Dlaczego Betlejem?
Betlejem, po hebrajsku Bet Lechem, oznacza "Dom chleba", Jezus sam o sobie mówił jako chlebie żywym, " Ja jestem chlebem życia. Ojcowie wasi jedli mannę na pustyni i pomarli. To jest chleb, który z nieba zstępuje: Kto go je, nie umrze. Ja jestem chlebem żywym, który zstąpił z nieba. Jeśli ktoś spożywa ten chleb, będzie żył na wieki. Chlebem, który Ja dam, jest moje Ciało, wydane za życie świata. (J 6,51 - 55). Betlejem było też wskazywane przez proroków jako miejsce przyjścia Mesjasza. "A ty, Betlejem Efrata, najmniejsze jesteś wśród plemion judzkich! Z ciebie mi wyjdzie Ten, który będzie władał w Izraelu, a pochodzenie Jego od początku, od dni wieczności" - pisał prorok Micheasz (Mi5,1).

Narodziny Jezusa są też obecne z znaku Emmanuela, o którym pisał prorok Izajasz, "Dlatego Pan sam da wam znak: Oto Panna pocznie i porodzi Syna, i nazwie Go imieniem Emmanuel". Owy Znak jedno z centralnych proroctw mesjańskich zapowiadające dziewicze poczęcie i narodzenie Mesjasza, Izajasz wygłosił do króla Achaza już w r. 734 przed narodzeniem Chrystusa! Emmanuel, czyli "Bóg z nami", ponieważ w hebrajskim większość imion jest odczasownikowych, imiona własne zdarzają się niezwykle rzadko, oznacza bliskość Boga, Jego dobrowolne wejście w świat ludzkich spraw, zejście z raju i "zamknięcie się w ludzkim ciele", by cierpieć podobnie jak człowiek, odczuwać jego pragnienia, niedostatki, emocje, zmęczenie. I walczyć z grzechem jak człowiek.

Z królewskiego rodu
Zaznaczenie przez ewangelistów, że Jezus jest z rodu Dawida dziś może nam się wydawać bez znaczenia, ale dla Żydów sprzed dwóch tysięcy lat miało to ogromne znaczenie. „Rodowód Jezusa Chrystusa, syna Dawida, syna Abrahama” (Mt 1,1) pisze Mateusz i wylicza kolejne pokolenia:„Abraham był ojcem Izaaka...”. Dziś ten urywek czytany dość rzadko nic nam nie mówi, ale dla religijnego Żyda wymieniane przez Mateusza kolejne imiona królów, władców, kobiet, patriarchów, przedstawiało całą plejadę różnorodnych postaci. Ludzi wielkich, zdrajców, prostytutek, osób niezrównoważonych, cudzoziemek i wielkich mądrych władców. Oni wszyscy  - pokazuje Ewangelista - są przodkami Jezusa, i gdyby ich nie było, to nie byłoby teraz Mesjasza. To oznacza, że Jezus jest Mesjaszem wszystkich, że nie gorszy Go żadna ludzka nędza. Każda postać z wymienionych pokoleń ma swoje ważne miejsce, ponieważ Żydzi mieli "fioła" na punkcie liczb. Każda cyfra podana w Biblii ma ogromne znaczenie i od razu budzi konkretne skojarzenia. Również litery hebrajskiego alfabetu mają odpowiednik w cyfrach.

Imię Dawid, w hebrajskim liczone, jako D-W-D, ponieważ nie ma tam samogłosek oznacza D = 4 + W = 6 + D = 4, co daje w sumie 14. Liczba 14 miała u Żydów znaczenie symboliczne. Struktura genealogii podanej przez Mateusza podzielona jest na trzy epoki po 14 pokoleń. Innymi słowy powtórzenie trzy razy tej samej liczby 14, daje już pełnię potwierdzenia, że Jezus jest Mesjaszem, ponieważ w hebrajskim nie było stopniowania, dla podkreślenia wagi jakiegoś wydarzenia podkreślano jego znaczenie.
 

Dlaczego Jezus urodził się w nocy? Noc w Starym Testamencie była symbolem ciemności. Ale też w nocy Bóg dokonywał wielkich dzieł z historii narodu wybranego. To w nocy Izraelici wyszli z Egiptu. Przyjście Jezusa w nocy oznacza triumf światłości nad ciemnością, rozbicie mocy zła. Narodziny Jezusa Chrystusa to przyjście światłości na ziemię. "Naród kroczący w ciemnościach ujrzał światłość wielką; nad mieszkańcami kraju mroków światło zabłysło" - pisał prorok Izajasz (9,1).

Jezus urodził się w stajni. Ta stajnia była właściwie zagospodarowana grotą skalną. Żłóbek nawiązuje do motywu ołtarza. Żłób to miejsce, gdzie zwierzęta spożywają swój pokarm. Jezus - Chleb życia, jest pokarmem dla wierzących w Niego. Przy Nowonarodzonym widzimy m.in., owce, woła i osła. To nawiązanie znowu do słów Izajasza, „Wół rozpozna swego pana i osioł żłób swego właściciela. Izrael na niczym się nie zna, lud mój niczego nie rozumie” (Iz 1,3). Wół i osioł to symbole nowych czasów w historii zbawienia. Wół, jako zwierzę czyste, ofiarne symbolizuje naród żydowski, osioł – zwierzę rytualnie nieczyste, symbol pogan, także jest przy Mesjaszu i oddaje mu pokłon. Osioł jest też symbolem niezrozumienia przez naród żydowski Bożego przesłania i upartość w swoim złym postępowaniu. Niektórzy bibliści owe dwa zwierzęta przypisują jeszcze proroctwu Habakuka, "Pośród dwóch istot żyjących […] zostaniesz poznany, ukażesz się, kiedy czas nadejdzie (Ha 3,2). Benedykt XVI w swoje książce "Jezus z Nazaretu" pisze, że prorok myślał najprawdopodobniej o cherubach znajdujących się przy Arce Przymierza i "właśnie o to chodziło też chrześcijanom, którzy w żłobie Jezusa widzieli niejako Arkę Przymierza" - podkreśla papież.

Kolejni bohaterowie opowieści narodzin Jezusa to pasterze.

"W tej samej okolicy przebywali w polu pasterze i trzymali straż nocną nad swoją trzodą. Naraz stanął przy nich anioł Pański i chwała Pańska zewsząd ich oświeciła, tak że bardzo się przestraszyli. Lecz anioł rzekł do nich: «Nie bójcie się! Oto zwiastuję wam radość wielką, która będzie udziałem całego narodu: 11 dziś w mieście Dawida narodził się wam Zbawiciel, którym jest Mesjasz, Pan. A to będzie znakiem dla was: Znajdziecie Niemowlę, owinięte w pieluszki i leżące w żłobie»" (Łk 2, 8 - 12).

Pasterze w czasach Jezusa byli ludźmi lekceważonymi, byli to ludzie twardzi, odważni, silni, przepojeni zapachem swoich owiec i ognisk. Wśród ówczesnej społeczności żydowskiej nie mieli najlepszej opinii. Pasterze pracowali z psami, zwierzętami nieczystymi, dorównującymi swoją nieczystością świniom. Praca w warunkach polowych, częsta absencja w domu powodowały, że nie mogli oni przestrzegać skrupulatnie wszystkich przepisów rytualnych i wypełniać dokładnie prawa mojżeszowego. Stąd dystans wobec nich. Zapewnienie zwierzętom pokarmu w krainie, gdzie większość stanowią tereny pustynne było zadaniem niełatwym. Ponadto stadom zagrażały wilki, szakale, hieny i zwykli złodzieje. Dlatego pasterze byli uzbrojeni w proce, kije i sztylety, i potrafili się nimi posługiwać.


I właśnie ci ludzie jako pierwsi dostąpili zaszczytu oglądania Mesjasza po Józefie i Maryi. To pokazuje, że Bóg nie brzydzi się swojego ludu, nie ma dla Niego prac gorszych, nie patrzy na ludzi przez pryzmat ich statusu społecznego i materialnego.  

Magowie, Mędrcy, Królowie
Warto zwrócić uwagę, że pasterze dotarli do Bożej dzieciny przed mędrcami. To pokazuje, że inteligenci mają często dłuższą i bardziej krętą drogę do Boga od ludzi prostych. Jednak i prości strażnicy trzód z pobliskich okolic, i magowie z dalekich krajów, bogaci i biedni, swoi i cudzoziemcy - są symbolem całej ludzkości. To pokazuje, że Bóg nikogo nie wyklucza, każdemu pozwala do siebie przyjść.

Trzej królowie, którzy przybyli z darami do małego Jezusa również byli zapisani w księgach. Psalm 72 mówi o trzech królach z Taszisz, Szeby i saby, "Królowi Tarszisz i wysp, przyniosą dary, królowie Szeby i Saby złożą daninę. I oddadzą mu pokłon wszyscy królowie, wszystkie narody będą mu służyły". Izajasz pisze jeszcze dokładniej,

"Powstań! Świeć, bo przyszło twe światło i chwała Pańska rozbłyska nad tobą. Bo oto ciemność okrywa ziemię i gęsty mrok spowija ludy, a ponad tobą jaśnieje Pan, i Jego chwała jawi się nad tobą. I pójdą narody do twojego światła, królowie do blasku twojego wschodu. Podnieś oczy wokoło i popatrz: Ci wszyscy zebrani zdążają do ciebie. Twoi synowie przychodzą z daleka, na rękach niesione twe córki. Wtedy zobaczysz i promienieć będziesz, a serce twe zadrży i rozszerzy się, bo do ciebie napłyną bogactwa zamorskie, zasoby narodów przyjdą ku tobie. Zaleje cię mnogość wielbłądów - dromadery z Madianu i z Efy. Wszyscy oni przybędą ze Saby, zaofiarują złoto i kadzidło, nucąc radośnie hymny na cześć Pana. Wszystkie stada Kedaru zbiorą się przy tobie, barany Nebajotu3 staną na twe usługi: podążą, by je przyjęto na moim ołtarzu, tak iż uświetnię dom mojej chwały. 8 Kto to są ci, co lecą jak chmury i jak gołębie do okien swego gołębnika? O tak, to statki zbierają się dla Mnie, a okręty Tarszisz w pierwszym szeregu, ażeby przywieźć twych synów z daleka, ich srebro i złoto wraz z nimi, przez wzgląd na imię Pana, Boga twego, przez wzgląd na Świętego Izraelowego, tego, który ciebie uświetnia. Cudzoziemcy odbudują twe mury, a ich królowie będą ci służyli. Bo uderzyłem cię w moim gniewie, lecz w mojej łasce okazałem ci litość" (Iz 60, 1 - 10).

Dary magów, Kacpra, Melchiora i Baltazara symbolizowały naturę Jezusa jako człowieka, króla i Boga.  Złoto to symbol władzy królewskiej, bogactwa i prestiżu. To potwierdzenie, że Mesjasz pochodził z królewskiego rodu. Mirra, żywiczny produkt konsystencja podobny do balsamu wytwarzany z drzew w Arabii i Etiopii ma przyjemną woń przy spalaniu, namaszcza się nim też ciało, wskazywała na śmierć Zbawiciela oraz fakt, że Jezus jest Synem Człowieczym, czyli człowiekiem. Kadzidło było symbolem, że Jezus jest też Bogiem i zarazem najwyższym kapłanem. Dym z kadzidła unoszący się do góry służył do oczyszczania i był symbolem modlitwy idącej do nieba. Wielu kościelnych komentatorów Pisma Świętego podawało jeszcze różne interpretacje trzech króli oraz ich darów. Są to jednak dosyć luźne interpretacje. Tak naprawdę nie wiemy ilu ich dokładnie  było i jak mieli na imię. Ważne jednak, że owi królowie lub magowie uznają w Jezusie Boga, ponieważ upadają przed nim na twarz.

Gwiazda czy kometa?
Gwiazda betlejemska, która miała prowadzić magów wzbudza pytania i wątpliwości wśród uczonych do dzisiaj. Jedni widzieli w niej kometę Halleya, inni literacki dodatek mówiący o gwieździe Mesjasza, „Wschodzi Gwiazda z Jakuba, a z Izraela podnosi się berło” (Lb 24, 17). Gdyby wspomnianymi magami byli kapłani Zaratustry z Babilonu, to faktycznie w 7 r. przed Chrystusem od maja do grudnia Jowisz i Saturn po trzy razy występowały w tzw. koniunkcji w gwiazdozbiorze Ryb, który był kojarzony z narodem żydowskim. Te zjawiska plus proroctwa o żydowskim Mesjaszu, które uczeni babilońscy znali mogło ich skłonić do tej podróży.

Po złożeniu darów mędrcy odeszli, a Józef usłyszał we śnie, że ma uciekać, ponieważ Herod planuje rzeź niewiniątek, ale to już temat na zupełnie inną historię.

Zebrał i opracował Jakub Pacan