Poradnik pracownika w dobie epidemii. Czy pracodawca może dowolnie wydłużać czas pracy?

31 marca 2020 roku weszła w życie "Tarcza antykryzysowa”, w której rząd przygotował szereg rozwiązań m.in. dla przedsiębiorców, ale też i dla pracowników. W tym trudnym czasie pojawia się wiele niejasności, wątpliwość i pytań, na które postaramy się odpowiedzieć.
 Poradnik pracownika w dobie epidemii. Czy pracodawca może dowolnie wydłużać czas pracy?
/ pixabay.com
Pytanie: Czy w związku z epidemią pracodawca może dowolnie zmienić system lub rozkład czasu pracy pracowników, wydłużając czas pracy?

Ekspert odpowiada: 
Tak, ale nie każdy pracodawca. Z przepisów zmieniających specustawę, a dokładnie z art. 15x ust. 1, wynika że w przypadku ogłoszenia stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii pracodawca może, na czas oznaczony nie dłuższy niż do czasu odwołania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii:
            1) zmienić system lub rozkład czasu pracy pracowników w sposób niezbędny dla zapewnienia ciągłości funkcjonowania przedsiębiorstwa lub stacji;
            2) polecić pracownikom świadczenie pracy w godzinach nadliczbowych w zakresie i wymiarze niezbędnym dla zapewnienia ciągłości funkcjonowania przedsiębiorstwa lub stacji.

Z tym że powyższe przepisy odnoszą się do pracodawców zatrudniających pracowników w przedsiębiorstwie prowadzącym działalność polegającą na zapewnieniu funkcjonowania systemów i obiektów infrastruktury krytycznej w rozumieniu przepisów art. 3 pkt 2 lit. a, c, f, h i k  ustawy z dnia 26 kwietnia 2007 r. o zarządzaniu kryzysowym (Dz. U. z 2019 r. poz. 1398 oraz z 2020 r. poz. 148, 284 i 374), to jest:
- zaopatrzenia w energię, surowce energetyczne i paliwa,
- sieci teleinformatycznych,
- zaopatrzenia w wodę,
- transportowe,
- produkcji, składowania, przechowywania i stosowania substancji chemicznych i promieniotwórczych, w tym rurociągi substancji niebezpiecznych, ale także w:
- przedsiębiorstwie będącym podwykonawcą lub dostawcą, którzy nie są częścią infrastruktury krytycznej, o której mowa powyżej, ale są kluczowi dla zachowania ciągłości działania infrastruktury krytycznej,
- zapewniających funkcjonowanie stacji paliw płynnych w rozumieniu art. 3 pkt 10h ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. – Prawo energetyczne (Dz. U. z 2019 r. poz. 755, z późn. zm.8)) oraz stacji gazu ziemnego w rozumieniu art. 2 pkt 26 ustawy z dnia 11 stycznia 2018 r. o elektromobilności i paliwach alternatywnych (Dz. U. z 2019 r. poz. 1124, 1495, 1527 i 1716 oraz z 2020 r. poz. 284);

Bardzo ważne jest to, że w sytuacji epidemii i w branżach wskazanych powyżej, pracodawca odmawia udzielenia pracownikowi urlopu wypoczynkowego, w tym urlopu, o którym mowa w art. 1672 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy, urlopu bezpłatnego oraz innego urlopu, a także przesuwa termin takiego urlopu lub odwołuje pracownika z takiego urlopu, jeżeli został on już pracownikowi udzielony.


Tomasz Oleksiewicz, radca prawny

 

POLECANE
Amnestia nożowa w Niemczech. Jak zareagowali obywatele? z ostatniej chwili
"Amnestia nożowa" w Niemczech. Jak zareagowali obywatele?

Akcja, która miała skłonić Niemców do oddania zakazanych noży sprężynowych bez konsekwencji prawnych, zakończyła się niemal całkowitym brakiem zainteresowania. Termin upłynął z początkiem października, a dane z landów pokazują, że z „amnestii nożowej” skorzystało zaledwie kilka osób w całym kraju.

Mroczne obrazy słynnego malarza ożyją na ekranie. Twórcy „Chłopów” i „Twojego Vincenta” szykują horror z ostatniej chwili
Mroczne obrazy słynnego malarza ożyją na ekranie. Twórcy „Chłopów” i „Twojego Vincenta” szykują horror

Od Van Gogha do Goi – takiego projektu jeszcze nie było! Duet DK i Hugh Welchmanowie, autorzy głośnych hitów „Twój Vincent” i „Chłopi”, powracają z filmem, który ma przyprawić widzów o dreszcze. Ich nowa produkcja „Cave Of Dreams” przeniesie nas w świat pełen grozy, szaleństwa i mrocznej wyobraźni hiszpańskiego geniusza pędzla.

86 lat temu Niemcy rozstrzelali obrońców Poczty Gdańskiej Wiadomości
86 lat temu Niemcy rozstrzelali obrońców Poczty Gdańskiej

5 października 1939 roku Niemcy wykonali brutalny wyrok śmierci na obrońcach Poczty Polskiej w Gdańsku. Skazani przez niemiecki sąd polowy na rozstrzelanie, pocztowcy przez dziesięciolecia pozostawali symbolem odwagi i polskości w Wolnym Mieście Gdańsku. Dopiero po ponad pół wieku świat przyznał im rację – wyrok został uchylony, a bohaterowie zrehabilitowani.

Prezydenckie rollo podbija sieć. Karol Nawrocki dotrzymał słowa danego uczniom Wiadomości
Prezydenckie "rollo" podbija sieć. Karol Nawrocki dotrzymał słowa danego uczniom

Karol Nawrocki, który 1 września uczestniczył w rozpoczęciu roku szkolnego w Publicznej Szkole Podstawowej im. Jana Pawła II w Wolanowie, wrócił do uczniów z wyjątkową wizytą. Wszystko zaczęło się od żartobliwego zaproszenia na kebaba, a skończyło na viralowym nagraniu i „prezydenckim rollo”, które podbija sieć.

Czechy po wyborach. Kto stworzy nowy rząd? z ostatniej chwili
Czechy po wyborach. Kto stworzy nowy rząd?

Rozmowy o stworzeniu rządu w Czechach ruszyły błyskawicznie – jeszcze zanim opadł kurz po wyborach. Andrej Babiš, triumfator i lider ruchu ANO, już w sobotę późnym wieczorem rozpoczął negocjacje z potencjalnymi sojusznikami. Stawką jest większość w Izbie Poselskiej i przyszłość czeskiego rządu.

Rosja w nocy zaatakowała Lwów. Poderwano polskie myśliwce pilne
Rosja w nocy zaatakowała Lwów. Poderwano polskie myśliwce

W nocy z soboty na niedzielę rosyjskie rakiety spadły na Ukrainę, m.in. na Lwów. Polska armia natychmiast zareagowała – w powietrze wzbiły się nasze i sojusznicze samoloty. Dowództwo Operacyjne uspokaja: działania mają charakter prewencyjny, ale gotowość bojowa osiągnęła najwyższy poziom.

Pogrom edukacji zdrowotnej. Ujawniono dane z największych miast z ostatniej chwili
Pogrom edukacji zdrowotnej. Ujawniono dane z największych miast

Nowy przedmiot edukacja zdrowotna, który od 1 września zastąpił wychowanie do życia w rodzinie, cieszy się niskim zainteresowaniem uczniów w wielu polskich miastach. W tym roku udział w lekcjach jest nieobowiązkowy, a rodzice mogli wypisać dzieci z zajęć do 25 września. „Wszystko wskazuje na to, że większość rodziców skorzystało z tej możliwości i wypisało swoje dzieci z przedmiotu Barbary Nowackiej” - podała Wirtualna Polska.

Wybory parlamentarne w Czechach. Partia Babisza triumfuje Wiadomości
Wybory parlamentarne w Czechach. Partia Babisza triumfuje

Wybory do Izby Poselskiej w Czechach wygrał opozycyjny ruch ANO Andreja Babisza, uzyskując 34, 66 proc. głosów - wynika z podliczenia w sobotę kart z 99,70 proc. obwodów wyborczych. Centroprawicowa koalicja SPOLU kierowana przez premiera Petra Fialę dostała 23,28 proc. głosów.

Informacja dla mieszkańców woj. zachodniopomorskiego z ostatniej chwili
Informacja dla mieszkańców woj. zachodniopomorskiego

W sobotę do godz. 18 zachodniopomorscy strażacy odnotowali 114 zdarzeń spowodowanych silnym wiatrem. Najwięcej wyjazdów do usuwania połamanych gałęzi i powalonych drzew było w powiatach koszalińskim, goleniowskim, kołobrzeskim i szczecineckim.

Komunikat NIK ws. artykułu „Rzeczpospolitej” z ostatniej chwili
Komunikat NIK ws. artykułu „Rzeczpospolitej”

Najwyższa Izba Kontroli odniosła się do artykułu opublikowanego 3 października br. w dzienniku „Rzeczpospolita”, zatytułowanego „Nowy prezes NIK nagle wstrzymuje publikację kontroli IPN z czasów Karola Nawrockiego”. W specjalnym oświadczeniu zamieszczonym na stronie nik.gov.pl instytucja stanowczo zaprzeczyła informacjom podanym przez redakcję i określiła je jako „nieprawdziwe” oraz „mogące wprowadzać w błąd opinię publiczną”.

REKLAMA

Poradnik pracownika w dobie epidemii. Czy pracodawca może dowolnie wydłużać czas pracy?

31 marca 2020 roku weszła w życie "Tarcza antykryzysowa”, w której rząd przygotował szereg rozwiązań m.in. dla przedsiębiorców, ale też i dla pracowników. W tym trudnym czasie pojawia się wiele niejasności, wątpliwość i pytań, na które postaramy się odpowiedzieć.
 Poradnik pracownika w dobie epidemii. Czy pracodawca może dowolnie wydłużać czas pracy?
/ pixabay.com
Pytanie: Czy w związku z epidemią pracodawca może dowolnie zmienić system lub rozkład czasu pracy pracowników, wydłużając czas pracy?

Ekspert odpowiada: 
Tak, ale nie każdy pracodawca. Z przepisów zmieniających specustawę, a dokładnie z art. 15x ust. 1, wynika że w przypadku ogłoszenia stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii pracodawca może, na czas oznaczony nie dłuższy niż do czasu odwołania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii:
            1) zmienić system lub rozkład czasu pracy pracowników w sposób niezbędny dla zapewnienia ciągłości funkcjonowania przedsiębiorstwa lub stacji;
            2) polecić pracownikom świadczenie pracy w godzinach nadliczbowych w zakresie i wymiarze niezbędnym dla zapewnienia ciągłości funkcjonowania przedsiębiorstwa lub stacji.

Z tym że powyższe przepisy odnoszą się do pracodawców zatrudniających pracowników w przedsiębiorstwie prowadzącym działalność polegającą na zapewnieniu funkcjonowania systemów i obiektów infrastruktury krytycznej w rozumieniu przepisów art. 3 pkt 2 lit. a, c, f, h i k  ustawy z dnia 26 kwietnia 2007 r. o zarządzaniu kryzysowym (Dz. U. z 2019 r. poz. 1398 oraz z 2020 r. poz. 148, 284 i 374), to jest:
- zaopatrzenia w energię, surowce energetyczne i paliwa,
- sieci teleinformatycznych,
- zaopatrzenia w wodę,
- transportowe,
- produkcji, składowania, przechowywania i stosowania substancji chemicznych i promieniotwórczych, w tym rurociągi substancji niebezpiecznych, ale także w:
- przedsiębiorstwie będącym podwykonawcą lub dostawcą, którzy nie są częścią infrastruktury krytycznej, o której mowa powyżej, ale są kluczowi dla zachowania ciągłości działania infrastruktury krytycznej,
- zapewniających funkcjonowanie stacji paliw płynnych w rozumieniu art. 3 pkt 10h ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. – Prawo energetyczne (Dz. U. z 2019 r. poz. 755, z późn. zm.8)) oraz stacji gazu ziemnego w rozumieniu art. 2 pkt 26 ustawy z dnia 11 stycznia 2018 r. o elektromobilności i paliwach alternatywnych (Dz. U. z 2019 r. poz. 1124, 1495, 1527 i 1716 oraz z 2020 r. poz. 284);

Bardzo ważne jest to, że w sytuacji epidemii i w branżach wskazanych powyżej, pracodawca odmawia udzielenia pracownikowi urlopu wypoczynkowego, w tym urlopu, o którym mowa w art. 1672 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy, urlopu bezpłatnego oraz innego urlopu, a także przesuwa termin takiego urlopu lub odwołuje pracownika z takiego urlopu, jeżeli został on już pracownikowi udzielony.


Tomasz Oleksiewicz, radca prawny


 

Polecane
Emerytury
Stażowe