W skargach, Prokurator Generalny domaga się uchylenia nakazów zapłaty w całości i ponownego rozpatrzenia sprawy. Według prokuratury sąd w zaskarżonych wyrokach doprowadził do legalizacji lichwy.

Jak poinformowała PAP Prokuratura Krajowa, skargi dotyczą prawomocnych nakazów zapłaty orzeczonych między 2015 r. a 2017 r. przez Sąd Rejonowy w Białej Podlaskiej. Pozwy przeciwko mieszkańcom Śląska w tej sprawie wytoczyła spółka z adresem w Białej Podlaskiej. Z informacji prokuratury wynika, że w sprawie działalności tej spółki prowadzone jest śledztwo, a jej były prezes zarządu usłyszał zarzuty doprowadzenia co najmniej 177 osób do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w wysokości co najmniej 1,7 mln zł.

W powództwie spółka domagała się nakazania pozwanym zapłaty z weksla kwoty nawet kilkudziesięciu tys. zł z odsetkami. W pozwach argumentowano, że mieszkańcy Śląska nabyli nieodpłatnie akcje energetycznej spółki Skarbu Państwa, których zabezpieczeniem był weksel na kwotę równą nawet pięćdziesięciokrotności wartości akcji. Według spółki emerytowani górnicy nie wywiązali się z postanowień umowy, ponieważ nie figurowali w ewidencji osób uprawnionych do nieodpłatnego nabycia akcji.

W konsekwencji Sąd Rejonowy w Białej Podlaskiej uwzględnił powództwa, nakazał pozwanym zapłatę dochodzonej kwoty z ustawowymi odsetkami i obciążył ich kosztami procesu. Prokuratura podkreśliła, że sąd orzekał w tych sprawach zgodnie z przepisami o postępowaniu nakazowym z weksla, nie przeprowadzał dowodów, opierał się wyłącznie na twierdzeniach spółki i załączonych dokumentach. W procesie nie uczestniczyli pozwani, nie wnosili też zarzutów od nakazu zapłaty. Ostatecznie nakaz uprawomocnił się.

Prokurator Generalny skierował do Sądu Najwyższego skargi nadzwyczajne od tych nakazów, w których wniósł o uchylenie wyroków w całości i skierowanie spraw do ponownego rozpoznania przez sąd. Orzeczenia usankcjonowały warunki zawarte w umowie konsumenckiej, której postanowienia nie były indywidualnie negocjowane, a ich część została przez uprawniony organ uznana za nieuczciwe

Według prokuratury, sąd błędnie uznał, że oszukani - zdaniem śledczych - przez spółkę nie mieli statusu konsumentów. Jak wskazano w skardze, byli górnicy byli konsumentami, w związku z tym obowiązkiem sądu było rozważenie z urzędu, czy poszczególne postanowienia kontraktowe umowy sprzedaży akcji nie naruszały praw uczestnika obrotu konsumenckiego. Prokurator Generalny podkreślił, że nałożenie na konsumenta obowiązku zapłaty, bez badania prawidłowości umowy zawartej z przedsiębiorcą jest sprzeczne z zasadą demokratycznego państwa prawnego.

W skardze zwrócono uwagę, że orzeczenia usankcjonowały warunki zawarte w umowie konsumenckiej, której postanowienia nie były indywidualnie negocjowane, a ich część została przez uprawniony organ uznana za nieuczciwe.

Jak podkreśliła prokuratura, kara określona w umowie zawartej pomiędzy stronami była rażąco wygórowana i pozostawała bez związku z wysokością ewentualnej szkody. W skardze zaznaczono też, że pozwani nie wywiązali się z umowy, ponieważ "padli ofiarą manipulacji kontrahenta, który zastawił na nią pułapkę prawną". "Nie ulega zatem wątpliwości, że spółka co najmniej przyczyniła się do niewykonania przez nich zobowiązania" - wskazano.

W ocenie Prokuratora Generalnego zaskarżonymi wyrokami sąd doprowadził do legalizacji lichwiarskiego wykorzystania mieszkańców Śląska jako konsumentów. W konsekwencji zdaniem prokuratury zaskarżone wyroki są wyrokami niesprawiedliwymi i nie powinny funkcjonować w obrocie prawnym. (PAP)