Naukowy wieczór z dr. Kaweckim: Oto Polacy, którzy po cichu zmieniają świat w NASA

Osoby, które nie znajdują się na nagłówkach polskich gazet, a niektórzy absolutnie powinni. Wyniki ich prac mają fundamentalny wpływ nie tylko na to, co widzimy nad naszymi głowami. Również na to, co widzimy na Ziemi, jak chociażby tworzenie testów na COVID-19!

A wszystko zaczyna się w centrum naukowym NASA w Kalifornii. To tutaj zapadają najważniejsze decyzje dotyczące misji kosmicznych, poprzedzone przeprowadzanymi tu badaniami. Badaniami, na które bardzo duży wpływ mają Polacy. Tomasz Zajkowski odpowiada w NASA od lat za obszar biologii syntetycznej. Zajmuje się tu tworzeniem syntetycznych komórek do produkcji leków, by zapewnić kosmonautom stały do nich dostęp! Modyfikuje też najbardziej wytrzymałe żywe mikroorganizmy, by mogły wytrzymać jeszcze więcej, poszerzając tym samym nasze limity przeżyć w kosmosie. Wreszcie opracowuje technologie pozwalające zwalczać zanieczyszczenia w Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Z kolei Ewa Izabela Borowska, która trafiła do NASA dzięki wsparciu The Kosciuszko Foundation, odpowiada za wykrywanie w kosmosie śladowych ilości związków ograniczanych, tzw. biosygnatur, w tym skupiając się na Wenus.

To, co robi Tomasz, w pewnym sensie nie mieści się w mojej głowie. Tworząc sztuczne komórki, staje się niejako inżynierem biologii. Buduje komórki od zera. Panuje nad każdym podzespołem takiej komórki. Tomasz w swoich badaniach stara się też dowiedzieć, które z naszych organizmów żywych byłyby w stanie wytrzymać na Marsie. Praktyczny wymiar tych badań jest fundamentalny. Ekstremofilne organizmy potrafiące przeżyć w ekstremalnych warunkach wyizolowane przez nich z gejzerów Parku Narodowego Yellowstone opracowały rozwiązania, które możemy wykorzystywać dziś jako narzędzie. Jest nim chociażby polimeraza wykorzystywana w reakcji PCR, znana z testów na COVID-19. Bez ich badań testów PCR by nie było.

Piękne jest to, że zarówno Tomasz, jak i Ewa podejmują piękne działania w Polsce. Tomasz, by promować swoje badania u nas, założył Polskie Towarzystwo Astrobiologiczne. Ewa założyła w Polsce pierwszy start-up Extremo Technologies jako pierwszy łączący obszar kosmosu i biologii w Polsce. Poniżej znajduje się cała moja rozmowa z dwójką pięknych polskich naukowców. Gratuluję Wam, kochani, pasji i tego, że zmieniacie miejsce, które dla wielu wydaje się od nas tak odległe i nieosiągalne! Duma!!!