Elity komunistyczne zmieniły legitymacje partyjne na książeczki czekowe

Elity komunistyczne w latach 90. zamieniły legitymacje partyjne na książeczki czekowe. Wytworzone przez kilka dekad PRL-u mechanizmy pozwoliły im przejść w to, co nazywamy III RP, zachowując potężny wpływ, szczególnie w gospodarce – powiedział prezes IPN dr Jarosław Szarek, otwierając debatę nad nową publikacją gdańskiego oddziału IPN „Brudne wspólnoty. Przestępczość zorganizowana w PRL w latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych XX w.”.
/ wikipedia.pl/Jacek Sielski/domena publiczna
– To książka bardzo potrzebna, za którą dziękuję autorom. Przedstawia przestępczość zorganizowaną z końca lat 80. i z lat wcześniejszych w wielu wymiarach – historycznym, socjologicznym i kulturowym. Myślę, że to, co jest najcenniejsze w tej książce, dotyka przemian politycznych z przełomu lat 80. i 90. Bo patrzymy na ten czas, być może skupiając się tylko na samej dekoracji – powiedział prezes IPN Jarosław Szarek.
Prezes Instytutu ocenił, że choć mówi się o końcu lat 80. jako „czasie nadziei, entuzjazmu”, nie wolno zapominać, że elity komunistyczne – używając mechanizmów wytworzonych przez kilka dziesięcioleci PRL-u – „przeszły w III RP, zachowując potężne wpływy, szczególnie w gospodarce”. – Oni zamienili legitymacje partyjne na książeczki czekowe – podkreślił dr Szarek.

– Ten temat jest zbyt mało zbadany, a teraz jest dobry czas, ponieważ w przyszłym roku minie 30 lat od pamiętnego 1989 roku, początku zmian w Polsce – powiedział prezes IPN, dodając, że „dokumenty w IPN są jawne, a tzw. zbiór zastrzeżony z dokumentami po służbach specjalnych został zlikwidowany”.

– Te tematy trzeba podjąć, żeby jeszcze lepiej pokazać, jak blisko było tym „brudnym wspólnotom” przestępczym do wysokich funkcjonariuszy, chociaż partia komunistyczna też coś w sobie miała z tej przestępczości – mówił prezes IPN. Przypomniał o śmierci w 1991 r. Michała Falzmanna, inspektora NIK, który ujawnił aferę w FOZZ, oraz tragicznej śmierci w wypadku samochodowym jego przełożonego Waleriana Pańki.

– Te śmierci nie były przypadkowe, być może były po to, by związki między elitami komunistycznymi a przestępcami nie zostały ujawnione – podkreślił dr Szarek.

Książka „Brudne wspólnoty” zawiera 18 tekstów historyków, socjologów, kryminologów, prawników i medioznawców; są to studia empiryczne i syntezy, ale także analizy teoretycznoprawne oraz medio- i kulturoznawcze. „W przestępczych interesach »brudne wspólnoty« łączyły pospolitych złodziei i oszustów nie tylko z półświatkiem, lecz także z funkcjonariuszami SB, milicjantami, wojskowymi, partyjnymi aparatczykami oraz peerelowskimi »białymi kołnierzykami«: urzędnikami administracji państwowej, dyrektorami przedsiębiorstw, pracownikami central handlu zagranicznego i polonijnymi biznesmenami” – czytamy w książce.

Źródło: ipn.gov.pl
kos
 

 

POLECANE
Afera korupcyjna w ukraińskim parlamencie. Zarzuty wobec grupy deputowanych z ostatniej chwili
Afera korupcyjna w ukraińskim parlamencie. Zarzuty wobec grupy deputowanych

Organy antykorupcyjne Ukrainy poinformowały w poniedziałek o zarzutach wobec uczestników zorganizowanej grupy przestępczej, która działała w Radzie Najwyższej (parlamencie) tego kraju. Wśród podejrzanych jest pięciu deputowanych.

Wody Polskie odrzucają roszczenia gminy Tolkmicko po lipcowej powodzi z ostatniej chwili
Wody Polskie odrzucają roszczenia gminy Tolkmicko po lipcowej powodzi

Z doniesień serwisu portel.pl wynika, że Wody Polskie nie uznały roszczeń finansowych gminy Tolkmicko związanych z lipcową powodzią i w związku z tym odmawiają miastu zwrotu poniesionych kosztów. Chodzi o ponad 757 tys. zł wydanych na akcję ratowniczą, usuwanie skutków zalania i zabezpieczenie terenu. Stanowisko w tej sprawie przekazał Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Gdańsku.

Złoty prezes NBP tylko u nas
Złoty prezes NBP

Wartość złota w rezerwach Narodowego Banku Polskiego gwałtownie wzrosła w 2025 roku wraz z rekordowymi cenami kruszcu na światowych rynkach. Dzięki konsekwentnej strategii zakupów prowadzonej od kilku lat Polska należy dziś do grona największych posiadaczy złota w Europie, a jego udział w rezerwach walutowych zbliża się do poziomu 20 procent.

Trump: Przeprowadziliśmy atak na port w Wenezueli z ostatniej chwili
Trump: Przeprowadziliśmy atak na port w Wenezueli

Prezydent USA Donald Trump powiedział w poniedziałek, że siły amerykańskie doprowadziły do eksplozji w dokach w jednym z portów w Wenezueli, gdzie przemytnicy narkotyków mieli załadowywać swoje łodzie. Do ataku miało dojść w ubiegłym tygodniu.

Greccy rolnicy blokują drogi i ostrzegają przed Mercosur. Jest apel do Polski z ostatniej chwili
Greccy rolnicy blokują drogi i ostrzegają przed Mercosur. Jest apel do Polski

Greccy rolnicy protestują przeciwko umowie UE z Mercosur i ostrzegają przed jej skutkami dla rolnictwa. W reportażu polsko-greckiej fundacji Hagia Marina pada bezpośredni apel do polskich rolników. „Bez nas, rolników, nie będą mieli co jeść” – podkreślają uczestnicy protestów.

Co Karol Nawrocki powiedział Donaldowi Trumpowi? Marcin Przydacz zdradził kulisy rozmów z ostatniej chwili
Co Karol Nawrocki powiedział Donaldowi Trumpowi? Marcin Przydacz zdradził kulisy rozmów

Szef prezydenckiego Biura Polityki Międzynarodowej Marcin Przydacz zdradził kulisy rozmów Karola Nawrockiego z Donaldem Trumpem w związku z rozmowami pokojowymi ws. wojny na Ukrainie. Co polski prezydent przekazał amerykańskiemu przywódcy?

Prezydent Nawrocki spotka się z Kosiniakiem-Kamyszem, Siemoniakiem i szefami służb z ostatniej chwili
Prezydent Nawrocki spotka się z Kosiniakiem-Kamyszem, Siemoniakiem i szefami służb

W styczniu prezydent Karol Nawrocki spotka się wicepremierem, szefem MON Władysławem Kosiniakiem-Kamyszem, ministrem Tomaszem Siemoniakiem oraz szefami służb – przekazał PAP rzecznik prezydenta Rafał Leśkiewicz. Dodał, że cieszy zmiana stanowiska strony rządowej ws. spotkania.

Ważny komunikat dla mieszkańców Warszawy z ostatniej chwili
Ważny komunikat dla mieszkańców Warszawy

Stołeczny urząd miasta przypomina o kolejnych zmianach w warszawskiej Strefie Czystego Transportu. Od 1 stycznia 2026 roku zaostrzone zostaną zasady wjazdu dla części pojazdów. Nowe ograniczenia obejmą starsze auta benzynowe i z silnikiem Diesla, jednak dla mieszkańców rozliczających podatki w stolicy przewidziano wyjątki.

Przez Polskę pojedzie pociąg z Przemyśla prosto na lotnisko we Frankfurcie Wiadomości
Przez Polskę pojedzie pociąg z Przemyśla prosto na lotnisko we Frankfurcie

Jednym pociągiem, bez przesiadek, z Przemyśla aż na lotnisko we Frankfurcie nad Menem. Nowe połączenie kolejowe przejedzie przez całą Polskę i połączy wschodnią część kraju z jednym z największych portów lotniczych w Europie.

Ławrow: 91 ukraińskich dronów zaatakowało rezydencję Putina. Jest odpowiedź Zełenskiego z ostatniej chwili
Ławrow: 91 ukraińskich dronów zaatakowało rezydencję Putina. Jest odpowiedź Zełenskiego

W poniedziałek Rosja oskarżyła Ukrainę o próbę ataku dronami na państwową rezydencję Władimira Putina. Prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski kategorycznie zaprzeczył tym zarzutom, nazywając je próbą storpedowania negocjacji pokojowych.

REKLAMA

Elity komunistyczne zmieniły legitymacje partyjne na książeczki czekowe

Elity komunistyczne w latach 90. zamieniły legitymacje partyjne na książeczki czekowe. Wytworzone przez kilka dekad PRL-u mechanizmy pozwoliły im przejść w to, co nazywamy III RP, zachowując potężny wpływ, szczególnie w gospodarce – powiedział prezes IPN dr Jarosław Szarek, otwierając debatę nad nową publikacją gdańskiego oddziału IPN „Brudne wspólnoty. Przestępczość zorganizowana w PRL w latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych XX w.”.
/ wikipedia.pl/Jacek Sielski/domena publiczna
– To książka bardzo potrzebna, za którą dziękuję autorom. Przedstawia przestępczość zorganizowaną z końca lat 80. i z lat wcześniejszych w wielu wymiarach – historycznym, socjologicznym i kulturowym. Myślę, że to, co jest najcenniejsze w tej książce, dotyka przemian politycznych z przełomu lat 80. i 90. Bo patrzymy na ten czas, być może skupiając się tylko na samej dekoracji – powiedział prezes IPN Jarosław Szarek.
Prezes Instytutu ocenił, że choć mówi się o końcu lat 80. jako „czasie nadziei, entuzjazmu”, nie wolno zapominać, że elity komunistyczne – używając mechanizmów wytworzonych przez kilka dziesięcioleci PRL-u – „przeszły w III RP, zachowując potężne wpływy, szczególnie w gospodarce”. – Oni zamienili legitymacje partyjne na książeczki czekowe – podkreślił dr Szarek.

– Ten temat jest zbyt mało zbadany, a teraz jest dobry czas, ponieważ w przyszłym roku minie 30 lat od pamiętnego 1989 roku, początku zmian w Polsce – powiedział prezes IPN, dodając, że „dokumenty w IPN są jawne, a tzw. zbiór zastrzeżony z dokumentami po służbach specjalnych został zlikwidowany”.

– Te tematy trzeba podjąć, żeby jeszcze lepiej pokazać, jak blisko było tym „brudnym wspólnotom” przestępczym do wysokich funkcjonariuszy, chociaż partia komunistyczna też coś w sobie miała z tej przestępczości – mówił prezes IPN. Przypomniał o śmierci w 1991 r. Michała Falzmanna, inspektora NIK, który ujawnił aferę w FOZZ, oraz tragicznej śmierci w wypadku samochodowym jego przełożonego Waleriana Pańki.

– Te śmierci nie były przypadkowe, być może były po to, by związki między elitami komunistycznymi a przestępcami nie zostały ujawnione – podkreślił dr Szarek.

Książka „Brudne wspólnoty” zawiera 18 tekstów historyków, socjologów, kryminologów, prawników i medioznawców; są to studia empiryczne i syntezy, ale także analizy teoretycznoprawne oraz medio- i kulturoznawcze. „W przestępczych interesach »brudne wspólnoty« łączyły pospolitych złodziei i oszustów nie tylko z półświatkiem, lecz także z funkcjonariuszami SB, milicjantami, wojskowymi, partyjnymi aparatczykami oraz peerelowskimi »białymi kołnierzykami«: urzędnikami administracji państwowej, dyrektorami przedsiębiorstw, pracownikami central handlu zagranicznego i polonijnymi biznesmenami” – czytamy w książce.

Źródło: ipn.gov.pl
kos
 


 

Polecane