[Tylko u nas] Marcin Bąk: D – Day i desant przy dźwiękach szkockich dud

Operacja Overlord rozpoczęta 6 czerwca 1944 roku, największy desant powietrzno – morski w dziejach historii wojen, jest jednym z najbardziej znanych wydarzeń II wojny światowej. Podczas lądowania w Normandii, wśród scen dramatycznych i strasznych, miał miejsce ciekawy epizod, niczym z innej epoki.
D-Day, lądowanie w Normandii [Tylko u nas] Marcin Bąk: D – Day i desant przy dźwiękach szkockich dud
D-Day, lądowanie w Normandii / Wikipedia domena publiczna

Otwarcie tzw. drugiego frontu w Europie było dla Aliantów bardzo ważną sprawą. Wprawdzie istniał już front we Włoszech od 1943 roku, ale rozwój ofensywy na pokrytym górami Półwyspie Apenińskim nie miał większych perspektyw przed sobą. Należało rozpocząć działania w środku Europy. Przygotowanie przerzutu na druga stronę Kanału prawie 150 tysięcy żołnierzy drogą powietrzną i morską samo w sobie było niespotykanym przedsięwzięciem logistycznym, nad którym trudziły się najtęższe głowy i pierwsze, lampowe komputery amerykańskie. 

Na ten temat napisano już mnóstwo książek, powstało dużo filmów dokumentalnych i paradokumentalnych. D-Day jest obecny w kulturze masowej między innymi dzięki nakręconemu przez Spielberga z epickim rozmachem „Saving Private Rayan”. Pierwsze pół godziny filmu to zapierająca dech w piersiach scena lądowania na plaży „Omaha”.

Nieco dalej na wschód znajdował się odcinek przydzielony w operacji siłom brytyjskim i noszący kryptonim „Sword”.  Jako jedna z pierwszych jednostek desantowała się brygada szkockich komandosów pod dowództwem Simona Frasera, lorda Lovat.

Klan Fraserów z Lovat (nie mylić z Fraserami z Nizin) to stary szkocki ród, który zapisał się w historii kraju nazwiskami licznych wojowników. Przez całe wieki czerwone tartany klanu były łatwo rozpoznawalne na polach bitew ze „starym wrogiem” czyli Anglikami. Gdy chwilowo Szkocja nie walczyła z Anglią, Fraserowie toczyli walki z innymi rodami góralskimi – MacDonaldami i MacLeodami.

W systemie rodowym, który w Szkocji przetrwał wyjątkowo długo, ważną osobą pozostawał naczelnik klanu. Nie musiał to być człowiek specjalnie bogaty ani nawet bardzo dobrze urodzony, liczyło się co innego. O pozycji naczelnika klanu przez całe wieki decydowała odpowiedź na pytanie – ilu wojowników słucha jego rozkazów? Zdobyć posłuch najlepiej było własnym przykładem – sprawnością fizyczną, odwagą, szczodrością i mądrością. Tego oczekiwano dawniej od przywódców.

Rankiem 6 czerwca 1944 roku na plaży „Sword” z barek desantowych jako jedni z pierwszych wyładowywali się komandosi 1 Special Service, brygady dowodzonej przez sir Simona Frasera, 15 Lorda Lovat de iure, 17 Lorda de facto, 23 naczelnika klanu Fraser of Lovat. Sir Simon był człowiekiem związanym z armią od czasu studiów w latach 30 tych. Po opuszczeniu sił regularnych działał w szkockiej armii terytorialnej. Po wybuchu II wojny i po klęsce Francji był jednym z twórców oddziałów dywersyjnych i uderzeniowych, które przeszły do historii jako Commando. Szkolił ochotników, którymi następnie dowodził w licznych i niebezpiecznych akcjach, takich jak rajd na Lofoty czy nieudana próba desantu pod Dieppe. W dniu lądowania na plaży „Sword” był w pierwszym szeregu swoich ludzi, z półautomatycznym karabinem w ręku, ubrany w jasny sweter z owczej wełny. Na zielonym berecie komandosa godło klanu – głowa jelenia otoczona pasem rycerskim z mottem „Jestem gotowy”. Wraz z dowódcą brygady z barki desantowej skakał jego osobisty dudziarz Bill Millin, który przygrywał na swoim instrumencie atakującym kolegom. Musiało być coś niesamowitego w tej scenie,  coś nie z tej epoki, gdy pośród rozbryzgów wody, poprzez grzechot karabinów maszynowych, huk wybuchów przebijały się piskliwe dźwięki starego, szkockiego marsza „Black Bear”. Szkoci szli do ataku z fasonem tak, jak mieli to w zwyczaju robić przed setkami lat na polach niezliczonych bitew. Zachowało się kilka fotografii tego epizodu, na których widać żołnierzy obładowanych sprzętem, z wielkimi plecakami Bergen jak wyładowują się na brzeg wśród wybuchów a miedzy nimi biały sweter lorda Lovat i postać klanowego dudziarza, który napełnia powietrzem swój instrument. Scena znalazła się również w filmie „Longest Day” z 1962 roku, wielkiej, czarno – białej produkcji wojennej, opisującej dość wiernie przebieg operacji desantowania. 

Lord Simon Lovat z całą pewnością nie kłaniał się kulom. Kilka dni później został ranny podczas akcji bojowej, dowodzenie nad brygadą przejął inny oficer.  Po wojnie sir Simon Fraser przeniesiony został do rezerwy, pełnił następnie różne funkcje polityczne i społeczne. Cieszył się znacznym poważaniem wśród szkockiej arystokracji i ludu szkockiego.

Nie ma już takich wodzów, jak dawniej bywali…


 

POLECANE
Zdelegalizować KPP, bo od zawsze była przeciw Polsce z ostatniej chwili
Zdelegalizować KPP, bo od zawsze była przeciw Polsce

Prezydent Karol Nawrocki chce delegalizacji Komunistycznej Partii Polski. Powód jest prosty. Dzisiejsza KPP wprost nawiązuje do swojej poprzedniczki z II RP o tej samej nazwie. Przedwojenni komuniści dążyli do likwidacji polskiego państwa, dokonywali aktów dywersji i terroru, i przynajmniej dwukrotnie próbowali zamordować marszałka Józefa Piłsudskiego.

Silny razem groził Prezydentowi RP Karolowi Nawrockiemu bronią? Internauci proszą policję o interwencję z ostatniej chwili
"Silny razem" groził Prezydentowi RP Karolowi Nawrockiemu bronią? Internauci proszą policję o interwencję

Anonimowy internauta oznaczony hasztagiem #SilniRazem opublikował zdjęcie trzymanej w rękach broni i podpisane "Do zobaczenia Karolku".

Marek Jakubiak: Karol Nawrocki nie tylko daje powody do dumy, ale też dodaje ludziom skrzydeł tylko u nas
Marek Jakubiak: Karol Nawrocki nie tylko daje powody do dumy, ale też dodaje ludziom skrzydeł

„Karol Nawrocki nie tylko daje powody do dumy, ale też dodaje ludziom skrzydeł. I to jest jeden z ważniejszych elementów jego prezydentury” - powiedział portalowi Tysol.pl Marek Jakubiak (Wolni Republikanie), były kandydat na prezydenta, poseł do Sejmu RP.

Punkty krytyczne nowego celu klimatycznego UE przedmiotem sporu. Copa i Cogeca wzywają do rozmów trójstronnych z ostatniej chwili
Punkty krytyczne nowego celu klimatycznego UE przedmiotem sporu. Copa i Cogeca wzywają do rozmów trójstronnych

„Po wczorajszym głosowaniu plenarnym Parlamentu Europejskiego i ogólnym podejściu Rady przyjętym 6 listopada trzy instytucje rozpoczną teraz negocjacje trójstronne” - poinformowały Copa i Cogeca w specjalnie wydanym oświadczeniu.

Konferencja o prof. Konecznym w Krakowie. Zapraszamy! pilne
Konferencja o prof. Konecznym w Krakowie. Zapraszamy!

Po raz kolejny Fundacja Kwartalnika „Wyklęci” organizuje konferencję „Życie i myśl Feliksa Konecznego” poświęconą wybitnemu polskiemu historykowi i historiozofowi. Tegoroczna edycja odbędzie się 15 listopada w auli Muzeum Armii Krajowej w Krakowie.

Tȟašúŋke Witkó: Blagierstwo szwabskiego zupaka tylko u nas
Tȟašúŋke Witkó: Blagierstwo szwabskiego zupaka

Generał Herbert Norman Schwarzkopf Jr., dowódca wojsk koalicji antysaddamowskiej z czasów I wojny w Zatoce Perskiej napisał kiedyś, że w tym samym dniu, w którym oficer otrzymuje pierwszą generalską gwiazdkę natychmiast skokowo wyostrza mu się poczucie humoru, albowiem wszyscy jego podwładni zaczynają bardzo głośno śmiać się z opowiadanych przez niego dowcipów, nawet tych najbardziej idiotycznych, a uwaga z jaką go słuchają jest wręcz wzorcowa.

Groźna bakteria w partii boczku rolowanego w plastrach. GIS wydał komunikat z ostatniej chwili
Groźna bakteria w partii boczku rolowanego w plastrach. GIS wydał komunikat

Główny Inspektorat Sanitarny wydał w piątek ostrzeżenie przed partią boczku rolowanego w plastrach, w której stwierdzono obecność bakterii Listeria monocytogenes. Spożycie żywności zanieczyszczonej bakterią może prowadzić do choroby zwanej listeriozą – dodał.

Karol Nawrocki: Nie chcemy w Polsce nielegalnej imigracji pilne
Karol Nawrocki: Nie chcemy w Polsce nielegalnej imigracji

Nie chcemy w Polsce nielegalnej imigracji, nie będę podpisywał nadregulacji dotyczących kwestii klimatycznych - mówił w piątek prezydent Karol Nawrocki podczas spotkania podsumowującego 100 dni jego prezydentury. Podkreślił też, że stara się reaktywować Grupę Wyszehradzką.

Szykuje się największy krach giełdowy w historii? „Wall Street czeka 'sądny dzień'” z ostatniej chwili
Szykuje się największy krach giełdowy w historii? „Wall Street czeka 'sądny dzień'”

Jeżeli dojdzie do pęknięcia bańki inwestycyjnej wokół sektora AI, będzie to najbardziej przewidywana finansowa implozja w historii, ale mało kto myśli o jej konsekwencjach. Jeśli nawet nie przyniesie głębokiej recesji, to osłabi gospodarczą hegemonię USA - prognozuje „Economist”.

Władze w Pekinie zmieniają politykę społeczną. Rząd zamknął dwie największe aplikacje randkowe LGBT+ z ostatniej chwili
Władze w Pekinie zmieniają politykę społeczną. Rząd zamknął dwie największe aplikacje randkowe LGBT+

Firma Apple potwierdziła w tym tygodniu, że na prośbę władz w Pekinie usunęła ze swojego sklepu z aplikacjami w Chinach dwie popularne aplikacje randkowe LGBT+. Decyzja ta wpisuje się w politykę tego kraju wobec amatorów nieheteronormatywności.

REKLAMA

[Tylko u nas] Marcin Bąk: D – Day i desant przy dźwiękach szkockich dud

Operacja Overlord rozpoczęta 6 czerwca 1944 roku, największy desant powietrzno – morski w dziejach historii wojen, jest jednym z najbardziej znanych wydarzeń II wojny światowej. Podczas lądowania w Normandii, wśród scen dramatycznych i strasznych, miał miejsce ciekawy epizod, niczym z innej epoki.
D-Day, lądowanie w Normandii [Tylko u nas] Marcin Bąk: D – Day i desant przy dźwiękach szkockich dud
D-Day, lądowanie w Normandii / Wikipedia domena publiczna

Otwarcie tzw. drugiego frontu w Europie było dla Aliantów bardzo ważną sprawą. Wprawdzie istniał już front we Włoszech od 1943 roku, ale rozwój ofensywy na pokrytym górami Półwyspie Apenińskim nie miał większych perspektyw przed sobą. Należało rozpocząć działania w środku Europy. Przygotowanie przerzutu na druga stronę Kanału prawie 150 tysięcy żołnierzy drogą powietrzną i morską samo w sobie było niespotykanym przedsięwzięciem logistycznym, nad którym trudziły się najtęższe głowy i pierwsze, lampowe komputery amerykańskie. 

Na ten temat napisano już mnóstwo książek, powstało dużo filmów dokumentalnych i paradokumentalnych. D-Day jest obecny w kulturze masowej między innymi dzięki nakręconemu przez Spielberga z epickim rozmachem „Saving Private Rayan”. Pierwsze pół godziny filmu to zapierająca dech w piersiach scena lądowania na plaży „Omaha”.

Nieco dalej na wschód znajdował się odcinek przydzielony w operacji siłom brytyjskim i noszący kryptonim „Sword”.  Jako jedna z pierwszych jednostek desantowała się brygada szkockich komandosów pod dowództwem Simona Frasera, lorda Lovat.

Klan Fraserów z Lovat (nie mylić z Fraserami z Nizin) to stary szkocki ród, który zapisał się w historii kraju nazwiskami licznych wojowników. Przez całe wieki czerwone tartany klanu były łatwo rozpoznawalne na polach bitew ze „starym wrogiem” czyli Anglikami. Gdy chwilowo Szkocja nie walczyła z Anglią, Fraserowie toczyli walki z innymi rodami góralskimi – MacDonaldami i MacLeodami.

W systemie rodowym, który w Szkocji przetrwał wyjątkowo długo, ważną osobą pozostawał naczelnik klanu. Nie musiał to być człowiek specjalnie bogaty ani nawet bardzo dobrze urodzony, liczyło się co innego. O pozycji naczelnika klanu przez całe wieki decydowała odpowiedź na pytanie – ilu wojowników słucha jego rozkazów? Zdobyć posłuch najlepiej było własnym przykładem – sprawnością fizyczną, odwagą, szczodrością i mądrością. Tego oczekiwano dawniej od przywódców.

Rankiem 6 czerwca 1944 roku na plaży „Sword” z barek desantowych jako jedni z pierwszych wyładowywali się komandosi 1 Special Service, brygady dowodzonej przez sir Simona Frasera, 15 Lorda Lovat de iure, 17 Lorda de facto, 23 naczelnika klanu Fraser of Lovat. Sir Simon był człowiekiem związanym z armią od czasu studiów w latach 30 tych. Po opuszczeniu sił regularnych działał w szkockiej armii terytorialnej. Po wybuchu II wojny i po klęsce Francji był jednym z twórców oddziałów dywersyjnych i uderzeniowych, które przeszły do historii jako Commando. Szkolił ochotników, którymi następnie dowodził w licznych i niebezpiecznych akcjach, takich jak rajd na Lofoty czy nieudana próba desantu pod Dieppe. W dniu lądowania na plaży „Sword” był w pierwszym szeregu swoich ludzi, z półautomatycznym karabinem w ręku, ubrany w jasny sweter z owczej wełny. Na zielonym berecie komandosa godło klanu – głowa jelenia otoczona pasem rycerskim z mottem „Jestem gotowy”. Wraz z dowódcą brygady z barki desantowej skakał jego osobisty dudziarz Bill Millin, który przygrywał na swoim instrumencie atakującym kolegom. Musiało być coś niesamowitego w tej scenie,  coś nie z tej epoki, gdy pośród rozbryzgów wody, poprzez grzechot karabinów maszynowych, huk wybuchów przebijały się piskliwe dźwięki starego, szkockiego marsza „Black Bear”. Szkoci szli do ataku z fasonem tak, jak mieli to w zwyczaju robić przed setkami lat na polach niezliczonych bitew. Zachowało się kilka fotografii tego epizodu, na których widać żołnierzy obładowanych sprzętem, z wielkimi plecakami Bergen jak wyładowują się na brzeg wśród wybuchów a miedzy nimi biały sweter lorda Lovat i postać klanowego dudziarza, który napełnia powietrzem swój instrument. Scena znalazła się również w filmie „Longest Day” z 1962 roku, wielkiej, czarno – białej produkcji wojennej, opisującej dość wiernie przebieg operacji desantowania. 

Lord Simon Lovat z całą pewnością nie kłaniał się kulom. Kilka dni później został ranny podczas akcji bojowej, dowodzenie nad brygadą przejął inny oficer.  Po wojnie sir Simon Fraser przeniesiony został do rezerwy, pełnił następnie różne funkcje polityczne i społeczne. Cieszył się znacznym poważaniem wśród szkockiej arystokracji i ludu szkockiego.

Nie ma już takich wodzów, jak dawniej bywali…



 

Polecane
Emerytury
Stażowe