Co musisz wiedzieć:

• 13 grudnia minęły 44 lata od wprowadzenia w Polsce stanu wojennego.
• W dniu 44. rocznicy oraz w okolicznych dniach członkowie i sympatycy NSZZ "Solidarność" w całym kraju oddali hołd Ofiarom komunistycznego reżimu. 

 

Region Częstochowski

W 44. rocznicę wprowadzenia przez komunistyczne władze stanu wojennego w Polsce odbyły się uroczystości zorganizowane przez Region Częstochowski NSZZ Solidarność.

13 grudnia 2025 r. Mszę św. w intencji Ojczyzny w Kaplicy Matki Bożej na Jasnej Górze, w obecności licznych pocztów sztandarowych, związkowców oraz sympatyków Związku, koncelebrował kapelan częstochowskiej Solidarności ks. Ryszard Umański.

Po Mszy św. uczestnicy uroczystości złożyli wiązanki kwiatów pod tablicą Solidarności w Kaplicy - w imieniu Regionu Częstochowskiego: przewodniczący Zarządu Regionu Jacek Strączyński wraz z zastępcami: Dorotą Kaczmarek i Stanisławem Kołodziejczykiem, po czym przeszli pod figurę Matki Bożej Niepokalanej, gdzie głos zabrał przewodniczący Jacek Strączyński. Podkreślił, iż 13 grudnia jest rocznicą tragiczną, w którą trzeba pamiętać o ponad 100 ofiar śmiertelnych stanu wojennego i trzeba dbać o zachowanie demokracji w Ojczyźnie. Odczytał również stanowisko przyjęte przez Komisję Krajową NSZZ "Solidarność".

Oficjalna część uroczystości zakończyła się pod pomnikiem patrona Solidarności ks. Jerzego Popiełuszki, gdzie modlitwę poprowadził ks. kapelan Ryszard Umański i tradycyjnie odśpiewano pieśń „Ojczyzno ma”, a przedstawiciele Zarządu Regionu, Prawa i Sprawiedliwości, stowarzyszeń SiN i WIR oraz częstochowskiego Klubu Gazety Polskiej składali wiązanki kwiatów. Jak co roku ułożono krzyż ze zniczy sięgający od figury Matki Bożej do pomnika ks. Jerzego Popiełuszki. Solidarność zaprosiła uczestników obchodów rocznicy stanu wojennego na tradycyjne spotkanie do siedziby Regionu.

 

Region Elbląski

W Kwidzynie przedstawiciele Regionu Elbląskiego NSZZ „Solidarność” Przewodniczący Regionu Zbigniew Koban oraz Katarzyna Cichy i Wiesław Maj złożyli kwiaty pod tablicą upamiętniającą internowanych w 1982 roku, znajdującą się przy Zakładzie Karnym w Kwidzynie. To symboliczne miejsce przypomina o losach działaczy „Solidarności”, którzy za wierność ideałom wolnej, niepodległej i sprawiedliwej Polski zostali pozbawieni wolności i poddani represjom. Kwiaty złożono także pod tablicą poświęconą księdzu Jerzemu Popiełuszce, jednemu z najważniejszych symboli oporu wobec reżimu komunistycznego.

Tego samego dnia w Elblągu mieszkańcy miasta, w tym przedstawiciele Gazety Polskiej oraz przedstawiciele Zarządu Regionu Elbląskiego NSZZ „Solidarność” Jolanta Lisewska i Dariusz Czarnotta, oddali hołd pod tablicą upamiętniającą ks. Jerzego Popiełuszkę w katedrze św. Mikołaja.
Kwiaty złożono również pod Pomnikiem Ofiar Grudnia 1970, oddając hołd robotnikom, którzy zginęli podczas tragicznych wydarzeń. Ich ofiara stała się jednym z fundamentów późniejszych przemian społecznych i narodzin „Solidarności”.
Dzisiejsze upamiętnienia są wyrazem szacunku, pamięci i wdzięczności wobec wszystkich ofiar represji – internowanych, zabitych, prześladowanych. To także przypomnienie, jak wielką wartością jest wolność oraz jak ważne jest przekazywanie prawdy o tamtych wydarzeniach kolejnym pokoleniom.

 

Region Podkarpacie

Regionalne uroczystości w Sanoku rozpoczęto w Sali Gobelinowej Sanockiego Muzeum Historycznego, gdzie odbyła się pierwsza część uroczystości. Kościół pw. Przemienienia Pańskiego Fara w Sanoku był z kolei miejscem modlitwy w intencji ofiar stanu wojennego.

Dyrektor Muzeum dr Jarosław Serafin powitał uczestników i gości tej uroczystości m.in. przewodniczącego Zarządu Regionu Krzysztofa Fala , duchownych ks. dr Romana Fronia i Andrzeja Skibę , burmistrza Sanoka Tomasza Matuszewskiego , wicestarostę Sanockiego Damiana Biskupa , prezes Zarządu Okręgu Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej Krystynę Chowaniec, wieloletniego Przewodniczącego ZR Podkarpacie i zastępcę przewodniczącego Komisji Krajowej Tadeusza Majchrowicza, Zarząd Stowarzyszenia Solidarni w Jaśle na czele z Prezesem Kazimierzem Rozenbeigerem oraz świadków tych mrocznych dni.

Przewodniczący Zarządu Regionu Podkarpacie NSZZ "S" Krzysztof Fal przedstawił rys historyczny stanu wojennego. Następnie dr Artur Brożyniak z Instytutu Pamięci Narodowej Oddział w Rzeszowie wygłosił referat pt. Stan wojenny w Sanoku.

Przewodniczący Komisji Międzyzakładowej Muzeum Historycznego Andrzej Romaniak przedstawił na podstawie własnych zbiorów materiały dotyczące oporu społecznego na terenie miasta Sanoka. Małgorzata Buczek zaś omówiła sytuację sanockiej oświaty w tych trudnych czasach i przykre skutki dla nauczycieli, którzy mieli wówczas odwagę przeciwstawić się reżimowi .

Na zakończenie tej części Marian Kraczkowski pokazał film z nagraniem rozmowy ze śp. Władysławem Szulcem znakomitym fotografikiem i wielkim patriotą, działaczem opozycji antykomunistycznej.

W Kościele Farnym z udziałem Pocztów Sztandarowych Nabożeństwu przewodniczył proboszcz Parafii pw. Przemienienia Pańskiego ks. dr Roman Froń, w celebrze ks. dr Andrzej Skiba i ks. Jacek Bram .

Porywające kazanie wygłosił ks. dr Roman Froń, odnosząc się do mrocznych dni stanu wojennego.

Utopią okazała się wiara, że człowiek bezbożny może zaprowadzić raj na ziemi

- mówił dobitnie kaznodzieja.

Po Mszy Świętej złożono kwiaty i zapalono znicze pod Tablicą Pamiątkową.

 

Region Dolny Śląsk

Podczas tegorocznej gali odznaczenia Niezłomni we wrocławskim Centrum Historii Zajezdnia grupa ponad 40 odważnych ludzi otrzymała to odznaczenie jako wyraz wdzięczności za swoją postawę w czasie stanu wojennego. Oddał im hołd przewodniczący dolnośląskiej Solidarności Kazimierz Kimso wraz z pozostałymi członkami kapituły odznaczenia “Niezłomni.”

Jak co roku publiczność zachwycili uczniowie z XVII Liceum Ogólnokształcącego im. Agnieszki Osieckiej we Wrocławiu. Zaprezentowali koncert pt. Muzyka wolności i pojednania.

Wręczono również medale 45-lecia Solidarności. 

Prowadzący uroczystość zastępca przewodniczącego ZR Grzegorz Makul pod koniec gali zaskoczył zebranych i poprosił na scenę przewodniczącego Regionu Płockiego Andrzeja Burnata i jego zastępcę Stanisława Szkopka. Działacze z Płocka wręczyli Kazimierzowi Kimso statuetkę marszałka Józefa Piłsudskiego.

Działacze Solidarności z Przewodniczącym Kazimierzem Kimso na czele oraz goście: ks. mitrat Grzegorz Cebulski, wojewódzki kapelan Policji, Artur Jurkowski, wicewojewoda dolnośląski, Martin Kremer, Konsul Generalny Niemiec we Wrocławiu, Jarosław Krauze, radny Rady Miejskiej Wrocławia, Adam Pacześniak, reprezentujący dyrektora Centrum Historii Zajezdnia Andrzeja Jerie, Kamila Jasińska, wicedyrektor Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej we Wrocławiu, inspektor Rafał Siczek, z Komendy Miejskiej Policji i przedstawiciele zarządu firmy Dozamel spotkali się również w miejscu naznaczonym dramatyczną historią i pamięcią o ofiarach stanu wojennego, pod tablicami przy Dozamelu.

Przewodniczący ZR Kazimierz Kimso wraz z wiceprzewodniczącym Piotrem Majchrzakiem złożyli kwiaty pod tablicą upamiętniającą Piotra Bednarza – wybitnego działacza Solidarności (od stycznia 1981 przewodniczący Komisji Zakładowej NSZZ “S”, od czerwca 1981 wiceprzewodniczący Zarządu Regionu NSZZ “S” Dolny Śląsk. Po 13 grudnia członek RKS i jego przewodniczący (5X – 7 XI 1982). Aresztowany 7 listopada 1982 i skazany na 4 lata więzienia, wypuszczony w maju 1984).

Kwiaty złożone zostały również pod tablicą poświęconą mieszkańcom Wrocławia, którzy swoją postawą w dniach stanu wojennego sprawili, że o stolicy Dolnego Śląska mówiło się powszechnie jako jednym z największych punktów oporu w ówczesnej Polsce.

W okolicznościowym przemówieniu przewodniczący dolnośląskiej Solidarności Kazimierz Kimso zaznaczył, że to miejsce ma symboliczny charakter, tu pracował niezłomny Piotr Bednarz będący ikoną dolnośląskiej Solidarności. Przewodniczący podkreślił, że sprawcy stanu wojennego odpowiedziani za udokumentowaną śmierć około 100 osób, nie ponieśli żadnej odpowiedzialności.

Tamtych lat i faktów nie możemy wymazywać z pamięci. Demokracja bez wartości nie istnieje. Pamięć o tamtych czasach jesteśmy winni przekazywać naszym następcom

– mówił Kazimierz Kimso.

12 grudnia przedstawiciele władz państwowych, samorządowych, instytucji oraz związkowcy zgromadzili się z kolei w Politechnice Wrocławskiej przed tablicami upamiętniającymi znaczące dla „Solidarności” PWr postaci – Tadeusza Huskowskiego i Tadeusza Kosteckiego. Tam były przewodniczący “Solidarności” w Politechnice Wrocławskiej Tomasz Wójcik przypomniał ich bohaterskie życiorysy.

Pod tablicami upamiętniającymi Stanisława Huskowskiego (w czasie stanu wojennego internowany w więzieniu na ul. Kleczkowskiej we Wrocławiu, sądzony i więziony; podczas pobytu w więzieniu poważnie chorował na serce; zmarł 28 sierpnia 1984, do końca prowadząc działalność solidarnościową) i Tadeusza Kosteckiego (zmarł na zawał serca podczas brutalnej pacyfikacji strajku na Politechnice Wrocławskiej 15 grudnia 1981 r.) uczestnicy uroczystości zapalili znicze i złożyli kwiaty.

Kulminacyjnym punktem uroczystości we Wrocławiu było złożenie kwiatów pod Pomnikiem współtwórców, obrońców i bohaterów Solidarności przy Politechnice Wrocławskiej.

W Centrum Historii Zajezdnia odbył się z kolei XIX Przegląd Twórczości Zakazanej w PRL. 

Wczesnym popołudniem 13 grudnia przed wejściem do budynku wrocławskiej Akademii Wychowania Fizycznego odsłonięta została z kolei tablica upamiętniająca powstanie Niezależnego Zrzeszenia Studentów na tej uczelni. Wzięli w niej udział m.in. przedstawiciele władz uczelni – rektor Tadeusz Stefaniak, przewodniczący dolnośląskiej Solidarności Kazimierz Kimso, obecny szef uczelnianej S Kazimierz Witkowski i były Józef Dziąsko, Łukasz Sołtysik z Instytutu Pamięci Narodowej oraz wielu dawnych i obecnych członków Niezależnego Zrzeszenia Studentów na AWF. Po odsłonięciu tablicy, zebrani spotkali się w sali uczelni, aby wspominać burzliwy czas okresu 1980-81 i czas stanu wojennego.

Podczas sobotniej mszy świętej we wrocławskiej katedrze odprawionej pod przewodnictwem arcybiskupa Józefa Kupnego modlono się w intencji ofiar stanu wojennego. Licznie zebrani uczestnicy dramatycznych wydarzeń sprzed 44 lat, członkowie Solidarności wraz z pocztami sztandarowymi zebrali się we wrocławskiej świątyni, tak jak zbierali się w kościołach ludzie w całej Polsce pamiętnej niedzieli 13 grudnia 1981 r. . Arcybiskup poświęcił sztandar (replikę) Solidarności w Politechnice Wrocławskiej. Po mszy uczestnicy wzięli udział w akcji “Zapal światło wolności”.

 

Region Jeleniogórski

Jeleniogórskie uroczystości rozpoczęła Msza Święta w Bazylice Mniejszej pw. św. Erazma i Pankracego, po której uczestnicy złożyli kwiaty pod tablicą pamięci. Następnie odbył się przemarsz i zapalenie światła pamięci przy pomniku NSZZ „Solidarność”.

Był to czas zadumy i hołdu dla internowanych, represjonowanych oraz wszystkich, którzy w tamtych trudnych latach mieli odwagę sprzeciwić się bezprawiu – także tutaj, w Jeleniej Górze i regionie.

W kościele pw. św. Apostołów Piotra i Pawła w Kamiennej Górze z kolei w niedzielę, 14 grudnia odbyła się uroczysta msza święta w intencji działaczy Solidarności Ziemi Jeleniogórskiej i Wałbrzyskiej, którzy byli internowani i więzieni w Zakładzie Karnym w Kamiennej Górze, będącym niegdyś filią obozu Gross-Rosen.
We mszy uczestniczyli m.in. przedstawiciele Solidarności Regionu Jeleniogórskiego i Wałbrzyskiego.
Po nabożeństwie odbyła się uroczystość upamiętniająca internowanych i represjonowanych członków Solidarności. Mieszkańcy, radny sejmiku województwa dolnośląskiego, radni miasta Kamienna Góra oraz radni powiatu kamiennogórskiego złożyli kwiaty i zapalili znicze pod tablicą znajdującą się na ścianie kościoła. Tablica upamiętnia działaczy Solidarności Ziemi Jeleniogórskiej i Wałbrzyskiej, którzy byli internowani i więzieni w kamiennogórskim zakładzie karnym.

W Bolesławcu uroczystości rozpoczęły się złożeniem kwiatów pod pomnikiem NSZZ „Solidarność” na Placu Wolności, gdzie oddano hołd internowanym, represjonowanym oraz wszystkim, którzy mieli odwagę sprzeciwić się komunistycznej władzy.

Następnie w kościele pw. Chrystusa Króla odprawiona została uroczysta Msza Święta w intencji Ofiar Stanu Wojennego, będąca czasem modlitwy, zadumy i wspólnej refleksji nad znaczeniem wolności, solidarności i odpowiedzialności za pamięć historyczną.

 

Region Zagłębie Miedziowe

W Legnicy przewodniczący Regionu Zagłębie Miedziowe NSZZ „Solidarność” Bartosz Budziak wraz z ks. Adamem Szpotańskim z IPN we Wrocławiu o godz. 12.30 złożyli wiązanki kwiatów i odmówili modlitwę przy tablicy bł. ks. Jerzego Popiełuszki w katedrze legnickiej, prosząc w intencji wszystkich, którzy zginęli lub cierpieli w czasie stanu wojennego. W Głogowie przedstawiciele władz miasta oraz delegacja „Solidarności” Huty Miedzi Głogów złożyli kwiaty pod obeliskiem upamiętniającym ofiary represji, podkreślając, że pamięć o tamtych wydarzeniach musi być przekazywana kolejnym pokoleniom, by podobna tragedia nigdy się nie powtórzyła.​

W Lubinie z kolei obchody rozpoczęła msza święta w kościele pw. Matki Bożej Częstochowskiej, po której uczestnicy przeszli pod pomnik Pamięci Ofiar Lubina ’82, gdzie ustawiono znicze symbolizujące „światło wolności”. Zarząd i Radę Powiatu reprezentowali starosta Paweł Kleszcz oraz przewodnicząca Rady Powiatu Jadwiga Musiał, a w uroczystościach wzięli udział m.in. poseł Krzysztof Kubów, przewodniczący regionu „Solidarności” Bartosz Budziak oraz przedstawiciele Stowarzyszenia Opozycji Antykomunistycznej Zagłębia Miedziowego.​

Oprawę obchodów współtworzyli strażacy OSP z powiatu lubińskiego, harcerze Hufca ZHP Lubin oraz klasa mundurowa z Zespołu Szkół nr 2 w Lubinie, nadając ceremonii uroczysty, patriotyczny charakter. Jak podkreślił starosta Paweł Kleszcz, bez żywej pamięci o tych, którzy poświęcili życie i zdrowie w obronie wolności, naród traci swoją tożsamość, dlatego tak ważna jest obecność mieszkańców podczas rocznicowych uroczystości.

14 grudnia zaś w kościele Matki Bożej Łaskawej i św. Sebastiana w Polkowicach odprawiono Mszę świętą w intencji bohaterów strajku na kopalni oraz NSZZ „Solidarność”, której przewodniczył biskup pomocniczy Piotr Wawrzynek wraz z księdzem proboszczem Markiem Kluwakiem oraz księdzem rekolekcjonistą. W liturgii uczestniczyli m.in. przewodniczący Zarządu Regionu Zagłębie Miedziowe NSZZ „Solidarność” Bartosz Budziak, przewodniczący KZ NSZZ „Solidarność” ZG Rudna Marcin Kaczanowski, prezes Stowarzyszenia Opozycji Antykomunistycznej Zagłębia Miedziowego Wiesław Pawłowski oraz były szef „Solidarności” w ZG Rudna Józef Czyczerski, a także poczty sztandarowe „Regionu Zagłębie Miedziowe NSZZ Solidarność, KZ NSZZ „Solidarność" z ZG Rudna i ZG Polkowice – Sieroszowice oraz SOAZM-u.

Biskup Piotr Wawrzynek podkreślił, że wspomnienie strajku i pacyfikacji na ZG Rudna jest nie tylko lekcją historii, ale także przypomnieniem odwagi i poświęcenia ludzi pracy, którzy w najtrudniejszych chwilach potrafili okazać jedność i solidarność. Zwrócił uwagę, że ofiara górników i działaczy związkowych na trwałe zapisała się w pamięci regionu i powinna wciąż być źródłem nadziei oraz wzorem odpowiedzialności za dobro wspólne.​

Hierarcha nawiązał również do dziedzictwa bł. ks. Jerzego Popiełuszki, patrona „Solidarności”, przypominając, że solidarność nie może być jedynie hasłem, lecz musi wyrażać się w konkretnych postawach – wzajemnym wsparciu, wierności prawdzie i trosce o godność każdego człowieka.

Na zakończenie Mszy św. Marcin Kaczanowski podziękował biskupowi za przewodniczenie liturgii i słowo umacniające pamięć o bohaterach strajku, wręczając mu symboliczny upominek.

 

Region Gorzów Wielkopolski

Otwarcie wystawy „Wojskowe Obozy Internowania” to główny punkt spotkania rocznicowego, które odbyło się w Lubuskim Urzędzie Wojewódzkim. Uczestnikami była młodzież gorzowskich szkół średnich a także uczestnicy tamtych wydarzeń.

Słowo wstępne wygłosił Wojewoda Marek Cebula, aspekt historyczny omówił prof. Dariusz Rymar, Dyrektor Archiwum Państwowego w Gorzowie Wielkopolskim, natomiast wspomnieniami z tamtych lat podzielił się Waldemar Rusakiewicz, Przewodniczący Zarządu Regionu Gorzowskiego NSZZ „Solidarność” b. działacz Ruchu Młodzieży Niezależnej.

 

Region Śląsko-Dąbrowski

13 grudnia w Zabrzu-Zaborzu odbyły się regionalne obchody upamiętniające społeczny opór wobec wprowadzenia stanu wojennego. Uczestnicy uroczystości oddali hołd opozycjonistom represjonowanym przez komunistyczne władze.

Obok uczestników wydarzeń sprzed 44 lat w obchodach wzięli udział m.in. członkowie prezydium Zarządu Regionu Śląsko-Dąbrowskiego NSZZ „Solidarność”, przedstawiciele władz samorządowych oraz reprezentanci organizacji związkowych „S” z regionu wraz z pocztami sztandarowymi. Uroczystości rozpoczęła msza św. w intencji ofiar stanu wojennego w kościele pw. św. Jadwigi. Homilię wygłosił biskup senior diecezji gliwickiej Jan Kopiec.

Po zakończeniu mszy świętej uczestnicy uroczystości przeszli pod znajdujący się w pobliżu świątyni krzyż upamiętniający internowanych w stanie wojennym, pod którym złożyli wiązanki kwiatów i zapalili znicze.

Mieszczący się nieopodal kościoła pw. św. Jadwigi obóz internowania w Zabrzu-Zaborzu był największym ośrodkiem odosobnienia w regionie w stanie wojennym. Internowano w nim głównie działaczy opozycji ze Śląska i Zagłębia Dąbrowskiego, a także z dawnego woj. częstochowskiego. 

Organizatorami obchodów są Stowarzyszenie Represjonowanych w Stanie Wojennym Regionu Śląsko-Dąbrowskiego, Zarząd Regionu Śląsko-Dąbrowskiego NSZZ „Solidarność” oraz Miasto Zabrze.

 

Region Toruńsko-Włocławski

We Włocławku 13 grudnia odbyła się uroczystość w sali widzeń w Zakładzie Karnym. Następnie złożyliśmy wiązanki kwiatów pod tablicą Solidarności przy bramie Zakładu Karnego.

Wieczorem we włocławskiej katedrze pod przewodnictwem biskupa seniora Wiesława Meringa odprawiona została msza święta w intencji ofiar stanu wojennego i Ojczyzny. Na zakończenie obchodów złożono kwiaty pod tablicą upamiętniającą działaczy niepodległościowych przy budynku dawnej komendy wojewódzkiej MO.

 

Region Rzeszowski

W przeddzień rocznicy wprowadzenia stanu wojennego w Polsce, działacze i związkowcy NSZZ „Solidarność”, młodzież szkolna z nauczycielami oraz mieszkańcy regionu uczcili pamięć ofiar grudnia 1981 roku, biorąc udział w uroczystej mszy św. w kościele farnym w Rzeszowie.

Proboszcz parafii farnej, ks. Jan Szczupak, powitał zgromadzonych w świątyni parlamentarzystów, przedstawicieli władz samorządowych, organizacje „Solidarności” ze sztandarami oraz nauczycieli i młodzież ze sztandarami szkół.

Eucharystii przewodniczył ordynariusz rzeszowski bp Jan Wątroba, a homilię wygłosił ks. Władysław Jagustyn, mówiąc m.in.:

Obchodzimy 44. rocznicę wprowadzenia w Polsce stanu wojennego. 13 grudnia 1981 r. nad Polską zgasło światło wcześniej zapalone przez Solidarność. Zgasło światło nadziei na wolność, na prawdę, na sprawiedliwość, na solidarność narodową. Noc stanu wojennego to konsekwencje tego, że byli ludzie, którzy nie zważali na Boże przykazania, nie chcieli Bożego pokoju i sprawiedliwości, nie chcieli, że robotnik upominał się o wolność, chleb, o swoją godność, o prawdę. Noc stanu wojennego i jego konsekwencje to wiele zła. Użyto siły przeciw narodowi.

Ks. Władysław Jagustyn mówił także:

Dzisiaj jesteśmy, jako ci, którzy po części pamiętają tamtą noc, stan wojennego, tamte konsekwencje, ból, cierpienie. Niektórzy pożegnali bliskich albo zaraz, albo po stanie wojennym. Jesteśmy, jako ci, którzy się upominają. Chcemy również włączyć kolejne pokolenie. (...) Dziś stawiamy pytanie, dokąd zmierza Polska? Człowiek żyjący w grzechu woli nie słyszeć o istnieniu Boga, o Jego naukach, o Jego przykazaniach. Rozkapryszone dzieci, mówi nam Chrystus w Ewangelii. Rozkład moralności prowadzi do odejścia od Ewangelii. Rozkład moralności według różnych przygotowanych programów prowadzi do odejścia od Ewangelii. Ludzie zebrani przez tę falę nie są zdolni do rozwijania właściwości umysłowych, moralnych, nie są zdolni do pracy nad sobą, troski o wyższe wartości. Walka o wolność ojczyzny musi się zacząć od walki o osobistą godność i wielkość każdego człowieka. Walka ze smokiem zła toczy się w sercu człowieka. Trzeba, żeby zwyciężyła wierność i wielkość.

Po Eucharystii, uczestnicy przeszli pod krzyż misyjny. Tam, uczniowie Szkoły Podstawowej im. Sybiraków w Nawsiu wraz z dyrektor Adrianną Sulimirską zaintonowali hymn państwowy, rozpoczynając drugą część uroczystości. Do zgromadzonych zwrócił się ks. Władysław Jagustyn i poprowadził modlitwę, a przewodniczący Zarządu Regionu Rzeszowskiego NSZZ Solidarność Roman Jakim przypomniał, że 13 grudnia 1981 r. Narodowi Polskiemu komuniści wypowiedzieli wojnę.

Niech 44. rocznica stanu wojennego będzie nie tylko wspomnieniem cierpienia, ale także przypomnieniem siły ducha, który wtedy narodził się na nowo — i który dziś nadal ma nas prowadzić. Sytuacja dnia dzisiejszego pokazuje, że demony czasów komunistycznych powracają. Współautorzy stanu wojennego powracają na wysokie stanowiska w UE a także w Polsce, czy o taką Polskę walczyli, cierpieli i ginęli nasi koledzy? Na to pytanie Polacy muszą sobie dzisiaj odpowiedzieć

– podsumował R. Jakim.

Następnie parlamentarzyści, przedstawiciele władz samorządowych, instytucji i stowarzyszeń złożyli wiązanki kwiatów i zapalili znicze. Byli to poseł – Ewa Leniart i senator – Józef Jodłowski, starosta rzeszowski – Krzysztof Jarosz, starosta łańcucki – Adam Krzysztoń, zastępca burmistrza Sędziszowa Młp. – Marek Pająk, radny Rzeszowa – Andrzej Szlachta oraz delegacje: Instytutu Pamięci Narodowej Oddział w Rzeszowie, Stowarzyszenia Osób Represjonowanych w Stanie Wojennym Województwa Podkarpackiego, nauczycieli i uczniów z Gminy Iwierzyce.

Zwieńczeniem uroczystości był utwór „Ojczyzno ma” w wykonaniu Kornelii Janowskiej, uczennicy Szkoły Podstawowej im. Sybiraków w Nawsiu oraz wspólne zdjęcie uczestników.

 

Region Podlaski

W sobotę, 13 grudnia 2025 r. mieszkańcy Podlasia oddali hołd ofiarom stanu wojennego. Uroczystości w regionie odbyły się w duchu pamięci i wspólnoty.— z udziałem przedstawicieli Podlaskiej Solidarności, kombatantów, organizacji społecznych i Instytutu Pamięci Narodowej.

Już wcześnie rano delegacie ww. instytucji złożyły wieńce i znicze przy pomniku Solidarności, przy tablicy na budynku historycznej siedziby Solidarności oraz przy pomniku bł. ks. Jerzego Popiełuszki.

Centralnym punktem regionalnych obchodów były uroczystości w Białymstoku, gdzie przedstawiciele Podlaskiej Solidarności wzięli udział we mszy świętej w intencji Ojczyzny oraz ofiar represji stanu wojennego. Po nabożeństwie delegacje związkowe, wraz z innymi uczestnikami obchodów, złożyły wieńce i zapaliły znicze w miejscach pamięci, symbolicznie oddając hołd internowanym, represjonowanym oraz wszystkim tym, którzy w latach 80. ponieśli ofiarę w walce o wolność i godność.

Obchody 44. rocznicy wprowadzenia stanu wojennego w Regionie Podlaskim stały się nie tylko okazją do wspomnień, lecz także do refleksji nad znaczeniem wolności, praw pracowniczych i obywatelskich. Udział Podlaskiej Solidarności we wszystkich najważniejszych wydarzeniach rocznicowych potwierdził, że Związek pozostaje strażnikiem pamięci historycznej i aktywnym uczestnikiem życia społecznego regionu.

W przeddzień 44. rocznicy wprowadzenia stanu wojennego w Polsce w Szkole Podstawowej nr. 11 z Oddziałami integracyjnymi w Białymstoku odbyła się "żywa lekcja historii".

 

Region Podbeskidzie

W przeddzień 44. rocznicy wprowadzenia stanu wojennego w Polsce przedstawiciele podbeskidzkiej Solidarności oddali hołd wszystkim osobom represjonowanym w tamtym złym czasie. Upamiętnia ich tablica, znajdująca się od blisko dwudziestu lat na ścianie bialskiego kościoła Opatrzności Bożej.

Kwiaty pod tablicą złożyli członkowie Prezydium Zarządu Regionu Podbeskidzie NSZZ „Solidarność” na czele z przewodniczącym ZR Markiem Boguszem. Byli też przedstawiciele Solidarności Oświaty, Policji, Lasów Państwowych, spółki Tauron Ciepło, a także reprezentanci bielskiego Stowarzyszenia „Podbeskidzie Wspólna Pamięć” oraz Instytutu Pamięci Narodowej. Wśród uczestników była też bielska radna Karolina Lewkowicz.

Tego samego dnia wiązankę przy tablicy złożyli przedstawiciele Solidarności z bielskiej Apeny.

 

Region Śląsk Opolski

W 44. rocznicę wprowadzenia stanu wojennego pamięć o ofiarach uczcili działacze NSZZ „Solidarność” na czele z przewodniczącym Zarządu Regionu Śląska Opolskiego NSZZ „Solidarność” Dariuszem Brzęczkiem oraz przedstawiciele władz miasta i regionu. Obchody tradycyjnie rozpoczęły się na Skwerze Solidarności w Opolu.

13 grudnia 1981 roku był najczarniejszym dniem w najnowszej historii Polski

– przypomniał przewodniczący Zarządu Regionu Śląska Opolskiego NSZZ „Solidarność”, otwierając uroczystości na Skwerze Solidarności w Opolu.

Dzisiaj spotykamy się, by oddać hołd ofiarom tego tragicznego okresu

– dodał.

Podkreślił, że w wyniku stanu wojennego zginęło około 100 osób, a tysiące kolejnych doświadczyły represji: internowania, zwolnień z pracy, wymuszonej emigracji czy szykan sądowych.

Symbolem zbrodni stanu wojennego była pacyfikacja kopalni „Wujek” i śmierć dziewięciu górników. W naszym regionie udokumentowaną ofiarą był pan Bogusław Podboraczyński z Nysy

– dodał.

Przewodniczący przypomniał też o roli duchownych, którzy wspierali opozycję i pomagały rodzinom uwięzionych, narażając się na prześladowania, w tym męczeńską śmierć błogosławionego ks. Jerzego Popiełuszki.

– Była to jedna z ostatnich prób władzy komunistycznej, by zdławić w Polakach pragnienie wolności. Ta próba zakończyła się jednak porażką, dlatego naszym obowiązkiem jest pamiętać o ludziach, dzięki którym duch wolności przetrwał – zaznaczył marszałek województwa opolskiego Szymon Ogłaza.

Prezydent Opola Arkadiusz Wiśniewski podkreślał, że choć dziś Polska jest krajem wolnym, o co wówczas toczyła się walka, to aktualna sytuacja międzynarodowa skłania do refleksji nad ceną tej wolności. – Warto przypominać, jak wiele wysiłku i poświęcenia kosztowało jej odzyskanie – mówił.

Po złożeniu kwiatów uczestnicy uroczystości wzięli udział w Mszy świętej w kościele pw. świętych Apostołów Piotra i Pawła.

Dramatyzm sytuacji miał osadzić człowieka w lęku i strachu, o żonę o dzieci. Były to czasy, w których kilka wypowiedzianych słów wystarczało, by niszczono człowieka

– mówił podczas wygłaszanej homilii ks. Waldemar Klinger.

To były trudne i straszne czasy. Dziękuję wszystkim za obecność i pamięć o tamtych wydarzeniach, szczególnie Pocztom sztandarowym

– powiedział na zakończenie przewodniczący Dariusz Brzęczek.

Członkowie Solidarności Śląska Opolskiego z Oddziału ZR w Kluczborku w asyście Pocztów sztandarowych oddali z kolei hołd ofiarom stanu wojennego uczestnicząc w Mszy świętej i składając kwiaty pod tablicą upamiętniającą bł. ks. Jerzego Popiełuszkę. W wydarzeniu uczestniczył przewodniczący Zarządu Regionu Dariusz Brzęczek.

TEKST BĘDZIE AKTUALIZOWANY