"Ten boski sen przerodził się w toksyczny koszmar". Ostatni artykuł kard. Pella krytycznie o synodalnym dokumencie roboczym

Dokument roboczy fazy kontynentalnej Synodu Biskupów zatytułowany „Rozszerz przestrzeń twego namiotu” wymaga od biskupów sporej pracy w obronie wiary Kościoła – stwierdził zmarły 10 stycznia kardynał George Pell. Jego napisany krótko przed śmiercią artykuł został opublikowany 11 stycznia przez brytyjski tygodnik „Spectator”.
Kard. George Pell
Kard. George Pell / YT print screen/EWTN

Poniżej pełny tekst artykułu zmarłego niedawno australijskiego hierarchy:

Synod Biskupów Kościoła Katolickiego jest obecnie zajęty budowaniem tego, co uważają za „Boże marzenie” o synodalności. Niestety ten boski sen przerodził się w toksyczny koszmar, pomimo wyznawanych przez biskupów dobrych intencji.

Sekretariat Synodu wydał 45-stronicową broszurę, która przedstawia jego relację z dyskusji w ramach pierwszego etapu „słuchania i rozeznawania”, prowadzonych w wielu częściach świata, i jest to jeden z najbardziej niespójnych dokumentów, jakie kiedykolwiek zostały wysłane z Rzymu.

Podczas gdy dziękujemy Bogu, że liczba katolików na całym świecie, zwłaszcza w Afryce i Azji, wzrasta, obraz jest radykalnie inny w Ameryce Łacińskiej, gdzie straty ponoszą zarówno protestanci, jak i ateiści.

Bez poczucia ironii, dokument nosi tytuł „Rozszerz przestrzeń twego namiotu”, a jego celem jest przyjęcie nie nowo ochrzczonych - tych, którzy odpowiedzieli na wezwanie do pokuty i wiary - ale każdego, kto może być dostatecznie zainteresowany, aby słuchać. Uczestnicy są zachęcani do bycia gościnnymi i radykalnie integracyjnymi: „Nikt nie jest wykluczony”.

Co można zrobić z tego rodzaju mieszaniną różnych, niezbliżonych do siebie charakterem rzeczy, z tego wylewu dobrej woli New Age?

Dokument nie wzywa nawet katolickich uczestników do nauczania wszystkich narodów (Mt 28, 16-20), a tym bardziej do głoszenia Zbawiciela w porę i nie w porę (2 Tm 4, 2).

Pierwszym zadaniem dla wszystkich, a szczególnie dla nauczycieli, jest słuchanie w Duchu Świętym. Według tej ostatniej aktualizacji dobrej nowiny, „synodalność” jako sposób bycia Kościoła nie ma być zdefiniowana, ale po prostu przeżywana. Obraca się wokół pięciu twórczych napięć, zaczynając od radykalnej inkluzji i przechodząc do misji w stylu uczestnictwa, praktykując „współodpowiedzialność z innymi wierzącymi i ludźmi dobrej woli”. Uznaje się trudności, takie jak wojna, ludobójstwo i przepaść między duchownymi a świeckimi, ale wszystko może być podtrzymane, mówią biskupi, przez żywą duchowość.

Obraz Kościoła jako rozszerzającego się namiotu z Panem w centrum pochodzi z Księgi Izajasza, a jego celem jest podkreślenie, że ten rozszerzający się namiot jest miejscem, gdzie ludzie są wysłuchiwani, a nie osądzani, nie są wykluczani.

Czytamy więc, że lud Boży potrzebuje nowych strategii; nie kłótni i starć, lecz dialogu, w którym odrzuca się podział na wierzących i niewierzących. Podkreśla, że Lud Boży musi rzeczywiście słuchać, wołania ubogich i ziemi.

Z powodu różnic w poglądach na temat aborcji, antykoncepcji, wyświęcania kobiet do kapłaństwa i aktywności homoseksualnej, niektórzy uważali, że nie można ustalić ani zaproponować ostatecznych stanowisk w tych kwestiach. Dotyczy to również poligamii oraz rozwodów i powtórnych małżeństw.

Dokument jest jednak jasny w kwestii szczególnego problemu, jakim jest gorsza pozycja kobiet i zagrożenie klerykalizmu, chociaż uznaje się pozytywny wkład wielu księży.

Co można zrobić z tej mieszaniny różnych, niezbliżonych do siebie charakterem rzeczy, z tego wylewu dobrej woli New Age? Nie jest to podsumowanie wiary katolickiej ani nauczania Nowego Testamentu. Jest to tekst niekompletny, w znacznym stopniu wrogi tradycji apostolskiej i nigdzie nie uznaje Nowego Testamentu jako Słowa Bożego, normatywnego dla całej nauki o wierze i moralności. Stary Testament jest ignorowany, patriarchalizm odrzucony, a Prawo Mojżeszowe, w tym Dziesięć Przykazań, nie jest uznawane.

Wstępnie można poczynić dwie uwagi. Dwa synody końcowe w Rzymie w latach 2023 i '24 będą musiały wyjaśnić swoje nauczanie w sprawach moralnych, ponieważ relator (główny autor tekstów i moderator) kardynał Jean-Claude Hollerich publicznie odrzucił podstawowe nauczanie Kościoła na temat seksualności, uzasadniając to tym, że jest ono sprzeczne ze współczesną nauką. W normalnych czasach oznaczałoby to, że jego dalsze pełnienie funkcji relatora jest niewłaściwe, wręcz niemożliwe.

Synody muszą wybrać, czy są sługami i obrońcami tradycji apostolskiej w zakresie wiary i moralności, czy też ich rozeznanie zmusza je do zapewnienia sobie suwerenności nad nauczaniem katolickim. Muszą zdecydować, czy podstawowe nauki dotyczące takich rzeczy jak kapłaństwo i moralność mogą być umieszczone w pluralistycznej otchłani, gdzie niektórzy wybierają redefinicję obniżając ich ciężar, a większość zgadza się z szacunkiem na różnice. 

„Rozszerzanie namiotu” jest czymś żywym wobec niedoskonałości biskupów

Niezależnie od synodu dyscyplina się rozluźnia - zwłaszcza w Europie Północnej, gdzie kilku biskupów nie zostało upomnianych, nawet broniąc biskupiego prawa do odmienności; faktyczny pluralizm już istnieje szerzej w niektórych parafiach i zakonach w takich sprawach jak błogosławienie aktywności homoseksualnej.

Biskupi diecezjalni są następcami apostołów, głównymi nauczycielami w każdej diecezji i centrum lokalnej jedności dla swoich wiernych oraz powszechnej jedności wokół papieża, następcy Piotra. Od czasów św. Ireneusza z Lyonu biskup jest także gwarantem ciągłej wierności nauce Chrystusa, tradycji apostolskiej. Są oni zarządcami, a czasem sędziami, a także nauczycielami i celebransami sakramentów, nie są jedynie kwiatkami na ścianie czy gumowymi pieczątkami.

„Rozszerzanie namiotu” jest żywe wobec wad biskupów, którzy czasami nie słuchają, mają tendencje autokratyczne i mogą być klerykalni i indywidualistyczni. Istnieją znaki nadziei, skutecznego przywództwa i współpracy, ale dokument uważa, że należy zniszczyć piramidalne modele władzy, a jedyna prawdziwa władza pochodzi z miłości i służby. Należy podkreślać godność chrztu, a nie sakramentu święceń, zaś style zarządzania powinny być mniej hierarchiczne, obejmujące szerszy krąg osób i partycypacyjne.

Głównymi aktorami wszystkich katolickich synodów (i soborów) oraz wszystkich synodów prawosławnych byli biskupi. W sposób łagodny, oparty na współpracy, powinno to zostać potwierdzone i wprowadzone w życie na synodach kontynentalnych, aby inicjatywy duszpasterskie pozostawały w granicach zdrowej doktryny. Biskupi nie są tam jedynie po to, aby potwierdzić słuszność procesu i zaoferować „nihil obstat” wobec tego, co zaobserwowali.

Żaden z uczestników synodu, świecki, zakonnik, ksiądz czy biskup, nie jest zadowolony z synodu, który orzeka, że głosowanie nie jest dozwolone i nie można zgłaszać propozycji. Przekazywanie Ojcu Świętemu jedynie opinii komitetu organizacyjnego, aby ten uczynił to, co postanowi, jest nadużyciem synodalności, odsunięciem biskupów na bok, co nie ma uzasadnienia w Piśmie Świętym ani w tradycji. Nie jest to należyty proces i jest podatny na manipulację.

Ogromna większość katolików na całym świecie regularnie praktykujących nie popiera obecnych ustaleń synodu. Nie ma też wielkiego entuzjazmu na wyższych szczeblach Kościoła. Ciągłe spotkania tego rodzaju pogłębiają podziały, a nieliczni znający się na rzeczy mogą wykorzystać zamieszanie i dobrą wolę. Byli anglikanie obecni pośród nas mają rację wskazując na pogłębiające się zamieszanie, atak na tradycyjną moralność i wprowadzenie do dialogu neomarksistowskiego żargonu o wykluczeniu, alienacji, tożsamości, marginalizacji, pozbawionych głosu, LGBTQ, jak również wyparcie chrześcijańskich pojęć przebaczenia, grzechu, ofiary, uzdrowienia, odkupienia. Dlaczego milczy się na temat życia pozagrobowego nagrody lub kary, na temat czterech rzeczy ostatecznych: śmierci i sądu, nieba i piekła?

Dotychczasowa droga synodalna pomijała, a nawet umniejszała znaczenie Transcendencji, przysłaniała centralne miejsce Chrystusa odwołaniami do Ducha Świętego i podsycała urazy zwłaszcza wśród uczestników.

Dokumenty robocze nie są częścią magisterium. Są jedną z podstaw do dyskusji; do oceny przez cały lud Boży, a zwłaszcza przez biskupów z papieżem i pod jego przewodnictwem. Ten dokument roboczy wymaga radykalnych zmian. Biskupi muszą sobie uświadomić, że trzeba wykonać pewną pracę, w imię Boże, raczej wcześniej niż później.

st (KAI) / Watykan

 


 

POLECANE
Globalne zakłócenia radiowe. NASA nie ma wątpliwości, co się stało Wiadomości
Globalne zakłócenia radiowe. NASA nie ma wątpliwości, co się stało

W środę, 14 maja 2025 roku, Słońce wygenerowało najpotężniejszy rozbłysk od początku roku. O godzinie 10:25 czasu polskiego doszło do emisji promieniowania o sile X2.7, którego źródłem był aktywny obszar plam słonecznych oznaczony jako AR 4087. Zjawisko zostało zarejestrowane przez Solar Dynamics Observatory - należące do NASA.

Nieoczekiwana dymisja w rosyjskiej armii. Putin odwołał ważnego generała Wiadomości
Nieoczekiwana dymisja w rosyjskiej armii. Putin odwołał ważnego generała

Przywódca Rosji Władimir Putin odwołał gen. Olega Salukowa z funkcji dowódcy rosyjskich Wojsk Lądowych - poinformowały w czwartek rosyjskie media. Generał, który odbierał niedawną defiladę wojskową na Placu Czerwonym 9 maja, został skierowany do Rady Bezpieczeństwa.

Ujawniono 169 nielegalnie zatrudnionych cudzoziemców Wiadomości
Ujawniono 169 nielegalnie zatrudnionych cudzoziemców

Funkcjonariusze Straży Granicznej z Sosnowca zakończyli kontrolę legalności zatrudnienia jednej z firm działających w Katowicach - przekazał w czwartek Śląski Oddział Straży Granicznej. Okazało się, że pracodawca zatrudnił nielegalnie 169 osób.

Polski Ruch Obrony Granic zorganizuje demonstrację w Niemczech pilne
Polski Ruch Obrony Granic zorganizuje demonstrację w Niemczech

To będzie historyczny moment - zapowiadają organizatorzy. W sobotę 17 maja w Görlitz tuż za granicą z Polską, odbędzie się manifestacja zorganizowana przez Ruch Obrony Granic. Protest ma być wyrazem sprzeciwu wobec systematycznego odsyłania nielegalnych migrantów z Niemiec do Polski oraz polityki migracyjnej rządu federalnego w Berlinie.

Afera NASK. Dziennikarz Wirtualnej Polski: Wyborcza to sobie zmyśliła z ostatniej chwili
Afera NASK. Dziennikarz Wirtualnej Polski: "Wyborcza to sobie zmyśliła"

W czwartek Wirtualna Polska poinformowała, że to fundacja Akcja Demokracja, której prezesem jest Jakub Kocjan, jest powiązana z publikowaniem reklam politycznych na Facebooku. Reklamy te miały promować Rafała Trzaskowskiego i atakować jego konkurentów.

IMGW ostrzega przed burzami. Jest nowy komunikat Wiadomości
IMGW ostrzega przed burzami. Jest nowy komunikat

Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej wydał ostrzeżenia I stopnia przed burzami dla części powiatów z dziewięciu województw, głównie w centralnej Polsce. Ostrzega też przed przymrozkami na południu Polski i przed silnym wiatrem na północy kraju.

TVP już szykuje się do debaty przed II turą wyborów. Rozesłano informacje gorące
TVP już szykuje się do debaty przed II turą wyborów. Rozesłano informacje

Sztaby kandydatów na prezydenta otrzymały szczegóły dotyczące debaty prezydenckiej przed drugą turą. Ostatnie przedwyborcze spotkanie dwóch kandydatów transmitowane będzie przez Polsat, TVN i TVP - informuje Polsat News.

Hiszpańskie media: Lewandowski kluczowy w walce o mistrzostwo z ostatniej chwili
Hiszpańskie media: Lewandowski kluczowy w walce o mistrzostwo

W czwartek FC Barcelona zmierzy się z RCD Espanyolem w meczu, który może przesądzić o mistrzostwie Hiszpanii. Po wygranej Realu Madryt z Mallorcą (2:1), drużyna Hansiego Flicka musi zdobyć komplet punktów, by przypieczętować swój tytuł.

PO zapowiada pozew przeciwko Mentzenowi. Wstydu nie mają polityka
PO zapowiada pozew przeciwko Mentzenowi. "Wstydu nie mają"

Sławomir Mentzen w opublikowanym na swoim koncie w mediach społecznościowych filmie powiedział, odnosząc się do artykułu Wirtualnej Polski, że za kampanią dezinformacyjną stoją ludzie związani z Platformą Obywatelską Jego wypowiedź ma związek z dyskusją wokół spotów autorstwa osób związanych z fundacją Akcja Demokracja

Nowy sondaż. Trzaskowski poniżej „psychologicznej” granicy polityka
Nowy sondaż. Trzaskowski poniżej „psychologicznej” granicy

Wielkimi krokami zbliżają się wybory prezydenckie - pierwsza tura już w niedzielę, 18 maja. Kampania wchodzi w decydującą fazę, a nastroje wśród wyborców stają się coraz bardziej napięte. Najnowszy sondaż pokazuje, że walka o Pałac Prezydencki może być wyjątkowo zacięta, a druga tura - zaplanowana na 1 czerwca - wydaje się coraz bardziej prawdopodobna. Najnowszy sondaż przeprowadzony przez Opinia24 dla TVN i TVN24 wskazuje, że Rafał Trzaskowski - kandydat KO na prezydenta spadł poniżej "psychologicznej" granicy 30 proc.

REKLAMA

"Ten boski sen przerodził się w toksyczny koszmar". Ostatni artykuł kard. Pella krytycznie o synodalnym dokumencie roboczym

Dokument roboczy fazy kontynentalnej Synodu Biskupów zatytułowany „Rozszerz przestrzeń twego namiotu” wymaga od biskupów sporej pracy w obronie wiary Kościoła – stwierdził zmarły 10 stycznia kardynał George Pell. Jego napisany krótko przed śmiercią artykuł został opublikowany 11 stycznia przez brytyjski tygodnik „Spectator”.
Kard. George Pell
Kard. George Pell / YT print screen/EWTN

Poniżej pełny tekst artykułu zmarłego niedawno australijskiego hierarchy:

Synod Biskupów Kościoła Katolickiego jest obecnie zajęty budowaniem tego, co uważają za „Boże marzenie” o synodalności. Niestety ten boski sen przerodził się w toksyczny koszmar, pomimo wyznawanych przez biskupów dobrych intencji.

Sekretariat Synodu wydał 45-stronicową broszurę, która przedstawia jego relację z dyskusji w ramach pierwszego etapu „słuchania i rozeznawania”, prowadzonych w wielu częściach świata, i jest to jeden z najbardziej niespójnych dokumentów, jakie kiedykolwiek zostały wysłane z Rzymu.

Podczas gdy dziękujemy Bogu, że liczba katolików na całym świecie, zwłaszcza w Afryce i Azji, wzrasta, obraz jest radykalnie inny w Ameryce Łacińskiej, gdzie straty ponoszą zarówno protestanci, jak i ateiści.

Bez poczucia ironii, dokument nosi tytuł „Rozszerz przestrzeń twego namiotu”, a jego celem jest przyjęcie nie nowo ochrzczonych - tych, którzy odpowiedzieli na wezwanie do pokuty i wiary - ale każdego, kto może być dostatecznie zainteresowany, aby słuchać. Uczestnicy są zachęcani do bycia gościnnymi i radykalnie integracyjnymi: „Nikt nie jest wykluczony”.

Co można zrobić z tego rodzaju mieszaniną różnych, niezbliżonych do siebie charakterem rzeczy, z tego wylewu dobrej woli New Age?

Dokument nie wzywa nawet katolickich uczestników do nauczania wszystkich narodów (Mt 28, 16-20), a tym bardziej do głoszenia Zbawiciela w porę i nie w porę (2 Tm 4, 2).

Pierwszym zadaniem dla wszystkich, a szczególnie dla nauczycieli, jest słuchanie w Duchu Świętym. Według tej ostatniej aktualizacji dobrej nowiny, „synodalność” jako sposób bycia Kościoła nie ma być zdefiniowana, ale po prostu przeżywana. Obraca się wokół pięciu twórczych napięć, zaczynając od radykalnej inkluzji i przechodząc do misji w stylu uczestnictwa, praktykując „współodpowiedzialność z innymi wierzącymi i ludźmi dobrej woli”. Uznaje się trudności, takie jak wojna, ludobójstwo i przepaść między duchownymi a świeckimi, ale wszystko może być podtrzymane, mówią biskupi, przez żywą duchowość.

Obraz Kościoła jako rozszerzającego się namiotu z Panem w centrum pochodzi z Księgi Izajasza, a jego celem jest podkreślenie, że ten rozszerzający się namiot jest miejscem, gdzie ludzie są wysłuchiwani, a nie osądzani, nie są wykluczani.

Czytamy więc, że lud Boży potrzebuje nowych strategii; nie kłótni i starć, lecz dialogu, w którym odrzuca się podział na wierzących i niewierzących. Podkreśla, że Lud Boży musi rzeczywiście słuchać, wołania ubogich i ziemi.

Z powodu różnic w poglądach na temat aborcji, antykoncepcji, wyświęcania kobiet do kapłaństwa i aktywności homoseksualnej, niektórzy uważali, że nie można ustalić ani zaproponować ostatecznych stanowisk w tych kwestiach. Dotyczy to również poligamii oraz rozwodów i powtórnych małżeństw.

Dokument jest jednak jasny w kwestii szczególnego problemu, jakim jest gorsza pozycja kobiet i zagrożenie klerykalizmu, chociaż uznaje się pozytywny wkład wielu księży.

Co można zrobić z tej mieszaniny różnych, niezbliżonych do siebie charakterem rzeczy, z tego wylewu dobrej woli New Age? Nie jest to podsumowanie wiary katolickiej ani nauczania Nowego Testamentu. Jest to tekst niekompletny, w znacznym stopniu wrogi tradycji apostolskiej i nigdzie nie uznaje Nowego Testamentu jako Słowa Bożego, normatywnego dla całej nauki o wierze i moralności. Stary Testament jest ignorowany, patriarchalizm odrzucony, a Prawo Mojżeszowe, w tym Dziesięć Przykazań, nie jest uznawane.

Wstępnie można poczynić dwie uwagi. Dwa synody końcowe w Rzymie w latach 2023 i '24 będą musiały wyjaśnić swoje nauczanie w sprawach moralnych, ponieważ relator (główny autor tekstów i moderator) kardynał Jean-Claude Hollerich publicznie odrzucił podstawowe nauczanie Kościoła na temat seksualności, uzasadniając to tym, że jest ono sprzeczne ze współczesną nauką. W normalnych czasach oznaczałoby to, że jego dalsze pełnienie funkcji relatora jest niewłaściwe, wręcz niemożliwe.

Synody muszą wybrać, czy są sługami i obrońcami tradycji apostolskiej w zakresie wiary i moralności, czy też ich rozeznanie zmusza je do zapewnienia sobie suwerenności nad nauczaniem katolickim. Muszą zdecydować, czy podstawowe nauki dotyczące takich rzeczy jak kapłaństwo i moralność mogą być umieszczone w pluralistycznej otchłani, gdzie niektórzy wybierają redefinicję obniżając ich ciężar, a większość zgadza się z szacunkiem na różnice. 

„Rozszerzanie namiotu” jest czymś żywym wobec niedoskonałości biskupów

Niezależnie od synodu dyscyplina się rozluźnia - zwłaszcza w Europie Północnej, gdzie kilku biskupów nie zostało upomnianych, nawet broniąc biskupiego prawa do odmienności; faktyczny pluralizm już istnieje szerzej w niektórych parafiach i zakonach w takich sprawach jak błogosławienie aktywności homoseksualnej.

Biskupi diecezjalni są następcami apostołów, głównymi nauczycielami w każdej diecezji i centrum lokalnej jedności dla swoich wiernych oraz powszechnej jedności wokół papieża, następcy Piotra. Od czasów św. Ireneusza z Lyonu biskup jest także gwarantem ciągłej wierności nauce Chrystusa, tradycji apostolskiej. Są oni zarządcami, a czasem sędziami, a także nauczycielami i celebransami sakramentów, nie są jedynie kwiatkami na ścianie czy gumowymi pieczątkami.

„Rozszerzanie namiotu” jest żywe wobec wad biskupów, którzy czasami nie słuchają, mają tendencje autokratyczne i mogą być klerykalni i indywidualistyczni. Istnieją znaki nadziei, skutecznego przywództwa i współpracy, ale dokument uważa, że należy zniszczyć piramidalne modele władzy, a jedyna prawdziwa władza pochodzi z miłości i służby. Należy podkreślać godność chrztu, a nie sakramentu święceń, zaś style zarządzania powinny być mniej hierarchiczne, obejmujące szerszy krąg osób i partycypacyjne.

Głównymi aktorami wszystkich katolickich synodów (i soborów) oraz wszystkich synodów prawosławnych byli biskupi. W sposób łagodny, oparty na współpracy, powinno to zostać potwierdzone i wprowadzone w życie na synodach kontynentalnych, aby inicjatywy duszpasterskie pozostawały w granicach zdrowej doktryny. Biskupi nie są tam jedynie po to, aby potwierdzić słuszność procesu i zaoferować „nihil obstat” wobec tego, co zaobserwowali.

Żaden z uczestników synodu, świecki, zakonnik, ksiądz czy biskup, nie jest zadowolony z synodu, który orzeka, że głosowanie nie jest dozwolone i nie można zgłaszać propozycji. Przekazywanie Ojcu Świętemu jedynie opinii komitetu organizacyjnego, aby ten uczynił to, co postanowi, jest nadużyciem synodalności, odsunięciem biskupów na bok, co nie ma uzasadnienia w Piśmie Świętym ani w tradycji. Nie jest to należyty proces i jest podatny na manipulację.

Ogromna większość katolików na całym świecie regularnie praktykujących nie popiera obecnych ustaleń synodu. Nie ma też wielkiego entuzjazmu na wyższych szczeblach Kościoła. Ciągłe spotkania tego rodzaju pogłębiają podziały, a nieliczni znający się na rzeczy mogą wykorzystać zamieszanie i dobrą wolę. Byli anglikanie obecni pośród nas mają rację wskazując na pogłębiające się zamieszanie, atak na tradycyjną moralność i wprowadzenie do dialogu neomarksistowskiego żargonu o wykluczeniu, alienacji, tożsamości, marginalizacji, pozbawionych głosu, LGBTQ, jak również wyparcie chrześcijańskich pojęć przebaczenia, grzechu, ofiary, uzdrowienia, odkupienia. Dlaczego milczy się na temat życia pozagrobowego nagrody lub kary, na temat czterech rzeczy ostatecznych: śmierci i sądu, nieba i piekła?

Dotychczasowa droga synodalna pomijała, a nawet umniejszała znaczenie Transcendencji, przysłaniała centralne miejsce Chrystusa odwołaniami do Ducha Świętego i podsycała urazy zwłaszcza wśród uczestników.

Dokumenty robocze nie są częścią magisterium. Są jedną z podstaw do dyskusji; do oceny przez cały lud Boży, a zwłaszcza przez biskupów z papieżem i pod jego przewodnictwem. Ten dokument roboczy wymaga radykalnych zmian. Biskupi muszą sobie uświadomić, że trzeba wykonać pewną pracę, w imię Boże, raczej wcześniej niż później.

st (KAI) / Watykan

 



 

Polecane
Emerytury
Stażowe