PPPN czyli Polskie Przysłowia Politycznie Niepoprawne...

PPPN czyli Polskie Przysłowia Politycznie Niepoprawne...
Ryszard Czarnecki  PPPN czyli Polskie Przysłowia Politycznie Niepoprawne...
Ryszard Czarnecki / fot. Flickr / CC BY-SA 2.0

Ciekawe jak długo polskie przysłowia i powiedzenia, zwłaszcza ludowe, będą bastionem  wciąż broniącym się przed ekspansją „politycznej poprawności”? Skoro w USA demontują pomniki sprzed ponad 100 (sic!) lat, bo są właśnie „politycznie niepoprawne”, skoro „Księga dżungli” brytyjskiego pisarza Rudyarda Kiplinga jest po 84 latach po śmierci autora oskarżana o rasizm, skoro nawet nasz ,polski murzynek Bambo ze szkolnej czytanki stał się obiektem ataków… Ba, pamiętam jak ówczesny poseł PO, rodem z Afryki, John Godson, zaatakował mnie, bo ośmieliłem się zacytować niewinne polskie powiedzenie, iż „Murzyn zrobił swoje, Murzyn może odejść”! W powiedzeniu tym kryje się raczej współczucie, tyle, że dla chwilowego parlamentarzysty miało ono wydźwięk pejoratywny, bo … rasistowski.

A tak konkretnie, co zrobić z powiedzeniem: „Dowcipny, jak Cygan do  psów” ? Tak onegdaj w Polsce mówiono, o czym świadczy „Księga Przysłów Polskich”, które zebrał i opracował Samuel Adalberg, a  którą wydał Emil Skiwski w latach 1889-1894. Albo „Każdy Żyd: mój towar git” –  tamże, s . 657, już z wydania z czasów III RP. Skądinąd policzyłem liczbę przysłów o Żydach i było ich aż 87, a to świadczy o wiekach współżycia w czasach I Rzeczpospolitej i później, kiedy nie było Państwa Polskiego na mapie świata. Jedno z nich zwróciło moją szczególną  uwagę: „Żydzie, piękną żonę masz”–„Bo ja tak chciał” – „Ale dzieci brzydkie”– „Bo tak Pan Bóg dał”.     

Skoro w dawnej Polsce funkcjonowała blisko setka przysłów o Żydach, to czy na tej podstawie można mówić o polskim antysemityzmie ? Cóż, tylko ciut mniej, bo aż 84 przysłowia dotyczą księży. Są tam na przykład takie: „Z księdzem i mnichem nie żartuj” albo „Strzeż się konia z tyłu, kobiety z przodu, a  księdza  z obydwu stron”. Ba, jeszcze jest i takie: „Pięć lat u księdza – prosto na gałąź”. Albo i też „Obdarzył ksiądz  ubogą – na Wielkanoc kurzą nogą”. Czy na tej podstawie możemy mówić o tradycyjnej polskiej niechęci do Kościoła Katolickiego? Nie, oczywiście to absurd. Prędzej o ludowym antyklerykalizmie i wynikającej ze względów społeczno-ekonomicznych ludowej (tez mieszczańskiej) niechęci do Żydów. Ale antyklerykalizm wcale się nie przenosił na negacje wiary, a złość na żydowskiego karczmarza nie przeszkadzała wielowiekowej pokojowej koegzystencji.  Żeby tez było jasne: polskie przysłowia ludowe „atakują” i dziedzica i wójta, ale też , co zainteresuje błędnych rycerzy spod sztandaru „political correctness” – Cyganów. I tak na przykład: „Co Cygan, to szalbierz”. Albo też „Cygański syn wielki – ale dureń”....

Polska jest normalnym krajem, w którym – póki co – nie węszy się w  dawnych przysłowiach czy  książkach obecności szowinizmu, antysemityzmu czy patriarchatu. Pytanie: jak długo…

*tekst ukazał się w dwumiesięczniku „wSieci Historii” 
 


Oceń artykuł
Wczytuję ocenę...

 

POLECANE
Dramat w Niemczech. Polka wśród ofiar śmiertelnych z ostatniej chwili
Dramat w Niemczech. Polka wśród ofiar śmiertelnych

47-letnia Polka jest jedną z ofiar śmiertelnych wypadku autobusowego, do którego doszło w środę na autostradzie A9 w pobliżu Lipska na wschodzie Niemiec. Policja przekazała w czwartek informacje na temat tożsamości trzech spośród czterech osób zabitych w wypadku.

Dziwne zachowanie Kołodziejczaka na spotkaniu z Ukraińcami. Jest reakcja wiceministra z ostatniej chwili
Dziwne zachowanie Kołodziejczaka na spotkaniu z Ukraińcami. Jest reakcja wiceministra

W środę i w czwartek przedstawiciele resortów infrastruktury, funduszy, rozwoju, finansów, aktywów państwowych oraz rolnictwa uczestniczyli w spotkaniach ze stroną ukraińską. W sieci Ukraińcy opublikowali zdjęcie z nietypową pozą Michała Kołodziejczaka. Jest reakcja wiceministra.

Zełenski: Nie mamy już prawie artylerii z ostatniej chwili
Zełenski: Nie mamy już prawie artylerii

Rosja na 100 proc. wykorzystuje przerwę we wsparciu USA dla Ukrainy; nie mamy już prawie w ogóle artylerii - powiedział w wyemitowanym w czwartek wywiadzie dla amerykańskiej telewizji CBS prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski. Ostrzegł, że bez amerykańskiego wsparcia Ukraina przegra, a wojna bardzo szybko może "przyjść do Europy".

Dramatyczne wyznanie Zbigniewa Ziobry z ostatniej chwili
Dramatyczne wyznanie Zbigniewa Ziobry

"Choroba bardzo przyspieszyła. W ciągu miesiąca schudłem 10 kilogramów, pojawiły się bardzo mocne bóle i towarzyszył mi coraz większy problem z głosem" - powiedział w programie "Debata Dnia" o stanie swojego zdrowia Zbigniew Ziobro.

Naukowy wieczór z dr Kaweckim: Przez 10 lat Polak nominował do Nobla z fizyki Wiadomości
Naukowy wieczór z dr Kaweckim: Przez 10 lat Polak nominował do Nobla z fizyki

Przez ponad 10 lat Polak formalnie nominował do Nagród Nobla z fizyki! To pierwszy przypadek, gdy opinia publiczna się o tym dowiaduje.

Były minister Tuska zaatakował Dominika Tarczyńskiego: Bedzie miał proces z ostatniej chwili
Były minister Tuska zaatakował Dominika Tarczyńskiego: "Bedzie miał proces"

Były minister finansów, Jan Vincent Rostowski zaatakował na Twitterze [X] Dominika Tarczyńskiego. "Będzie miał proces za publikowanie obrzydliwych fake newsów" - odpowiada europoseł Prawa i Sprawiedliwości

Adam Bodnar powinien podać się do dymisji z ostatniej chwili
"Adam Bodnar powinien podać się do dymisji"

Radosław Fogiel, poseł PiS uważa, że służby złamały prawo, wchodząc do domu b. ministra sprawiedliwości Zbigniewa Ziobry. Jak mówił w czwartek w Studiu PAP, w jego ocenie prokurator Marzena Kowalska i szef MS Adam Bodnar powinni za to ponieść odpowiedzialność i podać się do dymisji.

Ukraińcy opublikowali specyficzne zdjęcie Kołodziejczaka. Zachowywał się dziwnie. Wybiegał z pokoju, pociągał nosem z ostatniej chwili
Ukraińcy opublikowali specyficzne zdjęcie Kołodziejczaka. "Zachowywał się dziwnie. Wybiegał z pokoju, pociągał nosem"

W środę i w czwartek przedstawiciele resortów infrastruktury, funduszy, rozwoju, finansów, aktywów państwowych oraz rolnictwa uczestniczyli w spotkaniach ze stroną ukraińską. W sieci Ukraińcy opublikowali zdjęcie z nietypową pozą Michała Kołodziejczaka.

Zastępca Bodnara: Co Pan zamierza zrobić Panie Ministrze? Wiadomości
Zastępca Bodnara: Co Pan zamierza zrobić Panie Ministrze?

Dziś opinią publiczną wstrząsnęły fakty przedstawione w artykule Patryka Słowika "Sienkiewicz, Wrzosek, Wolne Sądy i wniosek. Jak prokurator walczyła o wolne media". Neoprokuratura opublikowała komunikat o tym, że zajmuje się opisanym w artykule wątkami. Do sprawy odniósł się również prokurator Michał Ostrowski, powołany za czasów Zbigniewa Ziobry, ale pełniący nadal obowiązki, zastępca Prokuratora Generalnego. Prokuratorem Generalnym, wbrew zapowiedziom rozdzielenia tych funkcji, jest obecnie minister sprawiedliwości Adam Bodnar.

Rosyjski myślwiec zestrzelony z ostatniej chwili
Rosyjski myślwiec zestrzelony

Rosyjski myśliwiec Su-35 runął w czwartek do morza w pobliżu Sewastopola na okupowanym przez Rosję Krymie; według wstępnych doniesień pilot przeżył, a maszyna mogła zostać zestrzelona omyłkowo przez rosyjską obronę przeciwlotniczą - podało Radio Swoboda.

REKLAMA

PPPN czyli Polskie Przysłowia Politycznie Niepoprawne...

PPPN czyli Polskie Przysłowia Politycznie Niepoprawne...
Ryszard Czarnecki  PPPN czyli Polskie Przysłowia Politycznie Niepoprawne...
Ryszard Czarnecki / fot. Flickr / CC BY-SA 2.0

Ciekawe jak długo polskie przysłowia i powiedzenia, zwłaszcza ludowe, będą bastionem  wciąż broniącym się przed ekspansją „politycznej poprawności”? Skoro w USA demontują pomniki sprzed ponad 100 (sic!) lat, bo są właśnie „politycznie niepoprawne”, skoro „Księga dżungli” brytyjskiego pisarza Rudyarda Kiplinga jest po 84 latach po śmierci autora oskarżana o rasizm, skoro nawet nasz ,polski murzynek Bambo ze szkolnej czytanki stał się obiektem ataków… Ba, pamiętam jak ówczesny poseł PO, rodem z Afryki, John Godson, zaatakował mnie, bo ośmieliłem się zacytować niewinne polskie powiedzenie, iż „Murzyn zrobił swoje, Murzyn może odejść”! W powiedzeniu tym kryje się raczej współczucie, tyle, że dla chwilowego parlamentarzysty miało ono wydźwięk pejoratywny, bo … rasistowski.

A tak konkretnie, co zrobić z powiedzeniem: „Dowcipny, jak Cygan do  psów” ? Tak onegdaj w Polsce mówiono, o czym świadczy „Księga Przysłów Polskich”, które zebrał i opracował Samuel Adalberg, a  którą wydał Emil Skiwski w latach 1889-1894. Albo „Każdy Żyd: mój towar git” –  tamże, s . 657, już z wydania z czasów III RP. Skądinąd policzyłem liczbę przysłów o Żydach i było ich aż 87, a to świadczy o wiekach współżycia w czasach I Rzeczpospolitej i później, kiedy nie było Państwa Polskiego na mapie świata. Jedno z nich zwróciło moją szczególną  uwagę: „Żydzie, piękną żonę masz”–„Bo ja tak chciał” – „Ale dzieci brzydkie”– „Bo tak Pan Bóg dał”.     

Skoro w dawnej Polsce funkcjonowała blisko setka przysłów o Żydach, to czy na tej podstawie można mówić o polskim antysemityzmie ? Cóż, tylko ciut mniej, bo aż 84 przysłowia dotyczą księży. Są tam na przykład takie: „Z księdzem i mnichem nie żartuj” albo „Strzeż się konia z tyłu, kobiety z przodu, a  księdza  z obydwu stron”. Ba, jeszcze jest i takie: „Pięć lat u księdza – prosto na gałąź”. Albo i też „Obdarzył ksiądz  ubogą – na Wielkanoc kurzą nogą”. Czy na tej podstawie możemy mówić o tradycyjnej polskiej niechęci do Kościoła Katolickiego? Nie, oczywiście to absurd. Prędzej o ludowym antyklerykalizmie i wynikającej ze względów społeczno-ekonomicznych ludowej (tez mieszczańskiej) niechęci do Żydów. Ale antyklerykalizm wcale się nie przenosił na negacje wiary, a złość na żydowskiego karczmarza nie przeszkadzała wielowiekowej pokojowej koegzystencji.  Żeby tez było jasne: polskie przysłowia ludowe „atakują” i dziedzica i wójta, ale też , co zainteresuje błędnych rycerzy spod sztandaru „political correctness” – Cyganów. I tak na przykład: „Co Cygan, to szalbierz”. Albo też „Cygański syn wielki – ale dureń”....

Polska jest normalnym krajem, w którym – póki co – nie węszy się w  dawnych przysłowiach czy  książkach obecności szowinizmu, antysemityzmu czy patriarchatu. Pytanie: jak długo…

*tekst ukazał się w dwumiesięczniku „wSieci Historii” 
 



Oceń artykuł
Wczytuję ocenę...

 

Polecane
Emerytury
Stażowe