Co musisz wiedzieć:

• W ubiegłym miesiącu opinią publiczną wstrząsnął pomysł dyrektora Instytutu Pileckiego, prof. Krzysztofa Ruchniewicza, dotyczący m.in. planu seminariów o zwrotach dóbr kultury m.in Niemcom.
• Ówczesna kierownik berlińskiego oddziału Instytutu Pileckiego Hanna Radziejowska ujawniła sprawę i… wkrótce została odwołana z kierowania berlińskim oddziałem; mimo, iż uzyskała status sygnalistki i w związku z tym miała ochronę prawną.
• We wtorek poinformowano, że zastępca Radziejowskiej Mateusz Fałkowski – również objęty ochroną sygnalistów – został dyscyplinarnie zwolniony z Instytutu Pileckiego

Zastępca Hanny Radziejowskiej w Instytucie Pileckiego zwolniony

Jak poinformowała Radziejowska, przyczyną zwolnienia Mateusza Fałkowskiego było jego współautorstwo artykułu opublikowanego w „Rzeczpospolitej” 8 sierpnia br. oraz "jego lojalność i solidarność w obliczu pomówień i kłamstw". Podkreśliła, że Fałkowski od 3 kwietnia 2025 roku był objęty ochroną sygnalistów przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Mateusz to człowiek niezwykłej odwagi, ogromnej wiedzy i niezachwianej uczciwości – erudyta, niezastąpiony współpracownik i przyjaciel. Od początku współtworzył program i zespół oddziału Instytutu Pileckiego w Berlinie. Przez ponad sześć lat wspólnie pracowaliśmy z pełnym zaangażowaniem, budując jedną z najlepszych instytucji w Polsce. (...) Wraz z Mateuszem będziemy dochodzić sprawiedliwości przed sądami polskimi i niemieckimi

– poinformowała Hanna Radziejowska.

• PKP Intercity wydał pilny komunikat
• Wyłączenia prądu. Ważny komunikat dla mieszkańców woj. pomorskiego
• Komunikat dla mieszkańców Trójmiasta
• Wojsko wyjechało na drogi. Pilny komunikat sztabu
• "Nie macie szacunku do swoich widzów". Burza w sieci po programie TVN
• Komunikat dla mieszkańców Krakowa
• Nowy komunikat IMGW. Oto co nas czeka
• Przeszukanie u Ewy Stankiewicz. Sędzia nie zostawia suchej nitki na służbach
• Pilny komunikat dla mieszkańców i turystów w woj. zachodniopomorskim oraz pomorskim
• Ważny komunikat dla mieszkańców Warszawy

O co chodzi? Kontekst 

Na początku sierpnia dziennik "Rzeczpospolita" poinformował o tym, że pod koniec lipca Hanna Radziejowska, kierownik oddziału berlińskiego instytutu, poinformowała resort kultury oraz ambasadę w Berlinie o szokujących planach dyrektora Ruchniewicza.

Gazeta przekazała, że Radziejowska zwróciła szczególnie uwagę na cykl seminariów, których przygotowania oczekiwał prof. Ruchniewicz. Dyrektor instytutu "zaproponował m.in. organizację seminarium poświęconego zwrotom dóbr kultury przez Polskę na rzecz Niemiec, Ukrainy, Białorusi, Litwy oraz mienia prywatnego należącego do osób pochodzenia żydowskiego".

Zemsta Ruchniewicza na Radziejowskiej

Hanna Radziejowska kierowała berlińskim oddziałem Instytutu Pileckiego od 2019 r. Wkrótce po ujawnieniu planów dyrektora Ruchniewicza została odwołana; sam Ruchniewicz stwierdził, że powodem jej odwołania były ''ostatnie działania Radziejowskiej, które poważnie podważyły zaufanie u pracodawcy''.

Hanna Radziejowska była jedną z pracownic instytutu, która ujawniła pomysł dyrektora Ruchniewicza dot. seminarium o zwrocie dóbr kultury przez Polskę Niemcom, Ukrainie, Białorusi, Litwie oraz osobom pochodzenia żydowskiego. Radziejowska podkreślała, że działała z troski o interes państwa, a temat zwrotów został wcześniej uznany przez MKiDN za "wrażliwy" i wymagający szczególnej ostrożności.

Kulisy zemsty dyrektora instytutu

Według informacji podanych przez Wirtualną Polskę współpraca Ruchniewicza i Radziejowskiej nie układała się najlepiej. Dyrektor twierdził, że przypominanie Niemcom o krzywdach wyrządzonych Polakom mogłoby zaszkodzić współczesnym relacjom. Tymczasem berliński oddział instytutu starał się o edukowanie Niemców w sprawach II wojny światowej.

Radziejowska uznała część pomysłów Ruchniewicza za szkodliwe i postanowiła zgłosić sprawę wyżej – do minister kultury Hanny Wróblewskiej. W kwietniu 2025 r. została sygnalistką, co oznacza ochronę prawną i zakaz działań odwetowych wobec niej.

Okazało się, że kopia listu Radziejowskiej trafiła do polityków w ciągu kilku godzin od zgłoszenia – choć dokument był oznaczony jako poufny. Wkrótce potem Radziejowska została odwołana ze stanowiska, a instytut tłumaczył to "powodami obiektywnymi".