[Tylko u nas] O kulturze politycznej. Prof. Jan Garlicki: Polacy nie lubią konfliktów w polityce

Jak wygląda nienawiść w sieci? Czy jest tak wielka, jak ją malują? O internetowych gladiatorach, hejterach i hiperzwolennikach, oraz roli emocji w polskiej kulturze politycznej – z politologiem prof. Janem Garlickim z Uniwersytetu Warszawskiego rozmawia Jakub Pacan.
/ prof. Jan Garlicki, fot. Marcin Żegliński - Tygodnik Solidarność

Polacy nie lubią konfliktów, przemocy, jeśli chodzi np. o styl uprawiania polityki, prezydentury czy prac parlamentu. Zwłaszcza od głowy państwa oczekujemy np. postawy koncyliacyjnej, niewchodzenia w konflikty. Z naszych obserwacji jednoznacznie wynika, że jeśli chodzi o preferencje Polaków, to między kulturą konfliktu a współpracy i spokoju wygrywa ta druga


- wskazuje w rozmowie z Jakubem Pacanem profesor Garlicki, powołując się na badania przeprowadzone w ostatnich dwóch latach. Zapytany o dużą ilość hejtu internecie, odpowiada:
 

Paradoksalnie, jeśli mówimy o kulturze politycznej całego środowiska internautów, to wcale się nie różni ona od kultury politycznej ogółu obywateli. W internecie wcale nie ma dużo więcej hejtu i nienawiści niż w tzw. realu. Natomiast zaobserwowaliśmy zjawisko tzw. gladiatorów. To nie jest liczna grupa – liczy ona od kilku do najwyżej 20 proc. użytkowników sieci – która w internecie okłada się agresją słowną. To przede wszystkim podział na hiperzwolenników i hiperprzeciwników jednej z dwóch dominujących orientacji politycznych


- komentuje politolog i dodaje, że oprócz gladiatorów, którzy są dość głośną, ale jednak mniejszością, reszta nie chce podejmować radykalnych działań. Są zadowoleni z demokracji i akceptują jej reguły gry. – Ale za poziom agresji w polskiej polityce wszyscy obwiniają internetowy hejt – zauważa Jakub Pacan.
 

Nie, to nieprawda. Hejt internetowy niewątpliwie jest przykładem dysfunkcjonalnej kultury politycznej wobec debaty publicznej, ale nie można przesadzać. Wielu polityków czy ludzi interesujących się polityką używa internetu po prostu do przekazywania swoich treści. Nakręcanie złych emocji nie jest, wbrew powszechnej opinii, zjawiskiem dominującym


- odpowiada ekspert. Podczas rozmowy poruszono temat emocji w polskiej kulturze politycznej.
 

To, że kultura polityczna w Polsce jest bardziej rozemocjonowana niż racjonalna, wynika z kilku czynników. Po pierwsze – z tradycji. Zawsze byliśmy narodem rozemocjonowanym. Od euforii do apatii i odwrotnie. Po drugie – współczesny marketing polityczny, który stawia na komunikowanie polityków z wyborcami za pomocą emocji – bo to skuteczniejsze niż przedstawianie programów, i po trzecie – temperatura sporu politycznego, który się rozszerza i zaczyna być permanentny


- podkreśla prof. Garlicki. Jego zdaniem nie ma obecnie możliwości konstruktywnego zarządzania konfliktami przez polityków, gdyż czołówka elit politycznych uważa, że konflikt buduje im poparcie, wobec czego z niego nie zrezygnują.
 

Byłem ostatnio na konferencji, gdzie pewien profesor Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu pokazywał, jak Niemcy prowadzą politykę energetyczną. Zmieniają się rządy, koalicje, a Niemcy konsekwentnie krok po kroku, według planu, wycofują się z atomu i węgla i każdy rząd po kolei posuwa do przodu udział energii odnawialnej w gospodarce. To program realizowany ponad podziałami. Zresztą nasi zachodni sąsiedzi potrafią stworzyć wielką koalicję. U nas to jest niestety nie do wyobrażenia. Francja i Wielka Brytania też z żelazną konsekwencją realizują swoje cele strategiczne obliczone na dekady niezależnie od tego, kto aktualnie rządzi


- zauważa ekspert. Zapytany, czy PiS i PO są dziś w stanie zbudować polską rację stanu wokół takich zagadnień, jak polityka zagraniczna czy energetyczna, odpowiada:
 

To byłoby ideałem, jednak nie widzę obecnie takiej możliwości


A w dalszej części wywiadu:

– Zwolennicy PiS są bardziej stali, to osoby w dużej mierze silnie zideologizowane (...) Elektorat zwolenników PO jest bardziej zróżnicowany - czyli jak wygląda kultura polityczna w poszczególnych obozach, wśród wyborców PiS i wyborców PO?

– Czy Polacy są bezradni wobec polityki i czują braku wpływu na to, co się dzieje w państwie?

– Jakie elementy są irracjonalne w naszej kulturze politycznej? 

 Co polska kultura polityczna wniosła do kultury politycznej Europy czy światowej myśli politycznej?



#REKLAMA_POZIOMA#

 

POLECANE
Sukces Barcelony w meczu z Osasuną. Drużyna z Katalonii kontynuuje dobrą passę Wiadomości
Sukces Barcelony w meczu z Osasuną. Drużyna z Katalonii kontynuuje dobrą passę

Piłkarze Barcelony, bez Polaków na boisku, w meczu 16. kolejki ekstraklasy Hiszpanii po bramkach Brazylijczyka Raphinhi wygrali z Osasuną Pampeluna 2:0. Katalończycy umocnili się na prowadzeniu w tabeli i do siedmiu punktów powiększyli przewagę nad drugim Realem Madryt.

Wiecie, że na liście 100 najbardziej wpływowych osób AI Magazynu TIME jest dwóch Polaków? gorące
Wiecie, że na liście 100 najbardziej wpływowych osób AI Magazynu TIME jest dwóch Polaków?

Dwóch 30-letnich Polaków znalazło się na liście 100 najbardziej wpływowych osób AI magazynu TIME – obok Elona Muska, Sama Altmana i Marka Zuckerberga. Mati Staniszewski wraz z Piotrem Dąbkowskim stworzyli globalną firmę wartą miliardy dolarów, która dziś wyznacza światowe standardy w sztucznej inteligencji. Na liście magazynu TIME znalazł się również wybitny polski informatyk JakubPachocki.

Legendarny aktor walczy z chorobą. Są nowe doniesienia z ostatniej chwili
Legendarny aktor walczy z chorobą. Są nowe doniesienia

Bruce Willis od kilku lat walczy z poważnymi problemami zdrowotnymi. W 2022 roku zdiagnozowano u niego afazję, a rok później demencję czołowo-skroniową. Choroba postępuje, dlatego aktor przebywa obecnie w specjalistycznym ośrodku pod stałą opieką.

Pośród więźniów politycznych uwolnionych przez białoruski reżim brak Andrzeja Poczobuta. Jest komentarz Andżeliki Borys Wiadomości
Pośród więźniów politycznych uwolnionych przez białoruski reżim brak Andrzeja Poczobuta. Jest komentarz Andżeliki Borys

W sobotę 13 grudnia 2025 r. reżim Alaksandra Łukaszenki uwolnił 123 więźniów politycznych. Decyzja jest efektem negocjacji z administracją prezydenta USA Donalda Trumpa - w zamian Stany Zjednoczone zniosły sankcje na kluczowy dla Białorusi koncern nawozowy Bielaruskali.

Komunikat dla mieszkańców woj. warmińsko-mazurskiego Wiadomości
Komunikat dla mieszkańców woj. warmińsko-mazurskiego

W nowym rozkładzie jazdy, który zacznie obowiązywać 14 grudnia, będzie więcej regionalnych połączeń kolejowych, m.in. z Olsztyna do Działdowa i Elbląga - przekazał w sobotę Urząd Marszałkowski w Olsztynie. Na finansowanie transportu kolejowego samorząd województwa przeznacza ponad 100 mln zł rocznie.

Amerykańska Agencja ds. Żywności i Leków zamierza umieścić najpoważniejsze ostrzeżenie na szczepionkach przeciwko COVID-19 Wiadomości
Amerykańska Agencja ds. Żywności i Leków zamierza umieścić najpoważniejsze ostrzeżenie na szczepionkach przeciwko COVID-19

Amerykańska FDA planuje dodać ostrzeżenie w czarnej ramce (black box warning) do szczepionek przeciwko COVID-19. To najpoważniejsze ostrzeżenie agencji, stosowane przy ryzyku śmierci, poważnych reakcji czy niepełnosprawności.

„Prowadzi nas z uśmiechem w przepaść”. Ostre podsumowanie dwóch lat rządów Tuska Wiadomości
„Prowadzi nas z uśmiechem w przepaść”. Ostre podsumowanie dwóch lat rządów Tuska

W sobotę, 13 grudnia 2025 roku, mijają dokładnie dwa lata od zaprzysiężenia koalicyjnego rządu Donalda Tuska - złożonego z KO, PSL, Polski 2050 i Nowej Lewicy. Z tej okazji Sławomir Mentzen, lider Konfederacji, opublikował na X ostrą krytykę premiera i jego ekipy. „Ten rząd jest dokładnie taki, jakiego można było się spodziewać po Tusku - leniwy i pozbawiony ambicji” - napisał.

Działaczka białoruskiej opozycji: Andrzej Poczobut odmówił ułaskawienia z ostatniej chwili
Działaczka białoruskiej opozycji: Andrzej Poczobut odmówił ułaskawienia

Mieszkająca we Włoszech białoruska działaczka opozycyjna Julia Juchno poinformowała w sobotę PAP, że dziennikarz przebywający w białoruskim więzieniu Andrzej Poczobut odmówił ułaskawienia i dlatego nie znalazł się na liście osób uwolnionych przez reżim Łukaszenki.

IMGW wydał nowy komunikat. Oto co nas czeka z ostatniej chwili
IMGW wydał nowy komunikat. Oto co nas czeka

Jak informuje IMGW, północna Europa oraz Wyspy Brytyjskie pozostaną pod wpływem głębokiego niżu islandzkiego. Również północno-zachodnia Rosja będzie w obszarze niżu. Natomiast południowa, centralna części kontynentu oraz większość zachodniej Europy będą pod wpływem rozległego wyżu z centrami nad Alpami oraz Bałkanami. Polska pozostanie w obszarze przejściowym pomiędzy wyżej wspomnianym wyżem a niżem islandzkim. Będziemy w dość ciepłym powietrzu polarnym morskim.

Bundeswehra na wschodniej granicy Polski. Niemieckie media ujawniają plany z ostatniej chwili
Bundeswehra na wschodniej granicy Polski. Niemieckie media ujawniają plany

Niemieckie media informują o planowanym zaangażowaniu Bundeswehry we wzmocnienie wschodniej granicy Polski. Żołnierze mają uczestniczyć w działaniach inżynieryjnych w ramach polskiej operacji ochronnej, której celem jest zabezpieczenie granicy z Białorusią i Rosją. Misja ma rozpocząć się w kwietniu 2026 roku i potrwać kilkanaście miesięcy.

REKLAMA

[Tylko u nas] O kulturze politycznej. Prof. Jan Garlicki: Polacy nie lubią konfliktów w polityce

Jak wygląda nienawiść w sieci? Czy jest tak wielka, jak ją malują? O internetowych gladiatorach, hejterach i hiperzwolennikach, oraz roli emocji w polskiej kulturze politycznej – z politologiem prof. Janem Garlickim z Uniwersytetu Warszawskiego rozmawia Jakub Pacan.
/ prof. Jan Garlicki, fot. Marcin Żegliński - Tygodnik Solidarność

Polacy nie lubią konfliktów, przemocy, jeśli chodzi np. o styl uprawiania polityki, prezydentury czy prac parlamentu. Zwłaszcza od głowy państwa oczekujemy np. postawy koncyliacyjnej, niewchodzenia w konflikty. Z naszych obserwacji jednoznacznie wynika, że jeśli chodzi o preferencje Polaków, to między kulturą konfliktu a współpracy i spokoju wygrywa ta druga


- wskazuje w rozmowie z Jakubem Pacanem profesor Garlicki, powołując się na badania przeprowadzone w ostatnich dwóch latach. Zapytany o dużą ilość hejtu internecie, odpowiada:
 

Paradoksalnie, jeśli mówimy o kulturze politycznej całego środowiska internautów, to wcale się nie różni ona od kultury politycznej ogółu obywateli. W internecie wcale nie ma dużo więcej hejtu i nienawiści niż w tzw. realu. Natomiast zaobserwowaliśmy zjawisko tzw. gladiatorów. To nie jest liczna grupa – liczy ona od kilku do najwyżej 20 proc. użytkowników sieci – która w internecie okłada się agresją słowną. To przede wszystkim podział na hiperzwolenników i hiperprzeciwników jednej z dwóch dominujących orientacji politycznych


- komentuje politolog i dodaje, że oprócz gladiatorów, którzy są dość głośną, ale jednak mniejszością, reszta nie chce podejmować radykalnych działań. Są zadowoleni z demokracji i akceptują jej reguły gry. – Ale za poziom agresji w polskiej polityce wszyscy obwiniają internetowy hejt – zauważa Jakub Pacan.
 

Nie, to nieprawda. Hejt internetowy niewątpliwie jest przykładem dysfunkcjonalnej kultury politycznej wobec debaty publicznej, ale nie można przesadzać. Wielu polityków czy ludzi interesujących się polityką używa internetu po prostu do przekazywania swoich treści. Nakręcanie złych emocji nie jest, wbrew powszechnej opinii, zjawiskiem dominującym


- odpowiada ekspert. Podczas rozmowy poruszono temat emocji w polskiej kulturze politycznej.
 

To, że kultura polityczna w Polsce jest bardziej rozemocjonowana niż racjonalna, wynika z kilku czynników. Po pierwsze – z tradycji. Zawsze byliśmy narodem rozemocjonowanym. Od euforii do apatii i odwrotnie. Po drugie – współczesny marketing polityczny, który stawia na komunikowanie polityków z wyborcami za pomocą emocji – bo to skuteczniejsze niż przedstawianie programów, i po trzecie – temperatura sporu politycznego, który się rozszerza i zaczyna być permanentny


- podkreśla prof. Garlicki. Jego zdaniem nie ma obecnie możliwości konstruktywnego zarządzania konfliktami przez polityków, gdyż czołówka elit politycznych uważa, że konflikt buduje im poparcie, wobec czego z niego nie zrezygnują.
 

Byłem ostatnio na konferencji, gdzie pewien profesor Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu pokazywał, jak Niemcy prowadzą politykę energetyczną. Zmieniają się rządy, koalicje, a Niemcy konsekwentnie krok po kroku, według planu, wycofują się z atomu i węgla i każdy rząd po kolei posuwa do przodu udział energii odnawialnej w gospodarce. To program realizowany ponad podziałami. Zresztą nasi zachodni sąsiedzi potrafią stworzyć wielką koalicję. U nas to jest niestety nie do wyobrażenia. Francja i Wielka Brytania też z żelazną konsekwencją realizują swoje cele strategiczne obliczone na dekady niezależnie od tego, kto aktualnie rządzi


- zauważa ekspert. Zapytany, czy PiS i PO są dziś w stanie zbudować polską rację stanu wokół takich zagadnień, jak polityka zagraniczna czy energetyczna, odpowiada:
 

To byłoby ideałem, jednak nie widzę obecnie takiej możliwości


A w dalszej części wywiadu:

– Zwolennicy PiS są bardziej stali, to osoby w dużej mierze silnie zideologizowane (...) Elektorat zwolenników PO jest bardziej zróżnicowany - czyli jak wygląda kultura polityczna w poszczególnych obozach, wśród wyborców PiS i wyborców PO?

– Czy Polacy są bezradni wobec polityki i czują braku wpływu na to, co się dzieje w państwie?

– Jakie elementy są irracjonalne w naszej kulturze politycznej? 

 Co polska kultura polityczna wniosła do kultury politycznej Europy czy światowej myśli politycznej?



#REKLAMA_POZIOMA#


 

Polecane