Pascha – święto wolności. W tym roku obchodzone razem z Wielkanocą

Wielkanoc w Kościele łacińskim przypada w tym samym czasie co żydowska Pascha – zbieżność ta zdarza się stosunkowo rzadko, ponieważ obie uroczystości są wyliczane według różnych kalendarzy. Pascha to odkrywanie, jak paschalna wieczerza staje się konkretnym doświadczeniem historii zbawienia poprzez zmysły wzroku, smaku i czucia – pisze s. Eliana Kuryło CB w komentarzu dla Centrum Heschela Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II.
Talerz sederowy
Talerz sederowy / wikimedia.commons CC-BY 4.0/Khane Rokhl Barazani - Own work

Wyjście na wolność

S. Kuryło przypomina, że Pascha to „święto upamiętniające niewolę Izraelitów w Egipcie i ich ostateczne wyjście na wolność”. Jest „to historia, która ukształtowała żydowską świadomość i wartości. Jest ona do dziś bardzo istotna dla wszystkich ludzi. Warto zauważyć, że Pascha jest najstarszym, nieprzerwanie obchodzonym świętem żydowskim”.

Seder

W kontekście Paschy bardzo ważny jest seder (z hebr. „porządek” lub „kolejność”). S. Eliana Kuryło wyjaśnia, że seder jest „bogatą duchowo kolacją”. "Celem uroczystej kolacji jest ponowne przeżycie Wyjścia z Egiptu, ożywienie wspólnej pamięci o fundamentalnej żydowskiej historii oraz medytacja o wybawieniu z niewoli egipskiej", podkreśla s. Eliana.  Podczas sederu spożywa się macę, czyli przaśny chleb, gorzkie zioła (maror), pietruszkę (karpas) zanurzoną w słonej wodzie i słodką pastę zwaną haroset”. Rytuały towarzyszące sederowi opisane są w Hagadzie – modlitewniku używanym tylko podczas Paschy. 

Symbolika

Każda ze spożywanych potraw nawiązuje do historii wyzwolenia. Jak zaznacza s. Kuryło, na talerzu sederowym znajdują się „trzy kawałki macy umieszczane jeden na drugim, a następnie przykrywane. Reprezentują one trzy grupy Żydów: Kapłanów, Lewitów i Izraelitów”. Na talerzu sederowym można znaleźć również zeroa, „która nie jest spożywana podczas sederu. Bardziej znana jest jako kość podudzia, wraz z kawałkiem pieczonego mięsa. Reprezentuje baranka, który był ofiarą paschalną w przeddzień wyjścia z Egiptu”. 

Żydzi podczas sederu spożywają Beitzah, czyli jajko ugotowane na twardo. Reprezentuje ono przedświąteczną ofiarę przynoszoną w czasach Świątyni. Maror i Hazeret to z kolei gorzkie zioła, symbolizujące gorycz niewolnictwa. "Najczęściej używa się świeżo startego chrzanu, sałaty lub endywii", dodaje s. Eliana. Haroset to pasta wykonana z mieszanki jabłek, gruszek, orzechów, daktyli i wina. "Jest symbolem zaprawy i cegieł wykonanych przez niewolników dla budowli faraona" wyjaśnia siostra. Żydzi spożywają też karpas - warzywo, zazwyczaj pietruszkę. „Symbolizuje ciężką pracę Żydów podczas niewoli w Egipcie”.

"Każdy element na talerzu ma swoje konkretne symboliczne znaczenie i pomaga opowiedzieć historię o odkupieniu z niewoli poprzez zmysły wzroku, smaku i czucia”, pisze s. Kuryło i podsumowuje: „Rabin Nachman często przypominał, że Wyjście z Egiptu ma miejsce w każdym człowieku, w każdej epoce, w każdym roku, a nawet każdego dnia. Doświadczanie posiłku sederowego czyni ten punkt bardzo realnym i pomaga pamiętać każdego dnia, ale szczególnie w czasie Paschy, że Bóg może nas wyprowadzić z każdego rodzaju niewoli ku wolności”.

Centrum Heschela KUL

 


 

POLECANE
Do polskiej armii trafią drony z polskiej spółki. 360 dronów Warmate za 100 mln zł Wiadomości
Do polskiej armii trafią drony z polskiej spółki. 360 dronów Warmate za 100 mln zł

Jeszcze w tym roku Wojsko Polskie otrzyma 360 dronów Warmate – nowoczesnej amunicji krążącej, zdolnej do rażenia celów opancerzonych i piechoty. To pierwszy duży krok w realizacji szerszej umowy ramowej przewidującej nawet 10 tys. takich maszyn.

Rozżalona Lempart opuszcza Polskę. „Myślałam, że walczę o kraj, a walczyłam o stołki” z ostatniej chwili
Rozżalona Lempart opuszcza Polskę. „Myślałam, że walczę o kraj, a walczyłam o stołki”

Liderka pro-aborcyjnych Strajków Kobiet Marta Lempart ogłosiła, że opuszcza Polskę i przenosi się do Brukseli. W rozmowie z serwisem Goniec.pl przyznała, że nie zamierza już działać w kraju, a powodem ma być obawa przed wykorzystaniem wobec niej materiałów służb specjalnych. "Myślałam, że walczę o Polskę, a walczyłam o stołki dla różnych ludzi" – wyznała gorzko.

Jeśli Fidesz przegra wybory, Orban ma plan. „Rozważana opcja od dawna” z ostatniej chwili
Jeśli Fidesz przegra wybory, Orban ma plan. „Rozważana opcja od dawna”

Według Bloomberga Viktor Orban miał sygnalizować w rozmowach, że „plan ten zawsze był rozważany”, a jego celem byłoby utrzymanie wpływu na politykę państwa nawet w razie przegranej Fideszu.

Przełom w Brukseli: Rosyjskie aktywa bezterminowo zamrożone. Co to oznacza? z ostatniej chwili
Przełom w Brukseli: Rosyjskie aktywa bezterminowo zamrożone. Co to oznacza?

Państwom UE udało się porozumieć w czwartek w sprawie zamrożenia rosyjskich aktywów na stałe, bez konieczności przedłużania co pół roku za zgodą wszystkich stolic - ogłosiła duńska prezydencja. Przybliża to Wspólnotę do decyzji o wykorzystaniu tych aktywów do sfinansowania wsparcia dla Ukrainy.

Wstrząsające zeznania Polaków w Szwecji. „Zabrali dokumenty, kazali pracować bez przerwy” z ostatniej chwili
Wstrząsające zeznania Polaków w Szwecji. „Zabrali dokumenty, kazali pracować bez przerwy”

Według prokuratury w Malmö cała działalność oskarżonych opierała się na mechanizmie podporządkowania ofiar, którym odbierano dokumenty i wmawiano długi. Polscy robotnicy mieli pracować bez przerwy, w fatalnych warunkach i za symboliczne kwoty.

Zamordował księdza toporkiem. Sąd umorzył sprawę Wiadomości
Zamordował księdza toporkiem. Sąd umorzył sprawę

Sąd Okręgowy w Olsztynie umorzył postępowanie wobec Szymona K., oskarżonego o brutalne zabójstwo proboszcza ze Szczytna. Kluczowa okazała się opinia biegłych potwierdzająca całkowitą niepoczytalność mężczyzny. Sprawca nie odpowie karnie — zamiast tego zostanie umieszczony w zamkniętym szpitalu psychiatrycznym.

Prezydent Nawrocki na wschodniej flance NATO. Spotkanie z żołnierzami i jazda czołgiem pilne
Prezydent Nawrocki na wschodniej flance NATO. Spotkanie z żołnierzami i jazda czołgiem

Podczas wizyty w bazie Adazi prezydent Karol Nawrocki podkreślił, że polscy żołnierze wzmacniają nie tylko bezpieczeństwo kraju, lecz także całej wschodniej flanki NATO. Mówił o ich determinacji, gotowości i znaczeniu dla międzynarodowej pozycji Polski.

Marcin Wojewódka został odwołany z rady nadzorczej PKP Cargo z ostatniej chwili
Marcin Wojewódka został odwołany z rady nadzorczej PKP Cargo

Marcin Wojewódka został odwołany ze składu rady nadzorczej PKP Cargo - poinformowała spółka w czwartkowym raporcie bieżącym. Wojewódkę odwołał największy akcjonariusz kolejowego przewoźnika - spółka PKP SA, która kontroluje pakiet 33,01 akcji.

Politico: Polska traci atuty, które miała na początku wojny, i ląduje na marginesie polityka
Politico: Polska traci atuty, które miała na początku wojny, i ląduje na marginesie

Politico odnotowuje, że Polska – mimo roli jednego z głównych filarów wsparcia dla Kijowa – ponownie nie została zaproszona do rozmów o planie pokojowym dla Ukrainy. To drugi przypadek w ostatnich miesiącach i, jak podaje portal, wywołuje to narastającą irytację w rządzie.

Nowy cel klimatyczny UE. Szydło ostrzega: To zniszczenie gospodarki i zubożenie mieszkańców Unii   z ostatniej chwili
Nowy cel klimatyczny UE. Szydło ostrzega: To zniszczenie gospodarki i zubożenie mieszkańców Unii  

Unia Europejska przyjęła cel klimatyczny, zakładający redukcję emisji CO2 o 90 proc. do 2040 roku. Europoseł PiS i była premier Beata Szydło alarmuje, że jego realizacja może doprowadzić do zniszczenia europejskiej gospodarki i zubożenia mieszkańców UE.

REKLAMA

Pascha – święto wolności. W tym roku obchodzone razem z Wielkanocą

Wielkanoc w Kościele łacińskim przypada w tym samym czasie co żydowska Pascha – zbieżność ta zdarza się stosunkowo rzadko, ponieważ obie uroczystości są wyliczane według różnych kalendarzy. Pascha to odkrywanie, jak paschalna wieczerza staje się konkretnym doświadczeniem historii zbawienia poprzez zmysły wzroku, smaku i czucia – pisze s. Eliana Kuryło CB w komentarzu dla Centrum Heschela Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II.
Talerz sederowy
Talerz sederowy / wikimedia.commons CC-BY 4.0/Khane Rokhl Barazani - Own work

Wyjście na wolność

S. Kuryło przypomina, że Pascha to „święto upamiętniające niewolę Izraelitów w Egipcie i ich ostateczne wyjście na wolność”. Jest „to historia, która ukształtowała żydowską świadomość i wartości. Jest ona do dziś bardzo istotna dla wszystkich ludzi. Warto zauważyć, że Pascha jest najstarszym, nieprzerwanie obchodzonym świętem żydowskim”.

Seder

W kontekście Paschy bardzo ważny jest seder (z hebr. „porządek” lub „kolejność”). S. Eliana Kuryło wyjaśnia, że seder jest „bogatą duchowo kolacją”. "Celem uroczystej kolacji jest ponowne przeżycie Wyjścia z Egiptu, ożywienie wspólnej pamięci o fundamentalnej żydowskiej historii oraz medytacja o wybawieniu z niewoli egipskiej", podkreśla s. Eliana.  Podczas sederu spożywa się macę, czyli przaśny chleb, gorzkie zioła (maror), pietruszkę (karpas) zanurzoną w słonej wodzie i słodką pastę zwaną haroset”. Rytuały towarzyszące sederowi opisane są w Hagadzie – modlitewniku używanym tylko podczas Paschy. 

Symbolika

Każda ze spożywanych potraw nawiązuje do historii wyzwolenia. Jak zaznacza s. Kuryło, na talerzu sederowym znajdują się „trzy kawałki macy umieszczane jeden na drugim, a następnie przykrywane. Reprezentują one trzy grupy Żydów: Kapłanów, Lewitów i Izraelitów”. Na talerzu sederowym można znaleźć również zeroa, „która nie jest spożywana podczas sederu. Bardziej znana jest jako kość podudzia, wraz z kawałkiem pieczonego mięsa. Reprezentuje baranka, który był ofiarą paschalną w przeddzień wyjścia z Egiptu”. 

Żydzi podczas sederu spożywają Beitzah, czyli jajko ugotowane na twardo. Reprezentuje ono przedświąteczną ofiarę przynoszoną w czasach Świątyni. Maror i Hazeret to z kolei gorzkie zioła, symbolizujące gorycz niewolnictwa. "Najczęściej używa się świeżo startego chrzanu, sałaty lub endywii", dodaje s. Eliana. Haroset to pasta wykonana z mieszanki jabłek, gruszek, orzechów, daktyli i wina. "Jest symbolem zaprawy i cegieł wykonanych przez niewolników dla budowli faraona" wyjaśnia siostra. Żydzi spożywają też karpas - warzywo, zazwyczaj pietruszkę. „Symbolizuje ciężką pracę Żydów podczas niewoli w Egipcie”.

"Każdy element na talerzu ma swoje konkretne symboliczne znaczenie i pomaga opowiedzieć historię o odkupieniu z niewoli poprzez zmysły wzroku, smaku i czucia”, pisze s. Kuryło i podsumowuje: „Rabin Nachman często przypominał, że Wyjście z Egiptu ma miejsce w każdym człowieku, w każdej epoce, w każdym roku, a nawet każdego dnia. Doświadczanie posiłku sederowego czyni ten punkt bardzo realnym i pomaga pamiętać każdego dnia, ale szczególnie w czasie Paschy, że Bóg może nas wyprowadzić z każdego rodzaju niewoli ku wolności”.

Centrum Heschela KUL

 



 

Polecane