Dyscyplinarka dla związkowca będzie mniej straszna? "Chcemy zabezpieczenia na czas postępowania sądowego"

22.03.2018 08:53

- Zdarza się, że pracodawca bezpodstawnie zwalnia związkowca dyscyplinarnie. Działacz odwołuje się do sądu. Postępowanie ciągnie się latami. W tym czasie często pozostaje bez środków do życia. Domagamy się, aby sąd mógł ustanowić zabezpieczenie na czas postępowania sądowego - mówi Ewa Kędzior, koordynator ds. ochrony praw związkowych KK NSZZ Solidarność w rozmowie z Andrzejem Berezowskim.

Dyscyplinarka dla związkowca będzie mniej straszna? "Chcemy zabezpieczenia na czas postępowania sądowego"

/ Fotolia

– Międzynarodowa Konfederacja Związków Zawodowych co roku przygotowuje GLOBAL RIGHTS INDEX. W indeksie za rok 2016 Polska trafiła do grupy krajów, w której systematycznie łamane są prawa związkowe. W roku 2017 awansowała do grupy, w których prawa związkowe łamane są rzadziej. Sytuacja rzeczywiście się poprawia?
– Wydaje mi się, że nie. Na wyniki mogły wpłynąć planowane zmiany w ustawie o związkach zawodowych. Ma zostać rozszerzone prawo koalicji [prawo zrzeszania się pracowników i pracodawców w celu reprezentacji i obrony swoich praw i interesów przyp. red.] na osoby zatrudnione na umowach cywilno-prawnych.

– „S” prowadzi badania dotyczące łamania prawa związkowego. Co z nich wynika?
– Mówi się, że mamy w Polsce rynek pracownika, ale na pewno nie mamy rynku związkowca. Działalność związkowa wciąż wiąże się z ryzykiem utraty pracy lub innymi reperkusjami.

– Jakiego rodzaju prawa są łamane?
– Jako Koordynator ds. ochrony praw związkowych znam przypadki 10 pracodawców, tylko z ostatniego roku, którzy zwolnili związkowców, pracowników szczególnie chronionych. Samych osób zwolnionych jest więcej. Nie chodzi o to, że pracodawca w ogóle wypowiedział lub rozwiązał z chronionym pracownikiem stosunek pracy ale o to, iż dokonał tego z naruszeniem przepisów czyli bez uzyskania uprzedniej zgody komisji zakładowej lub bez podstawy faktycznej. Zdarzają się również przypadki nieprzedłużania umów czasowych związkowcom.

– Na XXVIII Krajowym Zjeździe Delegatów w Płocku podjęto uchwałę w sprawie ochrony działaczy związkowych. Jak jest realizowana?
– Uchwała dotyczyła potrzeby dokonania zmian legislacyjnych. Przygotowaliśmy propozycje. Jedna z nich mówi o instytucji zabezpieczenia w postaci nakazania pracodawcy zatrudnienia pracownika na czas trwania postępowania o przywrócenie do pracy i ma obejmować osoby, których stosunek pracy podlega szczególnej ochronie, w tym działaczy związkowych.

– W jakiej sytuacji?
– Zdarza się, że pracodawca bezpodstawnie zwalnia związkowca na podstawie art. 52 Kodeksu pracy, czyli dyscyplinarnie. Działacz odwołuje się do sądu. Postępowanie ciągnie się latami. W tym czasie często pracownik pozostaje bez środków do życia, bo zasiłek dla bezrobotnych przysługuje dopiero po 180 dniach. Dopiero, gdy zostanie przywrócony do pracy, może wrócić i otrzymać wynagrodzenie za cały czas pozostawania bez zatrudnienia. Domagamy się, aby sąd mógł ustanowić zabezpieczenie na czas postępowania sądowego, które podlegałoby na obowiązku zatrudnienia pracownika. Podstawą stosunku pracy byłoby postanowienie sądu.

– Chwileczkę, przecież art. 32 ust. 1 ustawy o związkach zawodowych wskazuje na szczególną ochronę niektórych działaczy związkowych.
– Chodzi o to, aby uzupełnić przepisy materialne przepisami procesowymi. Ochrona uregulowana w przepisach materialnych, które potem nie mają kontynuacji w przepisach procesowych, jest niewystarczająca. O czym świadczy praktyka sądów. Sędziowie nie ustanawiają zabezpieczenia, ponieważ w większości nie widzą takiej możliwości prawnej, gdyż w Kodeksie postępowania cywilnego brak jest stosownego zapisu. Chcemy to zmienić, wprowadzając właśnie przepisy szczególne do instytucji zabezpieczenia...