[Tylko u nas] Tomasz Terlikowski: Między dyplomacją a ojcostwem

To już nie są przypuszczenia (a nie ukrywam, że od samego początku nie wierzyłem w to, że papież pojedzie do Kijowa), ale pewność. Jako pierwszy wyjaśnienia w tej sprawie przedstawił o. Antonio Spadaro SJ, jeden z najbliższych współpracowników papieskich, który w niezmiernie skomplikowanych słowach wyjaśnił, że papież owszem do Kijowa może by i pojechał, ale nie wtedy, gdy nie ma co liczyć na prosty dyplomatyczny sukces: „Papież bardzo lubi dotykać miejsc, w których są otwarte rany, i czyni to jako pasterz. Widzieliśmy to na przykład w Auschwitz, ale widzieliśmy to zwłaszcza w Bangui, leżące na terytorium Republiki Środkowoafrykańskiej, gdzie wciąż trwały konflikty. Zobaczymy to także w lipcu w Sudanie Południowym”.

Kalkulacja

– Papież pragnie od pięciu lat, by mógł pojechać w to miejsce. Pytanie brzmi, czy jego obecność przyniosła by pojednanie, czy też byłaby momentem dalszych podziałów. Tak więc Ojciec Święty nie robi popisów. Papież jedzie, jeśli jego gest stanie się gestem akceptacji pojednania. W obecnym czasie postrzegam to jako bardzo trudne, ponieważ jest to terytorium, na którym znajduje się Kościół prawosławny, który, nawiasem mówiąc, jest podzielony na dwie różne obediencje, jedną moskiewską, drugą związaną z patriarchą Bartłomiejem w Kijowie. Ponadto oczywiście sytuacja polityczna jest bardzo napięta. Zatem, gdyby Ojciec Święty był przyjęty przez wszystkich, jak to miało miejsce w Republice Środkowoafrykańskiej, gdzie był przyjmowany zarówno przez chrześcijan jak i muzułmanów, to papież pojechałby natychmiast. Jestem pewien, że Papież pojedzie na Ukrainę, nie wiem dokładnie kiedy, ale konieczne jest spełnienie pewnych warunków, jeśli ma to być gest zdolny przywrócić zgodę

– mówił bliski współpracownik Franciszka, redaktor naczelny jezuickiego pisma „La Civiltà Cattolica” o. Antonio Spadaro SJ.

Niespełna dzień później informacje te potwierdził zaś sam papież w wywiadzie dla argentyńskiego dziennika „La Nacion”. – Nie mogę zrobić czegoś, co wystawiłoby na ryzyko wyższe cele, jakimi są zakończenie wojny, rozejm albo przynajmniej korytarz humanitarny – oznajmił. – Jak przysłużyłoby się to, gdyby papież pojechał do Kijowa, a wojna byłaby kontynuowane następnego dnia? – zapytał. Argument jest bardzo słaby, bo papież nie ma tam jechać z przyczyn dyplomatycznych, ale duszpasterskich, nie po to, by coś załatwić, ale by okazać wsparcie cierpiących. Świetnie pokazał to biskup Edward Kawa ze Lwowa. – Niezależnie od stanowiska Watykanu wszyscy katolicy, obu obrządków, czekają na wizytę papieża. Mają wielką nadzieję, że ta wizyta przyniesie pokój i że mogłaby wyjaśnić to, co dla Ukrainy jest dzisiaj niejasne. To byłoby bardzo uzdrawiające. O to się modlimy, i będziemy nadal zabiegać z naszym episkopatem, na ile to możliwe, by wizyta jednak się dokonała. Wiadomo, że jest to kwestia rozeznania na wyższych szczeblach, ale myślę tutaj szczególnie o prostym, zwykłym chrześcijaninie, człowieku, który stał się zakładnikiem brutalnej i niesprawiedliwej wojny. On potrzebuje właśnie teraz, w tej najtrudniejszej chwili doświadczenia cierpienia i śmierci, pocieszenia ojca. Ojciec Święty jest ojcem, autorytetem duchowym, moralnym. Jeśli ten ojciec, Piotr naszych czasów, przyjechałby tutaj, byłoby to naprawdę bardzo uzdrawiające. Nie mam wątpliwości, to przyczyniłoby się do szybszego zakończenia wojny, do zakończenia mordowania niewinnych, szczególnie dzieci. Chodzi tu o rozeznanie duchowe, a nie dyplomatyczne – powiedział biskup. Czy te proste, ale jakże oczywiste słowa zostaną w Watykanie usłyszane? Obawiam się, że niestety nie. Dlaczego? Bo niestety pod duchowymi sformułowaniami kryje się zimna, dyplomatyczna kalkulacja, chęć kontynuowania dialogu z Rosyjską Cerkwią Prawosławną i kompletne niezrozumienie sytuacji w Ukrainie. Smutne to, ale niewiele w postawie papieskiej profetyzmu, a wiele polityki. Kiepskiej polityki.