[Felieton "TS"] Mieczysław Gil: Majowe święto

12 maja 1364 r. był to dzień Zielonych Świątek. Ostatni król z dynastii Piastów, Kazimierz Wielki wystawił dokument fundacyjny dla Uniwersytetu Krakowskiego. W tym samym czasie miasto Kraków również wydało stosowny dokument i w oparciu o nie papież Urban wystawił bullę erekcyjną dla pierwszej polskiej uczelni. Działalność rozpoczęła ona w 1367 r. jako Studium Generale. Król nie uzyskał zgody papieża na uruchomienie, wówczas najbardziej prestiżowego, wydziału teologicznego. Funkcjonowały tylko trzy wydziały: sztuk wyzwolonych z jedną katedrą, prawa – z trzema katedrami prawa kanoniczego i pięcioma prawa rzymskiego, oraz medycyny – z dwiema katedrami. Uczelnię zorganizowano według wzoru włoskiego, co oznaczało, że była korporacją studencką, a rektora żacy wybierali… spośród siebie. Prawdopodobnie pierwsze wykłady odbywały się na Wawelu. Budowę siedziby przerwała nagła śmierć króla.
wikimedia domena publiczna [Felieton "TS"] Mieczysław Gil: Majowe święto
wikimedia domena publiczna / Pieczęć Akademii Krakowskiej z 1420 roku. W polu pieczęci Święty Stanisław z prawą ręką uniesioną w geście błogosławieństwa, a w lewej trzymający pastorał, oparty o tarczę z orłem
Jego następca, Ludwik Węgierski nie wykazywał zainteresowania uczelnią. Dopiero córka Ludwika, Jadwiga Andegaweńska i jej mąż Władysław Jagiełło podjęli wysiłek odnowienia krakowskiej Alma Mater. Zapisane w testamencie królowej klejnoty umożliwiły jej funkcjonowanie w pełnym wymiarze. Papież Bonifacy X zgodził się na utworzenie wydziału teologii i 26 lipca 1400 r. powstała Wszechnica Jagiellońska. Tego dnia odbyły się  pierwsze wykłady w zakupionej dla potrzeb uczelni dużej kamienicy u zbiegu ulic św. Anny i Jagiellońskiej, obecnie Collegium Maius. Jagiełło zerwał z wybieraniem rektora przez żaków i przyjął system paryski. Pierwszym rektorem został Stanisław ze Skalbmierza, uważany za jednego z twórców nowoczesnego prawa międzynarodowego. Zarówno dokument fundacyjny Kazimierza Wielkiego, jak i wydany przez Władysława Jagiełłę przechowywane były w archiwum uniwersyteckim w Collegium Maius. W XVIII w. dzieła zreformowania uczelni podjął się Hugo Kołłątaj, staraniem którego dokonano m.in. edycji obu królewskich aktów fundacyjnych. W 1900 r. w ramach obchodów jubileuszu opublikowano wszystkie dokumenty związane z powstaniem uczelni, a także przetłumaczono je na język polski.

Do sierpnia 1939 r. przechowywane były w skrytce bankowej w Banku Spółek Zarobkowych. Po wybuchu wojny dokumenty fundacyjne i insygnia uniwersyteckie umieszczono w drewnianych skrzyneczkach i ukryto w skrytce w Collegium Maius. Po wydobyciu ich po wojnie w zbutwiałych skrzynkach znaleziono np. pieczęcie majestatyczne obu królów, ale pergaminowych aktów fundacyjnych już nie. Uległy zniszczeniu wskutek złych warunków przechowywania. Kopie dokumentów są przechowywane w skarbcu w Collegium Maius. 12 maja, w dniu święta uczelni, prof. Jacek Popiel, literaturoznawca (znawca m.in. dzieł teatralnych Karola Huberta Roztworowskiego i dzieł literackich Karola Wojtyły – Jana Pawła II) został wybrany na nowego, 306. rektora Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Oceń artykuł
Wczytuję ocenę...

 

POLECANE
Legenda polskiej estrady w szpitalu. Konieczna była operacja z ostatniej chwili
Legenda polskiej estrady w szpitalu. Konieczna była operacja

79-letni piosenkarz estradowy, tancerz i satyryk Andrzej Rosiewicz trafił do szpitala. Okazuje się, że artysta musiał przejść pilną operację.

Nie żyje gwiazda Dzień Dobry TVN z ostatniej chwili
Nie żyje gwiazda "Dzień Dobry TVN"

Media obiegła smutna wiadomość. Nie żyje aktor znany m.in. z występów w "Dzień Dobry TVN" Norbert Bajan.

To pierwszy taki przypadek. Sukces ukraińskich sił z ostatniej chwili
"To pierwszy taki przypadek". Sukces ukraińskich sił

Po raz pierwszy rosyjski bombowiec strategiczny został zestrzelony przez ukraińską obronę powietrzną, a od początku wojny Rosja straciła już co najmniej 100 samolotów - przekazało w sobotę brytyjskie ministerstwo obrony.

Pogrzeb Damiana Sobóla, polskiego wolontariusza zabitego w Strefie Gazy z ostatniej chwili
Pogrzeb Damiana Sobóla, polskiego wolontariusza zabitego w Strefie Gazy

Ostatnie pożegnanie Damiana Sobóla, który zginął w izraelskim ostrzale konwoju humanitarnego. Odczytano listy od najwyższych władz państwowych.

Tragiczny wypadek na Śląsku. Jest ofiara śmiertelna z ostatniej chwili
Tragiczny wypadek na Śląsku. Jest ofiara śmiertelna

W Pyskowicach w pow. gliwickim doszło do tragicznego wypadku. Nie żyje jedna osoba.

Wrócili do Tańca z gwiazdami. Padły mocne słowa z ostatniej chwili
Wrócili do "Tańca z gwiazdami". Padły mocne słowa

Aktualna edycja "Tańca z gwiazdami" cieszy się dużą popularnością wśród widzów. Wiele emocji i kontrowersji wzbudzały ostatnio występy celebrytki Dagmary Kaźmierskiej. Jurorzy w przeciwieństwie do głosujących na nią fanów uważali, że gwiazda nie ma wysokich umiejętności tanecznych. Kaźmierska ostatecznie sama zrezygnowała z udziału w programie, a wszystko przez dokuczające jej problemy zdrowotne. W oficjalnym oświadczeniu przyznała ostatnio, że nie jest w stanie tańczyć, z bolącą nogą i pękniętym żebrem.

Będzie naprawdę niebezpiecznie. IMGW wydał komunikat z ostatniej chwili
Będzie naprawdę niebezpiecznie. IMGW wydał komunikat

W Tatrach nadal panują zimowe warunki; na szczytach przybywa śniegu i panuje mróz. Ratownicy TOPR podnieśli stopień zagrożenia lawinowego do drugiego, umiarkowanego stopnia. W Zakopanem może spaść do 10 cm śniegu.

Nie żyje uczestniczka znanego programu z ostatniej chwili
Nie żyje uczestniczka znanego programu

Media obiegła smutna wiadomość. Nie żyje uczestniczka znanego programu. Miała zaledwie 47 lat.

Niepokojąca analiza ISW. Siły ukraińskie są zmuszone podejmować trudne decyzje z ostatniej chwili
Niepokojąca analiza ISW. "Siły ukraińskie są zmuszone podejmować trudne decyzje"

Ukraińskiej obronie przeciwlotniczej brakuje amunicji, w związku z czym rosyjskie lotnictwo działa skutecznie i wspiera konsekwentne i szybkie sukcesy armii rosyjskiej m.in. w pobliżu miasta Czasiw Jar - pisze w sobotę w najnowszej analizie Instytut Studiów nad Wojną (ISW).

Meghan Markle ogłosiła radosną nowinę. Gratulacje spływają z całego świata z ostatniej chwili
Meghan Markle ogłosiła radosną nowinę. Gratulacje spływają z całego świata

Gorąco wokół Pałacu Buckingham. W ostatnim czasie media skoncentrowane były głownie na królu Karolu III i Kate Middleton ze względu na ich stan zdrowia. Tymczasem Meghan Markle ogłosiła radosną nowinę.

REKLAMA

[Felieton "TS"] Mieczysław Gil: Majowe święto

12 maja 1364 r. był to dzień Zielonych Świątek. Ostatni król z dynastii Piastów, Kazimierz Wielki wystawił dokument fundacyjny dla Uniwersytetu Krakowskiego. W tym samym czasie miasto Kraków również wydało stosowny dokument i w oparciu o nie papież Urban wystawił bullę erekcyjną dla pierwszej polskiej uczelni. Działalność rozpoczęła ona w 1367 r. jako Studium Generale. Król nie uzyskał zgody papieża na uruchomienie, wówczas najbardziej prestiżowego, wydziału teologicznego. Funkcjonowały tylko trzy wydziały: sztuk wyzwolonych z jedną katedrą, prawa – z trzema katedrami prawa kanoniczego i pięcioma prawa rzymskiego, oraz medycyny – z dwiema katedrami. Uczelnię zorganizowano według wzoru włoskiego, co oznaczało, że była korporacją studencką, a rektora żacy wybierali… spośród siebie. Prawdopodobnie pierwsze wykłady odbywały się na Wawelu. Budowę siedziby przerwała nagła śmierć króla.
wikimedia domena publiczna [Felieton "TS"] Mieczysław Gil: Majowe święto
wikimedia domena publiczna / Pieczęć Akademii Krakowskiej z 1420 roku. W polu pieczęci Święty Stanisław z prawą ręką uniesioną w geście błogosławieństwa, a w lewej trzymający pastorał, oparty o tarczę z orłem
Jego następca, Ludwik Węgierski nie wykazywał zainteresowania uczelnią. Dopiero córka Ludwika, Jadwiga Andegaweńska i jej mąż Władysław Jagiełło podjęli wysiłek odnowienia krakowskiej Alma Mater. Zapisane w testamencie królowej klejnoty umożliwiły jej funkcjonowanie w pełnym wymiarze. Papież Bonifacy X zgodził się na utworzenie wydziału teologii i 26 lipca 1400 r. powstała Wszechnica Jagiellońska. Tego dnia odbyły się  pierwsze wykłady w zakupionej dla potrzeb uczelni dużej kamienicy u zbiegu ulic św. Anny i Jagiellońskiej, obecnie Collegium Maius. Jagiełło zerwał z wybieraniem rektora przez żaków i przyjął system paryski. Pierwszym rektorem został Stanisław ze Skalbmierza, uważany za jednego z twórców nowoczesnego prawa międzynarodowego. Zarówno dokument fundacyjny Kazimierza Wielkiego, jak i wydany przez Władysława Jagiełłę przechowywane były w archiwum uniwersyteckim w Collegium Maius. W XVIII w. dzieła zreformowania uczelni podjął się Hugo Kołłątaj, staraniem którego dokonano m.in. edycji obu królewskich aktów fundacyjnych. W 1900 r. w ramach obchodów jubileuszu opublikowano wszystkie dokumenty związane z powstaniem uczelni, a także przetłumaczono je na język polski.

Do sierpnia 1939 r. przechowywane były w skrytce bankowej w Banku Spółek Zarobkowych. Po wybuchu wojny dokumenty fundacyjne i insygnia uniwersyteckie umieszczono w drewnianych skrzyneczkach i ukryto w skrytce w Collegium Maius. Po wydobyciu ich po wojnie w zbutwiałych skrzynkach znaleziono np. pieczęcie majestatyczne obu królów, ale pergaminowych aktów fundacyjnych już nie. Uległy zniszczeniu wskutek złych warunków przechowywania. Kopie dokumentów są przechowywane w skarbcu w Collegium Maius. 12 maja, w dniu święta uczelni, prof. Jacek Popiel, literaturoznawca (znawca m.in. dzieł teatralnych Karola Huberta Roztworowskiego i dzieł literackich Karola Wojtyły – Jana Pawła II) został wybrany na nowego, 306. rektora Uniwersytetu Jagiellońskiego.


Oceń artykuł
Wczytuję ocenę...

 

Polecane
Emerytury
Stażowe