Ordo Iuris: Niekonstytucyjne rozwiązania w projekcie ustawy o ochronie ludności i stanie klęski żywiołowej

Wokół projektu ustawy o ochronie ludności oraz o stanie klęski żywiołowej narosło wiele kontrowersji. Wiążą się one m.in. z wprowadzeniem stanu pogotowia i stanu zagrożenia, które, wbrew Konstytucji, są traktowane przez projektodawcę jak stany nadzwyczajne. Projekt zakłada także przyjęcie przepisów karnych przewidujących konsekwencje m.in. za niepoddanie się niektórym szczepieniom. Instytut Ordo Iuris przygotował opinię prawną w tej sprawie. Jej autorzy wskazują, że projekt zawiera rozwiązania niekonstytucyjne i w takim kształcie nie powinien zostać uchwalony. Opinia prawna trafiła do grupy posłów i senatorów oraz do Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji, które jest odpowiedzialne za projekt ustawy.

PRZECZYTAJ OPINIĘ - LINK

Projekt wprowadza stan pogotowia i stan zagrożenia, które projektodawca – wbrew Konstytucji – wydaje się traktować jako stany nadzwyczajne. Jak jednak wskazują eksperci Instytutu, projektowane stany „pogotowia” i „zagrożenia” nie mogą zostać uznane za nowe stany nadzwyczajne w konstytucyjnym rozumieniu. Wprowadzenie bowiem nowych stanów nadzwyczajnych do polskiego systemu prawnego wymaga zmiany Konstytucji RP. Ponadto stan pogotowia powinien dotyczyć wyłącznie służb publicznych, dlatego przewidziana w projekcie możliwość wydawania poleceń Jednostkom Samorządu Terytorialnego i przedsiębiorcom powinna zostać wykreślona z opiniowanego aktu prawnego.

Projekt dopuszcza także szeroko zakrojoną możliwość wydawania poleceń osobom prawnym i fizycznym. Instytucja ta jest już znana polskiemu porządkowi prawnemu w sytuacji wprowadzenia stanu klęski żywiołowej. W projekcie jednak w nieuprawniony sposób rozciągnięto kategorię poleceń na nowe podmioty, w stanie zwyczajnego funkcjonowania państwa (w ramach zwyczajnych środków konstytucyjnych) oraz w stosunku do podmiotów niepodlegających podmiotowi polecającemu.

Najwięcej obaw budzi katalog ograniczeń praw i wolności jakie mogą zostać wprowadzone w czasie stanu klęski żywiołowej. Kontrowersyjny art. 43 projektu funkcjonuje już jednak od wielu lat w niemal identycznym kształcie (w projekcie zrezygnowano z wymogu poddania się szczepieniom ochronnym). Niemniej jednak, w przypadku kontynuowania prac legislacyjnych nad projektem, zakres ograniczeń, o których mowa w art. 42 i 43 projektu, zdaniem Ordo Iuris, powinien zostać poddany szerokiej dyskusji, także parlamentarnej, w celu wypracowania rozwiązań akceptowanych społecznie.

W uchylanych przez opiniowany projekt ustawach znajdowały się rozwiązania dotyczące odszkodowań dla przedsiębiorców, w projekcie zaś nie ma analogicznych propozycji. Istotne znaczenie mogłoby mieć zatem wprowadzenie do projektu przepisów, które zapewnią możliwość skutecznego ubiegania się o wyrównanie strat majątkowych wynikających z ograniczenia w czasie stanu klęski żywiołowej wolności i praw człowieka i obywatela w rozsądnym czasie i procedurze gwarantującej rzetelne ustalenie rozmiarów tych strat.

Projekt zawiera także przepisy karne za, przykładowo, niepoddanie się szczepieniom ochronnym. Co więcej, zgodnie z projektem, niezastosowanie się do sprzecznych z przepisami Konstytucji poleceń ingerujących w zakres praw i wolności człowieka i obywatela, skutkować będzie odpowiedzialnością karną. Opinia prawna Ordo Iuris trafiła do grupy posłów i senatorów oraz do Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji, które jest odpowiedzialne za projekt ustawy.

„W związku z licznymi uchybieniami i kontrowersyjnymi rozwiązaniami zawartymi w projekcie ustawy o ochronie ludności oraz o stanie klęski żywiołowej należy rekomendować zaniechanie dalszych prac nad opiniowanym projektem. W przypadku jednak politycznej woli uchwalenia ustawy mimo wszystko, konieczne jest skierowanie projektu do podkomisji, która mogłaby szczegółowo przeanalizować projekt i zaproponować konieczne zmiany” – wskazuje Łukasz Bernaciński, członek Zarządu Instytutu Ordo Iuris.


 

POLECANE
Atak nożownika w Radomiu. Policja podała narodowość sprawcy z ostatniej chwili
Atak nożownika w Radomiu. Policja podała narodowość sprawcy

46‑letni Kolumbijczyk zatrzymany po brutalnym ataku nożem w Radomiu. 35‑latek cudem uniknął śmierci.

W październiku start. Jarosław Kaczyński zapowiada z ostatniej chwili
"W październiku start". Jarosław Kaczyński zapowiada

W październiku w Katowicach odbędzie się konferencja, od której rozpoczną się prace nad programem wyborczym partii – powiedział w niedzielę w Lublinie prezes PiS Jarosław Kaczyński. Wskazał, że w programie m.in. powinna znaleźć się metoda zagwarantowania suwerenności Polski.

Protesty Stop imigracji w całej Polsce. Rzecznik rządu straszy prokuraturą z ostatniej chwili
Protesty "Stop imigracji" w całej Polsce. Rzecznik rządu straszy prokuraturą

Rzecznik rządu Adam Szłapka zapowiada skierowanie do prokuratury przypadków naruszeń podczas sobotnich protestów "Stop imigracji".

Jarosław Kaczyński odniósł się do słów Grzegorza Brauna o Auschwitz z ostatniej chwili
Jarosław Kaczyński odniósł się do słów Grzegorza Brauna o Auschwitz

Negowanie Holokaustu to haniebne kłamstwo historyczne - powiedział w niedzielę w Lublinie prezes Prawa i Sprawiedliwości Jarosław Kaczyński. Jego zdaniem to, co robi Grzegorz Braun jest uderzeniem w nasze najbardziej elementarne interesy, niszczy nasze stosunki ze Stanami Zjednoczonymi.

Nowy sondaż. Tusk czy Trzaskowski? z ostatniej chwili
Nowy sondaż. Tusk czy Trzaskowski?

Pracownia United Surveys przeprowadziła nowy sondaż dla Wirtualnej Polski. Tym razem dotyczył on walk o przywództwo w Platformie Obywatelskiej. Ankietowani odpowiadali na pytanie: Czy Rafał Trzaskowski byłby lepszym przewodniczącym Platformy Obywatelskiej niż Donald Tusk?

Niemcy będą kontrolowali granicę polsko-białoruską? Rząd Tuska ukrywa ustalenia? tylko u nas
Niemcy będą kontrolowali granicę polsko-białoruską? Rząd Tuska ukrywa ustalenia?

Czy Niemcy będą kontrolować granicę Polski z Białorusią? Czy polski rząd ukrywa przed opinią publiczną szczegóły ustaleń?

Jest odpowiedź Kremla na propozycję Kijowa. Moskwa mówi, co jest najważniejsze z ostatniej chwili
Jest odpowiedź Kremla na propozycję Kijowa. Moskwa mówi, co jest najważniejsze

Rosja jest za pokojem z Ukrainą, ale najważniejsze jest osiągnięcie naszych celów - zadeklarował w niedzielę rzecznik Kremla Dmitrij Pieskow. Dzień wcześniej władze Ukrainy zaproponowały Moskwie zorganizowanie kolejnej rundy rozmów pokojowych.

 Bank Pekao S.A wydał komunikat z ostatniej chwili
Bank Pekao S.A wydał komunikat

Bank Pekao S.A. podpisał umowę kredytu konsorcjalnego o wartości 123 mln euro z Grupą Kapitałową Polskie Promy. Grupa jest odpowiedzialna za dostarczenie jednostek pasażersko-towarowych dla krajowych armatorów.

Niemcy podzieleni ws. przyjmowania rosyjskich dezerterów tylko u nas
Niemcy podzieleni ws. przyjmowania rosyjskich dezerterów

W 2022 roku obywatele rosyjscy złożyli łącznie 3 862 wnioski o azyl, z czego 2 851 to wnioski składane po raz pierwszy, a 1 011 to wnioski uzupełniające. Wzrost ten wynika z rozpoczęcia rosyjskiej inwazji przeciwko Ukrainie w lutym 2022 r., która zmotywowała wielu Rosjan do ucieczki, zwłaszcza osób odmawiających służby wojskowej ze względu na sumienie i dysydentów.

Przypadek cholery w Polsce. Nowe informacje z ostatniej chwili
Przypadek cholery w Polsce. Nowe informacje

Dwa niezależne laboratoria potwierdziły przypadek cholery u starszej kobiety w Stargardzie. Służby sanitarne szukają źródła choroby - ani pacjentka, ani nikt z jej bliskich nie wyjeżdżali za granicę. Na kwarantannie domowej jest 26 osób, pod nadzorem epidemiologicznym - w sumie 85.

REKLAMA

Ordo Iuris: Niekonstytucyjne rozwiązania w projekcie ustawy o ochronie ludności i stanie klęski żywiołowej

Wokół projektu ustawy o ochronie ludności oraz o stanie klęski żywiołowej narosło wiele kontrowersji. Wiążą się one m.in. z wprowadzeniem stanu pogotowia i stanu zagrożenia, które, wbrew Konstytucji, są traktowane przez projektodawcę jak stany nadzwyczajne. Projekt zakłada także przyjęcie przepisów karnych przewidujących konsekwencje m.in. za niepoddanie się niektórym szczepieniom. Instytut Ordo Iuris przygotował opinię prawną w tej sprawie. Jej autorzy wskazują, że projekt zawiera rozwiązania niekonstytucyjne i w takim kształcie nie powinien zostać uchwalony. Opinia prawna trafiła do grupy posłów i senatorów oraz do Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji, które jest odpowiedzialne za projekt ustawy.

PRZECZYTAJ OPINIĘ - LINK

Projekt wprowadza stan pogotowia i stan zagrożenia, które projektodawca – wbrew Konstytucji – wydaje się traktować jako stany nadzwyczajne. Jak jednak wskazują eksperci Instytutu, projektowane stany „pogotowia” i „zagrożenia” nie mogą zostać uznane za nowe stany nadzwyczajne w konstytucyjnym rozumieniu. Wprowadzenie bowiem nowych stanów nadzwyczajnych do polskiego systemu prawnego wymaga zmiany Konstytucji RP. Ponadto stan pogotowia powinien dotyczyć wyłącznie służb publicznych, dlatego przewidziana w projekcie możliwość wydawania poleceń Jednostkom Samorządu Terytorialnego i przedsiębiorcom powinna zostać wykreślona z opiniowanego aktu prawnego.

Projekt dopuszcza także szeroko zakrojoną możliwość wydawania poleceń osobom prawnym i fizycznym. Instytucja ta jest już znana polskiemu porządkowi prawnemu w sytuacji wprowadzenia stanu klęski żywiołowej. W projekcie jednak w nieuprawniony sposób rozciągnięto kategorię poleceń na nowe podmioty, w stanie zwyczajnego funkcjonowania państwa (w ramach zwyczajnych środków konstytucyjnych) oraz w stosunku do podmiotów niepodlegających podmiotowi polecającemu.

Najwięcej obaw budzi katalog ograniczeń praw i wolności jakie mogą zostać wprowadzone w czasie stanu klęski żywiołowej. Kontrowersyjny art. 43 projektu funkcjonuje już jednak od wielu lat w niemal identycznym kształcie (w projekcie zrezygnowano z wymogu poddania się szczepieniom ochronnym). Niemniej jednak, w przypadku kontynuowania prac legislacyjnych nad projektem, zakres ograniczeń, o których mowa w art. 42 i 43 projektu, zdaniem Ordo Iuris, powinien zostać poddany szerokiej dyskusji, także parlamentarnej, w celu wypracowania rozwiązań akceptowanych społecznie.

W uchylanych przez opiniowany projekt ustawach znajdowały się rozwiązania dotyczące odszkodowań dla przedsiębiorców, w projekcie zaś nie ma analogicznych propozycji. Istotne znaczenie mogłoby mieć zatem wprowadzenie do projektu przepisów, które zapewnią możliwość skutecznego ubiegania się o wyrównanie strat majątkowych wynikających z ograniczenia w czasie stanu klęski żywiołowej wolności i praw człowieka i obywatela w rozsądnym czasie i procedurze gwarantującej rzetelne ustalenie rozmiarów tych strat.

Projekt zawiera także przepisy karne za, przykładowo, niepoddanie się szczepieniom ochronnym. Co więcej, zgodnie z projektem, niezastosowanie się do sprzecznych z przepisami Konstytucji poleceń ingerujących w zakres praw i wolności człowieka i obywatela, skutkować będzie odpowiedzialnością karną. Opinia prawna Ordo Iuris trafiła do grupy posłów i senatorów oraz do Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji, które jest odpowiedzialne za projekt ustawy.

„W związku z licznymi uchybieniami i kontrowersyjnymi rozwiązaniami zawartymi w projekcie ustawy o ochronie ludności oraz o stanie klęski żywiołowej należy rekomendować zaniechanie dalszych prac nad opiniowanym projektem. W przypadku jednak politycznej woli uchwalenia ustawy mimo wszystko, konieczne jest skierowanie projektu do podkomisji, która mogłaby szczegółowo przeanalizować projekt i zaproponować konieczne zmiany” – wskazuje Łukasz Bernaciński, członek Zarządu Instytutu Ordo Iuris.



 

Polecane
Emerytury
Stażowe