tyczkę z mikrofonem i przenosi ciało do „zabetonowania”. W końcu w wyniku strzelanin giną kolejni członkowie ekipy. Reżyser przejmuje rolę po operatorze. Benoît nie wydaje się tym wszystkim specjalnie poruszony, nie traci pogody ducha, pozostaje uroczym rzezimieszkiem bez czci i wiary. Po zabójstwach zabiera telewizyjnych przyjaciół na wernisaże (i okrasza je rozważaniami o sztuce Bernarda Buffeta) albo nad morze na belgijskie danie narodowe – mule, których pochłania dzikie ilości. Film już w 1992 roku – przed erą internetu i platform społecznościowych – przestrzegał przed niebezpieczeństwem pragnienia sławy tanim kosztem.

Twórcy inspirowali się bijącą wszelkie rekordy popularności w latach osiemdziesiątych serią filmów „streaptease”. Dokumenty miały prostą konstrukcję, nie były obarczone żadnym dziennikarskim komentarzem, bez głosu narratora, pokazywały egzystencję belgijskiej warstwy ludowej. Do legendy przeszedł odcinek o rolniku, który latami budował w ogródku latający spodek i z powagą opowiadał przed kamerą o swoich spotkaniach z przedstawicielami cywilizacji z odległych galaktyk, albo portret alfonsa prowadzącego dom publiczny w dzielnicy „różowych witryn”. Bohater okazał się człowiekiem niemal prawym, pełnym „ojcowskiej” troski dla swoich dziewczyn – wydzielał fawory, kupował im ubrania, pocieszał je, udzielał życiowych porad i zajmował się ich dziećmi. 

Czytaj także: Zamach na premiera Słowacji. Jest reakcja Mateusza Morawieckiego

Polskie akcenty 

Warto wspomnieć o polskich akcentach na Festiwalu w Cannes. Oczywiście tryumf „Człowieka z żelaza” w 1981 roku, najbardziej publicystycznego filmu Andrzeja Wajdy (nie licząc portretu Lecha Wałęsy – „Człowieka z nadziei”). Wcześniej jednak był „Kanał”, drugi film reżysera. Obraz nie zaspokajał wymagań tych, którzy czekali na pełną blasku apoteozę powstania. „Kanał” był przeto filmem brutalnym, pokazującym prawdę bez retuszu, nie był barwną czytanką o bohaterstwie Polaków. Był raczej epopeją zmarnowanego bohaterstwa młodych ludzi, którzy z długoletniej konspiracji wyszli walczyć o wyzwolenie Warszawy i których wepchnięto w otchłań piekła. Kiedy Wajda wybrał się ze swoim filmem do Cannes w 1957 roku, spotkał się z wyraźnym sceptycyzmem grupy amerykańskich scenarzystów. Jak twierdził Wajda, pogratulowali mu oni bogatej wyobraźni, która stworzyła tak wyraźnie nierzeczywistą historię. Byli zaskoczeni, gdy Wajda powiedział im, że cała opowieść jest prawdziwa, „to zaś, co uważali za bogatą wyobraźnię, było w gruncie rzeczy trudną prawdą na temat upadku powstania, doświadczoną osobiście przez autora scenariusza” (Jerzy Stefan Stawiński). 
Rok 1994 – Złota Palma, w pełni zasłużona, dla Quentina Tarantino za „Pulp Fiction” kosztem ostatniej części „kolorowej trylogii” Krzysztofa Kieślowskiego „Czerwony”. Reżyser był wtedy w szczytowym momencie artystycznych sił. Z uznaniem o serialu „Dekalog” wypowiadał się wówczas sam Ingmar Bergman. Po „Czerwonym” Kieślowski zaszył się na Mazurach i już nigdy nie nakręcił kolejnego filmu. Na ostatni polski sukces w Cannes musieliśmy czekać długo. Dopiero w 2002 roku najwyższą nagrodę uzyskał „Pianista” Romana Polańskiego. 

Przywołany wyżej Tarantino w 2004 roku wręczył Grand Prix Festiwalu koreańskiemu reżyserowi Parkowi Chan-Wookowi za film „Oldboy” – według mnie jeden z lepszych filmów ostatnich dwóch dekad.  To mroczna i brutalna opowieść o zemście, a właściwie: o konsekwencjach nietrzymania tajemnicy i o sile plotki. Najlepszą rekomendację obrazu wydał reżyser „Kill Billa”: „To najbardziej tarantinowski film, jaki do tej pory powstał”. 
Cannes to również kontrowersje. Nie sposób zrozumieć, dlaczego Złotej Palmy nie otrzymał w 2014 roku Xavier Dolan, kanadyjski twórca „Mamy”. Trzymająca w napięciu historia toksycznej miłości między niesfornym synem (chorujący na zdiagnozowany syndrom nadpobudliwości) a jego matką. Dolan nakręcił nad wyraz dojrzałą historię o tym, że miłość czasami nie zdoła wszystkiego przezwyciężyć. Film jest hołdem złożonym antropologicznej figurze „matki” uosabiającej bliskość, w odróżnieniu od zdystansowanej i karzącej figury „ojca” ustalającej reguły i ograniczenia. 

Nowy numer

Tekst ukaże się w nowym numerze „Tygodnika Solidarność” dostępnym już od środy w kioskach. 

Chcesz otrzymywać „Tygodnik Solidarność” prosto do swojego domu lub zakładu pracy? Zamów prenumeratę <TUTAJ>

 


 

POLECANE
Nadużycia w Pentagonie? Trump liczy na Muska gorące
Nadużycia w Pentagonie? Trump liczy na Muska

Prezydent USA Donald Trump zapowiedział podczas rozmowy z telewizją Fox, że Elon Musk przeprowadzi audyt w Pentagonie. Trump spodziewa się, że miliarder wykryje nadużycia i oszustwa na "miliardy dolarów".

Czułam się zażenowana. Znana aktorka przerwała milczenie Wiadomości
"Czułam się zażenowana". Znana aktorka przerwała milczenie

Beata Tyszkiewicz to jedna z najwybitniejszych polskich aktorek filmowych, jednak w przeciwieństwie do wielu kolegów po fachu nie zrobiła kariery na scenie teatralnej. Przez całą swoją karierę zagrała tylko w dwóch sztukach, a występy przed żywą publicznością zawsze były dla niej źródłem stresu i dyskomfortu. „Zawsze kończyłam spotkanie z widzami z uczuciem niespełnienia, zażenowania, że oczekiwano ode mnie czegoś innego” - wyznała w autobiografii Tyszkiewicz. 

Prawie 70% Szwajcarów odrzuciło w referendum propozycję zapisania klimatyzmu w konstytucji Wiadomości
Prawie 70% Szwajcarów odrzuciło w referendum propozycję zapisania klimatyzmu w konstytucji

W niedzielnym referendum aż 69,8% Szwajcarów sprzeciwiło się inicjatywie Młodych Zielonych, która miała zobowiązać gospodarkę kraju do przestrzegania tzw. „granic planetarnych”. Żaden z 26 kantonów nie poparł pomysłu. Frekwencja wyniosła 38%, czyli znacznie mniej niż średnia 45%.

Puchar Świata w skokach narciarskich. Świetny występ Polaków Wiadomości
Puchar Świata w skokach narciarskich. Świetny występ Polaków

Paweł Wąsek zajął dziewiąte miejsce w konkursie Pucharu Świata w skokach narciarskich w amerykańskim Lake Placid. Zwyciężył lider klasyfikacji generalnej cyklu Austriak Daniel Tschofenig. To jego ósmy triumf w sezonie i zarazem w karierze.

Taniec z gwiazdami. Pechowy incydent poza parkietem Wiadomości
"Taniec z gwiazdami". Pechowy incydent poza parkietem

Fani „Tańca z Gwiazdami” z niecierpliwością odliczają dni do nowej edycji, a uczestnicy dają z siebie wszystko na treningach. Niestety, nie obyło się bez kontuzji – Maria Jeleniewska, znana jako „królowa TikToka”, trafiła do szpitala.

Brutalny napad w Jarosławiu. Są nowe informacje Wiadomości
Brutalny napad w Jarosławiu. Są nowe informacje

Pięciu młodych mężczyzn usłyszało w niedzielę zarzuty udziału w bójce o charakterze chuligańskim, w której trzech 17-latków zostało rannych ostrym narzędziem. Stan dwóch jest ciężki. Prokuratura skieruje wnioski o aresztowanie podejrzanych na trzy miesiące.

IMGW wydał komunikat. Oto co nas czeka Wiadomości
IMGW wydał komunikat. Oto co nas czeka

Jak informuje IMGW, Europę Północną i Wschodnią obejmą wyże, tylko południowo-zachodnia część kontynentu pozostanie w zasięgu niżu z frontami atmosferycznymi. Polska będzie w zasięgu silnego i rozległego wyżu z centrum nad południową Skandynawią. Ze wschodu napływać będzie powietrze polarne kontynentalne.

Najlepsze linie lotnicze świata. Sprawdź pozycję LOT Wiadomości
Najlepsze linie lotnicze świata. Sprawdź pozycję LOT

Zestawienie 25 najlepszych linii lotniczych świata przygotował - jak co roku - australijski portal lotniczy AirlineRatings.com. - czytamy na stronie RMF24.

Nie żyje znany sportowiec. Miał zaledwie 28 lat Wiadomości
Nie żyje znany sportowiec. Miał zaledwie 28 lat

Świat sportu pogrążył się w żałobie po tragicznej śmierci Johna Cooneya, irlandzkiego boksera, który zmarł w szpitalu w Belfaście tydzień po swojej ostatniej walce. 28-latek doznał poważnego urazu mózgu po nokaucie w dziewiątej rundzie pojedynku o pas mistrza organizacji BBBofC Celtic w wadze superpiórkowej.

Przypadkowa eksplozja na pokładzie rosyjskiego tankowca. Należał do floty cieni? pilne
Przypadkowa eksplozja na pokładzie rosyjskiego tankowca. Należał do floty cieni?

Jak poinformowała rosyjska agencja morska, na pokładzie rosyjskiego tankowca zacumowanego w nadbałtyckim porcie Ust-Ługa doszło w niedzielę do przypadkowej eksplozji. Wybuch nie spowodował żadnych ofiar ani nie doprowadził do wycieku paliwa.

REKLAMA

Blaski i nędze Złotej Palmy - rozpoczęła się kolejna edycja festiwalu w Cannes

W canneńskich wspomnieniach zmarłego w tym roku polityka i filmowca Frédérica Mitteranda światowa socjeta filmowa osnuta jest cekinami i konfetti. Festiwal zapowiada koniec zimy i pierwsze wiosenne przebłyski. Tymczasowa wspólnota bogaczy spędza filmowe dwa tygodnie na zażywaniu kąpieli słonecznych i piciu szampana, a noce na imprezach do rana na pokładach luksusowych jachtów miliarderów, którzy przybijają do portów Lazurowego Wybrzeża.
Złota Palma Blaski i nędze Złotej Palmy - rozpoczęła się kolejna edycja festiwalu w Cannes
Złota Palma / SNL https://creativecommons.org/licenses/by/2.0/

Festiwal w Cannes to – w imaginarium byłego ministra kultury – przede wszystkim blichtr, przypadkowy seks, a także poważny biznes… Krzysztof Kieślowski nienawidził Festiwalu właśnie ze względu na smokingi, fotografie, autografy, merkantylizm nie licujący z powagą sztuki i… niemożność palenia papierosów w miejscach publicznych. Miał jeszcze inny powód, by nie lubić tego wydarzenia, ale o tym później. 
Canneńscy bywalcy – ci, którzy mieli okazję zobaczyć na otwarciu edycji festiwalu w 2016 roku filmowe arcydzieło Paola Sorrentina „Wielkie piękno”, musieli wpaść w niemałą konfuzję odwróconego zwierciadła. Czy ujrzeli siebie w cienkiej strużce światła rzuconej na białe sukno? Zblazowanych przedstawicieli panów umierającego świata? Włoski reżyser przezornie ukrył za kotarą teatralnych uśmiechów, okrągłych zdań i pieniędzy pierwsze symptomy dekadencji i upadku. 

Główny bohater Jep, rzymski król de la mondanità, po napisaniu jednej jedynej książki, nie widzi już sensu się starać. Życie skończyło się zanim na dobre się nie zaczęło. Jep, gdy już zasiadł na tronie nocnego życia, odrywa się od biegu zwyczajnych spraw codzienności, uciekając we wspomnienia. Gdy zamyka oczy, na suficie pojawia się morze okalające Neapol. Widzi również dziewczynę, z pewnością tę pierwszą, która mogła mieć siedemnaście, a może osiemnaście lat. Dziewczyna się rozbiera, a wspomnienie ulatuje w nicość. Wszystko stracone, efemeryczne „wielkie piękno” odeszło na zawsze. Ostatnia faza wewnętrznych postanowień Jepa musi przejść jeszcze przez dwa etapy. Po pierwsze: dążyć do wygumkowania emocjonalnego „ja”, ponieważ przykrości i troski czy tęsknota i radość sprowadzają nas do smutnej kondycji ciała. Po drugie: zlać się z otoczeniem i na wieki zapomnieć o konfliktach i kontrastach immanentnie należących do reguł życia we „wspólnotach ludzkich”. W ten sposób jeden jedyny człowiek może się przepoczwarzyć w nową jakość, w nowe „ja”. „Ja” wyzbytego pasji i dążeń. W „Wielkim pięknie” jest również figura „świętej”, stuletniej siostry zakonnej, na której czynione cuda nie robią już wrażenia. „Nie cuda doprowadzają realistę do wiary. Prawdziwy realista, jeżeli nie wierzy, nie uwierzy i w cud; jeżeli ujrzy go sam, raczej nie uwierzy swoim oczom” – pisał Dostojewski. 

Czytaj także: Syn podejrzanego o zamach na premiera Słowacji zabiera głos

77. edycja festiwalu 

W tym roku obraz „Parthenope” Paola Sorrentina będzie walczył o Złotą Palmę. Znów towarzyszą Włochowi mary i tematy, które go prześladują od lat: przemijające piękno, blaski i nędze rodzimego Neapolu oraz zmęczona sobą cywilizacja Zachodu, która przestała w siebie wierzyć. 

Podczas 77. odsłony Festiwalu Sorrentino będzie konkurował m.in. z Francisem Fordem Coppolą, Yorgosem Lanthimosem i Davidem Cronenbergiem. Warto również wspomnieć o polskich obrazach: w konkursie głównym „The Girl with the Needle” Magnusa von Horna oraz wyświetlany w ramach prestiżowej sekcji Tygodnia Krytyki Filmowej „Taniec w narożniku” Jana Bujnowskiego. 

Historia Cannes 

Kino daje wrażenie obcowania z konkretnością świata, a zarazem posiada zdolność przekazywania abstrakcyjnych idei. Pod tym względem nie zabrakło w historii Cannes filmów zapadających w pamięć. Proponuję subiektywny przegląd nieoczywistych – w moim odczuciu – obrazów konkurujących w przeszłości o Złotą Palmę. 

Rok 1992 – w przeglądzie Tygodnia Krytyki Filmowej pojawia się czarno-biały belgijski debiut dwudziestolatków – Rémego Belvaux, André Bonzela i Benoît Poelvoorde’a. „Człowiek pogryzł psa” można uznać za gatunkowego frankensteina – to niby czarna komedia z elementami społecznej satyry, choć nie sposób ją jednoznacznie skategoryzować. Dziś powiedzielibyśmy, że to mockument (bawił się tą formą wcześniej Woody Allen w „Bierz forsę i w nogi” – 1969; czy w „Zeligu” – 1983).

W skrócie jest to fikcja udająca film dokumentalny, a bohaterem „Człowieka…” jest monologizujący i przaśny Belg. Dzieli się swoimi rozważaniami na temat architektury osiedli z wielkiej płyty, przy piwie opowiada o miłostkach, deklamuje grafomańskie wiersze własnego autorstwa, przedstawia ekipie filmowej prowadzącą skromny sklep mamę. Rzecz nie byłaby funta kłaków warta, gdyby Benoît nie był zabójcą. Poznajemy tajniki jego pracy: raz w tygodniu śledzi listonosza, który roznosi emerytury, aby w ten sposób poznać adresy swoich ofiar. „Wolę robić przy staruszkach, to czysta robota. Zabójstwa bogatych to tylko zawracanie głowy i niepotrzebne ryzyko” – mówi z rozbrajającą szczerością do kamery. Gdy grzebie czarnoskórego robotnika, prosi o pomoc dźwiękowca Remiego, który odkłada na bok tyczkę z mikrofonem i przenosi ciało do „zabetonowania”. W końcu w wyniku strzelanin giną kolejni członkowie ekipy. Reżyser przejmuje rolę po operatorze. Benoît nie wydaje się tym wszystkim specjalnie poruszony, nie traci pogody ducha, pozostaje uroczym rzezimieszkiem bez czci i wiary. Po zabójstwach zabiera telewizyjnych przyjaciół na wernisaże (i okrasza je rozważaniami o sztuce Bernarda Buffeta) albo nad morze na belgijskie danie narodowe – mule, których pochłania dzikie ilości. Film już w 1992 roku – przed erą internetu i platform społecznościowych – przestrzegał przed niebezpieczeństwem pragnienia sławy tanim kosztem.

Twórcy inspirowali się bijącą wszelkie rekordy popularności w latach osiemdziesiątych serią filmów „streaptease”. Dokumenty miały prostą konstrukcję, nie były obarczone żadnym dziennikarskim komentarzem, bez głosu narratora, pokazywały egzystencję belgijskiej warstwy ludowej. Do legendy przeszedł odcinek o rolniku, który latami budował w ogródku latający spodek i z powagą opowiadał przed kamerą o swoich spotkaniach z przedstawicielami cywilizacji z odległych galaktyk, albo portret alfonsa prowadzącego dom publiczny w dzielnicy „różowych witryn”. Bohater okazał się człowiekiem niemal prawym, pełnym „ojcowskiej” troski dla swoich dziewczyn – wydzielał fawory, kupował im ubrania, pocieszał je, udzielał życiowych porad i zajmował się ich dziećmi. 

Czytaj także: Zamach na premiera Słowacji. Jest reakcja Mateusza Morawieckiego

Polskie akcenty 

Warto wspomnieć o polskich akcentach na Festiwalu w Cannes. Oczywiście tryumf „Człowieka z żelaza” w 1981 roku, najbardziej publicystycznego filmu Andrzeja Wajdy (nie licząc portretu Lecha Wałęsy – „Człowieka z nadziei”). Wcześniej jednak był „Kanał”, drugi film reżysera. Obraz nie zaspokajał wymagań tych, którzy czekali na pełną blasku apoteozę powstania. „Kanał” był przeto filmem brutalnym, pokazującym prawdę bez retuszu, nie był barwną czytanką o bohaterstwie Polaków. Był raczej epopeją zmarnowanego bohaterstwa młodych ludzi, którzy z długoletniej konspiracji wyszli walczyć o wyzwolenie Warszawy i których wepchnięto w otchłań piekła. Kiedy Wajda wybrał się ze swoim filmem do Cannes w 1957 roku, spotkał się z wyraźnym sceptycyzmem grupy amerykańskich scenarzystów. Jak twierdził Wajda, pogratulowali mu oni bogatej wyobraźni, która stworzyła tak wyraźnie nierzeczywistą historię. Byli zaskoczeni, gdy Wajda powiedział im, że cała opowieść jest prawdziwa, „to zaś, co uważali za bogatą wyobraźnię, było w gruncie rzeczy trudną prawdą na temat upadku powstania, doświadczoną osobiście przez autora scenariusza” (Jerzy Stefan Stawiński). 
Rok 1994 – Złota Palma, w pełni zasłużona, dla Quentina Tarantino za „Pulp Fiction” kosztem ostatniej części „kolorowej trylogii” Krzysztofa Kieślowskiego „Czerwony”. Reżyser był wtedy w szczytowym momencie artystycznych sił. Z uznaniem o serialu „Dekalog” wypowiadał się wówczas sam Ingmar Bergman. Po „Czerwonym” Kieślowski zaszył się na Mazurach i już nigdy nie nakręcił kolejnego filmu. Na ostatni polski sukces w Cannes musieliśmy czekać długo. Dopiero w 2002 roku najwyższą nagrodę uzyskał „Pianista” Romana Polańskiego. 

Przywołany wyżej Tarantino w 2004 roku wręczył Grand Prix Festiwalu koreańskiemu reżyserowi Parkowi Chan-Wookowi za film „Oldboy” – według mnie jeden z lepszych filmów ostatnich dwóch dekad.  To mroczna i brutalna opowieść o zemście, a właściwie: o konsekwencjach nietrzymania tajemnicy i o sile plotki. Najlepszą rekomendację obrazu wydał reżyser „Kill Billa”: „To najbardziej tarantinowski film, jaki do tej pory powstał”. 
Cannes to również kontrowersje. Nie sposób zrozumieć, dlaczego Złotej Palmy nie otrzymał w 2014 roku Xavier Dolan, kanadyjski twórca „Mamy”. Trzymająca w napięciu historia toksycznej miłości między niesfornym synem (chorujący na zdiagnozowany syndrom nadpobudliwości) a jego matką. Dolan nakręcił nad wyraz dojrzałą historię o tym, że miłość czasami nie zdoła wszystkiego przezwyciężyć. Film jest hołdem złożonym antropologicznej figurze „matki” uosabiającej bliskość, w odróżnieniu od zdystansowanej i karzącej figury „ojca” ustalającej reguły i ograniczenia. 

Nowy numer

Tekst ukaże się w nowym numerze „Tygodnika Solidarność” dostępnym już od środy w kioskach. 

Chcesz otrzymywać „Tygodnik Solidarność” prosto do swojego domu lub zakładu pracy? Zamów prenumeratę <TUTAJ>

 



 

Polecane
Emerytury
Stażowe