Tak inwigilowała Służba Bezpieczeństwa

Kościół katolicki jako wróg ideologiczny komunistów był bacznie przez nich obserwowany za pomocą cywilnego i wojskowego aparatu represji. Używano do tego wszelkich sposobów, zarówno poprzez zakładanie podsłuchów, dokonywanie tajnej obserwacji, jak i wykorzystywania agentów.
/ ipn.gov.pl
29 maja o godz. 16.00, w redakcji tygodnika „Niedziela” w Częstochowie, przy ul. 3 Maja 12, odbędzie się promocja książki Adama Dziuroka i Filipa Musiała „Instrukcje, wytyczne, pisma Departamentu IV Ministerstwa Spraw Wewnętrznych z lat 1962–1989. Wybór dokumentów”.  W spotkaniu wezmą udział: profesorowie Adam Dziurok i Filip Musiał oraz Lidia Dudkiewicz, redaktor naczelna „Niedzieli”.

Niniejsza edycja źródłowa jest piątym tomem serii „Normatywy aparatu represji” wydawanym przez krakowski Oddział Instytutu Pamięci Narodowej. Stanowi on kontynuację wydanego w jej ramach zbioru instrukcji, wytycznych i okólników dyrektora Departamentu V Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego z lat 1945–1953 w zakresie działań prowadzonych przeciwko Kościołowi katolickiemu.

Zdecydowana większość publikacji dotyczących działalności UB/SB koncentruje się na opisie aktywności operacyjnej. Omawia się w nich efekty działań bezpieki. Niemniej dla pełnego obrazu brakuje wskazania dążeń UB/SB, zaś cele, jakie zamierzał osiągać aparat represji, można odnaleźć w normatywach, okólnikach i wytycznych. Konkretyzowane były one następnie w planach pracy. Opracowane krytycznie normatywy aparatu represji wypełniają więc ważną lukę badawczą, umożliwiając syntezę historii UB/SB.

Kościół katolicki jako wróg ideologiczny komunistów był bacznie przez nich obserwowany za pomocą cywilnego i wojskowego aparatu represji. Używano do tego wszelkich sposobów, zarówno poprzez zakładanie podsłuchów, dokonywanie tajnej obserwacji, jak i wykorzystywania agentów. Wszelkie metody miały na celu osłabić Kościół i skompromitować go w oczach wiernych.

Tematem dyskusji będzie także inwigilacja Kościoła katolickiego, zarówno przez Służbę Bezpieczeństwa, jak i Wojskową Służbę Wewnętrzną, czyli kontrwywiad wojskowy (szczególnie wśród kleryków, którzy zostali w latach 1959–1980 wcieleni do wojskowej służby zasadniczej) oraz przez Zarząd II Sztabu Głównego Wojska Polskiego, czyli wywiad wojskowy, który uaktywnił swe działania antykościelne w latach 80. (jego próby rozpracowania kurii watykańskiej i Episkopatu Polski).

W spotkaniu wezmą udział redaktorzy tomu: naczelnik Oddziałowego Biura Badań Historycznych IPN w Katowicach dr hab. Adam Dziurok, prof. UKSW oraz dyrektor Oddziału IPN w Krakowie dr hab. Filip Musiał, prof. Akademii Ignatianum. Spotkanie poprowadzi: Bartosz Kapuściak z Oddziału IPN w Katowicach. Słowo wstępne (przy rozpoczęciu): Lidia Dudkiewicz, redaktor naczelna tygodnika katolickiego „Niedziela”.

Planowane są spotkania cykliczne w redakcji tygodnika „Niedziela” gdzie będą prezentowane najnowsze publikacje dotyczące Kościoła katolickiego. Kolejne odbędzie się 19 czerwca br. o godz. 16.00, a dotyczyć będzie działalności antymasońskiej komórki Episkopatu Polski.

Adam Dziurok (ur. w 1972 r.) – historyk, dr hab., naczelnik Oddziałowego Biura Badań Historycznych IPN w Katowicach oraz profesor w Wydział Nauk Historycznych i Społecznych Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, redaktor naczelny „CzasyPisma”. Zajmuje się historią najnowszą, głównie dziejami Kościoła w Polsce Ludowej oraz problematyką śląską. Autor książek: „Kruchtoizacja. Polityka władz partyjno-państwowych wobec Kościoła katolickiego w latach 1945-1956 w województwie śląskim/katowickim” (2012), „Śląskie rozrachunki. Władze komunistyczne a byli członkowie organizacji nazistowskich na Górnym Śląsku w latach 1945–1956” (2000), (red. z A. Dziubą) „Fundament systemu zniewolenia. Z działalności wojewódzkich struktur Urzędu Bezpieczeństwa w Katowicach 1945–1956” (2009) i in.

Filip Musiał (ur. 1976 r.) – historyk i politolog, dr hab., dyrektor Oddziału IPN w Krakowie, profesor i prorektor Akademii Ignatianum w Krakowie, zastępca redaktora naczelnego „Zeszytów Historycznych WiN-u”. Bada historię polityczną Polski XX w., zwłaszcza dzieje komunistycznego aparatu represji. Autor książek: „Podręcznik bezpieki. Teoria pracy operacyjnej Służby Bezpieczeństwa w świetle wydawnictw resortowych Ministerstwa Spraw Wewnętrznych PRL (1970–1989)” (2007; 2015); „Raj grabarzy narodu. Studia i materiały do dziejów aparatu represji w Polsce „ludowej” 1945–1989” (2010); (z D. Golikiem) „Władysław Gurgacz – jezuita wyklęty” (2014) i in.

 

POLECANE
Jarosław Kaczyński ukarany. Jest decyzja komisji z ostatniej chwili
Jarosław Kaczyński ukarany. Jest decyzja komisji

Komisja etyki poselskiej ukarała posła PiS Jarosława Kaczyńskiego naganą za jego słowa podczas obchodów miesięcznicy smoleńskiej w sierpniu. Sejmowa komisja ukarała także szefa PiS za jego słowa pod adresem dziennikarza TVN24.

Sprawa Marii Kurowskiej, czy sprawa Kamila z Onetu? tylko u nas
Sprawa Marii Kurowskiej, czy sprawa "Kamila z Onetu"?

Sprawa Marii Kurowskiej pokazuje, jak w „uśmiechniętej Polsce” granica między normalnym działaniem posła, a „aferą” zależy wyłącznie od tego, kto akurat rządzi. Kurowską atakuje się za coś, co jest absolutnym fundamentem demokracji: zabieganie o środki dla własnego regionu i pilnowanie, by nie trafiały donikąd.

Komunikat dla mieszkańców woj. podkarpackiego z ostatniej chwili
Komunikat dla mieszkańców woj. podkarpackiego

Na Podkarpaciu potwierdzono 26 przypadków odry powiązanych z jednym ogniskiem epidemicznym i jedno podejrzenie choroby. Sanepid prowadzi dochodzenie i przypomina o szczepieniach oraz zaleca maseczki i unikanie dużych skupisk.

Wraca sprawa śmierci Matthew Perry’ego. Sąd wydał wyrok z ostatniej chwili
Wraca sprawa śmierci Matthew Perry’ego. Sąd wydał wyrok

Salvador Plasencia, jeden z lekarzy odpowiedzialnych za śmierć aktora Przyjaciele Matthew Perry’ego, został skazany na 30 miesięcy więzienia w związku z przedawkowaniem ketaminy, które doprowadziło do śmierci 54-letniego gwiazdora. Wyrok zapadł w środę przed sądem federalnym w Los Angeles.

Przełom w SN: Uchwała wyznacza granicę między polską Konstytucją a prawem UE tylko u nas
Przełom w SN: Uchwała wyznacza granicę między polską Konstytucją a prawem UE

Historyczna decyzja Sądu Najwyższego wywołała polityczne i prawne trzęsienie ziemi. Uchwała z 3 grudnia po raz pierwszy tak jednoznacznie wyznacza granicę między polską Konstytucją a prawem UE, stwierdzając, że TSUE działał poza swoimi kompetencjami. To ruch, który może na nowo ułożyć relacje Polska–Unia i zmienić sposób funkcjonowania całego wymiaru sprawiedliwości.

Polacy żegnają Niemcy. Dane nie pozostawiają złudzeń z ostatniej chwili
Polacy żegnają Niemcy. Dane nie pozostawiają złudzeń

Coraz więcej Polaków wraca z Niemiec do ojczyzny. Jak opisuje niemiecki dziennik BILD, przyciągają ich wyższy wzrost gospodarczy w Polsce, niższe bezrobocie i ulgi podatkowe dla powracających.

Komunikat Straży Granicznej. Pilne doniesienia z granicy Wiadomości
Komunikat Straży Granicznej. Pilne doniesienia z granicy

Dziesięciu obywateli Gruzji zostało przymusowo odesłanych z Polski na pokładzie samolotu czarterowego, który 2 grudnia wystartował z Łodzi do Tbilisi. Operację przeprowadziła Straż Graniczna we współpracy ze stroną niemiecką oraz Agencją Frontex, w ramach regularnych działań związanych z egzekwowaniem prawa migracyjnego.

Rosyjski kosmonauta wyrzucony z misji SpaceX. Media: podejrzenia o szpiegostwo  z ostatniej chwili
Rosyjski kosmonauta wyrzucony z misji SpaceX. Media: podejrzenia o szpiegostwo 

Oleg Artiemjew – doświadczony rosyjski kosmonauta i radny moskiewskiej Dumy – został usunięty z przyszłorocznej misji SpaceX Crew-12 na Międzynarodową Stację Kosmiczną (ISS). Roskosmos twierdzi, że powodem jest „przejście Artiemjewa do innej pracy”. Niezależne rosyjskie media podają jednak zupełnie inną wersję.

McDonald's wróci do Rosji? Zarejestrowano znak towarowy z ostatniej chwili
McDonald's wróci do Rosji? Zarejestrowano znak towarowy

Rosyjska agencja RIA Nowosti podaje, że McDonald's zarejestrował w Rospatencie znak towarowy "I'm lovin' it". Rospatent zatwierdził dokumenty w tym tygodniu.

KRUS wydał komunikat dla rolników z ostatniej chwili
KRUS wydał komunikat dla rolników

KRUS zachęca rolników do wzięcia udziału w bezpłatnych badaniach. 3 grudnia 2025 r. pojawił się komunikat w tej sprawie.

REKLAMA

Tak inwigilowała Służba Bezpieczeństwa

Kościół katolicki jako wróg ideologiczny komunistów był bacznie przez nich obserwowany za pomocą cywilnego i wojskowego aparatu represji. Używano do tego wszelkich sposobów, zarówno poprzez zakładanie podsłuchów, dokonywanie tajnej obserwacji, jak i wykorzystywania agentów.
/ ipn.gov.pl
29 maja o godz. 16.00, w redakcji tygodnika „Niedziela” w Częstochowie, przy ul. 3 Maja 12, odbędzie się promocja książki Adama Dziuroka i Filipa Musiała „Instrukcje, wytyczne, pisma Departamentu IV Ministerstwa Spraw Wewnętrznych z lat 1962–1989. Wybór dokumentów”.  W spotkaniu wezmą udział: profesorowie Adam Dziurok i Filip Musiał oraz Lidia Dudkiewicz, redaktor naczelna „Niedzieli”.

Niniejsza edycja źródłowa jest piątym tomem serii „Normatywy aparatu represji” wydawanym przez krakowski Oddział Instytutu Pamięci Narodowej. Stanowi on kontynuację wydanego w jej ramach zbioru instrukcji, wytycznych i okólników dyrektora Departamentu V Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego z lat 1945–1953 w zakresie działań prowadzonych przeciwko Kościołowi katolickiemu.

Zdecydowana większość publikacji dotyczących działalności UB/SB koncentruje się na opisie aktywności operacyjnej. Omawia się w nich efekty działań bezpieki. Niemniej dla pełnego obrazu brakuje wskazania dążeń UB/SB, zaś cele, jakie zamierzał osiągać aparat represji, można odnaleźć w normatywach, okólnikach i wytycznych. Konkretyzowane były one następnie w planach pracy. Opracowane krytycznie normatywy aparatu represji wypełniają więc ważną lukę badawczą, umożliwiając syntezę historii UB/SB.

Kościół katolicki jako wróg ideologiczny komunistów był bacznie przez nich obserwowany za pomocą cywilnego i wojskowego aparatu represji. Używano do tego wszelkich sposobów, zarówno poprzez zakładanie podsłuchów, dokonywanie tajnej obserwacji, jak i wykorzystywania agentów. Wszelkie metody miały na celu osłabić Kościół i skompromitować go w oczach wiernych.

Tematem dyskusji będzie także inwigilacja Kościoła katolickiego, zarówno przez Służbę Bezpieczeństwa, jak i Wojskową Służbę Wewnętrzną, czyli kontrwywiad wojskowy (szczególnie wśród kleryków, którzy zostali w latach 1959–1980 wcieleni do wojskowej służby zasadniczej) oraz przez Zarząd II Sztabu Głównego Wojska Polskiego, czyli wywiad wojskowy, który uaktywnił swe działania antykościelne w latach 80. (jego próby rozpracowania kurii watykańskiej i Episkopatu Polski).

W spotkaniu wezmą udział redaktorzy tomu: naczelnik Oddziałowego Biura Badań Historycznych IPN w Katowicach dr hab. Adam Dziurok, prof. UKSW oraz dyrektor Oddziału IPN w Krakowie dr hab. Filip Musiał, prof. Akademii Ignatianum. Spotkanie poprowadzi: Bartosz Kapuściak z Oddziału IPN w Katowicach. Słowo wstępne (przy rozpoczęciu): Lidia Dudkiewicz, redaktor naczelna tygodnika katolickiego „Niedziela”.

Planowane są spotkania cykliczne w redakcji tygodnika „Niedziela” gdzie będą prezentowane najnowsze publikacje dotyczące Kościoła katolickiego. Kolejne odbędzie się 19 czerwca br. o godz. 16.00, a dotyczyć będzie działalności antymasońskiej komórki Episkopatu Polski.

Adam Dziurok (ur. w 1972 r.) – historyk, dr hab., naczelnik Oddziałowego Biura Badań Historycznych IPN w Katowicach oraz profesor w Wydział Nauk Historycznych i Społecznych Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, redaktor naczelny „CzasyPisma”. Zajmuje się historią najnowszą, głównie dziejami Kościoła w Polsce Ludowej oraz problematyką śląską. Autor książek: „Kruchtoizacja. Polityka władz partyjno-państwowych wobec Kościoła katolickiego w latach 1945-1956 w województwie śląskim/katowickim” (2012), „Śląskie rozrachunki. Władze komunistyczne a byli członkowie organizacji nazistowskich na Górnym Śląsku w latach 1945–1956” (2000), (red. z A. Dziubą) „Fundament systemu zniewolenia. Z działalności wojewódzkich struktur Urzędu Bezpieczeństwa w Katowicach 1945–1956” (2009) i in.

Filip Musiał (ur. 1976 r.) – historyk i politolog, dr hab., dyrektor Oddziału IPN w Krakowie, profesor i prorektor Akademii Ignatianum w Krakowie, zastępca redaktora naczelnego „Zeszytów Historycznych WiN-u”. Bada historię polityczną Polski XX w., zwłaszcza dzieje komunistycznego aparatu represji. Autor książek: „Podręcznik bezpieki. Teoria pracy operacyjnej Służby Bezpieczeństwa w świetle wydawnictw resortowych Ministerstwa Spraw Wewnętrznych PRL (1970–1989)” (2007; 2015); „Raj grabarzy narodu. Studia i materiały do dziejów aparatu represji w Polsce „ludowej” 1945–1989” (2010); (z D. Golikiem) „Władysław Gurgacz – jezuita wyklęty” (2014) i in.


 

Polecane