[wywiad] Abp Guzdek: ksiądz ma być celebransem, nie celebrytą

Tomasz Królak: Pierwsza myśl, po lekturze artykułu ujawniającego zachowania ks. Dębskiego i treść wiadomości wysyłanych do młodej kobiety?

Abp Józef Guzdek: Ból, smutek, wstrząs, niedowierzanie… Mam zachowany w pamięci obraz wspaniałej kobiety, jaką była moja nieżyjąca już mama. Mam siostrę, która także jest wspaniałą żoną i matką. W swoim życiu ciągle spotykam kobiety, które są strażniczkami wartości – oddane rodzinie i oddane Bogu. Błogosławiony Prymas Wyszyński, by okazać szacunek, wstawał ilekroć jakaś kobieta wchodziła do jego pokoju. Tak, najbardziej zabolały mnie słowa poniżające godność kobiety.

- A czym tłumaczy sobie Ksiądz Arcybiskup takie zachowanie? Jak do tego mogło dojść? Czy i kto - oprócz samego księdza - zawinił?

- Na tak postawione pytanie bardziej kompetentny do udzielenia odpowiedzi byłby psycholog lub psychiatra. Ja nie jestem w stanie zrozumieć takiego zachowania i nie mogę wyrokować odnośnie do przyczyn, źródeł, okoliczności. Jedno jest pewne, że każdy z nas jest zobowiązany do reagowania na zło. Jeśli ktoś miał wiedzę na temat problemów ks. Dębskiego i zaniechał działania, to czas na rachunek sumienia…

- Ojciec Józef Augustyn powiedział o tej sprawie tak: "Jestem głęboko przekonany, że w tego rodzaju skandalach nie chodzi najpierw o problemy natury seksualnej, ale o jakieś rozbicie osobowości, destrukcję zasadniczych postaw ludzkich, duchowych i moralnych, o rozrośnięte własne «ego», które sprawia, że osoby tego pokroju nie liczą się z nikim". Widzi to Ksiądz Arcybiskup podobnie?

- Potwierdzam w pełni tezę o. Augustyna. Bardzo niebezpieczne jest, gdy kapłan staje się celebrytą zamiast celebransem i sługą Bożych tajemnic. Jeśli taki ksiądz nie licząc się z nikim wchodzi na drogę zła, powinien pokutować, a nawet zostać ukarany. Jednocześnie należy pamiętać o tym, że każdy, kto stanie w prawdzie wobec Boga i uzna swoją słabość, ma szansę wewnętrznej przemiany i nawrócenia.

- Czy ten przypadek wskazuje na wadliwość systemu kształcenia seminaryjnego czy może luki w formacji księży o dłuższym już stażu? A może na coś jeszcze innego?

- Nie wyciągałbym wniosków zbyt szybko. Taka teza wymaga analizy. Przecież po formacji seminaryjnej i późniejszej mamy wielu wspaniałych, zaangażowanych, żyjących Ewangelią kapłanów. 

- Czy jednak to, co się wydarzyło nie powinno skłaniać Kościoła do zweryfikowania procedur czy działań tak, by przeciwdziałać wyrastaniu na gruncie Kościoła takich "osobowości"?

- Należy zrobić wszystko, co jest możliwe… Należy przede wszystkim dbać o harmonijny rozwój całej osoby, obejmujący wymiar duchowy, fizyczny, psychiczny, intelektualny oraz apostolski. Jednak każdy człowiek jest tajemnicą. Każdy nosi w sobie pewne predyspozycje, wpływy środowiska, otoczenia, ma swoje mocne i słabe strony. Nie ma szablonu na wychowanie człowieka powołanego do kapłaństwa lub życia konsekrowanego, zresztą tak samo jak nie ma szablonu na przygotowanie kandydata do małżeństwa.

- Oprócz zachowania samego duchownego, ważnym tematem jest też reakcja jego przełożonego, czyli Księdza Arcybiskupa. Zadziałał Ksiądz natychmiast, w myśl zasady wyłożonej już w wywiadzie dla Gazety Wyborczej: "zero tolerancji dla postaw patologicznych niegodnych księży". Ale nie tylko: podziękował Ksiądz "Gazecie" za opisanie całej sprawy. To, powiedzmy sobie szczerze, gest dość nieoczywisty i wymagający odwagi...

- Czytając Stary Testament odkrywamy, że Pan Bóg działał na różne sposoby, aby poruszyć serca i umysły Izraelitów, a przez to doprowadzić ich do nawrócenia.

Jezus powiedział: „Poznacie prawdę, a prawda was wyzwoli” (J 8,32). Nie możemy lękać się prawdy, wszak ona jest warunkiem wolności. Oczywiście nie jest to łatwe, gdy ta prawda jest trudna, bolesna. Jednak tylko poznając prawdę, można postawić tamę złu, można też podjąć próby leczenia ran.

Rozmawiał Tomasz Królak / Białystok