Co musisz wiedzieć?

• W historycznej Sali BHP Stoczni Gdańskiej 11 grudnia 2025 roku odbyła się debata poświęcona Polskim Grudniom.
• Dyskutowano o przyczynach represji komunistycznych władz przeciwko polskiemu narodowi, a także o ich dzisiejszych skutkach.
• Wydarzenie poprowadził dyrektor operacyjny Fundacji Promocji Solidarności, dr Adam Chmielecki.

Polskie Grudnie – pamiętamy!

11 grudnia 2025 roku w historycznej Sali BHP Stoczni Gdańskiej odbyła się debata poświęcona Polskim Grudniom. Okazją do refleksji stały się grudniowe rocznice - 55. rocznica Zbrodni Grudnia’70 i 44. rocznica wprowadzenia stanu wojennego.

Panelistami wydarzenia byli: dr Jan Hlebowicz – IPN Gdańsk, dr Artur Kubaj – IPN Szczecin, red. Tadeusz Płużański – publicysta historyczny, wPolsce24 oraz Czesław Nowak – portowiec, działacz opozycji antykomunistycznej. Spotkanie poprowadził dr Adam Chmielecki, dyrektor operacyjny Fundacji Promocji Solidarności. Spotkanie zaszczycili swoją obecnością Joanna Duda - Gwiazda i Andrzej Gwiazda.

Uczestnicy spotkania rozmawiali o tym, czego wciąż nie wiemy o wydarzeniach Grudnia'70 i Grudnia’81, o tym, jak Polacy pamiętają tamten czas oraz o tym, w jaki sposób możemy dziś sprawiedliwie upamiętnić ofiary i osoby represjonowane.

Zastanawiali się również nad tym, czy bez Grudnia’70 możliwy byłby Sierpień’80 i narodziny „Solidarności”. Dyskutanci podjęli również próbę odpowiedzi na pytanie, dlaczego sprawcy komunistycznych zbrodni nigdy nie ponieśli za nie odpowiedzialności.

Podczas spotkania odbyła się także premiera najnowszego wydania specjalnego "Tygodnika Solidarność" poświęconego właśnie Polskim Grudniom. 

Grudzień'70 był zbrodnią przeciwko ludzkości 

- podkreślił prowadzący debatę dr Adam Chmielecki przywołując tezę mec. Piotra Andrzejewskiego zawartą w wywiadzie udzielonym dziennikarce "Tygodnika Solidarności" Barbarze Michałowskiej i opublikowanym na łamach wydania specjalnego gazety.

Czesław Nowak, lider portowej "Solidarności" opowiedział o gorącym czasie strajkowym z perspektywy uczestnika tamtych wydarzeń. Podkreślił, że praca w porcie była niezwykle ciężka, a dodatkowo często zdarzały się tam wypadki, także śmiertelne. Opowiedział o represjach, jakie dotknęły pracowników portu po tym, kiedy w grudniu 1970 roku zdecydowali się poprzeć strajki przeciwko komunistycznej władzy. Zaznaczył, że stopień inwigilacji pracowników był wówczas ogromny, a mimo to decydowali się oni walczyć z komunistami.

Dr Jan Hlebowicz podjął próbę odpowiedzi na pytanie dr. Adama Chmieleckiego, na ile Grudzień'70 był skutkiem wewnątrzpartyjnej gry w PZPR i próby odsunięcia od władzy ekipy Wiesława Gomułki, a na ile wydarzenia wymknęły się wówczas władzy spod kontroli. 

Spory wśród historyków na temat trwają do tej pory i ciągle pojawiają się nowe argumenty

- przyznał.

Prelegent zwrócił uwagę na aspekt demograficzny i ekonomiczny Grudnia'70 nazywając ówczesne wystąpienia antykomunistyczne buntem pokoleniowym. 

Polska walka o niepodległość

Dr Artur Kubaj opowiedział o buncie robotników w 1970 r. w Szczecinie, który - podobnie jak na Wybrzeżu - ogniskował się w tamtejszych stoczniach.

Stocznia Warskiego i znajdująca się obok niej Stocznia Gryfia zastrajkowały z początku z powodów ekonomicznych i społecznych, ale był to także wyraz solidarności z Gdańskiem

- wskazał. Prelegent zwrócił uwagę także na fakt, że w latach 70. komunistyczna propaganda mówiąca o tym, że władza należy do klasy robotniczej, poniosła fiasko, zwłaszcza wśród młodych ludzi. Przypomniał, że bunt został stłumiony ogromnymi siłami ZOMO, milicji i wojska, zabito wówczas - według oficjalnych danych - 16 osób, a ponad stu demonstrujących zostało rannych.

Tadeusz Płużański opowiedział o przyczynach i skutkach braku rozliczeń zbrodni komunistycznych.

Tak, jak oprawcy nie zostali rozliczeni, podobnie niestety bohaterowie tamtych dni nie zostali należycie docenieni

- uznał.

Historyk osadził Grudzień'70 i Grudzień'80 w kontekście walki o niepodległość Polski, która rozpoczęła się w roku 1939. Przypomniał w tym kontekście o walce Żołnierzy Wyklętych, a także o buncie robotników roku 1956, które, jak zaznaczył, przez coraz większą grupę historyków jest uznawany de facto za kolejne w dziejach Polski powstanie.

Polacy ciągle walczyli o niepodległość i to nas odróżnia od innych "demoludów"

- stwierdził Płużański.

Sylwetki panelistów

Czesław Nowak – działacz opozycji antykomunistycznej, lider portowej „Solidarności” w Gdańsku w latach 80., w stanie wojennym skazany przez Sąd Marynarki Wojennej na karę 4,5 roku pozbawienia wolności, osadzony w więzieniu w Potulicach, prezes Stowarzyszenia „Godność” zrzeszającego byłych więźniów politycznych i osoby represjonowane w PRL.

Dr Jan Hlebowicz – historyk z gdańskiego oddziału Instytutu Pamięci Narodowej, specjalizuje się w historii Kościoła katolickiego na Pomorzu oraz dziejach oporu społecznego w PRL, szczególnie środowisk i organizacji młodzieżowych.

Dr Artur Kubaj – historyk i politolog z Oddziału IPN w Szczecinie, naczelnik tamtejszego Oddziałowego Biura Badań Historycznych, autor badań i książek o historii „Solidarności” na Pomorzu Zachodnim, w tym w okresie stanu wojennego.

Tadeusz Płużański – publicysta historyczny, dziennikarz Telewizji wPolsce24, prezes Fundacji „Łączka”, autor książek o Żołnierzach Niezłomnych i zbrodniach komunistycznych.

Dr Adam Chmielecki - dyrektor operacyjny Fundacji Promocji Solidarności, politolog, publicysta, wydawca. Autor książek o najnowszej historii Polski, m.in. pierwszej biografii politycznej Jarosława Kaczyńskiego. 

• Solidarność powołała Sztab Akcji Protestacyjnej. "Rozpoczynamy przygotowania do ogólnokrajowej akcji protestacyjnej"
• Ogromne złoża na Bałtyku. Niemcy chcą zatrzymać Polskę
• Znany dziennikarz przechodzi do Kanału Zero
• Ranking najbardziej wpływowych polityków według ''Politico''. Nawrocki wyróżniony, złe wieści dla Tuska
• Zełenski zaprosił Karola Nawrockiego na Ukrainę. Jest odpowiedź Pałacu Prezydenckiego
• Piotr Duda: Jeśli rząd tych drzwi nie otworzy, to my je wyważymy