Tadeusz Płużański: Kobieta – wywiadowca. Pierwsza Dama Rzeczpospolitej

31 marca 1963 r. w Londynie zmarła Aleksandra Piłsudska z domu Szczerbińska. O niepodległość Polski walczyła w Polskiej Partii Socjalistycznej, Polskiej Organizacji Wojskowej, Legionach Polskich. Dama Orderu Virtuti Militari, od 1921 r. (druga) żona marszałka Józefa Piłsudskiego.
Aleksandra i Józef Piłsudscy z córkami Wanda i Jadwigą Tadeusz Płużański: Kobieta – wywiadowca. Pierwsza Dama Rzeczpospolitej
Aleksandra i Józef Piłsudscy z córkami Wanda i Jadwigą / IPN

To jedna z najsłynniejszych Kobiet Niepodległości. Uznanie zawdzięcza własnej działalności, jeszcze zanim na stałe związała się z Józefem Piłsudskim. Obowiązki wobec Ojczyzny łączyła z wychowywaniem dwóch córek, które miała z Marszałkiem – Wandy i Jadwigi.

Urodziła się 12 grudnia 1882 r. w Suwałkach, jako córka Piotra Szczerbińskiego, urzędnika magistratu w Suwałkach oraz Julii Zahorskiej. Rodzice zmarli, gdy miała kilkanaście lat, dlatego była wychowywana przez babkę Karolinę Zahorską i ciotkę Marię Zahorską.

 

Akcje bojowe

Ukończyła gimnazjum w Suwałkach, kursy handlowe J. Siemiradzkiej, studiowała na Uniwersytecie Latającym. W 1903 r. rozpoczęła pracę urzędniczki w fabryce wyrobów skórzanych na warszawskiej Woli.
W 1904 r. wstąpiła do Polskiej Partii Socjalistycznej. Brała udział w wielu akcjach bojowych. 26 września 1908 r., w ramach grupy Organizacji Bojowej PPS dowodzonej przez Józefa Piłsudskiego, uczestniczyła w ataku na rosyjski pociąg pocztowy pod Bezdanami, nieopodal Wilna, zdobywając ponad 200 tys. rubli.
W 1907 r. aresztowana przez carską policję w Warszawie, jednak zwolniona z braku dowodów. Po przeniesieniu się do Lwowa pracowała w biurze fabrycznym. Działała w Związku Strzeleckim i Towarzystwie Opieki nad Więźniami Politycznymi.

 

Ślub z Józefem Piłsudskim

Po wybuchu I wojny światowej przydzielona do oddziału wywiadowczo-kurierskiego I Brygady Legionów Polskich, była komendantką kurierek legionowych. Sama przechowywała broń i przewoziła bibułę. Działała w POW, za co została aresztowana przez Niemców w listopadzie 1915 r. i internowana w obozie w Szczypiornie. W 1917 r. wróciła do pracy w POW jako kurierka materiałów wybuchowych i wywiadowca.
Ślub z Józefem Piłsudskim, którego poznała jeszcze w 1906 r., wzięła 25 października 1921 r. w Belwederze. Z Naczelnikiem Państwa miała córkę Wandę i Jadwigę. Mieszkali w willi Milusin w podwarszawskim Sulejówku. 

W niepodległej II Rzeczpospolitej realizowała się w pracy społecznej pomagając poszkodowanym i najuboższym. Od 1926 r. zasiadała w Kapitule Orderu Virtuti Militari. 

 

II Wojna Światowa

Po wybuchu II wojny światowej, wraz z córkami ewakuowała się do Wilna, następnie przez Łotwę i Szwecję do Londynu. Pochowana na cmentarzu North Sheen. Zmarła 31 marca 1963 r. w Londynie. W 1992 r. jej prochy zostały złożone w grobowcu rodzinnym na Starych Powązkach w Warszawie.
 


Oceń artykuł
Wczytuję ocenę...

 

POLECANE
Nie żyje gwiazda legendarnego serialu z ostatniej chwili
Nie żyje gwiazda legendarnego serialu

Media obiegły smutne informacje. Nie żyje aktor znany m.in. z popularnego serialu.

Mastalerek: Rządowi nie zależy na porozumieniu z ostatniej chwili
Mastalerek: Rządowi nie zależy na porozumieniu

Prezydent i premier „nie dogadali się” w sprawie ustawy o KRS – poinformował szef gabinetu prezydenta Marcin Mastalerek. Rządowi nie zależy na porozumieniu, a do głosowania nad senackimi poprawkami do noweli o KRS może w ogóle nie dojść, zwłaszcza w kampanii przed wyborami do PE – ocenił.

Czy to koniec Europy, jaką znamy? Trwa konferencja środowisk konserwatywnych z ostatniej chwili
Czy to koniec Europy, jaką znamy? Trwa konferencja środowisk konserwatywnych

W poniedziałek rozpoczęła się międzynarodowa konferencja „Czy to koniec Europy, jaką znamy? European Conservative Future”, organizowana przez TVMN Media Narodowe. Wydarzenie trwa od godziny 10:00 w Stowarzyszeniu Dziennikarzy Polskich przy ul. Foksal 3/5. Wstęp jest wolny, a ostatni panel dyskusyjny – Wojna o Zielony Ład – który odbędzie się o g. 15:10, organizuje redakcja „Tygodnika Solidarność” i Tysol.pl.

Roksana Węgiel ogłosiła radosną nowinę. W sieci lawina gratulacji z ostatniej chwili
Roksana Węgiel ogłosiła radosną nowinę. W sieci lawina gratulacji

Młoda wokalistka Roksana Węgiel podzieliła się z fanami radosną nowiną. W sieci lawina gratulacji.

z ostatniej chwili
Jak wybrać zegarek męski? Porównanie mechanizmów i stylów

Zegarki męskie to nie tylko narzędzie służące do śledzenia czasu, ale również kluczowy element stylizacji i wyraz osobistego gustu. W niniejszym artykule przeanalizujemy różnice między mechanizmami czasomierzy.

Prezydent Iranu nie żyje. Są nagrania i zdjęcia gorące
Prezydent Iranu nie żyje. Są nagrania i zdjęcia

Prezydent Iranu Ebrahim Raisi i minister spraw zagranicznych Hossein Amirabdollahian zginęli w katastrofie śmigłowca – potwierdził w poniedziałek na platformie X wiceprezydent Iranu Mohsen Mansouri. Wcześniej o ich śmierci poinformował irański Czerwony Półksiężyc. Media obiegły zdjęcia i nagrania z miejsca katastrofy.

Na kogo chcą zagłosować Polacy? Zmiany w czołówce [SONDAŻ] polityka
Na kogo chcą zagłosować Polacy? Zmiany w czołówce [SONDAŻ]

W zaciętej walce przedwyborczej Koalicja Obywatelska o włos wyprzedza Zjednoczoną Prawicę, tuż za nimi na trzecie miejsce awansowała Konfederacja, wyprzedzając Trzecią Drogę – wynika z badania pracowni Opinia24.

Dramat w Pałacu Buckingham. Pilne informacje w sprawie Kate Middleton z ostatniej chwili
Dramat w Pałacu Buckingham. Pilne informacje w sprawie Kate Middleton

Księżna Kate, żona brytyjskiego następcy tronu księcia Williama, poinformowała niedawno, że jej styczniowy pobyt w szpitalu i przebyta operacja jamy brzusznej były związane z wykrytym u niej rakiem. Tymczasem brytyjskie media przekazały nowe informacje.

„Nigdy więcej już tego nie obejrzę”. Burza po emisji popularnego programu TVN z ostatniej chwili
„Nigdy więcej już tego nie obejrzę”. Burza po emisji popularnego programu TVN

W sieci zawrzało. Wszystko przez to, jak potoczyły się losy uczestników w popularnym programie.

„Żadnych oznak żywych pasażerów”. Zlokalizowano śmigłowiec prezydenta Iranu z ostatniej chwili
„Żadnych oznak żywych pasażerów”. Zlokalizowano śmigłowiec prezydenta Iranu

Prezydent Iranu Ebrahim Raisi, szef MSZ Hossein Amirabdollahian i kilku innych wysokich rangą przedstawicieli irańskich władz zginęło w katastrofie śmigłowca w pobliżu Dżolfy w irańskiej prowincji Azerbejdżan Wschodni – poinformował w poniedziałek rano irański Czerwony Półksiężyc.

REKLAMA

Tadeusz Płużański: Kobieta – wywiadowca. Pierwsza Dama Rzeczpospolitej

31 marca 1963 r. w Londynie zmarła Aleksandra Piłsudska z domu Szczerbińska. O niepodległość Polski walczyła w Polskiej Partii Socjalistycznej, Polskiej Organizacji Wojskowej, Legionach Polskich. Dama Orderu Virtuti Militari, od 1921 r. (druga) żona marszałka Józefa Piłsudskiego.
Aleksandra i Józef Piłsudscy z córkami Wanda i Jadwigą Tadeusz Płużański: Kobieta – wywiadowca. Pierwsza Dama Rzeczpospolitej
Aleksandra i Józef Piłsudscy z córkami Wanda i Jadwigą / IPN

To jedna z najsłynniejszych Kobiet Niepodległości. Uznanie zawdzięcza własnej działalności, jeszcze zanim na stałe związała się z Józefem Piłsudskim. Obowiązki wobec Ojczyzny łączyła z wychowywaniem dwóch córek, które miała z Marszałkiem – Wandy i Jadwigi.

Urodziła się 12 grudnia 1882 r. w Suwałkach, jako córka Piotra Szczerbińskiego, urzędnika magistratu w Suwałkach oraz Julii Zahorskiej. Rodzice zmarli, gdy miała kilkanaście lat, dlatego była wychowywana przez babkę Karolinę Zahorską i ciotkę Marię Zahorską.

 

Akcje bojowe

Ukończyła gimnazjum w Suwałkach, kursy handlowe J. Siemiradzkiej, studiowała na Uniwersytecie Latającym. W 1903 r. rozpoczęła pracę urzędniczki w fabryce wyrobów skórzanych na warszawskiej Woli.
W 1904 r. wstąpiła do Polskiej Partii Socjalistycznej. Brała udział w wielu akcjach bojowych. 26 września 1908 r., w ramach grupy Organizacji Bojowej PPS dowodzonej przez Józefa Piłsudskiego, uczestniczyła w ataku na rosyjski pociąg pocztowy pod Bezdanami, nieopodal Wilna, zdobywając ponad 200 tys. rubli.
W 1907 r. aresztowana przez carską policję w Warszawie, jednak zwolniona z braku dowodów. Po przeniesieniu się do Lwowa pracowała w biurze fabrycznym. Działała w Związku Strzeleckim i Towarzystwie Opieki nad Więźniami Politycznymi.

 

Ślub z Józefem Piłsudskim

Po wybuchu I wojny światowej przydzielona do oddziału wywiadowczo-kurierskiego I Brygady Legionów Polskich, była komendantką kurierek legionowych. Sama przechowywała broń i przewoziła bibułę. Działała w POW, za co została aresztowana przez Niemców w listopadzie 1915 r. i internowana w obozie w Szczypiornie. W 1917 r. wróciła do pracy w POW jako kurierka materiałów wybuchowych i wywiadowca.
Ślub z Józefem Piłsudskim, którego poznała jeszcze w 1906 r., wzięła 25 października 1921 r. w Belwederze. Z Naczelnikiem Państwa miała córkę Wandę i Jadwigę. Mieszkali w willi Milusin w podwarszawskim Sulejówku. 

W niepodległej II Rzeczpospolitej realizowała się w pracy społecznej pomagając poszkodowanym i najuboższym. Od 1926 r. zasiadała w Kapitule Orderu Virtuti Militari. 

 

II Wojna Światowa

Po wybuchu II wojny światowej, wraz z córkami ewakuowała się do Wilna, następnie przez Łotwę i Szwecję do Londynu. Pochowana na cmentarzu North Sheen. Zmarła 31 marca 1963 r. w Londynie. W 1992 r. jej prochy zostały złożone w grobowcu rodzinnym na Starych Powązkach w Warszawie.
 



Oceń artykuł
Wczytuję ocenę...

 

Polecane
Emerytury
Stażowe