Śmierć w bezwzględnym państwie

Kilkanaście dni od śmierci Barbary Skrzypek nie przyniosło żadnego przełomu w polityce władz państwowych i w działaniu upolitycznionego, podporządkowanego celom Platformy Obywatelskiej wymiaru sprawiedliwości. Społeczne emocje zaczęły wygasać, urlopowani wracają do pracy i wygląda na to, że nie zmieni się nic. Choć początkowo zdawać się mogło, że sprawy przybiorą inny obrót, premier do spółki z rzecznikiem praw obywatelskich pozbawiają obywateli złudzeń. I nadziei, bo przecież z tą machiną zderzyć może się każdy z nas.
Prezes PiS Jarosław Kaczyński, w tle wizerunek ś.p. Barbary Skrzypek Śmierć w bezwzględnym państwie
Prezes PiS Jarosław Kaczyński, w tle wizerunek ś.p. Barbary Skrzypek / PAP/Piotr Nowak

O Ewie Wrzosek od lat głośno było z racji jej politycznego zaangażowania. W 2019 roku była jedną z osób, które Róża Thun zaprosiła do opowiedzenia na forum PE o rzekomych prześladowaniach, jakim poddawani są niezależni od władzy przedstawiciele środowisk prawniczych. Wrzosek nie była wówczas jeszcze specjalnie znana, więcej zainteresowania budziły personalia innych uczestników tej wyprawy. Brali w niej udział między innymi sędzia Waldemar Żurek i oskarżana o powiązania z Rosją aktywistka Ludmiła Kozłowska, żona Bartosza Kramka. 

 

Kontrowersyjna prokurator

O samej Ewie Wrzosek stopniowo stawało się jednak coraz głośniej, ponieważ większe zasięgi zdobywały jej wypowiedzi w mediach społecznościowych. Przełomem było wszczęcie przez nią umorzonego już po kilku godzinach śledztwa w sprawie tzw. wyborów kopertowych. Przełożeni oskarżyli Wrzosek o bezpodstawne wszczęcie motywowanego jedynie politycznie dochodzenia. Wszczęto też postępowanie wyjaśniające. W efekcie Wrzosek stała się gwiazdą niesprzyjających ówczesnym władzom mediów, zaczęły też mnożyć się listy i apele w jej obronie, formułowane przez dyżurny zestaw autorytetów prawniczych i moralnych. I tak zostało do dziś. W tej części historii trzeba wspomnieć jeszcze o zawieszeniu Wrzosek w związku ze śledztwem w sprawie przekazania informacji ze śledztwa dotyczącego wypadku warszawskiego autobusu, co miało pomóc w poprzedniej kampanii prezydenckiej Rafała Trzaskowskiego. Po zmianie władzy niektórzy widzieli Ewę Wrzosek na najwyższych stanowiskach. Na Facebooku znaleźć można na przykład, od dawna zresztą nieaktywną, stronę „Żelazna Prokurator Ewa Wrzosek na prokuratora Krajowego”. Profil ma prawie dwa i pół tysiąca polubień.

Jednak życie prokurator pod zwierzchnictwem Adama Bodnara nie było wcale usłane różami. Jej zbyt daleko idące zaangażowanie spowodowało jej skonfliktowanie ze zwierzchnikiem, czego najgłośniejszym akordem był telewizyjny wywiad, w którym Wrzosek stwierdziła, iż na tak specyficzne czasy lepszy byłby Roman Giertych. Sama definicja tej „specyfiki” też sprowadzała na nią krytykę, choć nie budziła stosownej reakcji. W maju zeszłego roku w rozmowie z „Polityką” Wrzosek przekonywała, że „Żyjemy w czasach powojennych, gdzie «po lasach grasują bandy», państwo wciąż jest zagrożone i trzeba działać w sposób niestandardowy. Prokurator ma prawo sam oceniać, jakie działanie jest zgodne z interesem społecznym”. „To nie jest ten czas, aby ściśle, w sposób pozytywistyczny trzymać się litery prawa” – mówiła w grudniu dziennikarkom TVP. Znów padły też słowa o „czasie powojennym”. Jednak to krytyka przełożonego wywołała pierwszą od dawna reakcję na słowa Ewy Wrzosek. Po trzech miesiącach delegacji do Ministerstwa Sprawiedliwości Wrzosek powróciła do prokuratury, w której zajęła się sprawą tzw. „dwóch wież”. Sprawą, którą już wcześniej umorzył sąd i której nie chciał prowadzić nikt inny w tej instytucji. Sama Wrzosek pytana w mediach mówiła, że na razie nie ma w niej żadnych dowodów, jednak nie poddawała się i prowadziła dalsze prace. I to w ramach tego śledztwa doszło do feralnego przesłuchania Barbary Skrzypek, długoletniej sekretarki Jarosława Kaczyńskiego.


Przesłuchanie 2025

To niebezpieczny temat. Władza, mająca na ustach i sztandarach hasła o wolnych mediach i swobodzie wypowiedzi, straszy pozwami wszystkich, którzy w jej odczuciu zbyt wyraźnie powiążą fakty, których łączyć ze sobą w jej optyce nie należy. Sam minister Bodnar, zapowiadając drobiazgowe śledztwo, na jednym oddechu wykluczył jedną z kluczowych hipotez. Wyznaczył więc kierunek myślenia i swoim podwładnym, i mediom. I wszystkim, którzy chcą mieć święty spokój. Podsumujmy więc, co wiemy na pewno i czego jeszcze wolno nam się, miejmy nadzieje, domyślać. 
Przesłuchanie Barbary Skrzypek przez prokurator Ewę Wrzosek odbyło się 12 marca bieżącego roku w Prokuraturze Okręgowej w Warszawie. Trwało ono, według różnych przekazów, cztery lub pięć godzin. Skrzypek odmówiono udziału jej pełnomocnika, rzekomo nie miało tego wymagać jej dobro jako świadka. Zrobiono to pomimo sygnalizowanych przez nią problemów ze wzrokiem i ogólnie ze zdrowiem. Przeciwko jednej, nie mającej wcześniej kontaktów z wymiarem sprawiedliwości, stanęła bardzo zdeterminowana prokurator, a także dwoje przedstawicieli drugiej strony, skarżącej w tej dętej sprawie Jarosława Kaczyńskiego, wieloletniego przełożonego świadka. Przesłuchanie nie było rejestrowane, nie było również protokolanta. Wszelkie informacje o jego przebiegu znamy więc od osób zainteresowanych jego odpowiednim wyobrażeniem. Po opuszczeniu prokuratury Barbara Skrzypek miała uskarżać się na zdenerwowanie i zmęczenie. W tym samym czasie obecny na miejscu mecenas Wende twittował, że po „Uchu prezesa” (ten kabaretowy serial przed laty przybliżył opinii publicznej postać B. Skrzypek) pora na „Ucho prokuratora”. Czyli przynajmniej tu nastroje były znakomite. Trzy dni później przesłuchiwana zmarła, co bardzo wielu komentatorów od razu połączyło z wcześniejszym stresem. Specjaliści potwierdzają, że odłożony w czasie stres może spowodować rozległy zawał serca – a taką przyczynę zgonu wykazała sekcja zwłok.

Argumentem za specyficznym przebiegiem spotkania było zaangażowanie pozostałych uczestników, które znalazło wyraz w licznych wpisach w mediach społecznościowych, w tym pisanych już po przesłuchaniu. Na tę narrację nałożono drugą. Wojciech Czuchnowski na łamach „Gazety Wyborczej” ujawnił, fałszywy jak się później okazało, przebieg wysłuchania w prokuraturze, według którego sekretarka prezesa PiS miała obciążyć szefa i dopiero później zdać sobie z tego sprawę. Tę ledwo skrywaną sugestię, że śmierć Skrzypek była na rękę Kaczyńskiemu powtórzyli później w mediach m.in. Michał Kamiński i Ryszard Kalisz. Ujawniony później oficjalny protokół tego nie potwierdził, jednak sympatycy prokurator i wygodnej dla niej wersji zdarzeń przeszli nad tym do porządku dziennego, a poza prawicowymi mediami nikt nie pytał o źródła przecieku i konsekwencje wobec jego autorów.

 

Nieoczekiwana zamiana miejsc

Nie znaczy to jednak, że media, również te życzliwe ekipie rządzącej, całkowicie odpuściły temat. Głosów, że osoba tak zaangażowana nie pomaga wcale w rozliczeniach poprzedników, pojawiło się całkiem sporo. „Lepiej byłoby, gdyby sprawę prowadził prokurator niekojarzący się z aktywnością w bieżących sprawach publicznych, w tym politycznych. Jeśli – co prawdopodobne – prokurator Wrzosek dostała sprawę dwóch wież według kolejności przydziału, najlepiej byłoby, żeby sama z niej zrezygnowała. Albo by przekonała ją do tego jej szefowa” – pisała w „Polityce” Ewa Siedlecka. „W przesłuchaniu brało udział troje prawników sympatyzujących z obozem rządzącym, niechętnych Prawu i Sprawiedliwości, oraz przesłuchiwana – związana przez wiele lat z Prawem i Sprawiedliwości, bez wiedzy prawniczej. Z tej perspektywy niedopuszczenie pełnomocnika Barbary Skrzypek do udziału w przesłuchaniu było zgodne z prawem, ale zupełnie nieprzyzwoite” – to Patryk Słowik na wp.pl. W „Gazecie Wyborczej” z kolei Ewa Ivanowa pisała: „Ewie Wrzosek powierzono najbardziej polityczną sprawę, jaką można sobie wyobrazić. Nawet członkowie Lex Super Omnia [mocno upolitycznione stowarzyszenie prokuratorów, do którego należy Wrzosek – przyp. K.K.], gdy pytam ich o ocenę tej sytuacji, nie chcą komentować decyzji kierownictwa prokuratury pod nazwiskiem i nie potrafią logicznie wytłumaczyć, jakie racje przemawiały za tym, że przy blisko 6 tys. prokuratorów sprawę związaną PiS i spółką Srebrna przydzielono akurat Wrzosek. Wielu mówi, że na jej miejscu złożyliby wniosek o wyłączenie”. W obronie prokurator stanął oczywiście Wojciech Czuchnowski, ale kluczowe były tu głosy polityków.

Po dramatycznym liście prezydenta w dość lekceważący sposób głos zabrał premier Donald Tusk. „Tusk obraża i szantażuje moralnie krytyków prokurator Wrzosek” – skomentował na portalu OKO.press Piotr Pacewicz i to chyba najlepiej podsumowuje wypowiedź premiera. Przywoływane przez Piotra Pacewicza cytaty pokazują, jak bardzo sprawa ta podzieliła obóz przeciwników PiS. Linią graniczną okazał się być oczywiście poziom radykalizmu, a więc i determinacji. Jednak opinię publiczną najbardziej poruszył chyba Jerzy Owsiak. Gdy narracja prokuratury i samej zainteresowanej zaczęła zmieniać akcenty, to robiąc ofiarę z Wrzosek, Owsiak w swoim liście otwartym wyraził z nią solidarność jako ofiara tego samego, czyli motywowanego politycznie „hejtu”. Prokurator trafiła na urlop, podobnie jak broniący jej na pierwszej konferencji prasowej rzecznik warszawskiej prokuratury. W komunikatach tej instytucji mowa była o urlopach planowych, mało kto w to jednak uwierzył. Równocześnie podwładnej bronił w mediach Adam Bodnar, choć nie brak głosów, że umieszczenie Wrzosek w tym śledztwie było zaplanowanym przez niego włożeniem niewygodnej prokurator na minę.

Skalę zaangażowania w budowę medialnej osłony dla prokurator pokazuje zebrany przez internautę kolaż pasków z jednego tylko wieczora w TVP Info. „Ewa Wrzosek jest bezstronna”, „Ewa Wrzosek się nie boi”, „Czynności Wrzosek bez zarzutów”, plus kilka cytatów z chwalących bohaterkę wieczoru gości miały odpowiednio urobić nielicznych widzów Telewizji Polskiej. Czy faktycznie kogoś to przekonało? Trudno powiedzieć, widzimy raczej okopanie się na swoich pozycjach, choć ukryte akcenty wskazują, że między Adamem Bodnarem a Ewą Wrzosek przyjaźni nie ma, a ujawnienie dokumentów czy niektóre z wypowiedzi wskazują na wprzęgnięcie całej dramatycznej sytuacji w grę wpływów między szefem Ministerstwa Sprawiedliwości a Romanem Giertychem, którego przedstawiciel również obecny był podczas przesłuchania. 

 

Każdy może być następny

Na koniec zwróćmy uwagę na to, że cała sytuacja poza swym wymiarem osobistego dramatu i wstrząsu dla świata polityki, jest też bardzo niepokojącym sygnałem dla obywatela. Okazuje się, że w zderzeniu z systemem możemy zostać w imię widzimisię prokuratora pozbawieni pomocy prawnej, a dowolność metod prowadzenia przesłuchania świadka (nawet nie oskarżonego!) jest niemal pełna. Możemy znaleźć się w obcym, wrogim miejscu, otoczeni przez obcych i równie wrogo nastawionych do nas ludzi, pozbawieni opieki i wsparcia, pozbawieni de facto jakichkolwiek praw. Zwłaszcza, jeśli dodatkowo cierpimy z powodu jakichś ograniczających nasze możliwości dysfunkcji. Praworządność według liberalnej demokracji pokazuje tu swoje przerażające, kafkowskie oblicze.

Co gorsza, ostatnie dni pokazały kilka innych, budzących poważny niepokój scen. Przesłuchanie przed sądem w Kluczborku, wyglądające bardziej na dręczenie i zakrzykiwanie zeznającego, któremu sędzia nie dawała dojść do słowa, równocześnie krzykiem żądając odpowiedzi. Wywleczenie przez policję we Włocławku mężczyzny, który wcześniej złożył zawiadomienie o rajdzie pijanych funkcjonariuszy, wyglądające bardziej na porwanie w biały dzień niż zatrzymanie. Czy, wracając do polityki, wysyłanie uzbrojonych żandarmów do Sławomira Cenckiewicza tylko po to, by wręczyć mu wezwanie na przesłuchanie w charakterze świadka. Polska w wielu aspektach staje się dziś państwem bezwzględnym dla swoich obywateli. Wymiar sprawiedliwości i odpowiadające za bezpieczeństwo obywateli służby na powrót stają się coraz częściej aparatem represji. Pozostaje mieć nadzieję, że proces ten da się jeszcze zatrzymać, do czego potrzebna jest odwaga mediów, determinacja polityków i zaangażowanie wyborców, którzy muszą zdobyć się na refleksję, że tu nie chodzi już o „dojeżdżanie” nielubianych polityków, a o bezkarność i samowolę władzy wobec każdego obywatela.


 

POLECANE
Zabójstwo bł. ks. Popiełuszki: za krótka ława oskarżonych tylko u nas
Zabójstwo bł. ks. Popiełuszki: za krótka ława oskarżonych

Mija 41 lat od śmierci bł. ks. Jerzego Popiełuszki, patrona Solidarności. Choć w procesie toruńskim w 1985 r. zapadły wyroki wobec funkcjonariuszy SB, wątpliwości wokół rzeczywistych inspiratorów zbrodni nie milkną do dziś. Prokurator Andrzej Witkowski i świadkowie tamtych wydarzeń wskazują, że ława oskarżonych mogła być „za krótka”, a odpowiedzialność sięgać najwyższych władz PRL.

Chorwacja przywraca obowiązkową służbę wojskową z ostatniej chwili
Chorwacja przywraca obowiązkową służbę wojskową

Parlament Chorwacji przegłosował w piątek nowelizację ustawy o obronności, przywracając tym samym obowiązkową służbę wojskową – przekazały lokalne media. Obowiązek obejmie mężczyzn po ukończeniu 18. roku życia.

Były litewski dowódca w „Die Welt”: Merkel miała naciskać na Ukraińców, by nie bronili parlamentu na Krymie z ostatniej chwili
Były litewski dowódca w „Die Welt”: Merkel miała naciskać na Ukraińców, by nie bronili parlamentu na Krymie

Były głównodowodzący sił zbrojnych Litwy Jonas Vytautas Zukas ujawnił, że była niemiecka kanclerz Angela Merkel miała naciskać w 2014 roku na władze w Kijowie, by ukraińska armia nie broniła gmachu parlamentu na Krymie. O sprawie szerzej pisze w piątek „Die Welt”.

Komunikat dla mieszkańców woj. podlaskiego z ostatniej chwili
Komunikat dla mieszkańców woj. podlaskiego

Zarząd Województwa Podlaskiego podczas piątkowego posiedzenia zdecydował o zmianach w budżecie dotyczących m.in. zwiększenia wsparcia finansowego dla placówek ochrony zdrowia.

Tȟašúŋke Witkó: Friedrich Merz - polityczny tuman - rębajło tylko u nas
Tȟašúŋke Witkó: Friedrich Merz - polityczny tuman - rębajło

Nic nie napawa duszy mej tak dziką rozkoszą, jak chłosta, którą niemieckie media niemalże codziennie urządzają kanclerzowi Friedrichowi Merzowi! Wiem, że moi Wspaniali Czytelnicy skrycie posądzają mnie o to, iż podczas komentowania sytuacji za naszą zachodnią granicą targają mą osobą najniższe instynkty, z małpią złośliwością na czele.

Wariat albo ruski agent. Tusk znów uderza w Kaczyńskiego z ostatniej chwili
"Wariat albo ruski agent". Tusk znów uderza w Kaczyńskiego

Premier Donald Tusk po raz kolejny uderzył w szefa PiS Jarosława Kaczyńskiego. "Sąsiadka mówi o takich przypadkach, że wariat albo ruski agent" – napisał w mediach społecznościowych.

Koniec Nowoczesnej. Konwencja zdecydowała o rozwiązaniu partii z ostatniej chwili
Koniec Nowoczesnej. Konwencja zdecydowała o rozwiązaniu partii

Konwencja Nowoczesnej podjęła w piątek decyzję o rozwiązaniu partii - poinformował dziennikarzy dotychczasowy przewodniczący ugrupowania, rzecznik rządu Adam Szłapka. Decyzja zapadła zdecydowaną większością głosów; większość członków Nowoczesnej zamierza też wstąpić do nowego ugrupowania, tworzonego wspólnie z PO i Inicjatywą Polską.

Szokujące wystąpienie Doroty Wysockiej-Schnepf w TVP. Poseł PiS składa zawiadomienie z ostatniej chwili
Szokujące wystąpienie Doroty Wysockiej-Schnepf w TVP. Poseł PiS składa zawiadomienie

"Są granice, które są nieprzekraczalne, nawet dla TVP Info w likwidacji. Kieruję zawiadomienie do Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, bo w państwie prawnym powinniście mieć wyłączony sygnał za to, co wyprawiacie" – poinformował w piątek poseł PiS Mariusz Gosek.

Wojna USA z kartelami narkotykowymi. Pentagon wysyła lotniskowiec z ostatniej chwili
Wojna USA z kartelami narkotykowymi. Pentagon wysyła lotniskowiec

Rzecznik Pentagonu Sean Parnell poinformował w piątek o wysłaniu lotniskowcowej grupy uderzeniowej Geralda R. Forda do wsparcia walki przeciwko kartelom narkotykowym. Do decyzji dochodzi po zapowiedzi operacji przeciwko gangom na lądzie.

Rokita o aferze wokół córki Tuska: Jak dzwonisz do szefa mafii, to nie dziw się, że cię podsłuchują z ostatniej chwili
Rokita o "aferze" wokół córki Tuska: "Jak dzwonisz do szefa mafii, to nie dziw się, że cię podsłuchują"

– Jak dzwonisz do szefa mafii pruszkowskiej czy jakiejś innej, to nie dziw się, że cię podsłuchują wtedy, to naturalne zupełnie – powiedział były prominentny polityk PO Jan Maria Rokita, komentując w ten sposób "aferę" związaną z rzekomym inwigilowaniem córki premiera Donalda Tuska.

REKLAMA

Śmierć w bezwzględnym państwie

Kilkanaście dni od śmierci Barbary Skrzypek nie przyniosło żadnego przełomu w polityce władz państwowych i w działaniu upolitycznionego, podporządkowanego celom Platformy Obywatelskiej wymiaru sprawiedliwości. Społeczne emocje zaczęły wygasać, urlopowani wracają do pracy i wygląda na to, że nie zmieni się nic. Choć początkowo zdawać się mogło, że sprawy przybiorą inny obrót, premier do spółki z rzecznikiem praw obywatelskich pozbawiają obywateli złudzeń. I nadziei, bo przecież z tą machiną zderzyć może się każdy z nas.
Prezes PiS Jarosław Kaczyński, w tle wizerunek ś.p. Barbary Skrzypek Śmierć w bezwzględnym państwie
Prezes PiS Jarosław Kaczyński, w tle wizerunek ś.p. Barbary Skrzypek / PAP/Piotr Nowak

O Ewie Wrzosek od lat głośno było z racji jej politycznego zaangażowania. W 2019 roku była jedną z osób, które Róża Thun zaprosiła do opowiedzenia na forum PE o rzekomych prześladowaniach, jakim poddawani są niezależni od władzy przedstawiciele środowisk prawniczych. Wrzosek nie była wówczas jeszcze specjalnie znana, więcej zainteresowania budziły personalia innych uczestników tej wyprawy. Brali w niej udział między innymi sędzia Waldemar Żurek i oskarżana o powiązania z Rosją aktywistka Ludmiła Kozłowska, żona Bartosza Kramka. 

 

Kontrowersyjna prokurator

O samej Ewie Wrzosek stopniowo stawało się jednak coraz głośniej, ponieważ większe zasięgi zdobywały jej wypowiedzi w mediach społecznościowych. Przełomem było wszczęcie przez nią umorzonego już po kilku godzinach śledztwa w sprawie tzw. wyborów kopertowych. Przełożeni oskarżyli Wrzosek o bezpodstawne wszczęcie motywowanego jedynie politycznie dochodzenia. Wszczęto też postępowanie wyjaśniające. W efekcie Wrzosek stała się gwiazdą niesprzyjających ówczesnym władzom mediów, zaczęły też mnożyć się listy i apele w jej obronie, formułowane przez dyżurny zestaw autorytetów prawniczych i moralnych. I tak zostało do dziś. W tej części historii trzeba wspomnieć jeszcze o zawieszeniu Wrzosek w związku ze śledztwem w sprawie przekazania informacji ze śledztwa dotyczącego wypadku warszawskiego autobusu, co miało pomóc w poprzedniej kampanii prezydenckiej Rafała Trzaskowskiego. Po zmianie władzy niektórzy widzieli Ewę Wrzosek na najwyższych stanowiskach. Na Facebooku znaleźć można na przykład, od dawna zresztą nieaktywną, stronę „Żelazna Prokurator Ewa Wrzosek na prokuratora Krajowego”. Profil ma prawie dwa i pół tysiąca polubień.

Jednak życie prokurator pod zwierzchnictwem Adama Bodnara nie było wcale usłane różami. Jej zbyt daleko idące zaangażowanie spowodowało jej skonfliktowanie ze zwierzchnikiem, czego najgłośniejszym akordem był telewizyjny wywiad, w którym Wrzosek stwierdziła, iż na tak specyficzne czasy lepszy byłby Roman Giertych. Sama definicja tej „specyfiki” też sprowadzała na nią krytykę, choć nie budziła stosownej reakcji. W maju zeszłego roku w rozmowie z „Polityką” Wrzosek przekonywała, że „Żyjemy w czasach powojennych, gdzie «po lasach grasują bandy», państwo wciąż jest zagrożone i trzeba działać w sposób niestandardowy. Prokurator ma prawo sam oceniać, jakie działanie jest zgodne z interesem społecznym”. „To nie jest ten czas, aby ściśle, w sposób pozytywistyczny trzymać się litery prawa” – mówiła w grudniu dziennikarkom TVP. Znów padły też słowa o „czasie powojennym”. Jednak to krytyka przełożonego wywołała pierwszą od dawna reakcję na słowa Ewy Wrzosek. Po trzech miesiącach delegacji do Ministerstwa Sprawiedliwości Wrzosek powróciła do prokuratury, w której zajęła się sprawą tzw. „dwóch wież”. Sprawą, którą już wcześniej umorzył sąd i której nie chciał prowadzić nikt inny w tej instytucji. Sama Wrzosek pytana w mediach mówiła, że na razie nie ma w niej żadnych dowodów, jednak nie poddawała się i prowadziła dalsze prace. I to w ramach tego śledztwa doszło do feralnego przesłuchania Barbary Skrzypek, długoletniej sekretarki Jarosława Kaczyńskiego.


Przesłuchanie 2025

To niebezpieczny temat. Władza, mająca na ustach i sztandarach hasła o wolnych mediach i swobodzie wypowiedzi, straszy pozwami wszystkich, którzy w jej odczuciu zbyt wyraźnie powiążą fakty, których łączyć ze sobą w jej optyce nie należy. Sam minister Bodnar, zapowiadając drobiazgowe śledztwo, na jednym oddechu wykluczył jedną z kluczowych hipotez. Wyznaczył więc kierunek myślenia i swoim podwładnym, i mediom. I wszystkim, którzy chcą mieć święty spokój. Podsumujmy więc, co wiemy na pewno i czego jeszcze wolno nam się, miejmy nadzieje, domyślać. 
Przesłuchanie Barbary Skrzypek przez prokurator Ewę Wrzosek odbyło się 12 marca bieżącego roku w Prokuraturze Okręgowej w Warszawie. Trwało ono, według różnych przekazów, cztery lub pięć godzin. Skrzypek odmówiono udziału jej pełnomocnika, rzekomo nie miało tego wymagać jej dobro jako świadka. Zrobiono to pomimo sygnalizowanych przez nią problemów ze wzrokiem i ogólnie ze zdrowiem. Przeciwko jednej, nie mającej wcześniej kontaktów z wymiarem sprawiedliwości, stanęła bardzo zdeterminowana prokurator, a także dwoje przedstawicieli drugiej strony, skarżącej w tej dętej sprawie Jarosława Kaczyńskiego, wieloletniego przełożonego świadka. Przesłuchanie nie było rejestrowane, nie było również protokolanta. Wszelkie informacje o jego przebiegu znamy więc od osób zainteresowanych jego odpowiednim wyobrażeniem. Po opuszczeniu prokuratury Barbara Skrzypek miała uskarżać się na zdenerwowanie i zmęczenie. W tym samym czasie obecny na miejscu mecenas Wende twittował, że po „Uchu prezesa” (ten kabaretowy serial przed laty przybliżył opinii publicznej postać B. Skrzypek) pora na „Ucho prokuratora”. Czyli przynajmniej tu nastroje były znakomite. Trzy dni później przesłuchiwana zmarła, co bardzo wielu komentatorów od razu połączyło z wcześniejszym stresem. Specjaliści potwierdzają, że odłożony w czasie stres może spowodować rozległy zawał serca – a taką przyczynę zgonu wykazała sekcja zwłok.

Argumentem za specyficznym przebiegiem spotkania było zaangażowanie pozostałych uczestników, które znalazło wyraz w licznych wpisach w mediach społecznościowych, w tym pisanych już po przesłuchaniu. Na tę narrację nałożono drugą. Wojciech Czuchnowski na łamach „Gazety Wyborczej” ujawnił, fałszywy jak się później okazało, przebieg wysłuchania w prokuraturze, według którego sekretarka prezesa PiS miała obciążyć szefa i dopiero później zdać sobie z tego sprawę. Tę ledwo skrywaną sugestię, że śmierć Skrzypek była na rękę Kaczyńskiemu powtórzyli później w mediach m.in. Michał Kamiński i Ryszard Kalisz. Ujawniony później oficjalny protokół tego nie potwierdził, jednak sympatycy prokurator i wygodnej dla niej wersji zdarzeń przeszli nad tym do porządku dziennego, a poza prawicowymi mediami nikt nie pytał o źródła przecieku i konsekwencje wobec jego autorów.

 

Nieoczekiwana zamiana miejsc

Nie znaczy to jednak, że media, również te życzliwe ekipie rządzącej, całkowicie odpuściły temat. Głosów, że osoba tak zaangażowana nie pomaga wcale w rozliczeniach poprzedników, pojawiło się całkiem sporo. „Lepiej byłoby, gdyby sprawę prowadził prokurator niekojarzący się z aktywnością w bieżących sprawach publicznych, w tym politycznych. Jeśli – co prawdopodobne – prokurator Wrzosek dostała sprawę dwóch wież według kolejności przydziału, najlepiej byłoby, żeby sama z niej zrezygnowała. Albo by przekonała ją do tego jej szefowa” – pisała w „Polityce” Ewa Siedlecka. „W przesłuchaniu brało udział troje prawników sympatyzujących z obozem rządzącym, niechętnych Prawu i Sprawiedliwości, oraz przesłuchiwana – związana przez wiele lat z Prawem i Sprawiedliwości, bez wiedzy prawniczej. Z tej perspektywy niedopuszczenie pełnomocnika Barbary Skrzypek do udziału w przesłuchaniu było zgodne z prawem, ale zupełnie nieprzyzwoite” – to Patryk Słowik na wp.pl. W „Gazecie Wyborczej” z kolei Ewa Ivanowa pisała: „Ewie Wrzosek powierzono najbardziej polityczną sprawę, jaką można sobie wyobrazić. Nawet członkowie Lex Super Omnia [mocno upolitycznione stowarzyszenie prokuratorów, do którego należy Wrzosek – przyp. K.K.], gdy pytam ich o ocenę tej sytuacji, nie chcą komentować decyzji kierownictwa prokuratury pod nazwiskiem i nie potrafią logicznie wytłumaczyć, jakie racje przemawiały za tym, że przy blisko 6 tys. prokuratorów sprawę związaną PiS i spółką Srebrna przydzielono akurat Wrzosek. Wielu mówi, że na jej miejscu złożyliby wniosek o wyłączenie”. W obronie prokurator stanął oczywiście Wojciech Czuchnowski, ale kluczowe były tu głosy polityków.

Po dramatycznym liście prezydenta w dość lekceważący sposób głos zabrał premier Donald Tusk. „Tusk obraża i szantażuje moralnie krytyków prokurator Wrzosek” – skomentował na portalu OKO.press Piotr Pacewicz i to chyba najlepiej podsumowuje wypowiedź premiera. Przywoływane przez Piotra Pacewicza cytaty pokazują, jak bardzo sprawa ta podzieliła obóz przeciwników PiS. Linią graniczną okazał się być oczywiście poziom radykalizmu, a więc i determinacji. Jednak opinię publiczną najbardziej poruszył chyba Jerzy Owsiak. Gdy narracja prokuratury i samej zainteresowanej zaczęła zmieniać akcenty, to robiąc ofiarę z Wrzosek, Owsiak w swoim liście otwartym wyraził z nią solidarność jako ofiara tego samego, czyli motywowanego politycznie „hejtu”. Prokurator trafiła na urlop, podobnie jak broniący jej na pierwszej konferencji prasowej rzecznik warszawskiej prokuratury. W komunikatach tej instytucji mowa była o urlopach planowych, mało kto w to jednak uwierzył. Równocześnie podwładnej bronił w mediach Adam Bodnar, choć nie brak głosów, że umieszczenie Wrzosek w tym śledztwie było zaplanowanym przez niego włożeniem niewygodnej prokurator na minę.

Skalę zaangażowania w budowę medialnej osłony dla prokurator pokazuje zebrany przez internautę kolaż pasków z jednego tylko wieczora w TVP Info. „Ewa Wrzosek jest bezstronna”, „Ewa Wrzosek się nie boi”, „Czynności Wrzosek bez zarzutów”, plus kilka cytatów z chwalących bohaterkę wieczoru gości miały odpowiednio urobić nielicznych widzów Telewizji Polskiej. Czy faktycznie kogoś to przekonało? Trudno powiedzieć, widzimy raczej okopanie się na swoich pozycjach, choć ukryte akcenty wskazują, że między Adamem Bodnarem a Ewą Wrzosek przyjaźni nie ma, a ujawnienie dokumentów czy niektóre z wypowiedzi wskazują na wprzęgnięcie całej dramatycznej sytuacji w grę wpływów między szefem Ministerstwa Sprawiedliwości a Romanem Giertychem, którego przedstawiciel również obecny był podczas przesłuchania. 

 

Każdy może być następny

Na koniec zwróćmy uwagę na to, że cała sytuacja poza swym wymiarem osobistego dramatu i wstrząsu dla świata polityki, jest też bardzo niepokojącym sygnałem dla obywatela. Okazuje się, że w zderzeniu z systemem możemy zostać w imię widzimisię prokuratora pozbawieni pomocy prawnej, a dowolność metod prowadzenia przesłuchania świadka (nawet nie oskarżonego!) jest niemal pełna. Możemy znaleźć się w obcym, wrogim miejscu, otoczeni przez obcych i równie wrogo nastawionych do nas ludzi, pozbawieni opieki i wsparcia, pozbawieni de facto jakichkolwiek praw. Zwłaszcza, jeśli dodatkowo cierpimy z powodu jakichś ograniczających nasze możliwości dysfunkcji. Praworządność według liberalnej demokracji pokazuje tu swoje przerażające, kafkowskie oblicze.

Co gorsza, ostatnie dni pokazały kilka innych, budzących poważny niepokój scen. Przesłuchanie przed sądem w Kluczborku, wyglądające bardziej na dręczenie i zakrzykiwanie zeznającego, któremu sędzia nie dawała dojść do słowa, równocześnie krzykiem żądając odpowiedzi. Wywleczenie przez policję we Włocławku mężczyzny, który wcześniej złożył zawiadomienie o rajdzie pijanych funkcjonariuszy, wyglądające bardziej na porwanie w biały dzień niż zatrzymanie. Czy, wracając do polityki, wysyłanie uzbrojonych żandarmów do Sławomira Cenckiewicza tylko po to, by wręczyć mu wezwanie na przesłuchanie w charakterze świadka. Polska w wielu aspektach staje się dziś państwem bezwzględnym dla swoich obywateli. Wymiar sprawiedliwości i odpowiadające za bezpieczeństwo obywateli służby na powrót stają się coraz częściej aparatem represji. Pozostaje mieć nadzieję, że proces ten da się jeszcze zatrzymać, do czego potrzebna jest odwaga mediów, determinacja polityków i zaangażowanie wyborców, którzy muszą zdobyć się na refleksję, że tu nie chodzi już o „dojeżdżanie” nielubianych polityków, a o bezkarność i samowolę władzy wobec każdego obywatela.



 

Polecane
Emerytury
Stażowe