Tegoroczna laureatka

Doktor Edna Adan Ismail, 86-letnia muzułmanka z Somalii została laureatką Nagrody Templetona za rok 2023. Ta pielęgniarka-położna, która od dziesięcioleci walczy z obrzezaniem kobiet i dąży do poprawy opieki zdrowotnej kobiet w Afryce Wschodniej, jest pierwszą kobietą z Afryki, otrzymującą to prestiżowe wyróżnienie.

„Zakorzeniona w swojej wierze muzułmańskiej, otrzymuje tegoroczną nagrodę w uznaniu jej niezwykłych wysiłków na rzecz wykorzystania mocy nauki w celu potwierdzenia godności kobiet i pomocy im w fizycznym i duchowym rozkwicie” – napisano w uzasadnieniu. Wśród jej osiągnięć wymieniono założenie szpitala i uniwersytetu, które znacząco przyczyniły się do zmniejszenia śmiertelności okołoporodowej matek w Somalii.

Ismail „wykorzystała nauki swojej wiary, rodziny i edukacji naukowej, aby poprawić zdrowie i szanse niektórych najbardziej bezbronnych kobiet i dziewcząt na świecie”, oświadczyła Heather Templeton Dill, kierująca Fundacją Johna Templetona, która przyznaje tę nagrodę. Wykorzystując zajmowane stanowiska, tegoroczna laureatka przekonywała, że „obrzezanie kobiet jest sprzeczne z naukami islamu i głęboko szkodliwe dla kobiet”.

Nagroda pieniężna

Nagrodzie Templetona towarzyszy czek na ponad 1,3 mln dolarów. Ismail postanowiła przekazać część tej kwoty amerykańskiej organizacji Friends of Edna Maternity Hospital, aby zakupiła nowe wyposażenie, zatrudniła personel i kształciła „nowe pokolenie pracowników służby zdrowia, których Afryka Wschodnia tak bardzo potrzebuje”.

Edna Adan Ismail

Ismail urodziła się w 1937 roku w mieście Hargejsa, stolicy ówczesnego Somali Brytyjskiego. Wykształcona w Londynie, została pierwszą w swej ojczyźnie pielęgniarką-położną z wykształceniem medycznym. Również jako pierwsza Somalijka prowadziła samochód i została dyrektorką w ministerstwie zdrowia. Pracowała następnie w Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), m.in. jako jej przedstawicielka w Dżibuti. Po powrocie do ojczyzny, na podarowanym przez władze terenie wysypiska śmieci, zbudowała szpital Edna Adan Maternity Hospital, otwarty w 2002 roku. Urodziło się tam już ponad 30 tys. dzieci. Fundusze na budowę i działalność szpitala zbierała na całym świecie po tym, jak artykuł na jej temat ukazał się w „New York Timesie”. W 2010 roku stworzyła Edna Adan University, który dotychczas wykształcił ponad 4 tys. studentów na lekarzy, pielęgniarki i w innych zawodach medycznych.

Historia nagrody

Zgodnie z wolą fundatora, amerykańskiego finansisty i filantropa Johna Templetona (1912-2008) nagroda jego imienia przewyższa wysokością Nagrody Nobla. Ufundował ją w 1972 roku i zgodnie z jego wolą jest ona przyznawana również po jego śmierci. Otrzymują ją osoby które „wniosły wyjątkowy wkład w potwierdzanie duchowego wymiaru życia poprzez badania, odkrycia lub działalność praktyczną”.

Pierwszą laureatką nagrody została w 1973 roku Matka Teresa z Kalkuty, założycielka Zgromadzenia Misjonarek Miłości. Od tamtego czasu otrzymywały ją różne osobistości, także niechrześcijanie. W 1976 r. nagrodę przyznano belgijskiemu kard. Leo J. Suenensowi jako „pionierowi badań i tematyki Ruchu Odnowy Charyzmatycznej”. Laureatami Nagrody Templetona byli m.in. założyciel ekumenicznej Wspólnoty z Taizé brat Roger Schutz, anglikański arcybiskup Kapsztadu Desmond Tutu, Tenzin Gjaco (XIV dalajlama), amerykański kaznodzieja baptystyczny Billy Graham, niemiecki fizyk Carl Friedrich von Weizsäcker, benedyktyn i astrofizyk Stanley L. Jaki, założycielka ruchu Focolare Chiara Lubich, amerykański kaznodzieja baptystyczny Billy Graham i rosyjski pisarz Aleksander Sołżenicyn. 

W 2008 r. Nagrodę Templetona otrzymał Polak – ks. Michał Heller, profesor filozofii na Uniwersytecie Papieskim Jana Pawła II w Krakowie, współpracownik Watykańskiego Obserwatorium Astronomicznego, a także fundator i dyrektor Centrum Kopernika Badań Interdyscyplinarnych.

pb (KAI/apnews.com) / West Conshohocken