Co musisz wiedzieć:

• W holenderskiej miejscowości Cuijk odkryto cmentarz z czasów rzymskich.
• Przy ujawnionych na razie 85 pochówkach znaleziono liczne dary grobowe – talerze terra sigillata sprowadzane z Galii, lokalną białą ceramikę, szklane naczynia, brązowe misy i biżuterię.
• Wśród licznych znalezisk był także bezcenny artefakt – lampa oliwna sprzed blisko dwóch tysięcy lat uformowana w kształt teatralnej maski greckiej.

Holenderskie Cuijk kryje pod warstwą współczesnych budynków i dróg największe znane nam rzymskie cmentarzysko w Brabancji Północnej. To właśnie tam archeolodzy natrafili na bezcenny artefakt – lampę oliwną sprzed blisko dwóch tysięcy lat uformowaną w kształcie maski teatralnej.

• "Ale to seksistowskie". Lawina komentarzy po programie w TVN
• Niepokojące informacje z granicy. Komunikat Straży Granicznej
• Nowy komunikat IMGW. Oto co nas czeka
• „Się tego oglądać nie da”. Burza w sieci po programie TVN
• Komunikat dla mieszkańców Warszawy
• Kreml odpowiada Trumpowi: „Nie mamy alternatywy”
• Komunikat dla mieszkańców woj. małopolskiego
• Trzy linie lotnicze zawieszają połączenia z Warszawą i Krakowem. Komunikat dla pasażerów
• Przewodnicząca „S” w Elektrowni Dolna Odra: Czeka nas trwała likwidacja ponad 600 miejsc pracy
• Wchodzą jak do siebie. W Europie to prawdziwa plaga
• Dramatyczne wieści z domu Małyszów. Chodzi o ich córkę
• Nie żyje Claudia Cardinale. Gwiazda skrywała wielki sekret

Znalezisko pochodzi z II wieku n.e. i zostało odkryte w jednym z grobów dawnego miasta Ceuclum, zamieszkanego przez Batawów – germański lud sprzymierzony z Rzymem, po raz pierwszy wzmiankowany przez Juliusza Cezara w "Wojnie galijskiej".

Na skutek wewnętrznych tarć mieli opuścić pierwotne siedziby i osiedlić się u ujścia Renu, przede wszystkim na tzw. wyspie batawskiej pomiędzy rzekami Oude Rijn i Waal/Moza. Od 12 r. p.n.e. teren Batawów odgrywał ważną rolę przy organizacji wypraw rzymskich w głąb Germanii, a oni sami byli szczególnie cenieni jako żołnierze i wchodzili w skład gwardii cesarskiej.

Rzymska nekropolia w Cuijk odsłania tajemnice

Dotychczas przebadano zaledwie 15 proc. cmentarzyska, a już udało się zarejestrować ponad 85 pochówków. Wspomniany artefakt znaleziono przy jednym z nich, a chodzi o lampę oliwną, który zachwyca stanem zachowania oraz niezwykłymi zdobieniami.

Otwór do wlewania oleju znajduje się w otwartych ustach maski, przedstawiającej najpewniej satyra z szeroko rozwartymi oczami, gęstymi brwiami i długimi lokami. Na jego czole wyrzeźbiono też muszlę, z której wyrasta liściasty ornament przypominający hełm lub koronę.

Symbolika teatru i światło dla zmarłych

Forma maski teatralnej nie jest przypadkowa. W kulturze rzymskiej chętnie wykorzystywano motywy teatru greckiego, gdzie przesadne rysy masek podkreślały emocje i pozwalały aktorom wcielać się w różne role. Motywy te trafiały nie tylko do architektury i sztuki, lecz także do przedmiotów codziennego użytku, jak właśnie lampy.

W kontekście pogrzebowym lampa miała znaczenie symboliczne – światło towarzyszyło zmarłym, wskazując im drogę do podziemi. Oprócz niej na miejscu odkryto także inne dary grobowe – talerze terra sigillata sprowadzane z Galii, lokalną białą ceramikę, szklane naczynia, brązowe misy i biżuterię. Wszystkie świadczą o wysokim statusie mieszkańców Ceuclum i ich szerokich powiązaniach handlowych w ramach całego imperium.

Wine God or Mask? Rare Roman Lamp Sparks Debate

Archaeologists in the Netherlands unearthed a rare 1,900-year-old Roman oil lamp in a cemetery near Cuijk. Along with the lamp were everyday grave goods like plates, jugs, cups, and bowls. The lamp is ornately decorated: its… pic.twitter.com/MqzR415768

— History Content (@HistContent) September 23, 2025