Ludzie Solidarności, którzy odeszli w minionym roku

W ciągu ostatnich 12 miesięcy Solidarność pożegnała wielu wybitnych działaczy i przyjaciół. Cześć Ich pamięci!
Świece Ludzie Solidarności, którzy odeszli w minionym roku
Świece / fot. pixabay.com

Co musisz wiedzieć: 

  • 2 listopada przypada w Kościele tzw. Dzień Zaduszny, czyli wspomnienie wszystkich wiernych zmarłych
  • Solidarność wspomina zmarłych działaczy i członków Solidarności, a także osoby dla Związku zasłużone

 

Ryszard Nikodem

W Solidarności od grudnia 1980 roku. W sierpniu 1981 roku został wybrany na członka Zarządu Regionu Śląsko-Dąbrowskiego NSZZ "Solidarność", pełnił funkcję wiceprzewodniczącego Zarządu Regionu.

Jako aktywny członek NSZZ "Solidarność", uczestnik i organizator strajku w marcu 1981 roku został internowany dn. 13 XII 1981 roku kolejno w Strzelcach Opolskich, Grodkowie, Uhercach i Zabrzu-Zaborzu. Zwolniony z internowania w dniu 11 XII 1982 roku.

Po zwolnieniu z internowania nie zmienił poglądów, nadal oficjalnie krytykował ustrój i rząd PRL, propagował hasła solidarnościowe, za co był wzywany na rozmowy ostrzegawcze i poddawany kontroli w zakładzie pracy.
W październiku 1983 roku wyjechał wraz z rodziną do USA. W latach 1984–1989 przewodniczył założonemu przez siebie Komitetowi "S" w Los Angeles, organizował pomoc dla emigrantów politycznych z kraju oraz zbiórki pieniężne na działalność podziemnej "S". Wrócił do Polski w 2006 roku. Po powrocie aktywnie działał w Stowarzyszeniu Represjonowanych w Stanie Wojennym Regionu Śląsko-Dąbrowskiego.

 

Stanisław Kowalski

Prezes Stowarzyszenia Radomski Czerwiec '76,

25 czerwca 1976 roku Stanisław Kowalski brał udział w protestach robotniczych w Radomiu. Był wówczas pracownikiem Zakładów Metalowych im. gen. Waltera. Kilka dni później został zatrzymany i skazany na trzy lata więzienia. Wyrok został ostatecznie złagodzony do dwóch lat, a wykonanie zawieszone na trzy lata.

Stanisław Kowalski przez lata walczył o zachowanie pamięci o Radomskim Czerwcu '76. Razem z radomską Solidarnością był współorganizatorem corocznych obchodów kolejnych rocznic Czerwca '76.

 

Bogdan Karauda

W latach osiemdziesiątych pełnił funkcję wiceprzewodniczącego Komisji Zakładowej w Chemitexie.

Od 14 do 16 XII 1981 r. współkierował strajkiem w Chemitexie, po jego spacyfikowaniu w podziemiu podtrzymywał (poprzez publikacje ulotek) opór we wrocławskich zakładach pracy. Internowany w Nysie, następnie w Strzelinie. Od jesieni 1982 r. współpracował z RKS. W 1985 r. był uczestnikiem głodówki rotacyjnej w kościele Narodzenia NMP w Krakowie-Bieżanowie.

Od 1988 r. przewodniczył jawnemu Komitetowi Organizacyjnemu „S” Chemitexu. Wchodził w skład Komisji Krajowej. Był też członkiem Prezydium ZR Dolny Śląsk.

 

Jerzy Majchrzak

Prezes Stowarzyszenia Poznański Czerwiec '56

Jako 14-letni uczeń był świadkiem i uczestnikiem stłumionych 28 czerwca 1956 r. przez władze robotniczych protestów.

Jerzy Majchrzak od 1980 r. był członkiem NSZZ „Solidarność”. Brał udział w spotkaniach z działaczami NSZZ „Solidarność”, podczas których przekazywał relacje uczestników i świadków Powstania Poznańskiego Czerwiec ‘56 r. W stanie wojennym dostarczał młodzieży oporniki, symbolizujące sprzeciw wobec władzy komunistycznej. Kolportował bezdebitowe wydawnictwa. Współpracował ze strukturami poznańskiego oddziału „Solidarności Walczącej”.

W stanie wojennym (w maju 1982 r.) w niewyjaśnionych do dziś okolicznościach zmarł jego syn, Piotr. Znaleziono go na ulicy z ciężkim urazem głowy. Wiele osób podejrzewało, że został śmiertelnie pobity przez interweniujące tam ZOMO.

 

Zdzisław Józef Bełczowski

Od września 1980 r. był członkiem Komitetu Założycielskiego, a następnie Komisji Wydziałowej H-1 NSZZ „Solidarność” w Hucie Stalowa Wola. W okresie od 5 listopada 1982 r. do 3 lutego 1983 r. był powołany na przeszkolenie żołnierzy rezerwy w Jednostce Wojskowej nr 3466 w Czerwonym Borze. W trakcie przeszkolenia – 11 listopada 1982 r., został tymczasowo aresztowany za niewykonanie „obowiązku wynikającego ze służby poprzez odmowę przyjęcia posiłku”. Zgodnie z aktem oskarżenia z dnia 26 listopada 1982 r. sporządzonym przez Wojskową Prokuraturę Garnizonową w Białymstoku działanie to stanowiło gest solidarności z planowanymi przez podziemne struktury NSZZ „Solidarność” akcjami protestacyjnymi. Sąd Warszawskiego Okręgu Wojskowego w Warszawie wyrokiem z dnia 13 grudnia 1982 r. uniewinnił go od zarzucanego mu przestępstwa.

Od 1984 r. był kolporterem nielegalnych wydawnictw. W październiku 1987 r. włączył się w działalność Komitetu Założycielskiego NSZZ „Solidarność” Pracowników HSW, za co był szykanowany w pracy.

W 1989 podczas kampanii wyborczej działał w sztabie wyborczym w Stalowej Woli. W latach 1989–2005 członek KZ „S” w HSW (od 2004 HSW-Huta Stali Jakościowych), 1992–2002 delegat na WZD Regionu Ziemia Sandomierska.

 

Janusz Szkutnik

W latach 1979–1989 współpracował z Komitetem Samoobrony Społecznej "KOR” i m.in. współzałożycielem pierwszych kół "Solidarności Wiejskiej” na Rzeszowszczyźnie. Był współorganizatorem strajków rzeszowsko-ustrzyckich.

Po wprowadzeniu stanu wojennego w dniu 13 grudnia 1981 r. został internowany, trafił do Ośrodka Odosobnienia w Załężu, gdzie prowadził protest głodowy. Po wyjściu na wolność kontynuował działalność opozycyjną, był stale inwigilowany i represjonowany.

Współtworzył struktury Rzeszowskiego Komitetu Oporu Rolników i Niezależnego Ruchu Ludowego "Solidarność", był redaktorem kilku tytułów prasy podziemnej, tworzył rzeszowskie radio "Solidarności Walczącej" i m.in. struktury PSL "Solidarność" i Partii Wolności.

 

Andrzej Kozicki

Swoje życie zawodowe związał ze Stocznią im. Komuny Paryskiej w Gdyni, w której pracował od 1969 do 2004 roku na różnych stanowiskach m.in.: konstruktora, kierownika zespołu czy generalnego projektanta.

Był związany z Solidarnością od początku powstania Związku. Po wybuchu strajku w sierpniu 1980 roku został członkiem Komitetu Strajkowego w gdyńskiej Stoczni i delegatem do MKS w Stoczni Gdańskiej.

Był pierwszym przewodniczącym Komisji Zakładowej w Stoczni im Komuny Paryskiej w Gdyni. We wrześniu 1980 roku został przewodniczącym Społecznego Komitetu Budowy Pomników Ofiar Grudnia 1970 w Gdyni.
W 1981 roku został delegatem na I WZD Regionu Gdańskiego oraz delegatem na I Krajowy Zjazd Delegatów NSZZ "S".

Po wprowadzeniu stanu wojennego 13 grudnia 1981 roku został internowany i przetrzymywany w Ośrodku Odosobnienia w Strzebielinku do 24 lipca 1982 roku.

 

Karol Krasnodębski

Pracę zawodową rozpoczął w Zakładach Mechanicznych „Tarnów” gdzie przez dwadzieścia lat kierował Laboratorium Centralnym. Od roku 1980 członek NSZZ „Solidarność”. Stał na czele komisji zakładowej, przewodniczył komisji terenowej Związku w Tarnowie.

W stanie wojennym był dwukrotnie internowany między 13 grudnia 1981 a 23 sierpnia 1982 (z półtoramiesięczną przerwą). W latach 80. działał w Duszpasterstwie Ludzi Pracy przy parafii Świętej Rodziny w Tarnowie. Za działalność opozycyjną był aresztowany od lutego do sierpnia 1984.

W roku 1989 został posłem na Sejm X kadencji z okręgu tarnowskiego z ramienia Komitetu Obywatelskiego.

 

Ks. inf. Edmund Skalski

Proboszcz parafii pod wezwaniem Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski w Gdyni.

Ukończył Wyższe Seminarium Duchowne w Pelplinie. 29 kwietnia 1979 otrzymał święcenia kapłańskie i rozpoczął posługę na terenie diecezji chełmińskiej jako wikariusz parafialny w Kamieniu Krajeńskim. Następnie trafił do Gdyni. Posługiwał najpierw w parafii pw. Przemienienia Pańskiego w Cisowej, a od 15 czerwca 1988 był proboszczem parafii św. Maksymiliana Marii Kolbego na Witominie.

1 listopada 2008 roku został proboszczem parafii pw. Najświętszej Marii Panny Królowej Polski przy ul. Świętojańskiej.

Ks. Edmund Skalski znany był ze swojego zaangażowania na rzecz mieszkańców i gdyńskich organizacji. Był m.in. kapelanem Komendy Miejskiej Państwowej Straży Pożarnej oraz pełnił funkcję naczelnego kapelana Związku Piłsudczyków RP.

 

Tadeusz Kucharski

Był naocznym świadkiem Wydarzeń Sierpniowych w Gdańsku i członkiem Solidarności od jej początków w roku 1980. Następnie jego droga zawodowa zaprowadziła go do Warszawy, gdzie współtworzył Związek w stołecznym oddziale Państwowej Komunikacji Samochodowej PKS. Za tę działalność w latach 80-tych został zwolniony z pracy i pozbawiony mieszkania służbowego.

Przez wiele lat pracował jako koordynator związkowy w Krajowym Sekretariacie Transportowców NSZZ „S”, był też członkiem Prezydium Rady Sekretariatu. Sprawował funkcję przewodniczącego Rady Krajowej Sekcji Transportu Drogowego NSZZ "Solidarność" od grudnia 2011 roku.

 

Ks. prof. Edward Walewander

Od 1979 do 1983 r. pracował jako prefekt studiów w Wyższym Seminarium Duchownym w Lublinie. W latach 1979–1982 pełnił obowiązki referenta do spraw misji w diecezji lubelskiej, a od 1982 do 1986 r. – referenta do spraw ekumenizmu.

Od 1980 roku ks. Edward Walewander pracował na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, gdzie prowadził między innymi wykłady z historii Kościoła. Ks. Edward Walewander był wielkim przyjacielem lubelskiej Solidarności.

 

Józef Łopatka

Od września 1980 roku był w Solidarności przy Dyrekcji Rejonowej Kolei Państwowych w Bielsku-Białej. Od stycznia 1981 r. pełnił funkcję wiceprzewodniczącego Komisji Zakładowej „S” przy DRKP, a od czerwca tego roku był członkiem Regionalnej Komisji Rewizyjnej Regionu Podbeskidzie.

13 grudnia 1981 r. roku wyniósł z siedziby KZ zakładowy sztandar „S”, który ukrył w domu; w następnych dniach uczestniczył w pierwszych konspiracyjnych spotkaniach w Bielsku-Białej, był współtwórcą pierwszych struktur podziemnej „S”, członkiem 5-osobowego kierownictwa tzw. Drugiego Szeregu „S” Regionu Podbeskidzie. 16 grudnia 1981 r. został aresztowany, a już 7 stycznia 1982 r. skazany przez Sąd Wojewódzki w Bielsku-Białej w trybie doraźnym na 5,5 roku pozbawienia wolności.

Karę więzienia Józef Łopatka odbywał w Zakładach Karnych w Raciborzu, Strzelcach Opolskich, Wrocławiu i Strzelinie, 11 kwietnia 1983 r. został warunkowo zwolniony. W latach 1983–1989 był kolporterem podziemnych pism. W latach 1984–1991 pracował w Przedsiębiorstwie Polonijnym Marbet w Bielsku-Białej, gdzie w 1989 r. założył Solidarność.

 

Leszek Kochan

Pracował w krakowskiej Hucie im. T. Sendzimira (obecnie ArcelorMittal Poland). Był współzałożycielem Związku w 1980 r. Po wprowadzeniu stanu wojennego uczestniczył w strajku okupacyjnym na Wydziale Blach Karoseryjnych oraz w manifestacjach organizowanych na terenie Krakowa. W roku 1988 brał udział w strajku zakończonym jego pacyfikacją oraz w odbudowie struktur związkowych.

W NSZZ "Solidarność" był przewodniczącym Komisji Wydziałowej, zastępcą przewodniczącego KRH, delegatem na WZD Regionu Małopolskiego i członkiem Zarządu Regionu, członkiem Komisji Krajowej Związku i Rady Krajowej Sekcji Hutnictwa.

 

Andrzej Jan Piwarski

Był malarzem, grafikiem, działaczem społecznym i polonijnym, autorem cyklu obrazów zainspirowanych wydarzeniami z sierpnia 1980 roku. Jego dzieła można podziwiać m.in. w polskich muzeach narodowych w Warszawie, Gdańsku i Szczecinie, a także za granicą.

Andrzej Piwarski prezentował swoje prace również w historycznej Sali BHP Stoczni Gdańskiej. Wernisaż wystawy "Moja Solidarność" odbył się w grudniu 2014 roku. Gdański malarz zaprezentował wówczas obrazy poświęcone walce o niepodległość, m.in. cykle Ślady-Nadzieje, Hommage à ks. Jerzy Popiełuszko, Hommage à Grzegorz Przemyk.

 

Barbara Skrzypek

Wieloletnia współpracowniczka Jarosława Kaczyńskiego. Przez trzy dekady była związana z Prawem i Sprawiedliwością, pełniąc funkcję szefowej kancelarii i dyrektor biura prezydialnego partii. Była również pełnomocniczką Instytutu im. Lecha Kaczyńskiego.

 

Papież Franciszek

Jorge Mario Bergoglio stał na czele Kościoła katolickiego od 13 marca 2013 roku do 21 kwietnia 2025 roku.

W pamięci członków i sympatyków NSZZ „Solidarność” papież Franciszek zapisze się szczególnie decyzją, by bł. ks. Jerzego Popiełuszkę uczynić Patronem Związku. Papież przez cały swój pontyfikat o Solidarności mówił z szacunkiem, a w 2019 roku spotkał się osobiście z przedstawicielami Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność”.

 

Br. Zdzisław Duma OFMCap.

Brat Zdzisław Duma przyjął święcenia kapłańskie 1 czerwca 1985 roku. Od tamtej chwili nieprzerwanie pełnił posługę misjonarską i rekolekcyjną, głosząc Ewangelię w Polsce i za granicą.

W ciągu 39 lat swojej kapłańskiej drogi wygłosił ponad 800 serii rekolekcji – dla parafii, osób konsekrowanych, kapłanów, młodzieży i dzieci.

W 2015 roku Ojciec Święty Franciszek powołał go do grona tysiąca dwustu Misjonarzy Miłosierdzia na całym świecie. Do czerwca 2022 roku posługiwał w Archidiecezji Gdańskiej, a od lipca 2023 roku pełnił tę posługę w Archidiecezji Krakowskiej.

 

Kazimierz Stasz

W latach 1980–1981 był aktywnym działaczem NSZZ „Solidarność” w Lublinie. Był członkiem Zarządu Regionu, a także wchodził w skład redakcji Biuletynu Informacyjnego „Solidarność” Regionu Środkowo-Wschodniego NSZZ „Solidarność” w Lublinie. Brał udział w przygotowaniu Nr 31 tego pisma z 8.06.1981 r.

Po wprowadzeniu stanu wojennego, kontynuując działalność konspiracyjną, włączył się w odbudowę struktur związkowych i tworzenie Tymczasowego Zarządu Regionu. Odgrywał czołową rolę w podziemnych strukturach Solidarności na terenie Lublina.

Z powodu działalności w nielegalnych strukturach NSZZ „Solidarność”, po przeszukaniu w jego mieszkaniu, w dniu 17.05.1984 r., w wyniku którego zarekwirowano literaturę bezdebitową, został zatrzymany na 48 godzin, a następnie na podstawie postanowienia Prokuratora Rejonowego dla m. Lublina z 19.05.1984 r. tymczasowo aresztowany. Osadzony został w Areszcie Śledczym w Lublinie. Zwolniony w dniu 26.07.1984 r. na podstawie ustawy o amnestii z 21.07.1984 r.

Po zwolnieniu z aresztu nadal zajmował się kolportażem prasy związkowej, zaangażował się w działania zmierzające do powołania w Lublinie Tymczasowej Rady NSZZ „Solidarność” Regionu Środkowo-Wschodniego.

 

Tadeusz Olszewski

Był legendą Stoczni Gdańskiej. Traktował to miejsce jak swój drugi dom. Po swojej śp. mamie przejął prowadzenie kiosku z pamiątkami na terenie Stoczni, tuż przy sali BHP. Nie była to jednak jedynie jego praca, ale życiowe powołanie i pasja. Był zaangażowany w życie Stoczni, w popularyzowanie wiedzy o tym miejscu, w organizację uroczystości rocznicowych. Chętnie rozmawiał z ludźmi i miał do tego dar.

 

Bogusław Szczurek

Przyjaciel podkarpackiej Solidarności, który uwiecznił swoim obiektywem wiele ważnych dla Związku wydarzeń.

Nasi członkowie mają tysiące zdjęć z różnych wydarzeń wykonanych przez zmarłego śp. Bogusława Szczurka. Przez wiele lat dokumentował nasze rocznice, Nabożeństwa Fatimskie, etapy Wyścigu Kolarskiego Solidarność i Olimpijczyków. 15 lat temu w Gdańsku podczas Mszy Świętej na placu Solidarności jako jedyny mógł robić zdjęcia na ołtarzu – załatwił to sobie z ks. kard. Stanisławem Dziwiszem. Wręczaliśmy wówczas podczas procesji z darami kopię Krzyży wykonaną z siana i traw przez Państwa Wrzecionków i to był pomysł Bogusia od początku do końca

– wspominali po jego śmierci związkowcy z Regionu Podkarpackiego NSZZ "Solidarność".

 

Ewa Widuch

Działaczka Społecznego Komitetu Pamięci Górników KWK „Wujek” w Katowicach Poległych 16 grudnia 1981 r. Była jedną z osób, które najbardziej przyczyniły się do upamiętnienia tragicznych wydarzeń, do jakich doszło w katowickiej kopalni po wprowadzeniu stanu wojennego.

Ewa Widuch mocno angażowała się w pomoc rodzinom zamordowanych górników. Jako jedna z pierwszych nawiązała z nimi kontakt. Później, gdy tylko słyszała, że któraś boryka się z problemami, szukała sposobu, jak ją wesprzeć.

 

Jacek Pobihuszka

Wieloletni przewodniczący Komisji Zakładowej NSZZ „Solidarność” w Sitech sp. z o.o. w Polkowicach. Był także członkiem Zarządu Regionu Zagłębie Miedziowe NSZZ „Solidarność” przez dwie kadencje oraz delegatem na Walne Zebranie Delegatów Regionu. Od 2006 roku aktywnie działał w strukturach związku, angażując się również w prace Krajowej Sekcji Przemysłu Motoryzacyjnego NSZZ „Solidarność”.

 

Barbara Malak-Minkiewicz

W latach 1967–1988 pracowała na Wydziale Psychologii UW. W latach 1981–1983 była także prodziekanem ds. studenckich. Od IX 1980 w „S”; przewodnicząca Komisji Wydziałowej, od 1981 współpracowniczka Komisji Interwencji Regionu Mazowsze. Wspomagała zakładowe komisje w sporach z dyrekcją, prowadziła wykłady dla robotników dot. technik negocjacyjnych i przeciwstawiania się manipulacji. XII 1981 sygnatariuszka deklaracji założycielskiej Klubów Rzeczypospolitej Samorządnej Wolność-Sprawiedliwość-Niepodległość.

13 XII 1981 została internowana, przetrzymywano ją w Ośrodku Odosobnienia w Warszawie-Grochowie i Gołdapi (udzielała pomocy psychologicznej internowanym kobietom), 1 VII 1982 zwolniono ją.

W latach 1982–1983 Barbara Malak-Minkiewicz współpracowała z RKW Mazowsze w kontaktach ze środowiskiem naukowym, była współpracownikiem podziemnego pisma „Tygodnik Mazowsze”.

Od 1988 roku na stałe mieszkała w Holandii. Współpracowała tam z RWE, była także przedstawicielką „S” Regionu Dolny Śląsk.

W latach 1990–1991 pełniła funkcję rzecznik prasowej KK NSZZ "Solidarność".

 

Jadwiga Morawiecka

Żona Kornela Morawieckiego, opozycjonisty i lidera Solidarności Walczącej.

W latach 1979-1989 Jadwiga Morawiecka była aktywną działaczką opozycyjną. W swoim mieszkaniu organizowała spotkania działaczy opozycyjnych związanych z Komitetem Obrony Robotników oraz Ruchem Obrony Praw Człowieka i Obywatela. Przechowywała i kolportowała niepodległościowe wydawnictwa. Aktywnie uczestniczyła w imprezach patriotycznych.

W latach 1982-1989 była inwigilowana z powodu działalności w Solidarności Walczącej we Wrocławiu.

 

Zbigniew Matlakiewicz

W 1980 roku był jednym z organizatorów „Solidarności” w Bielskiej Fabryce Maszyn Włókienniczych Befama w Bielsku-Białej. Pełnił funkcję przewodniczącego Zakładowej Komisji Wyborczej „S”, a następnie był przewodniczącym Regionalnej Komisji Wyborczej NSZZ „S” Regionu Podbeskidzie, przygotowującej I Walne Zebranie Delegatów Regionu Podbeskidzie i wybory regionalnych władz Solidarności.

We wrześniu 1981 r. został oddelegowany do pomocy w organizacji regionalnych struktur Solidarności Rolników Indywidualnych. Po wprowadzeniu stanu wojennego był internowany od 15 grudnia 1981 do 22 lipca 1982 r.

Na skutek nacisków SB 6 grudnia 1982 wyemigrował z żoną i czwórką dzieci do Stanów Zjednoczonych. Po latach powrócił do Polski i do śmierci mieszkał w rodzinnym Żywcu.

 

Lech Ciężki

Przewodniczący Lubelskiego Stowarzyszenia Represjonowanych w Stanie Wojennym.

Na początku lat osiemdziesiątych zaangażował się w działalność Solidarności na terenie Fabryki Samochodów Ciężarowych w Lublinie. Był członkiem Komitetu Założycielskiego w FSC, a po ogłoszeniu stanu wojennego brał udział w strajku okupacyjnym na terenie zakładu. Później internowany i osadzony w areszcie śledczym w Lublinie.
 

Ks. Stanisław Kardasz 

Toruński duchowny ks. Stanisław Kardasz, który przez ponad 40 lat był proboszczem parafii Matki Bożej Zwycięskiej. W czasach PRL odprawiał Msze Święte za Ojczyznę i wspierał Solidarność. Był prześladowany przez Służbę Bezpieczeństwa.

W latach 80. współzałożyciel Społecznego Stowarzyszenia Obrony Praw Człowieka.

 

Mirosław Chojecki

Podczas studiów na wydziale chemii Politechniki Warszawskiej Chojecki brał udział w strajkach studenckich w marcu 1968 roku. Już wtedy powielał pierwsze ulotki, wykorzystując wyżymaczkę pralki Frania. Wyrzucony z Politechniki, studia dokończył w 1974 r. na Wydziale Chemii Uniwersytetu Warszawskiego. 

W 1976 r. został członkiem Komitetu Obrony Robotników. Jeździł na radomskie procesy robotników organizowane przez władze komunistyczne po czerwcu 1976 r. Zaangażował się w tworzenie podziemnego ruchu wydawniczego. Drukował pierwsze czasopisma niezależne: „Biuletyn informacyjny KOR” i „Komunikat”. W październiku 1976 r. po raz pierwszy został zatrzymany przez milicję. Był jednym ze współorganizatorów Czarnego Marszu – manifestacji krakowskich studentów po zamordowaniu Stanisława Pyjasa w maju 1977 roku.
W latach osiemdziesiątych organizował ruch wydawniczy Regionu Mazowsze NSZZ „Solidarność”.

Jesienią 1981 r. Chojecki pojechał do Frankfurtu nad Menem, by zaprezentować polski niezależny ruch wydawniczy na największych w Europie targach książki. Stan wojenny uniemożliwił mu powrót. W latach 1982-89 był współpracownikiem Biura Zagranicznego „Solidarności” w Brukseli odpowiedzialnym za wysyłkę do kraju sprzętu poligraficznego, wydawał też w Paryżu miesięcznik „Kontakt”. Założył też firmę „Video-Kontakt” produkującą materiały dokumentalne poświęcone działaniom Solidarności i rozprowadzającą kasety wideo z cenzurowanymi przez komunę filmami, m.in. „Przesłuchaniem” Ryszarda Bugajskiego.

W 2003 roku zainicjował powstanie Stowarzyszenia Wolnego Słowa - został jego prezesem honorowym.

 

Wiesław Pawłowski

Wiesław Pawłowski był działaczem związkowym NSZZ „Solidarność” od 1980 r. Przewodził Organizacji Międzyzakładowej NSZZ „Solidarność” Spółek Rolnych w Krajowej Grupie Spożywczej S.A. w Kietrzu, był członkiem Zarządu Regionu NSZZ „Solidarność” Śląska Opolskiego, członkiem Zarządu Regionalnej i Krajowej Sekcji Rolnictwa i Sekretariatu Rolnictwa NSZZ „Solidarność”. W 1982 r. współorganizował strajk w Nowym Sączu w Sądeckich Zakładach Napraw Autobusów. Przez dwie kadencje był przewodniczącym Oddziału Zarządu Regionu w Głubczycach. Pełnił również funkcję radnego w Sejmiku Województwa Opolskiego.

 

Andrzej Kołakowski

Od najmłodszych lat angażował się w działalność opozycyjną wobec władz komunistycznych. W maju 1982 roku, jako uczeń, został relegowany ze szkoły za swoją postawę i udział w akcjach solidarnościowych. W czerwcu 1985 roku uczestniczył w głodówce rotacyjnej o uwolnienie więźniów politycznych, zorganizowanej przez Annę Walentynowicz w Krakowie-Bieżanowie.

Podczas studiów na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim był aktywnym działaczem Liberalno-Demokratycznej Partii „Niepodległość”. Brał udział w wielu akcjach ulotkowych na terenie Lublina, organizował demonstracje i protesty – m.in. w Międzyrzeczu przeciwko składowaniu odpadów radioaktywnych (1987) oraz w Lublinie i Gdańsku w solidarności ze strajkującymi robotnikami.

Był bardem opozycji antykomunistycznej.

 

Andrzej Bałchan

Wieloletni działacz NSZZ "Solidarność". Był przewodniczącym Komisji Zakładowej w ZAMET S.A., jednym z najstarszych zakładów w województwie śląskim.

"Zawsze stał po stronie pracowników, walcząc o ich prawa z determinacją i sercem. Pozostanie w naszej pamięci jako przyjaciel wierny ludziom i wartościom którym służył przez całe życie"

- przekazali bliscy po śmierci Andrzeja Bałchana.

 


 

POLECANE
Epokowa kradzież parmezanu w Emilii-Romanii. Karabinierzy prowadzą śledztwo Wiadomości
Epokowa kradzież parmezanu w Emilii-Romanii. Karabinierzy prowadzą śledztwo

Włochy znów zaskoczone nietypową kradzieżą. Z serowarni w prowincji Bolonia zniknęło około 200 wielkich form parmezanu o łącznej wartości przekraczającej 100 tysięcy euro. Właściciel mówi wprost: „Wiedzieli dokładnie, co robią”.

Dwaj północnokoreańscy żołnierze proszą o azyl. „Powrót do kraju to dla nas wyrok śmierci” Wiadomości
Dwaj północnokoreańscy żołnierze proszą o azyl. „Powrót do kraju to dla nas wyrok śmierci”

Dwaj północnokoreańscy żołnierze schwytani w Ukrainie błagają, by nie odsyłać ich do ojczyzny. Walczyli po stronie Rosji, teraz chcą schronienia w Korei Południowej, obawiając się, że w kraju zostaliby straceni.

To będzie cios dla księcia Andrzeja. „Tego chce król” z ostatniej chwili
To będzie cios dla księcia Andrzeja. „Tego chce król”

Minister obrony Wielkiej Brytanii John Healey poinformował, że na polecenie króla Karola III trwają prace nad odebraniem Andrew Mountbattenowi-Windsorowi jego ostatniego honorowego stopnia wojskowego — wiceadmirała Royal Navy. To kolejny etap konsekwentnego ograniczania pozycji księcia w rodzinie królewskiej w związku z wiązanym z nim skandalem.

Drony nad bazą z bronią jądrową w Belgii. NATO reaguje na incydenty z ostatniej chwili
Drony nad bazą z bronią jądrową w Belgii. NATO reaguje na incydenty

Nad bazą wojskową Kleine-Brogel w Belgii, gdzie przechowywana jest amerykańska broń jądrowa, ponownie pojawiły się niezidentyfikowane drony. Belgijski minister obrony Theo Francken poinformował, że mimo użycia zagłuszaczy i pościgu z powietrza, urządzenia zdołały uciec.

Wypadek cysterny na A4. W akcji grupa ratownictwa chemicznego z ostatniej chwili
Wypadek cysterny na A4. W akcji grupa ratownictwa chemicznego

Na autostradzie A4 w rejonie Tarnowa doszło do groźnego zdarzenia drogowego. Ciężarówka przewożąca chemikalia zjechała z jezdni i przewróciła się do rowu, powodując wyciek niebezpiecznej substancji i znaczne utrudnienia w ruchu.

Tragedia w Alpach. Nie żyje pięciu wspinaczy  Wiadomości
Tragedia w Alpach. Nie żyje pięciu wspinaczy

Pięciu niemieckich wspinaczy poniosło śmierć w lawinie, która zeszła w masywie Ortles w Południowym Tyrolu na północy Włoch. Ratownicy potwierdzają, że nikt z poszukiwanych wcześniej alpinistów nie przeżył.

Gawkowski: Wyciekły dane PESEL i bankowe tysięcy osób z ostatniej chwili
Gawkowski: Wyciekły dane PESEL i bankowe tysięcy osób

Wicepremier i minister cyfryzacji Krzysztof Gawkowski poinformował o poważnym wycieku danych użytkowników serwisu SuperGrosz. Po ataku hakerskim informacje osobowe klientów trafiły w ręce przestępców.

Nowe informacje ws. ataku nożowników w pociągu do Londynu. Wiadomo, kim są napastnicy z ostatniej chwili
Nowe informacje ws. ataku nożowników w pociągu do Londynu. Wiadomo, kim są napastnicy

Brytyjska policja podała dane o pochodzeniu dwóch nożowników, którzy napadli na pasażerów w pociągu jadącego z Doncaster do Londynu. Jedenaście osób trafiło do szpitala, a dwie z nich wciąż walczą o życie. Policja informuje, że nic nie wskazuje na motyw terrorystyczny.

Polityk PiS: Czas zakończyć wojenkę PiS - Konfederacja z ostatniej chwili
Polityk PiS: Czas zakończyć wojenkę PiS - Konfederacja

Poseł PiS Jan Kowalski zaapelował o zakończenie konfliktu między Prawem i Sprawiedliwością a Konfederacją. Jego zdaniem jedynie współpraca tych ugrupowań pozwoli prawicy odzyskać władzę i zbudować IV Rzeczpospolitą.

Rośnie opór wobec unijnego projektu pieniądze za suwerenność gorące
Rośnie opór wobec unijnego projektu "pieniądze za suwerenność"

Komisja Europejska chce powiązać wypłatę środków unijnych z oceną „praworządności”, co zdaniem części europosłów oznacza koniec suwerenności państw. W Parlamencie Europejskim narasta opór wobec projektu, który może zrewolucjonizować finansowanie Wspólnoty w sposób niebezpieczny dla państw narodowych.

REKLAMA

Ludzie Solidarności, którzy odeszli w minionym roku

W ciągu ostatnich 12 miesięcy Solidarność pożegnała wielu wybitnych działaczy i przyjaciół. Cześć Ich pamięci!
Świece Ludzie Solidarności, którzy odeszli w minionym roku
Świece / fot. pixabay.com

Co musisz wiedzieć: 

  • 2 listopada przypada w Kościele tzw. Dzień Zaduszny, czyli wspomnienie wszystkich wiernych zmarłych
  • Solidarność wspomina zmarłych działaczy i członków Solidarności, a także osoby dla Związku zasłużone

 

Ryszard Nikodem

W Solidarności od grudnia 1980 roku. W sierpniu 1981 roku został wybrany na członka Zarządu Regionu Śląsko-Dąbrowskiego NSZZ "Solidarność", pełnił funkcję wiceprzewodniczącego Zarządu Regionu.

Jako aktywny członek NSZZ "Solidarność", uczestnik i organizator strajku w marcu 1981 roku został internowany dn. 13 XII 1981 roku kolejno w Strzelcach Opolskich, Grodkowie, Uhercach i Zabrzu-Zaborzu. Zwolniony z internowania w dniu 11 XII 1982 roku.

Po zwolnieniu z internowania nie zmienił poglądów, nadal oficjalnie krytykował ustrój i rząd PRL, propagował hasła solidarnościowe, za co był wzywany na rozmowy ostrzegawcze i poddawany kontroli w zakładzie pracy.
W październiku 1983 roku wyjechał wraz z rodziną do USA. W latach 1984–1989 przewodniczył założonemu przez siebie Komitetowi "S" w Los Angeles, organizował pomoc dla emigrantów politycznych z kraju oraz zbiórki pieniężne na działalność podziemnej "S". Wrócił do Polski w 2006 roku. Po powrocie aktywnie działał w Stowarzyszeniu Represjonowanych w Stanie Wojennym Regionu Śląsko-Dąbrowskiego.

 

Stanisław Kowalski

Prezes Stowarzyszenia Radomski Czerwiec '76,

25 czerwca 1976 roku Stanisław Kowalski brał udział w protestach robotniczych w Radomiu. Był wówczas pracownikiem Zakładów Metalowych im. gen. Waltera. Kilka dni później został zatrzymany i skazany na trzy lata więzienia. Wyrok został ostatecznie złagodzony do dwóch lat, a wykonanie zawieszone na trzy lata.

Stanisław Kowalski przez lata walczył o zachowanie pamięci o Radomskim Czerwcu '76. Razem z radomską Solidarnością był współorganizatorem corocznych obchodów kolejnych rocznic Czerwca '76.

 

Bogdan Karauda

W latach osiemdziesiątych pełnił funkcję wiceprzewodniczącego Komisji Zakładowej w Chemitexie.

Od 14 do 16 XII 1981 r. współkierował strajkiem w Chemitexie, po jego spacyfikowaniu w podziemiu podtrzymywał (poprzez publikacje ulotek) opór we wrocławskich zakładach pracy. Internowany w Nysie, następnie w Strzelinie. Od jesieni 1982 r. współpracował z RKS. W 1985 r. był uczestnikiem głodówki rotacyjnej w kościele Narodzenia NMP w Krakowie-Bieżanowie.

Od 1988 r. przewodniczył jawnemu Komitetowi Organizacyjnemu „S” Chemitexu. Wchodził w skład Komisji Krajowej. Był też członkiem Prezydium ZR Dolny Śląsk.

 

Jerzy Majchrzak

Prezes Stowarzyszenia Poznański Czerwiec '56

Jako 14-letni uczeń był świadkiem i uczestnikiem stłumionych 28 czerwca 1956 r. przez władze robotniczych protestów.

Jerzy Majchrzak od 1980 r. był członkiem NSZZ „Solidarność”. Brał udział w spotkaniach z działaczami NSZZ „Solidarność”, podczas których przekazywał relacje uczestników i świadków Powstania Poznańskiego Czerwiec ‘56 r. W stanie wojennym dostarczał młodzieży oporniki, symbolizujące sprzeciw wobec władzy komunistycznej. Kolportował bezdebitowe wydawnictwa. Współpracował ze strukturami poznańskiego oddziału „Solidarności Walczącej”.

W stanie wojennym (w maju 1982 r.) w niewyjaśnionych do dziś okolicznościach zmarł jego syn, Piotr. Znaleziono go na ulicy z ciężkim urazem głowy. Wiele osób podejrzewało, że został śmiertelnie pobity przez interweniujące tam ZOMO.

 

Zdzisław Józef Bełczowski

Od września 1980 r. był członkiem Komitetu Założycielskiego, a następnie Komisji Wydziałowej H-1 NSZZ „Solidarność” w Hucie Stalowa Wola. W okresie od 5 listopada 1982 r. do 3 lutego 1983 r. był powołany na przeszkolenie żołnierzy rezerwy w Jednostce Wojskowej nr 3466 w Czerwonym Borze. W trakcie przeszkolenia – 11 listopada 1982 r., został tymczasowo aresztowany za niewykonanie „obowiązku wynikającego ze służby poprzez odmowę przyjęcia posiłku”. Zgodnie z aktem oskarżenia z dnia 26 listopada 1982 r. sporządzonym przez Wojskową Prokuraturę Garnizonową w Białymstoku działanie to stanowiło gest solidarności z planowanymi przez podziemne struktury NSZZ „Solidarność” akcjami protestacyjnymi. Sąd Warszawskiego Okręgu Wojskowego w Warszawie wyrokiem z dnia 13 grudnia 1982 r. uniewinnił go od zarzucanego mu przestępstwa.

Od 1984 r. był kolporterem nielegalnych wydawnictw. W październiku 1987 r. włączył się w działalność Komitetu Założycielskiego NSZZ „Solidarność” Pracowników HSW, za co był szykanowany w pracy.

W 1989 podczas kampanii wyborczej działał w sztabie wyborczym w Stalowej Woli. W latach 1989–2005 członek KZ „S” w HSW (od 2004 HSW-Huta Stali Jakościowych), 1992–2002 delegat na WZD Regionu Ziemia Sandomierska.

 

Janusz Szkutnik

W latach 1979–1989 współpracował z Komitetem Samoobrony Społecznej "KOR” i m.in. współzałożycielem pierwszych kół "Solidarności Wiejskiej” na Rzeszowszczyźnie. Był współorganizatorem strajków rzeszowsko-ustrzyckich.

Po wprowadzeniu stanu wojennego w dniu 13 grudnia 1981 r. został internowany, trafił do Ośrodka Odosobnienia w Załężu, gdzie prowadził protest głodowy. Po wyjściu na wolność kontynuował działalność opozycyjną, był stale inwigilowany i represjonowany.

Współtworzył struktury Rzeszowskiego Komitetu Oporu Rolników i Niezależnego Ruchu Ludowego "Solidarność", był redaktorem kilku tytułów prasy podziemnej, tworzył rzeszowskie radio "Solidarności Walczącej" i m.in. struktury PSL "Solidarność" i Partii Wolności.

 

Andrzej Kozicki

Swoje życie zawodowe związał ze Stocznią im. Komuny Paryskiej w Gdyni, w której pracował od 1969 do 2004 roku na różnych stanowiskach m.in.: konstruktora, kierownika zespołu czy generalnego projektanta.

Był związany z Solidarnością od początku powstania Związku. Po wybuchu strajku w sierpniu 1980 roku został członkiem Komitetu Strajkowego w gdyńskiej Stoczni i delegatem do MKS w Stoczni Gdańskiej.

Był pierwszym przewodniczącym Komisji Zakładowej w Stoczni im Komuny Paryskiej w Gdyni. We wrześniu 1980 roku został przewodniczącym Społecznego Komitetu Budowy Pomników Ofiar Grudnia 1970 w Gdyni.
W 1981 roku został delegatem na I WZD Regionu Gdańskiego oraz delegatem na I Krajowy Zjazd Delegatów NSZZ "S".

Po wprowadzeniu stanu wojennego 13 grudnia 1981 roku został internowany i przetrzymywany w Ośrodku Odosobnienia w Strzebielinku do 24 lipca 1982 roku.

 

Karol Krasnodębski

Pracę zawodową rozpoczął w Zakładach Mechanicznych „Tarnów” gdzie przez dwadzieścia lat kierował Laboratorium Centralnym. Od roku 1980 członek NSZZ „Solidarność”. Stał na czele komisji zakładowej, przewodniczył komisji terenowej Związku w Tarnowie.

W stanie wojennym był dwukrotnie internowany między 13 grudnia 1981 a 23 sierpnia 1982 (z półtoramiesięczną przerwą). W latach 80. działał w Duszpasterstwie Ludzi Pracy przy parafii Świętej Rodziny w Tarnowie. Za działalność opozycyjną był aresztowany od lutego do sierpnia 1984.

W roku 1989 został posłem na Sejm X kadencji z okręgu tarnowskiego z ramienia Komitetu Obywatelskiego.

 

Ks. inf. Edmund Skalski

Proboszcz parafii pod wezwaniem Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski w Gdyni.

Ukończył Wyższe Seminarium Duchowne w Pelplinie. 29 kwietnia 1979 otrzymał święcenia kapłańskie i rozpoczął posługę na terenie diecezji chełmińskiej jako wikariusz parafialny w Kamieniu Krajeńskim. Następnie trafił do Gdyni. Posługiwał najpierw w parafii pw. Przemienienia Pańskiego w Cisowej, a od 15 czerwca 1988 był proboszczem parafii św. Maksymiliana Marii Kolbego na Witominie.

1 listopada 2008 roku został proboszczem parafii pw. Najświętszej Marii Panny Królowej Polski przy ul. Świętojańskiej.

Ks. Edmund Skalski znany był ze swojego zaangażowania na rzecz mieszkańców i gdyńskich organizacji. Był m.in. kapelanem Komendy Miejskiej Państwowej Straży Pożarnej oraz pełnił funkcję naczelnego kapelana Związku Piłsudczyków RP.

 

Tadeusz Kucharski

Był naocznym świadkiem Wydarzeń Sierpniowych w Gdańsku i członkiem Solidarności od jej początków w roku 1980. Następnie jego droga zawodowa zaprowadziła go do Warszawy, gdzie współtworzył Związek w stołecznym oddziale Państwowej Komunikacji Samochodowej PKS. Za tę działalność w latach 80-tych został zwolniony z pracy i pozbawiony mieszkania służbowego.

Przez wiele lat pracował jako koordynator związkowy w Krajowym Sekretariacie Transportowców NSZZ „S”, był też członkiem Prezydium Rady Sekretariatu. Sprawował funkcję przewodniczącego Rady Krajowej Sekcji Transportu Drogowego NSZZ "Solidarność" od grudnia 2011 roku.

 

Ks. prof. Edward Walewander

Od 1979 do 1983 r. pracował jako prefekt studiów w Wyższym Seminarium Duchownym w Lublinie. W latach 1979–1982 pełnił obowiązki referenta do spraw misji w diecezji lubelskiej, a od 1982 do 1986 r. – referenta do spraw ekumenizmu.

Od 1980 roku ks. Edward Walewander pracował na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, gdzie prowadził między innymi wykłady z historii Kościoła. Ks. Edward Walewander był wielkim przyjacielem lubelskiej Solidarności.

 

Józef Łopatka

Od września 1980 roku był w Solidarności przy Dyrekcji Rejonowej Kolei Państwowych w Bielsku-Białej. Od stycznia 1981 r. pełnił funkcję wiceprzewodniczącego Komisji Zakładowej „S” przy DRKP, a od czerwca tego roku był członkiem Regionalnej Komisji Rewizyjnej Regionu Podbeskidzie.

13 grudnia 1981 r. roku wyniósł z siedziby KZ zakładowy sztandar „S”, który ukrył w domu; w następnych dniach uczestniczył w pierwszych konspiracyjnych spotkaniach w Bielsku-Białej, był współtwórcą pierwszych struktur podziemnej „S”, członkiem 5-osobowego kierownictwa tzw. Drugiego Szeregu „S” Regionu Podbeskidzie. 16 grudnia 1981 r. został aresztowany, a już 7 stycznia 1982 r. skazany przez Sąd Wojewódzki w Bielsku-Białej w trybie doraźnym na 5,5 roku pozbawienia wolności.

Karę więzienia Józef Łopatka odbywał w Zakładach Karnych w Raciborzu, Strzelcach Opolskich, Wrocławiu i Strzelinie, 11 kwietnia 1983 r. został warunkowo zwolniony. W latach 1983–1989 był kolporterem podziemnych pism. W latach 1984–1991 pracował w Przedsiębiorstwie Polonijnym Marbet w Bielsku-Białej, gdzie w 1989 r. założył Solidarność.

 

Leszek Kochan

Pracował w krakowskiej Hucie im. T. Sendzimira (obecnie ArcelorMittal Poland). Był współzałożycielem Związku w 1980 r. Po wprowadzeniu stanu wojennego uczestniczył w strajku okupacyjnym na Wydziale Blach Karoseryjnych oraz w manifestacjach organizowanych na terenie Krakowa. W roku 1988 brał udział w strajku zakończonym jego pacyfikacją oraz w odbudowie struktur związkowych.

W NSZZ "Solidarność" był przewodniczącym Komisji Wydziałowej, zastępcą przewodniczącego KRH, delegatem na WZD Regionu Małopolskiego i członkiem Zarządu Regionu, członkiem Komisji Krajowej Związku i Rady Krajowej Sekcji Hutnictwa.

 

Andrzej Jan Piwarski

Był malarzem, grafikiem, działaczem społecznym i polonijnym, autorem cyklu obrazów zainspirowanych wydarzeniami z sierpnia 1980 roku. Jego dzieła można podziwiać m.in. w polskich muzeach narodowych w Warszawie, Gdańsku i Szczecinie, a także za granicą.

Andrzej Piwarski prezentował swoje prace również w historycznej Sali BHP Stoczni Gdańskiej. Wernisaż wystawy "Moja Solidarność" odbył się w grudniu 2014 roku. Gdański malarz zaprezentował wówczas obrazy poświęcone walce o niepodległość, m.in. cykle Ślady-Nadzieje, Hommage à ks. Jerzy Popiełuszko, Hommage à Grzegorz Przemyk.

 

Barbara Skrzypek

Wieloletnia współpracowniczka Jarosława Kaczyńskiego. Przez trzy dekady była związana z Prawem i Sprawiedliwością, pełniąc funkcję szefowej kancelarii i dyrektor biura prezydialnego partii. Była również pełnomocniczką Instytutu im. Lecha Kaczyńskiego.

 

Papież Franciszek

Jorge Mario Bergoglio stał na czele Kościoła katolickiego od 13 marca 2013 roku do 21 kwietnia 2025 roku.

W pamięci członków i sympatyków NSZZ „Solidarność” papież Franciszek zapisze się szczególnie decyzją, by bł. ks. Jerzego Popiełuszkę uczynić Patronem Związku. Papież przez cały swój pontyfikat o Solidarności mówił z szacunkiem, a w 2019 roku spotkał się osobiście z przedstawicielami Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność”.

 

Br. Zdzisław Duma OFMCap.

Brat Zdzisław Duma przyjął święcenia kapłańskie 1 czerwca 1985 roku. Od tamtej chwili nieprzerwanie pełnił posługę misjonarską i rekolekcyjną, głosząc Ewangelię w Polsce i za granicą.

W ciągu 39 lat swojej kapłańskiej drogi wygłosił ponad 800 serii rekolekcji – dla parafii, osób konsekrowanych, kapłanów, młodzieży i dzieci.

W 2015 roku Ojciec Święty Franciszek powołał go do grona tysiąca dwustu Misjonarzy Miłosierdzia na całym świecie. Do czerwca 2022 roku posługiwał w Archidiecezji Gdańskiej, a od lipca 2023 roku pełnił tę posługę w Archidiecezji Krakowskiej.

 

Kazimierz Stasz

W latach 1980–1981 był aktywnym działaczem NSZZ „Solidarność” w Lublinie. Był członkiem Zarządu Regionu, a także wchodził w skład redakcji Biuletynu Informacyjnego „Solidarność” Regionu Środkowo-Wschodniego NSZZ „Solidarność” w Lublinie. Brał udział w przygotowaniu Nr 31 tego pisma z 8.06.1981 r.

Po wprowadzeniu stanu wojennego, kontynuując działalność konspiracyjną, włączył się w odbudowę struktur związkowych i tworzenie Tymczasowego Zarządu Regionu. Odgrywał czołową rolę w podziemnych strukturach Solidarności na terenie Lublina.

Z powodu działalności w nielegalnych strukturach NSZZ „Solidarność”, po przeszukaniu w jego mieszkaniu, w dniu 17.05.1984 r., w wyniku którego zarekwirowano literaturę bezdebitową, został zatrzymany na 48 godzin, a następnie na podstawie postanowienia Prokuratora Rejonowego dla m. Lublina z 19.05.1984 r. tymczasowo aresztowany. Osadzony został w Areszcie Śledczym w Lublinie. Zwolniony w dniu 26.07.1984 r. na podstawie ustawy o amnestii z 21.07.1984 r.

Po zwolnieniu z aresztu nadal zajmował się kolportażem prasy związkowej, zaangażował się w działania zmierzające do powołania w Lublinie Tymczasowej Rady NSZZ „Solidarność” Regionu Środkowo-Wschodniego.

 

Tadeusz Olszewski

Był legendą Stoczni Gdańskiej. Traktował to miejsce jak swój drugi dom. Po swojej śp. mamie przejął prowadzenie kiosku z pamiątkami na terenie Stoczni, tuż przy sali BHP. Nie była to jednak jedynie jego praca, ale życiowe powołanie i pasja. Był zaangażowany w życie Stoczni, w popularyzowanie wiedzy o tym miejscu, w organizację uroczystości rocznicowych. Chętnie rozmawiał z ludźmi i miał do tego dar.

 

Bogusław Szczurek

Przyjaciel podkarpackiej Solidarności, który uwiecznił swoim obiektywem wiele ważnych dla Związku wydarzeń.

Nasi członkowie mają tysiące zdjęć z różnych wydarzeń wykonanych przez zmarłego śp. Bogusława Szczurka. Przez wiele lat dokumentował nasze rocznice, Nabożeństwa Fatimskie, etapy Wyścigu Kolarskiego Solidarność i Olimpijczyków. 15 lat temu w Gdańsku podczas Mszy Świętej na placu Solidarności jako jedyny mógł robić zdjęcia na ołtarzu – załatwił to sobie z ks. kard. Stanisławem Dziwiszem. Wręczaliśmy wówczas podczas procesji z darami kopię Krzyży wykonaną z siana i traw przez Państwa Wrzecionków i to był pomysł Bogusia od początku do końca

– wspominali po jego śmierci związkowcy z Regionu Podkarpackiego NSZZ "Solidarność".

 

Ewa Widuch

Działaczka Społecznego Komitetu Pamięci Górników KWK „Wujek” w Katowicach Poległych 16 grudnia 1981 r. Była jedną z osób, które najbardziej przyczyniły się do upamiętnienia tragicznych wydarzeń, do jakich doszło w katowickiej kopalni po wprowadzeniu stanu wojennego.

Ewa Widuch mocno angażowała się w pomoc rodzinom zamordowanych górników. Jako jedna z pierwszych nawiązała z nimi kontakt. Później, gdy tylko słyszała, że któraś boryka się z problemami, szukała sposobu, jak ją wesprzeć.

 

Jacek Pobihuszka

Wieloletni przewodniczący Komisji Zakładowej NSZZ „Solidarność” w Sitech sp. z o.o. w Polkowicach. Był także członkiem Zarządu Regionu Zagłębie Miedziowe NSZZ „Solidarność” przez dwie kadencje oraz delegatem na Walne Zebranie Delegatów Regionu. Od 2006 roku aktywnie działał w strukturach związku, angażując się również w prace Krajowej Sekcji Przemysłu Motoryzacyjnego NSZZ „Solidarność”.

 

Barbara Malak-Minkiewicz

W latach 1967–1988 pracowała na Wydziale Psychologii UW. W latach 1981–1983 była także prodziekanem ds. studenckich. Od IX 1980 w „S”; przewodnicząca Komisji Wydziałowej, od 1981 współpracowniczka Komisji Interwencji Regionu Mazowsze. Wspomagała zakładowe komisje w sporach z dyrekcją, prowadziła wykłady dla robotników dot. technik negocjacyjnych i przeciwstawiania się manipulacji. XII 1981 sygnatariuszka deklaracji założycielskiej Klubów Rzeczypospolitej Samorządnej Wolność-Sprawiedliwość-Niepodległość.

13 XII 1981 została internowana, przetrzymywano ją w Ośrodku Odosobnienia w Warszawie-Grochowie i Gołdapi (udzielała pomocy psychologicznej internowanym kobietom), 1 VII 1982 zwolniono ją.

W latach 1982–1983 Barbara Malak-Minkiewicz współpracowała z RKW Mazowsze w kontaktach ze środowiskiem naukowym, była współpracownikiem podziemnego pisma „Tygodnik Mazowsze”.

Od 1988 roku na stałe mieszkała w Holandii. Współpracowała tam z RWE, była także przedstawicielką „S” Regionu Dolny Śląsk.

W latach 1990–1991 pełniła funkcję rzecznik prasowej KK NSZZ "Solidarność".

 

Jadwiga Morawiecka

Żona Kornela Morawieckiego, opozycjonisty i lidera Solidarności Walczącej.

W latach 1979-1989 Jadwiga Morawiecka była aktywną działaczką opozycyjną. W swoim mieszkaniu organizowała spotkania działaczy opozycyjnych związanych z Komitetem Obrony Robotników oraz Ruchem Obrony Praw Człowieka i Obywatela. Przechowywała i kolportowała niepodległościowe wydawnictwa. Aktywnie uczestniczyła w imprezach patriotycznych.

W latach 1982-1989 była inwigilowana z powodu działalności w Solidarności Walczącej we Wrocławiu.

 

Zbigniew Matlakiewicz

W 1980 roku był jednym z organizatorów „Solidarności” w Bielskiej Fabryce Maszyn Włókienniczych Befama w Bielsku-Białej. Pełnił funkcję przewodniczącego Zakładowej Komisji Wyborczej „S”, a następnie był przewodniczącym Regionalnej Komisji Wyborczej NSZZ „S” Regionu Podbeskidzie, przygotowującej I Walne Zebranie Delegatów Regionu Podbeskidzie i wybory regionalnych władz Solidarności.

We wrześniu 1981 r. został oddelegowany do pomocy w organizacji regionalnych struktur Solidarności Rolników Indywidualnych. Po wprowadzeniu stanu wojennego był internowany od 15 grudnia 1981 do 22 lipca 1982 r.

Na skutek nacisków SB 6 grudnia 1982 wyemigrował z żoną i czwórką dzieci do Stanów Zjednoczonych. Po latach powrócił do Polski i do śmierci mieszkał w rodzinnym Żywcu.

 

Lech Ciężki

Przewodniczący Lubelskiego Stowarzyszenia Represjonowanych w Stanie Wojennym.

Na początku lat osiemdziesiątych zaangażował się w działalność Solidarności na terenie Fabryki Samochodów Ciężarowych w Lublinie. Był członkiem Komitetu Założycielskiego w FSC, a po ogłoszeniu stanu wojennego brał udział w strajku okupacyjnym na terenie zakładu. Później internowany i osadzony w areszcie śledczym w Lublinie.
 

Ks. Stanisław Kardasz 

Toruński duchowny ks. Stanisław Kardasz, który przez ponad 40 lat był proboszczem parafii Matki Bożej Zwycięskiej. W czasach PRL odprawiał Msze Święte za Ojczyznę i wspierał Solidarność. Był prześladowany przez Służbę Bezpieczeństwa.

W latach 80. współzałożyciel Społecznego Stowarzyszenia Obrony Praw Człowieka.

 

Mirosław Chojecki

Podczas studiów na wydziale chemii Politechniki Warszawskiej Chojecki brał udział w strajkach studenckich w marcu 1968 roku. Już wtedy powielał pierwsze ulotki, wykorzystując wyżymaczkę pralki Frania. Wyrzucony z Politechniki, studia dokończył w 1974 r. na Wydziale Chemii Uniwersytetu Warszawskiego. 

W 1976 r. został członkiem Komitetu Obrony Robotników. Jeździł na radomskie procesy robotników organizowane przez władze komunistyczne po czerwcu 1976 r. Zaangażował się w tworzenie podziemnego ruchu wydawniczego. Drukował pierwsze czasopisma niezależne: „Biuletyn informacyjny KOR” i „Komunikat”. W październiku 1976 r. po raz pierwszy został zatrzymany przez milicję. Był jednym ze współorganizatorów Czarnego Marszu – manifestacji krakowskich studentów po zamordowaniu Stanisława Pyjasa w maju 1977 roku.
W latach osiemdziesiątych organizował ruch wydawniczy Regionu Mazowsze NSZZ „Solidarność”.

Jesienią 1981 r. Chojecki pojechał do Frankfurtu nad Menem, by zaprezentować polski niezależny ruch wydawniczy na największych w Europie targach książki. Stan wojenny uniemożliwił mu powrót. W latach 1982-89 był współpracownikiem Biura Zagranicznego „Solidarności” w Brukseli odpowiedzialnym za wysyłkę do kraju sprzętu poligraficznego, wydawał też w Paryżu miesięcznik „Kontakt”. Założył też firmę „Video-Kontakt” produkującą materiały dokumentalne poświęcone działaniom Solidarności i rozprowadzającą kasety wideo z cenzurowanymi przez komunę filmami, m.in. „Przesłuchaniem” Ryszarda Bugajskiego.

W 2003 roku zainicjował powstanie Stowarzyszenia Wolnego Słowa - został jego prezesem honorowym.

 

Wiesław Pawłowski

Wiesław Pawłowski był działaczem związkowym NSZZ „Solidarność” od 1980 r. Przewodził Organizacji Międzyzakładowej NSZZ „Solidarność” Spółek Rolnych w Krajowej Grupie Spożywczej S.A. w Kietrzu, był członkiem Zarządu Regionu NSZZ „Solidarność” Śląska Opolskiego, członkiem Zarządu Regionalnej i Krajowej Sekcji Rolnictwa i Sekretariatu Rolnictwa NSZZ „Solidarność”. W 1982 r. współorganizował strajk w Nowym Sączu w Sądeckich Zakładach Napraw Autobusów. Przez dwie kadencje był przewodniczącym Oddziału Zarządu Regionu w Głubczycach. Pełnił również funkcję radnego w Sejmiku Województwa Opolskiego.

 

Andrzej Kołakowski

Od najmłodszych lat angażował się w działalność opozycyjną wobec władz komunistycznych. W maju 1982 roku, jako uczeń, został relegowany ze szkoły za swoją postawę i udział w akcjach solidarnościowych. W czerwcu 1985 roku uczestniczył w głodówce rotacyjnej o uwolnienie więźniów politycznych, zorganizowanej przez Annę Walentynowicz w Krakowie-Bieżanowie.

Podczas studiów na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim był aktywnym działaczem Liberalno-Demokratycznej Partii „Niepodległość”. Brał udział w wielu akcjach ulotkowych na terenie Lublina, organizował demonstracje i protesty – m.in. w Międzyrzeczu przeciwko składowaniu odpadów radioaktywnych (1987) oraz w Lublinie i Gdańsku w solidarności ze strajkującymi robotnikami.

Był bardem opozycji antykomunistycznej.

 

Andrzej Bałchan

Wieloletni działacz NSZZ "Solidarność". Był przewodniczącym Komisji Zakładowej w ZAMET S.A., jednym z najstarszych zakładów w województwie śląskim.

"Zawsze stał po stronie pracowników, walcząc o ich prawa z determinacją i sercem. Pozostanie w naszej pamięci jako przyjaciel wierny ludziom i wartościom którym służył przez całe życie"

- przekazali bliscy po śmierci Andrzeja Bałchana.

 



 

Polecane
Emerytury
Stażowe