Krótki przewodnik po Europejskim filarze praw socjalnych, punkt 9: równowaga

17 listopada 2017 r. podczas Szczytu Społecznego na rzecz Sprawiedliwego Zatrudnienia i Wzrostu Gospodarczego w Göteborgu wszystkie państwa członkowskie Unii Europejskiej uroczyście przystąpiły do Europejskiego filaru praw socjalnych. Jest to inicjatywa często określana jako mapa drogowa dwudziestu wspólnych działań mających na celu pozytywną konwergencję standardów socjalnych. Realizacja tych zamierzeń ma przyczynić się do pokazania obywatelom UE, że proces integracji nie polega tylko na korzyściach ekonomicznych, które niekoniecznie przekładają się na ich sytuację bytową lecz niesie za sobą wizję lepszego życia zawodowego i osobistego.
 Krótki przewodnik po Europejskim filarze praw socjalnych, punkt 9: równowaga
/ grafika.P.Machnica
Wdrożenie postanowień Filaru ma stanowić wspólną odpowiedzialność: państw członkowskich, Komisji, a także unijnych oraz krajowych partnerów społecznych. NSZZ Solidarność jest jednym z głównych protagonistów tych działań w naszym kraju.

Filar składa się z trzech komponentów podzielonych na szczegółowe punkty:
- Równe szanse i dostęp do zatrudnienia
- Uczciwe warunki pracy
- Ochrona socjalna i integracja społeczna

Poniżej prezentujemy uwagi, zawierające także komentarz naukowców, które mają przybliżyć członkom Związku wiedzę na temat poszczególnych punktów Filaru.
komponent: Uczciwe warunki pracy

Równowaga między życiem zawodowym a prywatnym
Rodzice oraz osoby pełniące obowiązki opiekunów mają prawo do odpowiednich urlopów, elastycznej organizacji pracy oraz dostępu do usług w zakresie opieki. Kobiety i mężczyźni mają równy dostęp do specjalistycznych urlopów  służących wypełnianiu  obowiązków w zakresie opieki oraz należy zachęcać ich do korzystania z takich urlopów w racjonalny sposób.

W Filarze podkreśla się znaczenie równowagi między życiem zawodowym a prywatnym dla wszystkich osób pełniących obowiązki opiekuńcze i przyznaje się prawa, które mają kluczowe znaczenie dla osiągnięcia takiej równowagi w obecnym środowisku pracy, takie jak prawo do sprawowania opieki nad dziećmi lub do sprawowania opieki długoterminowej. Zasada ta wykracza swoim zakresem poza obowiązujący dorobek prawny, gdyż przyznane zostają prawa wszystkim osobom zatrudnionym pełniącym obowiązki opiekuńcze. Będzie się ona zatem również odnosiła do osób zatrudnionych, które nie są rodzicami, lecz które opiekują się np. starszymi lub niepełnosprawnymi członkami rodziny.

Komentując obowiązujący w Polsce stan prawy  dr Magdalena Rycak (Uczelnia Łazarskiego) wskazuje, że na aprobatę zasługą zwłaszcza rozwiązania pozwalające łączyć pracę zawodową na część etatu z korzystaniem z urlopu rodzicielskiego czy wychowawczego, co umożliwia pracownikom utrzymywanie bliskiego kontaktu zarówno z ich dziećmi jak i z pracą.  W ocenie ekspertki, z badań GUS wynika, że jedną z głównych przyczyn odkładania lub wstrzymania decyzji o posiadaniu dzieci przez Polaków jest brak możliwości godzenia pracy z opieką nad dziećmi. Wśród barier utrudniających pracownikom łączenie pracy z życiem rodzinnym wymienia się ograniczenia światopoglądowe, niedostateczne wsparcie rodzin przez politykę prorodzinną państwa, trudności materialne, brak pracy (lub zagrożenie jej utratą), rozpowszechnione tzw. umowy śmieciowe, a także ograniczenia obiektywne, takie jak niemożność zajścia w ciążę, czy też ryzyko chorób genetycznych. W Polsce wciąż jeszcze powszechne jest stosowanie umów terminowych, co w znaczny sposób obniża poczucie pewności zatrudnienia, a co za tym idzie, wpływa na odsuwanie decyzji o posiadaniu potomstwa. Z reguły, gdy kobieta zatrudniona na czas określony zachodzi w ciążę nie ma już powrotu do wykonywanej pracy (wiąże się to albo z brakiem możliwości pogodzenia pracy z opieką nad małym dzieckiem, albo jest to skutek decyzji pracodawcy).

Zwrócić należy też uwagę na to, że w Polsce wciąż pokutują stereotypy, że to wyłącznie kobiety są zobowiązane do opieki nad dziećmi w rodzinie, zwłaszcza w przypadku chorób dzieci, czy korzystania z urlopów rodzicielskich. Stereotypy te mają negatywne przełożenie na decyzje pracodawców dotyczące zatrudniania młodych kobiet, którzy często preferują zatrudnienie mężczyzn jako (zdaniem pracodawców) mniej obciążonych obowiązkami rodzicielskimi. W walce ze stereotypami mogłoby pomóc wprowadzenie obowiązkowego okresu (np. miesięcznego) urlopu rodzicielskiego do wykorzystania przez ojca dziecka. Wśród pozostałych instrumentów prawa pracy, które mogłyby w większym stopniu wpłynąć na godzenie pracy z życie osobistym pracowników należy wskazać zasadę równouprawnienia kobiet i mężczyzn w pracy, ruchomy i zadaniowy czas pracy, systematyczne zwiększanie wysokości płacy minimalnej, telepracę, ograniczanie dopuszczalności stosowania umów na czas określony, ograniczenie pracy rodziców opiekujących się dziećmi w nocy, w niedziele i święta oraz w godzinach nadliczbowych, czy też delegowania takich pracowników poza ich stałe miejsce pracy.

–  Wydaje się, że najbardziej palącym obecnie problemem jest wprowadzenie rozwiązań z zakresu zwolnień od pracy czy elastycznego czasu pracy dla pracowników, którzy mają obowiązki opiekuńcze wobec osób starszych lub przewlekle chorych (rodziców, teściów, rodzeństwa). Szczególnie w kontekście potrzeby wydłużania dobrowolnej aktywności zawodowej kobiet należy dostrzec, że spora cześć z nich w okresie końcówki aktywności na rynku pracy jest obciążona podwójnymi obowiązkami opiekuńczymi jako babcia wobec swoich wnuków i równocześnie wobec rodziców czy teściów, którzy ze względu na wiek wymagają wsparcia przykładowo w kontaktach z lekarzami - komentuje Barbara Surdykowska (Biuro Eksperckie KK NSZZ Solidarność) -W polskim porządku prawnym nie ma jakichkolwiek rozwiązań, które pokazywałyby, że ustawodawca dostrzega ten problem. Tym cenniejsza jest inicjatywa Komisji Europejskiej w postaci projektu dyrektywy w sprawie równowagi w życiu zawodowym i prywatnym rodziców i opiekunów – dodaje ekspertka.

Z (generalnie pozytywnym) stanowiskiem Prezydium KK do projektu dyrektywy można zapoznać się tutaj. Niepokojący jest natomiast niechętny stosunek polskiego Sejmu do tego projektu zarzucający mu naruszenie zasady pomocniczości.
 
Tutaj można przeczytać o 8 punkcie Filaru

bs
 
 

 

POLECANE
Kaczyński ujawnił, o czym rozmawiał z Hołownią z ostatniej chwili
Kaczyński ujawnił, o czym rozmawiał z Hołownią

– My realistycznie podchodzimy do sytuacji, także w obecnej koalicji. Natomiast takie sprawy jak te, o których tak generalnie tu wspominałem, to znaczy, że trzeba Polskę – to słowo jest całkowicie uzasadnione – ratować, to o tym żeśmy rozmawiali – mówił w niedzielę o spotkaniu z marszałkiem Sejmu Szymonem Hołownią prezes PiS Jarosław Kaczyński.

Był zdesperowany. Nowe doniesienia ws. Harry'ego i Meghan Wiadomości
"Był zdesperowany". Nowe doniesienia ws. Harry'ego i Meghan

Związek księcia Harry’ego i Meghan Markle nieustannie wiąże się z emocjami. Brytyjskie media ujawniły nowe szczegóły z początków ich relacji. Według królewskich komentatorów Harry miał być tak zdeterminowany, żeby się ustatkować, że kompletnie zignorował ostrzeżenia starszego brata, księcia Williama.

Bezrobocie wśród młodych w Polsce rośnie najszybciej spośród wszystkich krajów UE z ostatniej chwili
Bezrobocie wśród młodych w Polsce rośnie najszybciej spośród wszystkich krajów UE

Najszybszy wzrost bezrobocia w Unii Europejskiej wśród osób w wieku do 25. roku życia w ujęciu rok do roku od maja 2024 do maja 2025 według danych Eurostatu wystąpił w Polsce.

Kontrole na granicy z Niemcami. Prezes PiS zabrał głos z ostatniej chwili
Kontrole na granicy z Niemcami. Prezes PiS zabrał głos

– Nie wiadomo, czy kontrole na granicach będą wymierzone przeciwko przerzucaniu nielegalnych migrantów, czy przeciwko tym, którzy się przed nimi bronią – ocenił prezes PiS Jarosław Kaczyński w niedzielę na polsko-niemieckiej granicy.

Komunikat dla mieszkańców i turystów woj. zachodniopomorskiego z ostatniej chwili
Komunikat dla mieszkańców i turystów woj. zachodniopomorskiego

Popularny promu „Bez Granic” nie może kursować na Odrze łącząc brzeg polski i niemiecki na wysokości miejscowości Gozdowice. Powodem jest niski stan wód rzeki. Według prognozy pogody sytuacja nie zmieni się w najbliższym czasie.   

Zatrzymanie obywatelskie. Obywatel może zatrzymać przestępcę, ale pod pewnymi warunkami tylko u nas
Zatrzymanie obywatelskie. Obywatel może zatrzymać przestępcę, ale pod pewnymi warunkami

Czy obywatel może zatrzymać przestępcę? Tak – ale wyłącznie w ściśle określonych okolicznościach. Zatrzymanie obywatelskie to instytucja wyjątkowa, która – choć niecodzienna – ma solidne umocowanie w przepisach. Coraz częściej staje się realnym narzędziem reagowania na czyny karalne tam, gdzie państwo jeszcze nie zdążyło zareagować. Sprawdźmy, kiedy prawo jest po stronie obywatela.

Przełom w astronomii? Niezwykłe odkrycie zaskoczyło naukowców Wiadomości
Przełom w astronomii? Niezwykłe odkrycie zaskoczyło naukowców

Naukowcy dokonali przełomowego odkrycia, które może sprawić, że inaczej spojrzymy na kosmos. W układzie HIP 67522, oddalonym o 407 lat świetlnych od Ziemi, po raz pierwszy zaobserwowano planetę, która wpływa na zachowanie swojej gwiazdy.

Mec. Wąsowski: Mogą mnie aresztować, jestem spakowany. Kuriozalna akcja prokuratury tylko u nas
Mec. Wąsowski: Mogą mnie aresztować, jestem spakowany. Kuriozalna akcja prokuratury

Do wyjątkowej sytuacji doszło ws. śledztwa dotyczącego Rządowej Agencji Rezerw Strategicznych. Mec. Krzysztof A. Wąsowski, broniący podejrzanych, sam dostał wezwanie do prokuratury w charakterze...podejrzanego. Nie powiedziano mi nawet, jakie ma zarzuty, co już jest dużym uchybienie proceduralnym. Poza tym wątpię, bym miał możliwość obrony, ponieważ obowiązuje mnie tajemnica obrończa, z której nawet sąd nie może mnie zwolnić - powiedział mec. Wąsowski w rozmowie z portalem tysol.pl.

Pilny komunikat RCB: Ruszają kontrole na granicach z Niemcami i Litwą Wiadomości
Pilny komunikat RCB: Ruszają kontrole na granicach z Niemcami i Litwą

Od 7 lipca wprowadzona zostaje kontrola Straży Granicznej na granicy z Niemcami i Litwą (wjazd do Polski) - głosi alert Rządowego Centrum Bezpieczeństwa uruchomiony na terenie całego kraju.

Gwiazda Netflixa w Tańcu z gwiazdami. Jest komunikat Wiadomości
Gwiazda Netflixa w "Tańcu z gwiazdami". Jest komunikat

Polsat zdradził kolejne nazwisko gwiazdy, która pojawi się w nadchodzącym sezonie „Tańca z Gwiazdami”. Po Ewie Minge do obsady dołącza aktorka - Maja Bohosiewicz.

REKLAMA

Krótki przewodnik po Europejskim filarze praw socjalnych, punkt 9: równowaga

17 listopada 2017 r. podczas Szczytu Społecznego na rzecz Sprawiedliwego Zatrudnienia i Wzrostu Gospodarczego w Göteborgu wszystkie państwa członkowskie Unii Europejskiej uroczyście przystąpiły do Europejskiego filaru praw socjalnych. Jest to inicjatywa często określana jako mapa drogowa dwudziestu wspólnych działań mających na celu pozytywną konwergencję standardów socjalnych. Realizacja tych zamierzeń ma przyczynić się do pokazania obywatelom UE, że proces integracji nie polega tylko na korzyściach ekonomicznych, które niekoniecznie przekładają się na ich sytuację bytową lecz niesie za sobą wizję lepszego życia zawodowego i osobistego.
 Krótki przewodnik po Europejskim filarze praw socjalnych, punkt 9: równowaga
/ grafika.P.Machnica
Wdrożenie postanowień Filaru ma stanowić wspólną odpowiedzialność: państw członkowskich, Komisji, a także unijnych oraz krajowych partnerów społecznych. NSZZ Solidarność jest jednym z głównych protagonistów tych działań w naszym kraju.

Filar składa się z trzech komponentów podzielonych na szczegółowe punkty:
- Równe szanse i dostęp do zatrudnienia
- Uczciwe warunki pracy
- Ochrona socjalna i integracja społeczna

Poniżej prezentujemy uwagi, zawierające także komentarz naukowców, które mają przybliżyć członkom Związku wiedzę na temat poszczególnych punktów Filaru.
komponent: Uczciwe warunki pracy

Równowaga między życiem zawodowym a prywatnym
Rodzice oraz osoby pełniące obowiązki opiekunów mają prawo do odpowiednich urlopów, elastycznej organizacji pracy oraz dostępu do usług w zakresie opieki. Kobiety i mężczyźni mają równy dostęp do specjalistycznych urlopów  służących wypełnianiu  obowiązków w zakresie opieki oraz należy zachęcać ich do korzystania z takich urlopów w racjonalny sposób.

W Filarze podkreśla się znaczenie równowagi między życiem zawodowym a prywatnym dla wszystkich osób pełniących obowiązki opiekuńcze i przyznaje się prawa, które mają kluczowe znaczenie dla osiągnięcia takiej równowagi w obecnym środowisku pracy, takie jak prawo do sprawowania opieki nad dziećmi lub do sprawowania opieki długoterminowej. Zasada ta wykracza swoim zakresem poza obowiązujący dorobek prawny, gdyż przyznane zostają prawa wszystkim osobom zatrudnionym pełniącym obowiązki opiekuńcze. Będzie się ona zatem również odnosiła do osób zatrudnionych, które nie są rodzicami, lecz które opiekują się np. starszymi lub niepełnosprawnymi członkami rodziny.

Komentując obowiązujący w Polsce stan prawy  dr Magdalena Rycak (Uczelnia Łazarskiego) wskazuje, że na aprobatę zasługą zwłaszcza rozwiązania pozwalające łączyć pracę zawodową na część etatu z korzystaniem z urlopu rodzicielskiego czy wychowawczego, co umożliwia pracownikom utrzymywanie bliskiego kontaktu zarówno z ich dziećmi jak i z pracą.  W ocenie ekspertki, z badań GUS wynika, że jedną z głównych przyczyn odkładania lub wstrzymania decyzji o posiadaniu dzieci przez Polaków jest brak możliwości godzenia pracy z opieką nad dziećmi. Wśród barier utrudniających pracownikom łączenie pracy z życiem rodzinnym wymienia się ograniczenia światopoglądowe, niedostateczne wsparcie rodzin przez politykę prorodzinną państwa, trudności materialne, brak pracy (lub zagrożenie jej utratą), rozpowszechnione tzw. umowy śmieciowe, a także ograniczenia obiektywne, takie jak niemożność zajścia w ciążę, czy też ryzyko chorób genetycznych. W Polsce wciąż jeszcze powszechne jest stosowanie umów terminowych, co w znaczny sposób obniża poczucie pewności zatrudnienia, a co za tym idzie, wpływa na odsuwanie decyzji o posiadaniu potomstwa. Z reguły, gdy kobieta zatrudniona na czas określony zachodzi w ciążę nie ma już powrotu do wykonywanej pracy (wiąże się to albo z brakiem możliwości pogodzenia pracy z opieką nad małym dzieckiem, albo jest to skutek decyzji pracodawcy).

Zwrócić należy też uwagę na to, że w Polsce wciąż pokutują stereotypy, że to wyłącznie kobiety są zobowiązane do opieki nad dziećmi w rodzinie, zwłaszcza w przypadku chorób dzieci, czy korzystania z urlopów rodzicielskich. Stereotypy te mają negatywne przełożenie na decyzje pracodawców dotyczące zatrudniania młodych kobiet, którzy często preferują zatrudnienie mężczyzn jako (zdaniem pracodawców) mniej obciążonych obowiązkami rodzicielskimi. W walce ze stereotypami mogłoby pomóc wprowadzenie obowiązkowego okresu (np. miesięcznego) urlopu rodzicielskiego do wykorzystania przez ojca dziecka. Wśród pozostałych instrumentów prawa pracy, które mogłyby w większym stopniu wpłynąć na godzenie pracy z życie osobistym pracowników należy wskazać zasadę równouprawnienia kobiet i mężczyzn w pracy, ruchomy i zadaniowy czas pracy, systematyczne zwiększanie wysokości płacy minimalnej, telepracę, ograniczanie dopuszczalności stosowania umów na czas określony, ograniczenie pracy rodziców opiekujących się dziećmi w nocy, w niedziele i święta oraz w godzinach nadliczbowych, czy też delegowania takich pracowników poza ich stałe miejsce pracy.

–  Wydaje się, że najbardziej palącym obecnie problemem jest wprowadzenie rozwiązań z zakresu zwolnień od pracy czy elastycznego czasu pracy dla pracowników, którzy mają obowiązki opiekuńcze wobec osób starszych lub przewlekle chorych (rodziców, teściów, rodzeństwa). Szczególnie w kontekście potrzeby wydłużania dobrowolnej aktywności zawodowej kobiet należy dostrzec, że spora cześć z nich w okresie końcówki aktywności na rynku pracy jest obciążona podwójnymi obowiązkami opiekuńczymi jako babcia wobec swoich wnuków i równocześnie wobec rodziców czy teściów, którzy ze względu na wiek wymagają wsparcia przykładowo w kontaktach z lekarzami - komentuje Barbara Surdykowska (Biuro Eksperckie KK NSZZ Solidarność) -W polskim porządku prawnym nie ma jakichkolwiek rozwiązań, które pokazywałyby, że ustawodawca dostrzega ten problem. Tym cenniejsza jest inicjatywa Komisji Europejskiej w postaci projektu dyrektywy w sprawie równowagi w życiu zawodowym i prywatnym rodziców i opiekunów – dodaje ekspertka.

Z (generalnie pozytywnym) stanowiskiem Prezydium KK do projektu dyrektywy można zapoznać się tutaj. Niepokojący jest natomiast niechętny stosunek polskiego Sejmu do tego projektu zarzucający mu naruszenie zasady pomocniczości.
 
Tutaj można przeczytać o 8 punkcie Filaru

bs
 
 


 

Polecane
Emerytury
Stażowe