Dr Kozyrski: Walka o Polskę była nierozerwalnie związana ze staraniami o kultywowanie wiary katolickiej

– W 1987 r. uczestniczyłem w pielgrzymce Jana Pawła II do Polski i doskonale pamiętam atmosferę tamtych dni. Widziałem te przemycane, mimo szczegółowych milicyjnych kontroli, transparenty Solidarności. Nikt ze strony władzy komunistycznej nie odważył się nawet podejść do osób je trzymających. Polacy już wtedy byli przekonani, że ten nieludzki system niedługo runie – opowiada dr hab. Robert Kozyrski z KUL w rozmowie z Marcinem Koziestańskim.
 Dr Kozyrski: Walka o Polskę była nierozerwalnie związana ze staraniami o kultywowanie wiary katolickiej
/ Fot. T. Gutry. Pierwsza pielgrzymka Jana Pawła II do Polski (1979 r.)

Jeśli spojrzymy na historię Polski, zwłaszcza jej ostatnie 200-300 lat, to okaże się, że walka o polski charakter narodu była nierozerwalnie związana ze staraniami o kultywowanie wiary katolickiej. Kościół od zawsze odgrywał ogromną rolę wśród Polaków


- opowiada dr Kozyrski dla "Tygodnika Solidarność". Wskazuje, że przez 123 lata rozbiorów duchowni udzielali ważnego wsparcia wszelkim ruchom niepodległościowym w walce z rusyfikacją i germanizacją, oraz brali udział we wszystkich powstaniach narodowych. Z tego powodu też byli represjonowani przez władze zaborcze. 
 

To nie przypadek, że polska pieśń patriotyczno-religijna „Boże, coś Polskę”, już po odzyskaniu przez naszą ojczyznę niepodległości w 1918 r. konkurowała z „Mazurkiem Dąbrowskiego” o miano hymnu narodowego


- wskazuje historyk, choć dodaje także, iż w momencie odrodzenia się państwa polskiego jego mieszkańcy nie stanowili monolitu wyznaniowego. 
 

Już od drugiej połowy XIX w. bardzo silnie rozwijał się ruch socjalistyczny, zwłaszcza związany z Socjaldemokracją Królestwa Polskiego i Litwy, który wręcz negował obecność jakiejkolwiek religii i Kościoła w przestrzeni publicznej. Antyklerykalizm był także silnie reprezentowany w polskim politycznym ruchu chłopskim. Duchowieństwo i Kościół znalazło natomiast oparcie w konserwatywnej prawicy


- mówi dr Kozyrski. Podczas rozmowy przybliżył także, jaki wpływ miał Kościół katolicki na odzyskanie niepodległości w 1918 r.
 

Kościół kultywował tradycję polskości. Nawet jeśli nie działo to się na forum państwowym, to w kościołach i rodzinach kultura polska związana z Kościołem była zawsze obecna. Warto też pamiętać, że to właśnie duchowny abp metropolita warszawski Aleksander Kakowski wszedł w skład działającej w latach 1917-1918 Rady Regencyjnej Królestwa Polskiego – organu polskiej władzy zwierzchniej, która 11 listopada 1918 r. przekazała Józefowi Piłsudskiemu władzę wojskową i naczelne dowództwo nad wojskami polskimi, a kilka dni później – 14 listopada, rozwiązując się, całość władzy zwierzchniej nad odradzającą się ojczyzną


- czytamy w tekście. Okazuje się, że szeregowi duchowni obecni byli też w każdej niemal organizacji patriotycznej, wspierając je nie tylko posługą duszpasterską, ale przede wszystkim umacniając polskość i czynnie angażując się w walkę niepodległościową, która nie skończyła się w 1918 r. Wiele ofiar wśród duchownych przyniosły zmagania o granice, a zwłaszcza wojna polsko-bolszewicka z lat 1919-1921. 
 

W tym stuleciu wyróżniłbym 10 kluczowych momentów, przez które historia Kościoła nierozerwalnie łączy się z historią Polski. Nie ma właściwie takiej dziedziny życia państwowego, w której Kościół by nie uczestniczył


- opowiada historyk. Wskazuje lata 1918-1920, gdy powstawała cała struktura Kościoła w niepodległej Polsce, podpisanie konkordatu w 1925 r., II wojnę światową, podczas której zginęło wielu duchownych, ale niektórzy, jak o. Maksymilian Maria Kolbe, weszli do panteonu męczenników czy świętych. Przypomina lata lata 50. XX w., gdy doszło do otwartej wojny państwa z Kościołem w Polsce. 
 

To wtedy wielu duchownych doznało licznych represji ze strony państwa komunistycznego, komuniści ośmielili się nawet aresztować i internować Prymasa Polski Stefana Wyszyńskiego. Ogromne poruszenie w całym świecie chrześcijańskim miało miejsce w 1966 r., w którym w Polsce obchodzone było Millenium Chrztu księcia Mieszka I, a zarazem uroczystości 1000-lecia powstania państwa polskiego. Jak wiemy, władze PRL i Kościół zorganizowały osobne uroczystości, w których zamierzał wziąć udział sam papież Paweł VI. Nie został on jednak wpuszczony do kraju przez władze komunistyczne


- czytamy w tekście. Rozmowa dotyczyła także obecnego stopnia religijności Polaków. Zdaniem red. Koziestańskiego, po 2005 roku religijność Polaków "regularnie malała", a nasz kraj coraz bardziej skłania się w stronę laicyzacji. Jak skomentował tę tezę nasz rozmówca?
 

Pamiętajmy, że 2005 był pierwszym rokiem naszego funkcjonowania w Unii Europejskiej. Od kilku lat do Polski napływały już spore środki finansowe, które wydatnie przyczyniły się do poprawy poziomu życia Polaków. Jestem historykiem, a nie socjologiem, więc trudno mi jest wypowiadać się, dlaczego wraz z tym zjawiskiem maleje poziom religijności w Polsce


- odpowiada dr Kozyrski. Dodaje, że postępująca laicyzacja to problem powszechny wszystkich Kościołów europejskich, a tendencję tę obserwuje podczas pobytów naukowych na zachodzie Europy, we Francji, szczególnie zaś w Belgii.
 

Nie rozumiem aż takiej siły oddziaływania innych wspólnot wyznaniowych, na przykład islamskiej. I nie chodzi tu wcale o emigrantów, ale o rdzennych Europejczyków. Mówi się, że w Belgii więcej osób przechodzi na islam, niż otrzymuje sakrament chrztu


- wskazuje historyk. W jego opinii jesteśmy bardzo zapracowanym narodem, który przez nadmiar obowiązków na pójście do kościoła nie ma już po prostu siły.
 

Jako osoba wierząca i praktykująca, a przy tym obserwator tego, co się w nim dzieje, mam wrażenie, że za spadek religijności Polaków nie odpowiada laicyzacja, ale ogólne przemęczenie pracą i wydarzeniami życiowymi. Oczywiście jest to specyfika polska, według mnie na zachodzie Europy ludzie żyją znacznie spokojniej. Ten obraz byłby jednak jednostronny, gdybym nie dostrzegał także fantastycznej wręcz pracy Kościoła. (...) Wszystko zależy od samych duchownych, zwłaszcza tych, którzy na co dzień w parafiach spotykają się z wiernymi. Budowane we właściwy sposób bliskie relacje zawsze przynoszą doskonałe efekty


- konkluduje dr Robert Kozyrski.



#REKLAMA_POZIOMA#

Oceń artykuł
Wczytuję ocenę...

 

POLECANE
Po konsultacjach władz Polski i Ukrainy. Tusk zabiera głos z ostatniej chwili
Po konsultacjach władz Polski i Ukrainy. Tusk zabiera głos

Kończymy w czwartek rozmowy polsko-ukraińskie z jeszcze głębszym przeświadczeniem, że nie ma takiej siły na świecie, która mogłaby podważyć naszą przyjaźń, solidarność i współpracę, szczególnie w obliczu zagrożenia, jakim jest agresywna polityka Rosji - powiedział w czwartek premier Donald Tusk.

Nie żyje uczestnik znanego programu z ostatniej chwili
Nie żyje uczestnik znanego programu

Media obiegła informacja o śmierci jednego z uczestników znanego programu rozrywkowego "Gogglebox. Przed telewizorem". 40-letni George Gilbey zmarł w wyniku nieszczęśliwego wypadku.

Sprawa Tomasza Komendy. Zaskakujące informacje z ostatniej chwili
Sprawa Tomasza Komendy. Zaskakujące informacje

Sprawa niesłusznie skazanego na 25 lat więzienia Tomasza Komendy wciąż budzi wiele kontrowersji. Śmierć mężczyzny, który odsiedział 18 lat więzienia z zasądzonego mu wyroku, wstrząsnęła opinią publiczną. W sprawie pojawiły się nowe informacje. Okazuje się, że adwokaci chcą zgłębić prawdę dotyczącą jego problemów zdrowotnych.

Wraca skandal wokół przejęcia TVP. Jest komentarz prokurator Wrzosek z ostatniej chwili
Wraca skandal wokół przejęcia TVP. Jest komentarz prokurator Wrzosek

Prokurator Ewa Wrzosek opublikowała w mediach społecznościowych krótki komentarz odnoszący się do afery, jaka wybuchła po publikacji Wirtualnej Polski nt. tego, w jaki sposób „walczyła o wolne media”.

Kongres USA zaakceptował sprzedaż Polsce środków bojowych JASSM-ER, AMRAAM oraz AIM-9X z ostatniej chwili
Kongres USA zaakceptował sprzedaż Polsce środków bojowych JASSM-ER, AMRAAM oraz AIM-9X

Minister obrony narodowej Władysław Kosiniak-Kamysz poinformował w czwartek, że Kongres USA zaakceptował sprzedaż Polsce lotniczych środków bojowych: JASSM-ER, AMRAAM oraz AIM-9X.

Putin mówił o ataku Rosji na NATO. Padły słowa o Polsce z ostatniej chwili
Putin mówił o ataku Rosji na NATO. Padły słowa o Polsce

Wojna na Ukrainie trwa już trzeci rok. Rosja wiele razy groziła swoim sąsiadom, że konflikt może się rozszerzyć, przybierając nawet formę nuklearnego. Władimir Putin, który w środę spotkał się z żołnierzami w obwodzie twerskim, nawiązał do tej kwestii i przy okazji wspomniał o naszym kraju.

Sondaż: Wojska NATO na Ukrainie? Polacy odpowiedzieli z ostatniej chwili
Sondaż: Wojska NATO na Ukrainie? Polacy odpowiedzieli

Z sondażu IBRiS przeprowadzonego na zlecenie „Rzeczpospolitej” wynika, że 74,8 proc. badanych nie chce, aby do Ukrainy zostali wysłani żołnierze polscy oraz z krajów NATO. Za takim rozwiązaniem jest tylko 10,2 proc. pytanych, a 15 proc. nie ma zdania – podaje czwartkowa „Rzeczpospolita”.

Wraca skandal wokół przejęcia TVP. Jest komunikat neoprokuratury z ostatniej chwili
Wraca skandal wokół przejęcia TVP. Jest komunikat neoprokuratury

„W nawiązaniu do dzisiejszego artykułu red. Patryka Słowika pt. «Sienkiewicz, Wrzosek, Wolne Sądy i wniosek. Jak prokurator walczyła o wolne media» informuję, iż Wydział Spraw Wewnętrznych Prokuratury Krajowej prowadzi śledztwo” – brzmi komunikat opublikowany przez prok. Przemysława Nowaka, rzecznika prasowego Prokuratury Krajowej. 

Dramat w Pałacu Buckingham. Ekspert zabrał głos ws. księżnej Kate z ostatniej chwili
Dramat w Pałacu Buckingham. Ekspert zabrał głos ws. księżnej Kate

Kilka miesięcy temu media obiegła informacja o problemach zdrowotnych księżnej Kate, która trafiła do szpitala. Żona księcia Williama musiała przejść pilną operację jamy brzusznej. Brytyjczycy zamartwiają się o swoją ulubienicę, nie brakuje również spekulacji, które mnożą się wśród lekarzy.

Wraca skandal wokół przejęcia TVP. Jest komentarz zastępcy Bodnara z ostatniej chwili
Wraca skandal wokół przejęcia TVP. Jest komentarz zastępcy Bodnara

"Oto odpolitycznienie prokuratury w praktyce. Oto jej nowe kadry. Patrzcie na to, prokuratorzy. Patrzcie i wyciągajcie wnioski" - pisze na platformie X Michał Ostrowski, zastępca Prokuratora Generalnego Adama Bodnara, powołany na to stanowisko jeszcze za czasów poprzedniego Prokuratora Generalnego Zbigniewa Ziobry.

REKLAMA

Dr Kozyrski: Walka o Polskę była nierozerwalnie związana ze staraniami o kultywowanie wiary katolickiej

– W 1987 r. uczestniczyłem w pielgrzymce Jana Pawła II do Polski i doskonale pamiętam atmosferę tamtych dni. Widziałem te przemycane, mimo szczegółowych milicyjnych kontroli, transparenty Solidarności. Nikt ze strony władzy komunistycznej nie odważył się nawet podejść do osób je trzymających. Polacy już wtedy byli przekonani, że ten nieludzki system niedługo runie – opowiada dr hab. Robert Kozyrski z KUL w rozmowie z Marcinem Koziestańskim.
 Dr Kozyrski: Walka o Polskę była nierozerwalnie związana ze staraniami o kultywowanie wiary katolickiej
/ Fot. T. Gutry. Pierwsza pielgrzymka Jana Pawła II do Polski (1979 r.)

Jeśli spojrzymy na historię Polski, zwłaszcza jej ostatnie 200-300 lat, to okaże się, że walka o polski charakter narodu była nierozerwalnie związana ze staraniami o kultywowanie wiary katolickiej. Kościół od zawsze odgrywał ogromną rolę wśród Polaków


- opowiada dr Kozyrski dla "Tygodnika Solidarność". Wskazuje, że przez 123 lata rozbiorów duchowni udzielali ważnego wsparcia wszelkim ruchom niepodległościowym w walce z rusyfikacją i germanizacją, oraz brali udział we wszystkich powstaniach narodowych. Z tego powodu też byli represjonowani przez władze zaborcze. 
 

To nie przypadek, że polska pieśń patriotyczno-religijna „Boże, coś Polskę”, już po odzyskaniu przez naszą ojczyznę niepodległości w 1918 r. konkurowała z „Mazurkiem Dąbrowskiego” o miano hymnu narodowego


- wskazuje historyk, choć dodaje także, iż w momencie odrodzenia się państwa polskiego jego mieszkańcy nie stanowili monolitu wyznaniowego. 
 

Już od drugiej połowy XIX w. bardzo silnie rozwijał się ruch socjalistyczny, zwłaszcza związany z Socjaldemokracją Królestwa Polskiego i Litwy, który wręcz negował obecność jakiejkolwiek religii i Kościoła w przestrzeni publicznej. Antyklerykalizm był także silnie reprezentowany w polskim politycznym ruchu chłopskim. Duchowieństwo i Kościół znalazło natomiast oparcie w konserwatywnej prawicy


- mówi dr Kozyrski. Podczas rozmowy przybliżył także, jaki wpływ miał Kościół katolicki na odzyskanie niepodległości w 1918 r.
 

Kościół kultywował tradycję polskości. Nawet jeśli nie działo to się na forum państwowym, to w kościołach i rodzinach kultura polska związana z Kościołem była zawsze obecna. Warto też pamiętać, że to właśnie duchowny abp metropolita warszawski Aleksander Kakowski wszedł w skład działającej w latach 1917-1918 Rady Regencyjnej Królestwa Polskiego – organu polskiej władzy zwierzchniej, która 11 listopada 1918 r. przekazała Józefowi Piłsudskiemu władzę wojskową i naczelne dowództwo nad wojskami polskimi, a kilka dni później – 14 listopada, rozwiązując się, całość władzy zwierzchniej nad odradzającą się ojczyzną


- czytamy w tekście. Okazuje się, że szeregowi duchowni obecni byli też w każdej niemal organizacji patriotycznej, wspierając je nie tylko posługą duszpasterską, ale przede wszystkim umacniając polskość i czynnie angażując się w walkę niepodległościową, która nie skończyła się w 1918 r. Wiele ofiar wśród duchownych przyniosły zmagania o granice, a zwłaszcza wojna polsko-bolszewicka z lat 1919-1921. 
 

W tym stuleciu wyróżniłbym 10 kluczowych momentów, przez które historia Kościoła nierozerwalnie łączy się z historią Polski. Nie ma właściwie takiej dziedziny życia państwowego, w której Kościół by nie uczestniczył


- opowiada historyk. Wskazuje lata 1918-1920, gdy powstawała cała struktura Kościoła w niepodległej Polsce, podpisanie konkordatu w 1925 r., II wojnę światową, podczas której zginęło wielu duchownych, ale niektórzy, jak o. Maksymilian Maria Kolbe, weszli do panteonu męczenników czy świętych. Przypomina lata lata 50. XX w., gdy doszło do otwartej wojny państwa z Kościołem w Polsce. 
 

To wtedy wielu duchownych doznało licznych represji ze strony państwa komunistycznego, komuniści ośmielili się nawet aresztować i internować Prymasa Polski Stefana Wyszyńskiego. Ogromne poruszenie w całym świecie chrześcijańskim miało miejsce w 1966 r., w którym w Polsce obchodzone było Millenium Chrztu księcia Mieszka I, a zarazem uroczystości 1000-lecia powstania państwa polskiego. Jak wiemy, władze PRL i Kościół zorganizowały osobne uroczystości, w których zamierzał wziąć udział sam papież Paweł VI. Nie został on jednak wpuszczony do kraju przez władze komunistyczne


- czytamy w tekście. Rozmowa dotyczyła także obecnego stopnia religijności Polaków. Zdaniem red. Koziestańskiego, po 2005 roku religijność Polaków "regularnie malała", a nasz kraj coraz bardziej skłania się w stronę laicyzacji. Jak skomentował tę tezę nasz rozmówca?
 

Pamiętajmy, że 2005 był pierwszym rokiem naszego funkcjonowania w Unii Europejskiej. Od kilku lat do Polski napływały już spore środki finansowe, które wydatnie przyczyniły się do poprawy poziomu życia Polaków. Jestem historykiem, a nie socjologiem, więc trudno mi jest wypowiadać się, dlaczego wraz z tym zjawiskiem maleje poziom religijności w Polsce


- odpowiada dr Kozyrski. Dodaje, że postępująca laicyzacja to problem powszechny wszystkich Kościołów europejskich, a tendencję tę obserwuje podczas pobytów naukowych na zachodzie Europy, we Francji, szczególnie zaś w Belgii.
 

Nie rozumiem aż takiej siły oddziaływania innych wspólnot wyznaniowych, na przykład islamskiej. I nie chodzi tu wcale o emigrantów, ale o rdzennych Europejczyków. Mówi się, że w Belgii więcej osób przechodzi na islam, niż otrzymuje sakrament chrztu


- wskazuje historyk. W jego opinii jesteśmy bardzo zapracowanym narodem, który przez nadmiar obowiązków na pójście do kościoła nie ma już po prostu siły.
 

Jako osoba wierząca i praktykująca, a przy tym obserwator tego, co się w nim dzieje, mam wrażenie, że za spadek religijności Polaków nie odpowiada laicyzacja, ale ogólne przemęczenie pracą i wydarzeniami życiowymi. Oczywiście jest to specyfika polska, według mnie na zachodzie Europy ludzie żyją znacznie spokojniej. Ten obraz byłby jednak jednostronny, gdybym nie dostrzegał także fantastycznej wręcz pracy Kościoła. (...) Wszystko zależy od samych duchownych, zwłaszcza tych, którzy na co dzień w parafiach spotykają się z wiernymi. Budowane we właściwy sposób bliskie relacje zawsze przynoszą doskonałe efekty


- konkluduje dr Robert Kozyrski.



#REKLAMA_POZIOMA#


Oceń artykuł
Wczytuję ocenę...

 

Polecane
Emerytury
Stażowe