[Tylko u nas] Przemysław Jarasz: Jednym opłatkiem dzieliło się 25 osadzonych. Szef oświatowej „S” wspomina święta w obozie internowania

Nie dla wszystkich święta Bożego Narodzenia kojarzą się z czasem radosnym i beztroskim, spędzonym w domowym cieple przy choince i suto zastawionym stole. Dla 72-letniego dziś Janusza Siecha – współzałożyciela zabrzańskich struktur oświatowej Solidarności oraz jej obecnego przewodniczącego, święta te już na zawsze nieodzownie łączyć się będą ze wspomnieniem wprowadzenia stanu wojennego w grudniu 1981 roku i osadzeniem go w zabrzańskim obozie dla internowanych, mieszczącym się w dzisiejszym zakładzie karnym przy ul. Janika na Zaborzu. To właśnie tu spędził wigilię i Boże Narodzenie pamiętnego roku, jedząc głównie suchy chleb i wszechobecne łazanki, a także kolejnych kilka miesięcy. Niewiele brakowało, a nie wyszedłby stamtąd żywy – do szpitala wywiozła go karetka w stanie bardzo poważnej zapaści. Długie miesiące minęły, zanim wrócił do zdrowia i nauczania w szkole. 
 [Tylko u nas] Przemysław Jarasz: Jednym opłatkiem dzieliło się 25 osadzonych. Szef oświatowej „S” wspomina święta w obozie internowania
/ fot. R. Siech

 

To były najsmutniejsze święta w moim życiu. Osadzeni w 25-osobowej sali pozbawieni byliśmy jakichkolwiek atrybutów świętowania. Co więcej, byliśmy pełni niepewności i obaw o swoje życie. Na myśl przychodziły skojarzenia z wywózką Polaków na Sybir czy chociażby zbrodnią katyńską. Kompletnie nie wiedzieliśmy co z nami będzie i do czego władza może się posunąć, by zdławić ten rodzący się ruch wolnej Solidarności. Pozostawało nam tylko gromkie śpiewanie kolęd i pieśni patriotycznych. Namacalnym znakiem tamtych świąt był dosłownie jeden, jedyny opłatek, przyniesiony mi przez małżonkę w dniu wigilii. W tylu chłopa dzieliliśmy się więc nim symbolicznie, a także po prostu łamaliśmy się suchym chlebem. Takie oto mieliśmy świętowania 

– wspomina w rozmowie z TS Janusz Siech.

Nie jest on rodowitym zabrzaninem. Pochodzi i wychował się w Grudziądzu. Jako młody chłopak zaczął uprawiać tam lekkoatletykę, a dokładnie bieganie. Wówczas miał sposobność trenować m.in. wraz z Bronisławem Malinowskim, późniejszym mistrzem olimpijskim. I to właśnie sport przywiódł Siecha w 1969 roku do Zabrza. Po odbyciu służby wojskowej w klubie Zawisza Bydgoszcz, doszło do jego transferu do sekcji lekkoatletycznej Górnika Zabrze, z którym to zdobył tytuł drużynowego mistrza kraju. Miał tu spędzić tylko dwa lata, pozostał na całą resztę życia. Zdobył wykształcenie pedagogiczne, pracował jako nauczyciel wychowania fizycznego oraz zajęć technicznych. Założył też i trenował jedną z pierwszych w kraju kobiecą drużynę piłkarek nożnych Puma Zabrze – Bielszowice. Na co dzień zaś pracował najpierw w nieistniejącym już Zespole Szkół Mechanicznych przy ul. Traugutta, a następnie w dzisiejszym Zabrzańskim Centrum Kształcenia Ogólnego i Zawodowego przy ul. Piłsudskiego. Ale to właśnie działalność w wolnych i niezależnych związkach zawodowych najmocniej zapisała się w jego życiorysie po zakończeniu kariery sportowej. 

- Po podpisaniu porozumień sierpniowych w 1980 roku, zaraz po rozpoczęciu roku szkolnego, zaangażowałem się z grupą znajomych w założenie struktur oświatowej Solidarności w Zabrzu. Nauczyciele też głęboko uwierzyli w możliwość zmian w naszym kraju, wypisywali się z ZNP i przystępowali do Solidarności, której pierwszym przewodniczącym w naszym mieście został Krystian Witowski, a ja jego zastępcą do spraw szkół średnich 
– wspomina Siech.

Jak mówi, to co się wydarzyło 13 grudnia 1981 roku, było ogromnym szokiem i zaskoczeniem w środowisku wolnych związków. Prędzej oczekiwano interwencji wojsk radzieckich na wzór wydarzeń w Czechosłowacji czy na Węgrzech, niż wprowadzenia stanu wojennego i pacyfikowania rodaków przez własne wojsko. 

- A największym zaskoczeniem było to, że przeprowadzono to właśnie w takim czasie, w połowie grudnia, gdy wszyscy szykowali się już do wigilii i świąt Bożego Narodzenia 
– mówi nasz rozmówca. Jak dodaje, pierwsze zatrzymania zaczęły się w Zabrzu już 12 grudnia późnym wieczorem, jeszcze przed formalnym wprowadzeniem stanu wojennego. 

- Po mnie przyszli o godz. 23, gdy byłem już po wieczornej kąpieli w szlafroku i szykowałem się do snu. Trzech milicjantów oznajmiło, że zabierają mnie na przesłuchanie do komendy rejonowej. Do głowy mi nawet nie przyszło, że wrócę do domu po upływie pół roku. Nawet sam uspokajałem żonę, bo myślałem, iż ktoś kłamliwie doniósł na mnie, bo wtedy to się często zdarzało. Pojechałem tak, jak stałem, nawet piżamy nie zabrałem 
– opowiada Siech.

Schodząc do milicyjnej nyski przez moment zastanawiał się czy nie wykorzystać swych sprinterskich umiejętności i nie rzucić się do ucieczki, ale jak mówi, trzech bardzo rosłych milicjantów bardzo szczelnie go otaczało, jakby spodziewając się takiego ruchu z jego strony. 

- Na poważnie wystraszyłem się, gdy minęliśmy komendę i jechaliśmy dalej w nieznane. Wtedy nawet nie wiedziałem, że na Zaborzu jest więzienie. Gdy dotarłem na miejsce, byłem jednym z pierwszych. Potem co chwilę dojeżdżały radiowozy i dowoziły kolejnych zatrzymanych 
– opowiada nasz rozmówca.

Święta i Nowy Rok minęły mu w nerwowym oczekiwaniu. Najbardziej doskwierał mu brak wiedzy, co się naprawdę dzieje za murami i w całym kraju. Dopiero po miesiącu od zatrzymania osadzeni dowiedzieli się np. o śmierci górników w kopalni Wujek, byli bowiem odcięci od wszelkich źródeł informacji, zaś jedynym komunikatem jaki słyszeli, były wystąpienia generała Jaruzelskiego oraz Jerzego Urbana, nadawane przez więzienny megafon. Siech był bardzo przybity też faktem, że jego schorowani rodzice przez pół Polski jechali go odwiedzić w więzieniu z okazji świąt, po czym odbili się od bramy wejściowej. Otuchy dodawał za to osadzonym zabrzański kapłan ks. Paweł Pyrchała oraz biskup katowicki Herbert Bednorz, którzy po pewnym czasie zaczęli być wpuszczani do obozu internowania i prowadzili modlitwy dla osadzonych. 

- Kto tego nie przeżył, ten tego nie zrozumie. Nie dość, że żyliśmy w strachu o swoje życie i drżeliśmy, gdy kolejną osobę z nas wywożono w nieznane, to niemiłosiernie dłużył nam się ten czas w odosobnieniu. Gdy atmosfera się z biegiem czasu nieco rozluźniła, jedyną rozrywką był prowizorycznie zorganizowany turniej tenisa stołowego, który wygrałem 
– dodaje Siech.

W nagrodę zamiast pucharu, otrzymał wykonany przez współosadzonych pamiątkowy krucyfiks. Sam krzyż uczyniono z drewnianych ramek ściągniętych z portretu Lenina, zaś za podstawę posłużył kawałek styropianu zerwanego ze ściennej gazetki.

- Ofiarowałem ten krzyżyk mojemu dorosłemu już synowi Rafałowi, jako najważniejszą pamiątkę rodzinną tamtych czasów, by nie zapomniał, na jakich wartościach nasza rodzina wyrosła i się oparła w życiu. Bo święta powinny być czasem radości z narodzin naszego zbawiciela, a nie festiwalem komercji – podsumowuje Janusz Siech.

Przypomnijmy, że to właśnie ów jego syn Rafał, jako nauczyciel, ujawnił przed kilkoma laty głośną na całą Polskę (i opisywaną także na naszych łamach) bulwersującą sprawę w zabrzańskiej oświacie. Wówczas to grupa nauczycielek szkoły specjalnej na terenie tej publicznej placówki, otwarcie poparła tzw. czarny protest kobiet. Siech zarzucił im w mediach społecznościowych, że naruszyły apolityczność oświaty oraz opowiedziały się za prawem do aborcji dzieci z wadami wrodzonymi, a więc takich dzieci, które same w szkole specjalnej uczyły. Protestujące otrzymały publiczne wsparcie ze strony parlamentarnej opozycji i wytoczyły Rafałowi sprawę karną z oskarżenia prywatnego na podstawie sławetnego art. 212 kodeksu karnego za zniesławienie, doprowadzając do skazania go w trybie karnym. Zaś zawiadomione o postawie nauczycielek kuratorium oświaty, ku uciesze polityków opozycji i liberalnych mediów, nie znalazło podstaw do wyciągnięcia konsekwencji służbowych wobec nauczycielek protestujących w szkole za prawem do aborcji. 


Oceń artykuł
Wczytuję ocenę...

 

POLECANE
Wojsko poderwało samoloty. Dowództwo Operacyjne wydało komunikat z ostatniej chwili
Wojsko poderwało samoloty. Dowództwo Operacyjne wydało komunikat

Dzisiejszej nocy obserwowana jest intensywna aktywność lotnictwa dalekiego zasięgu Federacji Rosyjskiej, związana z uderzeniami rakietowymi wykonywanymi na obiekty znajdujące się na terytorium Ukrainy – przekazało na platformie X Dowództwo Operacyjne.

Odmrożenie cen energii. To uderzy w portfele Polaków z ostatniej chwili
Odmrożenie cen energii. To uderzy w portfele Polaków

Spółdzielnie mieszkaniowe planują od końca czerwca podwyżki opłat, przeważnie wynikające ze wzrostu cen energii elektrycznej i ciepła – informuje w piątkowym wydaniu „Rzeczpospolita”. Drogą ucieczki przed nimi może być fotowoltaika – dodaje.

Dramat w Niemczech. Polka wśród ofiar śmiertelnych z ostatniej chwili
Dramat w Niemczech. Polka wśród ofiar śmiertelnych

47-letnia Polka jest jedną z ofiar śmiertelnych wypadku autobusowego, do którego doszło w środę na autostradzie A9 w pobliżu Lipska na wschodzie Niemiec. Policja przekazała w czwartek informacje na temat tożsamości trzech spośród czterech osób zabitych w wypadku.

Dziwne zachowanie Kołodziejczaka na spotkaniu z Ukraińcami. Jest reakcja wiceministra z ostatniej chwili
Dziwne zachowanie Kołodziejczaka na spotkaniu z Ukraińcami. Jest reakcja wiceministra

W środę i w czwartek przedstawiciele resortów infrastruktury, funduszy, rozwoju, finansów, aktywów państwowych oraz rolnictwa uczestniczyli w spotkaniach ze stroną ukraińską. W sieci Ukraińcy opublikowali zdjęcie z nietypową pozą Michała Kołodziejczaka. Jest reakcja wiceministra.

Zełenski: Nie mamy już prawie artylerii z ostatniej chwili
Zełenski: Nie mamy już prawie artylerii

Rosja na 100 proc. wykorzystuje przerwę we wsparciu USA dla Ukrainy; nie mamy już prawie w ogóle artylerii - powiedział w wyemitowanym w czwartek wywiadzie dla amerykańskiej telewizji CBS prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski. Ostrzegł, że bez amerykańskiego wsparcia Ukraina przegra, a wojna bardzo szybko może "przyjść do Europy".

Dramatyczne wyznanie Zbigniewa Ziobry z ostatniej chwili
Dramatyczne wyznanie Zbigniewa Ziobry

"Choroba bardzo przyspieszyła. W ciągu miesiąca schudłem 10 kilogramów, pojawiły się bardzo mocne bóle i towarzyszył mi coraz większy problem z głosem" - powiedział w programie "Debata Dnia" o stanie swojego zdrowia Zbigniew Ziobro.

Naukowy wieczór z dr Kaweckim: Przez 10 lat Polak nominował do Nobla z fizyki Wiadomości
Naukowy wieczór z dr Kaweckim: Przez 10 lat Polak nominował do Nobla z fizyki

Przez ponad 10 lat Polak formalnie nominował do Nagród Nobla z fizyki! To pierwszy przypadek, gdy opinia publiczna się o tym dowiaduje.

Były minister Tuska zaatakował Dominika Tarczyńskiego: Bedzie miał proces z ostatniej chwili
Były minister Tuska zaatakował Dominika Tarczyńskiego: "Bedzie miał proces"

Były minister finansów, Jan Vincent Rostowski zaatakował na Twitterze [X] Dominika Tarczyńskiego. "Będzie miał proces za publikowanie obrzydliwych fake newsów" - odpowiada europoseł Prawa i Sprawiedliwości

Adam Bodnar powinien podać się do dymisji z ostatniej chwili
"Adam Bodnar powinien podać się do dymisji"

Radosław Fogiel, poseł PiS uważa, że służby złamały prawo, wchodząc do domu b. ministra sprawiedliwości Zbigniewa Ziobry. Jak mówił w czwartek w Studiu PAP, w jego ocenie prokurator Marzena Kowalska i szef MS Adam Bodnar powinni za to ponieść odpowiedzialność i podać się do dymisji.

Ukraińcy opublikowali specyficzne zdjęcie Kołodziejczaka. Zachowywał się dziwnie. Wybiegał z pokoju, pociągał nosem z ostatniej chwili
Ukraińcy opublikowali specyficzne zdjęcie Kołodziejczaka. "Zachowywał się dziwnie. Wybiegał z pokoju, pociągał nosem"

W środę i w czwartek przedstawiciele resortów infrastruktury, funduszy, rozwoju, finansów, aktywów państwowych oraz rolnictwa uczestniczyli w spotkaniach ze stroną ukraińską. W sieci Ukraińcy opublikowali zdjęcie z nietypową pozą Michała Kołodziejczaka.

REKLAMA

[Tylko u nas] Przemysław Jarasz: Jednym opłatkiem dzieliło się 25 osadzonych. Szef oświatowej „S” wspomina święta w obozie internowania

Nie dla wszystkich święta Bożego Narodzenia kojarzą się z czasem radosnym i beztroskim, spędzonym w domowym cieple przy choince i suto zastawionym stole. Dla 72-letniego dziś Janusza Siecha – współzałożyciela zabrzańskich struktur oświatowej Solidarności oraz jej obecnego przewodniczącego, święta te już na zawsze nieodzownie łączyć się będą ze wspomnieniem wprowadzenia stanu wojennego w grudniu 1981 roku i osadzeniem go w zabrzańskim obozie dla internowanych, mieszczącym się w dzisiejszym zakładzie karnym przy ul. Janika na Zaborzu. To właśnie tu spędził wigilię i Boże Narodzenie pamiętnego roku, jedząc głównie suchy chleb i wszechobecne łazanki, a także kolejnych kilka miesięcy. Niewiele brakowało, a nie wyszedłby stamtąd żywy – do szpitala wywiozła go karetka w stanie bardzo poważnej zapaści. Długie miesiące minęły, zanim wrócił do zdrowia i nauczania w szkole. 
 [Tylko u nas] Przemysław Jarasz: Jednym opłatkiem dzieliło się 25 osadzonych. Szef oświatowej „S” wspomina święta w obozie internowania
/ fot. R. Siech

 

To były najsmutniejsze święta w moim życiu. Osadzeni w 25-osobowej sali pozbawieni byliśmy jakichkolwiek atrybutów świętowania. Co więcej, byliśmy pełni niepewności i obaw o swoje życie. Na myśl przychodziły skojarzenia z wywózką Polaków na Sybir czy chociażby zbrodnią katyńską. Kompletnie nie wiedzieliśmy co z nami będzie i do czego władza może się posunąć, by zdławić ten rodzący się ruch wolnej Solidarności. Pozostawało nam tylko gromkie śpiewanie kolęd i pieśni patriotycznych. Namacalnym znakiem tamtych świąt był dosłownie jeden, jedyny opłatek, przyniesiony mi przez małżonkę w dniu wigilii. W tylu chłopa dzieliliśmy się więc nim symbolicznie, a także po prostu łamaliśmy się suchym chlebem. Takie oto mieliśmy świętowania 

– wspomina w rozmowie z TS Janusz Siech.

Nie jest on rodowitym zabrzaninem. Pochodzi i wychował się w Grudziądzu. Jako młody chłopak zaczął uprawiać tam lekkoatletykę, a dokładnie bieganie. Wówczas miał sposobność trenować m.in. wraz z Bronisławem Malinowskim, późniejszym mistrzem olimpijskim. I to właśnie sport przywiódł Siecha w 1969 roku do Zabrza. Po odbyciu służby wojskowej w klubie Zawisza Bydgoszcz, doszło do jego transferu do sekcji lekkoatletycznej Górnika Zabrze, z którym to zdobył tytuł drużynowego mistrza kraju. Miał tu spędzić tylko dwa lata, pozostał na całą resztę życia. Zdobył wykształcenie pedagogiczne, pracował jako nauczyciel wychowania fizycznego oraz zajęć technicznych. Założył też i trenował jedną z pierwszych w kraju kobiecą drużynę piłkarek nożnych Puma Zabrze – Bielszowice. Na co dzień zaś pracował najpierw w nieistniejącym już Zespole Szkół Mechanicznych przy ul. Traugutta, a następnie w dzisiejszym Zabrzańskim Centrum Kształcenia Ogólnego i Zawodowego przy ul. Piłsudskiego. Ale to właśnie działalność w wolnych i niezależnych związkach zawodowych najmocniej zapisała się w jego życiorysie po zakończeniu kariery sportowej. 

- Po podpisaniu porozumień sierpniowych w 1980 roku, zaraz po rozpoczęciu roku szkolnego, zaangażowałem się z grupą znajomych w założenie struktur oświatowej Solidarności w Zabrzu. Nauczyciele też głęboko uwierzyli w możliwość zmian w naszym kraju, wypisywali się z ZNP i przystępowali do Solidarności, której pierwszym przewodniczącym w naszym mieście został Krystian Witowski, a ja jego zastępcą do spraw szkół średnich 
– wspomina Siech.

Jak mówi, to co się wydarzyło 13 grudnia 1981 roku, było ogromnym szokiem i zaskoczeniem w środowisku wolnych związków. Prędzej oczekiwano interwencji wojsk radzieckich na wzór wydarzeń w Czechosłowacji czy na Węgrzech, niż wprowadzenia stanu wojennego i pacyfikowania rodaków przez własne wojsko. 

- A największym zaskoczeniem było to, że przeprowadzono to właśnie w takim czasie, w połowie grudnia, gdy wszyscy szykowali się już do wigilii i świąt Bożego Narodzenia 
– mówi nasz rozmówca. Jak dodaje, pierwsze zatrzymania zaczęły się w Zabrzu już 12 grudnia późnym wieczorem, jeszcze przed formalnym wprowadzeniem stanu wojennego. 

- Po mnie przyszli o godz. 23, gdy byłem już po wieczornej kąpieli w szlafroku i szykowałem się do snu. Trzech milicjantów oznajmiło, że zabierają mnie na przesłuchanie do komendy rejonowej. Do głowy mi nawet nie przyszło, że wrócę do domu po upływie pół roku. Nawet sam uspokajałem żonę, bo myślałem, iż ktoś kłamliwie doniósł na mnie, bo wtedy to się często zdarzało. Pojechałem tak, jak stałem, nawet piżamy nie zabrałem 
– opowiada Siech.

Schodząc do milicyjnej nyski przez moment zastanawiał się czy nie wykorzystać swych sprinterskich umiejętności i nie rzucić się do ucieczki, ale jak mówi, trzech bardzo rosłych milicjantów bardzo szczelnie go otaczało, jakby spodziewając się takiego ruchu z jego strony. 

- Na poważnie wystraszyłem się, gdy minęliśmy komendę i jechaliśmy dalej w nieznane. Wtedy nawet nie wiedziałem, że na Zaborzu jest więzienie. Gdy dotarłem na miejsce, byłem jednym z pierwszych. Potem co chwilę dojeżdżały radiowozy i dowoziły kolejnych zatrzymanych 
– opowiada nasz rozmówca.

Święta i Nowy Rok minęły mu w nerwowym oczekiwaniu. Najbardziej doskwierał mu brak wiedzy, co się naprawdę dzieje za murami i w całym kraju. Dopiero po miesiącu od zatrzymania osadzeni dowiedzieli się np. o śmierci górników w kopalni Wujek, byli bowiem odcięci od wszelkich źródeł informacji, zaś jedynym komunikatem jaki słyszeli, były wystąpienia generała Jaruzelskiego oraz Jerzego Urbana, nadawane przez więzienny megafon. Siech był bardzo przybity też faktem, że jego schorowani rodzice przez pół Polski jechali go odwiedzić w więzieniu z okazji świąt, po czym odbili się od bramy wejściowej. Otuchy dodawał za to osadzonym zabrzański kapłan ks. Paweł Pyrchała oraz biskup katowicki Herbert Bednorz, którzy po pewnym czasie zaczęli być wpuszczani do obozu internowania i prowadzili modlitwy dla osadzonych. 

- Kto tego nie przeżył, ten tego nie zrozumie. Nie dość, że żyliśmy w strachu o swoje życie i drżeliśmy, gdy kolejną osobę z nas wywożono w nieznane, to niemiłosiernie dłużył nam się ten czas w odosobnieniu. Gdy atmosfera się z biegiem czasu nieco rozluźniła, jedyną rozrywką był prowizorycznie zorganizowany turniej tenisa stołowego, który wygrałem 
– dodaje Siech.

W nagrodę zamiast pucharu, otrzymał wykonany przez współosadzonych pamiątkowy krucyfiks. Sam krzyż uczyniono z drewnianych ramek ściągniętych z portretu Lenina, zaś za podstawę posłużył kawałek styropianu zerwanego ze ściennej gazetki.

- Ofiarowałem ten krzyżyk mojemu dorosłemu już synowi Rafałowi, jako najważniejszą pamiątkę rodzinną tamtych czasów, by nie zapomniał, na jakich wartościach nasza rodzina wyrosła i się oparła w życiu. Bo święta powinny być czasem radości z narodzin naszego zbawiciela, a nie festiwalem komercji – podsumowuje Janusz Siech.

Przypomnijmy, że to właśnie ów jego syn Rafał, jako nauczyciel, ujawnił przed kilkoma laty głośną na całą Polskę (i opisywaną także na naszych łamach) bulwersującą sprawę w zabrzańskiej oświacie. Wówczas to grupa nauczycielek szkoły specjalnej na terenie tej publicznej placówki, otwarcie poparła tzw. czarny protest kobiet. Siech zarzucił im w mediach społecznościowych, że naruszyły apolityczność oświaty oraz opowiedziały się za prawem do aborcji dzieci z wadami wrodzonymi, a więc takich dzieci, które same w szkole specjalnej uczyły. Protestujące otrzymały publiczne wsparcie ze strony parlamentarnej opozycji i wytoczyły Rafałowi sprawę karną z oskarżenia prywatnego na podstawie sławetnego art. 212 kodeksu karnego za zniesławienie, doprowadzając do skazania go w trybie karnym. Zaś zawiadomione o postawie nauczycielek kuratorium oświaty, ku uciesze polityków opozycji i liberalnych mediów, nie znalazło podstaw do wyciągnięcia konsekwencji służbowych wobec nauczycielek protestujących w szkole za prawem do aborcji. 



Oceń artykuł
Wczytuję ocenę...

 

Polecane
Emerytury
Stażowe