111. rocznica urodzin Jadwigi Apostoł-Staniszewskiej - współzałożycielki Konfederacji Tatrzańskiej i więźniarki obozów koncentracyjnych

Poznajcie Jadwigę Apostoł-Staniszewską. Urodziła się 22 grudnia 1913 roku w Nowym Targu. Była nauczycielką. Działaczką podziemia niepodległościowego. Zaraz po wybuchu wojny zaczęła prowadzić z matką punkt przerzutowy. Przez granicę przeprowadzono nielegalnie ponad 60 osób.
Jadwiga Apostoł. Zdjęcie obozowe
Jadwiga Apostoł. Zdjęcie obozowe / Wikipedia domena publiczna

"...znowu jak co roku razem z przyrodą wszystko po trochu zasypiało. Praca nasza nie ustawała ani na moment. Pisaliśmy wówczas w jednej z kolejnych gazetek:

"Pamiętajcie, że w tej chwili toczą się śmiertelne zapasy o wolność świata i o naszą wolność i przyszłość. Potężne jeszcze są Niemcy, lecz mają przeciw sobie trzy najgroźniejsze potęgi, jakie znał świat. Siła ich kruszy się stopniowo w tych zapasach. Każdy metr zboża, każdy kilogram tłuszczu oddany w ręce wroga jest zasileniem, dorzuconym na szalę jego zwycięstw. Każdy metr, każdy kilogram, wyrwane z pruskich rąk i zachowane dla narodu polskiego, zbliżają klęskę wroga i zasłużoną jego karę."

 

Konfederacja Tatrzańska

Była współzałożycielką Konfederacji Tatrzańskiej, która przeciwstawiała się germanizacji polskich górali. Gdy początkiem 1942 roku Gestapo wykryło organizację, Jadwiga ukryła się w gospodarstwie Franciszka i Anieli Słoninów w przysiółku Polana.  W sierpniu została złapana z Tadeuszem Popkiem współzałożycielem KT i przetransportowana do katowni Podhala "Palace" w Zakopanem.

„Jeśli są na świecie święte miejsca, miejsca odwiecznych pielgrzymek, miejsca zroszone krwią niewinnie pomordowanych, to takie ciemne nory, w których dogasało życie, a brzęk łańcucha był jedynym pogrzebowym werblem – są najświętsze”.

Po trzech miesiącach brutalnych tortur trafia do niemieckiego obozu koncentracyjnego Auschwitz. Od tamtego czasu staje się numerem obozowym 26273. 18 stycznia 1945 roku uczestniczy w marszu śmierci z Auschwitz do Wodzisławia Śląskiego. Przewieziona do KL Ravensbrück, przeżyła ponownie piekło niemieckiego obozu koncentracyjnego.

 

Po wojnie

Do Nowego Targu powraca w maju 1945 roku. Organizatorka Uniwersytetu Ludowego w Szaflarach. W 1949 roku zostaje aresztowana na polecenie Ministerstwa bezpieczeństwa Publicznego, pod zarzutem konspiracji przeciwko PRL. Skazana na kilka lat więzienia, wkrótce zostaje zwolniona po ogłoszeniu amnestii.

Z powodu nacisków władz zostaje zmuszona do opuszczenia Nowego Targu i przeprowadzki do Szczecina. W 1964 roku wychodzi za mąż za Ludwika Staniszewskiego. W Szczecinie, pracując jako sekretarka, napisała kilka książek autobiograficznych. Po śmierci męża w 1985 roku powraca ponownie do Nowego Targu, gdzie zmarła 2 lutego 1990 roku.

"Odkryłyśmy pewnego razu, że jeden z odległych baraków był zapełniony paczkami żywnościowymi z nalepkami: "Czerwony Krzyż". Były to niewątpliwie paczki przeznaczone dla jeńców francuskich, których im albo nie dano, albo nie zdążono rozdać. Do tego magazynu dostali się esesmani i esesmanki i nie krępując się specjalnie, zażerali się na naszych oczach frykasami, grożąc nam, że wszelka kradzież, a nawet tylko usiłowanie jej dokonania będzie karane śmiercią. Oni natomiast kradli i jedli.

- A im wolno kraść? - komentowałyśmy.
- Wolno, bo oni są oni.
- Dlaczego robią to na naszych oczach?
- Bo my jesteśmy my.
- A jak karta się odwróci, umiałybyśmy tak samo robić?
- Nie, bo my jesteśmy my.
- Ale do tego magazynu, tobym się chętnie zakradła.
- I jadłabyś na oczach głodnych?
- Właśnie, tego nie umiałabym zrobić.
- Właśnie. A dlaczego?
- Bo ja nie wiem, co to znaczy czuć się "ubermenschen".
- Oni wiedzą.
- Wiedzą, bo ich nauczyli, wychowali, nakazali im..."

" Nim zbudził się dzień. "
Jadwiga Apostoł-Staniszewska
 
Cześć i chwała Bohaterom!

Przypisy
1. https://pl.wikipedia.org/wiki/Jadwiga_Aposto%C5%82
2. Księgi Pamięci, Transporty Polaków do KL Auschwitz z Krakowa i innych miejscowości Polski południowej 1940-1944
3. Jadwiga Apostoł-Staniszewska "Echa okupacyjnych lat" Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza; Warszawa 1973
4. Jadwiga Apostoł-Staniszewska „Nim zbudził się dzień” Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza; Warszawa 1979


 

POLECANE
Poseł CDU: To była ignorancja i pycha wobec Polski z ostatniej chwili
Poseł CDU: To była ignorancja i pycha wobec Polski

W poniedziałek 1 grudnia w Berlinie odbędą się polsko-niemieckie konsultacje międzyrządowe - pierwsze na tak wysokim szczeblu od wielu lat. Na czele polskiej delegacji stanie premier Donald Tusk, niemiecką poprowadzi kanclerz Friedrich Merz. W spotkaniu wezmą udział również ministrowie spraw zagranicznych, obrony, finansów, energii, infrastruktury i kultury. To najszerszy format rozmów od czasu objęcia władzy przez nowy rząd w Berlinie i sygnał, że oba kraje chcą na poważnie odbudować zaufanie.

Nadchodzi serial pełen mrocznych tajemnic. Premiera budzi emocje Wiadomości
Nadchodzi serial pełen mrocznych tajemnic. Premiera budzi emocje

Platforma Prime Video oficjalnie ogłosiła datę jednej ze swoich największych premier kryminalnych. Serial „Scarpetta” trafi do widzów 11 marca 2026 roku i będzie dostępny od razu w ponad 240 krajach. Książki o słynnej patolog sądowej Kay Scarpettcie sprzedały się na świecie w ponad 120 milionach egzemplarzy, dlatego ekranizacja od lat budzi ogromne zainteresowanie.

Grafzero: Stos Heraklesa Jan M. Długosz - rozmowa z autorem z ostatniej chwili
Grafzero: "Stos Heraklesa" Jan M. Długosz - rozmowa z autorem

Grafzero vlog literacki o pierwszej książce z Wydawnictwa Centryfuga - "Stos Heraklesa" Jana M. Długosza i rozmowa z autorem o mitologii, o pisaniu książek, o Heraklesie i tym podobnych przyjemnościach.

Balony sparaliżowały ruch na lotnisku w Wilnie Wiadomości
Balony sparaliżowały ruch na lotnisku w Wilnie

Lotnisko w Wilnie, stolicy Litwy, wstrzymało w niedzielę działalność z powodu podejrzenia obecności balonów w pobliżu portu. To kolejny taki przypadek, określany przez władze Litwy jako „atak hybrydowy” ze strony Białorusi.

Belgia sparaliżowana. Największe protesty od lat 90. przeciwko reformie emerytalnej tylko u nas
Belgia sparaliżowana. Największe protesty od lat 90. przeciwko reformie emerytalnej

Belgia po raz trzeci w tym roku stanęła w miejscu. Pociągi, szkoły i lotniska zostały sparaliżowane, a dziesiątki tysięcy ludzi wyszły na ulice w największym od dekad strajku przeciwko reformie emerytalnej. Pracownicy ostrzegają, że rząd „koalicji arizońskiej” uderza w prawa socjalne, a kraj znalazł się na krawędzi społecznego wybuchu.

Wrocławskie zoo wydało komunikat. Rusza wyjątkowa świąteczna akcja Wiadomości
Wrocławskie zoo wydało komunikat. Rusza wyjątkowa świąteczna akcja

Wrocławskie ZOO już od 1 grudnia ponownie zaprosi internautów do udziału w swojej charytatywnej akcji „Dzikie Bombki”. To coroczna inicjatywa, w której pracownicy ogrodu - także ci opiekujący się zwierzętami - własnoręcznie tworzą świąteczne ozdoby, a następnie wystawiają je na licytacje.

Polska pokonuje Tunezję i awansuje do drugiej fazy MŚ Wiadomości
Polska pokonuje Tunezję i awansuje do drugiej fazy MŚ

Polska wygrała w holenderskim 's-Hertogenbosch z Tunezją 29:26 (13:13) w swoim drugim meczu podczas mistrzostw świata piłkarek ręcznych. Biało-czerwone zapewniły sobie awans do drugiej fazy. W innym spotkaniu grupy F rundy wstępnej broniąca tytułu Francja zagra wieczorem z Chinami.

Tragedia pod Paryżem. Nie żyje 27-letni polski strażak Wiadomości
Tragedia pod Paryżem. Nie żyje 27-letni polski strażak

W miejscowości Feucherolles pod Paryżem doszło do tragicznego wypadku, w którym zginął 27-letni Polak. Mężczyzna został potrącony przez samochód na drodze D307. Mimo szybkiego dojazdu służb ratunkowych życia poszkodowanego nie udało się uratować.

Ukraina negocjuje plan pokojowy w USA z ostatniej chwili
Ukraina negocjuje plan pokojowy w USA

Delegacja Ukrainy rozpoczęła w USA rozmowy na temat planu pokojowego w celu zakończenia wojny, którą prowadzi przeciwko Ukrainie Rosja – powiadomił w niedzielę sekretarz Rady Bezpieczeństwa Narodowego i Obrony Ukrainy (RBNiO) oraz przewodniczący delegacji Rustem Umierow. „W Stanach Zjednoczonych rozpoczęło się już spotkanie ukraińskiej delegacji ze stroną amerykańską w sprawie kroków na rzecz osiągnięcia godnego pokoju” – napisał w sieciach społecznościowych.

Rosyjskie samoloty na Bałtykiem. Komunikat DORSZ z ostatniej chwili
Rosyjskie samoloty na Bałtykiem. Komunikat DORSZ

Polskie myśliwce F-16 i MiG-29 w ostatnich dniach wielokrotnie startowały nad Bałtyk, aby przechwycić rosyjskie samoloty lecące bez planów lotu i z wyłączonymi transponderami. Dowództwo Operacyjne RSZ uspokaja: procedury NATO zadziałały wzorowo, a polska przestrzeń powietrzna pozostała nienaruszona.

REKLAMA

111. rocznica urodzin Jadwigi Apostoł-Staniszewskiej - współzałożycielki Konfederacji Tatrzańskiej i więźniarki obozów koncentracyjnych

Poznajcie Jadwigę Apostoł-Staniszewską. Urodziła się 22 grudnia 1913 roku w Nowym Targu. Była nauczycielką. Działaczką podziemia niepodległościowego. Zaraz po wybuchu wojny zaczęła prowadzić z matką punkt przerzutowy. Przez granicę przeprowadzono nielegalnie ponad 60 osób.
Jadwiga Apostoł. Zdjęcie obozowe
Jadwiga Apostoł. Zdjęcie obozowe / Wikipedia domena publiczna

"...znowu jak co roku razem z przyrodą wszystko po trochu zasypiało. Praca nasza nie ustawała ani na moment. Pisaliśmy wówczas w jednej z kolejnych gazetek:

"Pamiętajcie, że w tej chwili toczą się śmiertelne zapasy o wolność świata i o naszą wolność i przyszłość. Potężne jeszcze są Niemcy, lecz mają przeciw sobie trzy najgroźniejsze potęgi, jakie znał świat. Siła ich kruszy się stopniowo w tych zapasach. Każdy metr zboża, każdy kilogram tłuszczu oddany w ręce wroga jest zasileniem, dorzuconym na szalę jego zwycięstw. Każdy metr, każdy kilogram, wyrwane z pruskich rąk i zachowane dla narodu polskiego, zbliżają klęskę wroga i zasłużoną jego karę."

 

Konfederacja Tatrzańska

Była współzałożycielką Konfederacji Tatrzańskiej, która przeciwstawiała się germanizacji polskich górali. Gdy początkiem 1942 roku Gestapo wykryło organizację, Jadwiga ukryła się w gospodarstwie Franciszka i Anieli Słoninów w przysiółku Polana.  W sierpniu została złapana z Tadeuszem Popkiem współzałożycielem KT i przetransportowana do katowni Podhala "Palace" w Zakopanem.

„Jeśli są na świecie święte miejsca, miejsca odwiecznych pielgrzymek, miejsca zroszone krwią niewinnie pomordowanych, to takie ciemne nory, w których dogasało życie, a brzęk łańcucha był jedynym pogrzebowym werblem – są najświętsze”.

Po trzech miesiącach brutalnych tortur trafia do niemieckiego obozu koncentracyjnego Auschwitz. Od tamtego czasu staje się numerem obozowym 26273. 18 stycznia 1945 roku uczestniczy w marszu śmierci z Auschwitz do Wodzisławia Śląskiego. Przewieziona do KL Ravensbrück, przeżyła ponownie piekło niemieckiego obozu koncentracyjnego.

 

Po wojnie

Do Nowego Targu powraca w maju 1945 roku. Organizatorka Uniwersytetu Ludowego w Szaflarach. W 1949 roku zostaje aresztowana na polecenie Ministerstwa bezpieczeństwa Publicznego, pod zarzutem konspiracji przeciwko PRL. Skazana na kilka lat więzienia, wkrótce zostaje zwolniona po ogłoszeniu amnestii.

Z powodu nacisków władz zostaje zmuszona do opuszczenia Nowego Targu i przeprowadzki do Szczecina. W 1964 roku wychodzi za mąż za Ludwika Staniszewskiego. W Szczecinie, pracując jako sekretarka, napisała kilka książek autobiograficznych. Po śmierci męża w 1985 roku powraca ponownie do Nowego Targu, gdzie zmarła 2 lutego 1990 roku.

"Odkryłyśmy pewnego razu, że jeden z odległych baraków był zapełniony paczkami żywnościowymi z nalepkami: "Czerwony Krzyż". Były to niewątpliwie paczki przeznaczone dla jeńców francuskich, których im albo nie dano, albo nie zdążono rozdać. Do tego magazynu dostali się esesmani i esesmanki i nie krępując się specjalnie, zażerali się na naszych oczach frykasami, grożąc nam, że wszelka kradzież, a nawet tylko usiłowanie jej dokonania będzie karane śmiercią. Oni natomiast kradli i jedli.

- A im wolno kraść? - komentowałyśmy.
- Wolno, bo oni są oni.
- Dlaczego robią to na naszych oczach?
- Bo my jesteśmy my.
- A jak karta się odwróci, umiałybyśmy tak samo robić?
- Nie, bo my jesteśmy my.
- Ale do tego magazynu, tobym się chętnie zakradła.
- I jadłabyś na oczach głodnych?
- Właśnie, tego nie umiałabym zrobić.
- Właśnie. A dlaczego?
- Bo ja nie wiem, co to znaczy czuć się "ubermenschen".
- Oni wiedzą.
- Wiedzą, bo ich nauczyli, wychowali, nakazali im..."

" Nim zbudził się dzień. "
Jadwiga Apostoł-Staniszewska
 
Cześć i chwała Bohaterom!

Przypisy
1. https://pl.wikipedia.org/wiki/Jadwiga_Aposto%C5%82
2. Księgi Pamięci, Transporty Polaków do KL Auschwitz z Krakowa i innych miejscowości Polski południowej 1940-1944
3. Jadwiga Apostoł-Staniszewska "Echa okupacyjnych lat" Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza; Warszawa 1973
4. Jadwiga Apostoł-Staniszewska „Nim zbudził się dzień” Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza; Warszawa 1979



 

Polecane