Co musisz wiedzieć:

• Książka Grzegorza Rossolińskiego-Liebe "Polscy burmistrzowie i Holokaust" (niem. "Polnische Bürgermeister und der Holocaust"), która jest jednocześnie jego pracą habilitacyjną, przypisuje współsprawstwo Holokaustu polskim urzędnikom pod okupacją niemiecką, została wydana przy współfinansowaniu Fundacji Fritza Thyssena
• Fritz Thyssen był nazistą. W 1933 roku wstąpił do NSDAP. Pod koniec lat trzydziestych faktycznie stał się krytykiem Hitlera i trafił na jakiś czas do obozu koncentracyjnego. Jednak jako jeden z czołowych niemieckich przedsiębiorców, przekonanych do idei Hitlera, od 1923 roku ogromnymi kwotami finansował jego dojście do władzy. W 1939 roku otrzymał za to w nagrodę tytuł „przywódcy gospodarki obronnej” Trzeciej Rzeszy
• Książka Rossolińskiego-Liebe miała być promowana w tzw. "Domu polsko-niemieckim" (w istocie jest to instytucja, na którą Polska nie ma wpływu) w Berlinie. Ostatecznie wydarzenie zostało odwołane
• IPN wydał niezwykle krytyczną recenzję książki
• Ponad 120 polskich intelektualistów wystosowało listo otwarty sprzeciwiający się tezom Grzegorza Rossolińskiego-Liebe

Skandaliczna książka Rossolińskiego-Liebe

Niemieckie instytucje kultury promują książkę Grzegorza Rossolińskiego-Liebe „Polnische Bürgermeister und der Holocaust”, której tezy sugerują, jakoby polscy burmistrzowie byli „kluczową grupą” w nazistowskim aparacie zagłady i „równoprawnymi partnerami” okupanta.

„Jako polskie środowisko naukowe z całą stanowczością odrzucamy główną tezę jako fałszywą, sprzeczną z prawdą historyczną i nierzetelną naukowo” – czytamy w liście. Sygnatariusze podkreślają, że przerzucanie odpowiedzialności za zbrodnie III Rzeszy na okupowany naród polski w instytucjach powołanych do dokumentowania ludobójstwa, takich jak willa w Wannsee (miejsce podjęcia decyzji o „ostatecznym rozwiązaniu”), czy też Dom Polsko-Niemiecki w Berlinie, budzi ich „głębokie zaniepokojenie”.

Sprawa Juliana Kulskiego – symbol manipulacji

W liście przytoczono konkretny przykład historycznego nadużycia. Na okładce promowanej książki oraz w materiałach spotkań wykorzystano wizerunek Juliana Spitosława Kulskiego, wojennego komisarycznego burmistrza Warszawy. Sygnatariusze przypominają, że Kulski działał za zgodą Polskiego Państwa Podziemnego i Rządu RP na uchodźstwie, a insynuowanie jego udziału w Zagładzie jest „jawnym zakłamaniem historii”.

„Warto podkreślić, że Julian Spitosław Kulski sam miał żydowskie pochodzenie. (...) W czasie wojny Kulski ukrywał Żydów we własnym mieszkaniu. (...) Dziesiątki tysięcy polskich obywateli żydowskiego pochodzenia zawdzięczało mu życie” – piszą autorzy listu, przypominając, że Kulski został pośmiertnie uhonorowany za ratowanie Żydów, a jego pradziadkiem był naczelny rabin Warszawy Dow Ber Meisels.

Apel o rzetelność i pojednanie

Sygnatariusze listu, reprezentujący różne środowiska i poglądy polityczne, podkreślają, że ich celem nie jest konfrontacja, lecz obrona prawdy historycznej, która jest fundamentem dobrych relacji polsko-niemieckich. Wskazują, że Niemcy są „dobrym sąsiadem i kluczowym partnerem”, jednak relacje te muszą opierać się na rzetelnym dialogu, a nie na odwracaniu ról między katem a ofiarą.

Autorzy przypominają o tragicznym bilansie okupacji, w której Polska straciła około 6 milionów obywateli, w tym 3 miliony polskich Żydów, a administracja była całkowicie podporządkowana terrorowi okupanta. Powołują się również na recenzje naukowe Instytutu Pamięci Narodowej, które wskazują na tendencyjny dobór faktów i pomijanie kontekstu terroru w promowanej przez niemieckie instytucje narracji.

„Pamięć o zbrodniach narodowo-socjalistycznego reżimu niemieckiego powinna być dla nas przestrogą. Jesteśmy winni zachować pamięć ofiar, które już nie mogą same mówić”

– kończą swój apel przedstawiciele polskich elit.

List został przesłany do wiadomości najważniejszych instytucji kultury i nauki w Polsce, USA, Niemczech, Austrii oraz Izraelu.

Lista podpisów pod listem otwartym dotyczącym stygmatyzacji polskich Ofiar nazistowskiego niemieckiego reżimu i bezczeszczenia pamięci żydowskich Ofiar Holokaustu

1. Grażyna Adamska – Działaczka Niezależnego Zrzeszenia Studentów (NZS) Solidarności
Walczącej (1985-1990), historyk sztuki, grafik.
2. Artur Adamski – Działacz NZS i Solidarności Walczącej (1985-1990), autor książek i
publicysta
3. Dr hab. Piotr Badyna, prof. UWr – Instytut Historyczny Uniwersytetu Wrocławskiego
4. Dr hab. Grzegorz Berendt, prof. Uniwersytetu Gdańskiego, IPN
5. Dr Czesław Bielecki - Architekt
6. Dr Teresa Bochwic - Opozycjonistka w PRL, dziennikarka
7. Małgorzata Bochwic-Ivanovska - Była dyrektor Instytutu Polskiego w Berlinie, obecnie
dyrektor zarządzająca warszawskiego biura Polsko-Niemieckiej Współpracy Młodzieży
8. Małgorzata Bogusz - Prezes Zarządu Fundacji Kulskich
9. Przemysław Bogusławski – Działacz opozycji antykomunistycznej z Wrocławia
10. Dariusz Boho – Działacz NZS (1984-1988), dziennikarz
11. Piotr Bogusławski - Instytut Fizyki PAN, Warszawa
12. Prof. Włodzimierz Bolecki - emeryt. historyk literatury, Instytut Badań Literackich PAN
13. Dariusz Piotr Bonisławski - Prezes Stowarzyszenia "Wspólnota Polska"
14. Dr Paweł Brudek - Historyk
15. Prof. dr hab. Sławomir Buryła - Literaturoznawca
16. Robert Chmielarczyk – Działacz NZS (1985-1991), publicysta, dziennikarz, animator i
promotor muzyki klasycznej
17. Adam Chojnacki
18. Marcin Chumiecki - Założyciel oraz pierwszy dyrektor Polskiej Misji w Orchard Lake w
Michigan, w USA
19. Prof. dr hab. Andrzej Chwalba - Uniwersytet Jagielloński, Wiceprezes Polskiego
Towarzystwa Historycznego
20. Maria Czarnecka – Architekt z Wrocławia
21. Eugeniusz Dedeszko-Wierciński – Działacz NZS i SW (1983-1990), wydawca i publicysta
22. Jakub Deka - Przewodniczący Zarządu Fundacji "Polsko-Niemieckie Pojednanie"
23. Hanna Dobrowolska – Stowarzyszenie Dziennikarzy Polskich.
24. Janusz Dorosiewicz - Prezes Polskiej Fundacji Ronalda Reagana, Honorowy Obywatel
Miasta Stołecznego Warszawy
25. Halina Drzazgowska - Ocalona z rzezi Wołyńskiej
26. Jerzy Dul – Działacz opozycji antykomunistycznej (1981-89), członek zarządu
Stowarzyszenia Niezłomni
27. Prof. dr hab. Wojciech Fałkowski - Historyk
28. Prof. dr hab. Piotr Franaszek – Instytut Historii Uniwersytetu Jagiellońskiego.
29. Justyna Galant - Uniwersytet Warszawski
30. Magdalena Gawlik - Prezes Fundacji Idea Artis Poloniae
31. Dr hab. Tomasz Głowiński, prof. UWr – Instytut Historyczny Uniwersytetu Wrocławskiego,
wiceprezes Stowarzyszenia „Wspólnota Polska”
32. Wiesława Goryczka – Działaczka opozycji antykomunistyczne j(1980-1989) z Bolesławca
33. Dr hab. August Grabski - Historyk, Uniwersytet Warszawski
34. Piotr Gulczyński - Członek Rady Fundacji Kulskich, w latach 2000-2014 Prezes Fundacji
„Instytut Lecha Wałęsy”
35. Prof. nadzw. dr hab. Robert Gwiazdowski - Profesor prawa na Uczelni Łazarskiego
36. Marek Hackemer – Działacz NZS (1980-1982), informatyk
37. Prof. Mikołaj Iwanow - Uniwersytet Opolski, przewodniczący zarządu Fundacji „Za Wolność
Waszą i Naszą”
38. Prof. Tadeusz Janicki - Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu, Prezes Polskiego
Towarzystwa Historii Gospodarczej.
39. Janina Jankowska „Jasia” - Sanitariuszka, II Obwód „Żywiciel” AK
40. Dr Łukasz Jasina - Historyk i dziennikarz
41. Dr n. med. Mirosław Jasiński - Pediatra, neurolog dziecięcy
42. Anetta Jaworska - Caritas, była Szefowa Działu Historycznego Muzeum Powstania
Warszawskiego
43. Bogusław Kamola ps. Hipek - Żołnierz AK, Zgrupowanie "Żyrafa", pluton 227
44. Zofia Antonina Kawałek z d. Kulska - prawnuczka Juliana Spitosława Kulskiego
45. Jolanta Kessler-Chojecka - Dziennikarka, reżyser filmów dokumentalnych
46. Prof. Marek Kornat - Sowietolog, Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk
47. Prof. dr hab. inż. Jacek Koronacki - Emerytowany profesor Instytutu Podstaw Informatyki
PAN
48. Roman Kowalczyk – Były Dolnośląski Kurator Oświaty, historyk
49. Mariusz Kowalski - Dyrektor Muzeum Żołnierzy Wyklętych w Ostrołęce
50. Dr Andrzej Krajewski - Historyk
51. Bernadeta Kruk-Manasterska – Działaczka NZS (1985-1989), historyk
52. Julian S. Kulski II - Wnuk Juliana Spitosława Kulskiego
53. Stefan T. Kulski - Wnuk Juliana Spitosława Kulskiego
54. Edward Leszczyński – Autor książek o zbrodniach niemieckich na dzieciach:
"Sonderbehandlung", "Dzieci z Litzmannstadt" oraz "Z jakiej paki"
55. Prof. dr hab. Marcin Nałęcz-Niesiołowski - Dyrektor Teatru Wielkiego w Łodzi
56. Jerzy Malinowski – Działacz opozycji antykomunistycznej (1980-1989) z Wrocławia
57. Prof. dr hab. Gościwit Malinowski – Uniwersytet Wrocławski
58. Andrzej Manasterski – Działacz NZS (1985-1990), historyk
59. Wojciech Markert - Kierownik Działu Historycznego Muzeum Powstania Warszawskiego
60. Paweł „Naval” Mateńczuk - Członek Rady Fundacji Kulskich, Pełnomocnik Ministra Obrony
Narodowej RP
61. Piotr Mazurek - Wiceprzewodniczący Komisji Kultury Rady m. st. Warszawy
62. Dr hab. inż. Witold Mędykowski - Historyk, politolog i archiwista polsko-izraelski,
niezależny badacz
63. Tomasz Michałowski - Wiceprezes Stowarzyszenia Żołnierzy Armii Krajowej „Żywiciel" i
Miłośników Ich Tradycji, radny Żoliborza
64. Marcin Miszczuk - Wiceprezes Zarządu Stowarzyszenia Żołnierzy Armii Krajowej
„Żywiciel” i Miłośników Ich Tradycji
65. Marta Morawiecka - Redaktor dwutygodnika "Prawda jest ciekawa"
66. Paweł Musiał - Radny Miasta Nowy Dwór Mazowiecki
67. Małgorzata Naimska - emeryt. Członek Zespołu ds. Niematerialnego Dziedzictwa Warszawy.
68. Marcin Nałęcz-Niesiołowski - Dyrygent, dyrektor Opery Łódzkiej
69. Prof. dr hab. Andrzej Nowak - Uniwersytet Jagielloński/ Instytut Historii im. Tadeusza
Manteuffla Polskiej Akademii Nauk
70. Małgorzata Nowak – Lekarz z Wrocławia
71. Ppłk Jakub Nowakowski „Tomek” - Żołnierz Batalionu „Zośka” i Zgrupowania „Żniwiarz”
AK
72. Ks. Dr Adam Nyk - Dyrektor Polskiej Szkoły przy Ambasadzie RP w Valletcie
73. Iwona Nyk - Członkini Rady Fundacji Kulskich
74. Monika Odrobinska - Dziennikarka, autorka książki “Dzieci Wygnane”
75. Łukasz Osiecki - Członek Rady Fundacji Kulskich
76. Marcin Ozdarski - Lekarz
77. Dariusz Pawłoś - były Ambasador RP w Niemczech
78. Maria Piasecka
79. Maria Dorota Pieńkowska – Poetka i pisarka
80. Robert Pieńkowski – Działacz NZS (1985-1991), historyk, nauczyciel historii Wrocławia
81. Genowefa Pleskot - Świadek Holocaustu
82. Arkadiusz Postek - Opiekun Powstańców Warszawskich i Kombatantów
83. Radosław Potrac - Prezes Towarzystwa Przyjaciół Warszawy, Nauczyciel Roku 2023
84. Dr hab. Ryszard Praszkier - Instytut Studiów Społecznych im. Prof. Roberta Zajonca
Uniwersytetu Warszawskiego
85. Prof. dr hab. Andrzej Przyłębski - były Ambasador RP w Niemczech
86. Krzysztof Przybył - Prezes Zarządu Fundacji Polskiego Godła Promocyjnego
87. Dr Dariusz Przybytek – Uniwersytet Wrocławski, członek Rady Krajowej Stowarzyszenia
„Wspólnota Polska”.
88. Dr Krzysztof Rak
89. Bożena Ratter – Pracownik emerytowany Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w
Warszawie
90. Wojciech Reszczyński - Dziennikarz radiowy i telewizyjny
91. Jadwiga Rogala – Lekarz z Wrocławia
92. Rafał Rogulski - Dyrektor Instytutu Europejskiej Sieci Pamięć i Solidarność
93. Prof. Dr hab. Jan Rydel - Historyk, Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
94. Piotr Sałek - Wiceprezes Zarządu Stowarzyszenia Żołnierzy Armii Krajowej „Żywiciel” i
Miłośników Ich Tradycji
95. Dr Justyna Schulz - Główny analityk w Instytucie Zachodnim
96. Piotr Skwieciński - Były Ambasador RP w Armenii
97. Sebastian Sosiński - Burmistrz Nowego Dworu Mazowieckiego
98. Prof. Zbigniew Stawrowski -Filozof, Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego
99. Alex Storozynski - Przewodniczący Rady Powierniczej Fundacji Kościuszkowskiej, autor
“Spies In My Blood: Secrets of a Polish Family's Fight Against Nazis and Communists”
100. Urszula Stępień-Stopa
101. Prof. dr hab. Grzegorz Strauchold – Instytut Historyczny Uniwersytetu Wrocławskiego
102. Anna Stupnicka-Bando ps. “Anka” - Sanitariuszka II obwód AK Żywiciel, Sprawiedliwa
Wśród Narodów Świata, w latach 2014-2024 prezes Polskiego Towarzystwa Sprawiedliwych
Wśród Narodów Świata, obecnie honorowa prezes
103. Dr Dariusz Subocz - Dyrektor Muzeum Piśmiennictwa i Drukarstwa w Grębocinie,
wykładowca akademicki na Uniwersytecie Artystycznym w Poznaniu
104. Barbara Sułek-Kowalska - Dziennikarka
105. Prof. dr hab. Mirosław Szumiło - Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie.
106. Michał Świokło - Radny Miasta Nowy Dwór Mazowiecki
107. Konrad Tarnopolski - Prezes Zarządu Stowarzyszenia Żołnierzy Armii Krajowej
„Żywiciel” i Miłośników Ich Tradycji
108. Adw. Jacek Taylor - Przewodniczący Rady Fundacji Polskiego Państwa Podziemnego
109. Ewa Tomaszewska - Działaczka opozycji demokratycznej w PRL, NSZZ "Solidarność"
110. Mgr inż. arch. Małgorzata Łukasiewicz-Traczyńska - Prezes Fundacji Dobry Grunt
111. Hubert Trammer - w latach 2021-2024 uczestnik Okrągłego Stołu Nowego Europejskiego
Bauhausu działającego przy Komisji Europejskiej
112. Krzysztof Tranda - Architekt, wnuk Juliana Spitosława Kulskiego
113. Wanda Trandowa z domu Kulska - Córka Juliana Spitosława Kulskiego
114. Dr hab. Michał Urbańczyk, prof. Uniwersytetu Adama Mickiewicza - Prezes Fundacji
Harlana
115. Jolanta Wajda
116. R. pr. Marcin Wawrzyniak - Sędzia Trybunału Stanu
117. Małgorzata Wichowska – Kustosz w Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza w
Warszawie
118. Dr hab. Wacław Wierzbieniec, prof. UR - Kierownik Pracowni Dziejów i Kultury Żydów,
Uniwersytet Rzeszowski
119. Prof. Piotr Wilczek - Ambasador RP w Stanach Zjednoczonych (2016–2021) oraz w
Wielkiej Brytanii (2022–2025)
120. Bronisław Wildstein - Pisarz, publicysta
121. Michał Wilski
122. Prof. dr hab. Zdzisław Julian Winnicki – Założyciel i długoletni prezes Straży Mogił
Polskich na Wschodzie.
123. Prof. dr hab. Michał Wojciechowski - Prof. em. Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w
Olsztynie
124. Tomasz Wróblewski - Prezes Warsaw Enterprise Institute
125. Stefan Zadrożny „Witek” - Żołnierz AK, Zgrupowanie „Żyrafa”, pluton 227
126. Prof. Wacław Maria Zawadowski ps. Gacek, Szare Szeregi
127. Prof. dr hab. Zofia Zielińska - Prof. em. Wydziału Historii Uniwersytetu Warszawskiego
128. Dr hab. Jacek Zieliński, prof. UWr – Instytut Filozofii Uniwersytet Wrocławski
129. Wanda Zwinogrodzka - Krytyk teatralny i literacki, publicystka
130. Prof. dr hab. Andrzej Zybertowicz - Doradca Prezydentów RP Lecha Kaczyńskiego i
Andrzeja Dudy

131. Prof. dr hab. Zdzisław Krasnodębksi - socjolog, filozof