Opinia do projektu wraz z propozycjami zmian, została przyjęta decyzją Prezydium KK z 7 grudnia 2016 r. Solidarność zastrzegła jednak, że są to jedynie uwagi wstępne ze względu na brak uwag poszczególnych resortów do propozycji MRPiPS. Szczególnie istotny jest tu np. fakt występowania różnic w stanowiskach członków Rządu do konkretnych elementów systemu emerytalnego, np. przyszłości Otwartych Funduszy Emerytalnych. Przegląd nie odnosi się też do nauczycielskich świadczeń kompensacyjnych, brakuje w nim kompleksowej analizy świadczeń finansowanych z Funduszu Pracy, do których należą świadczenie i zasiłek przedemerytalny. A jest to kwestia bardzo istotna dla osób zbliżających się do wieku emerytalnego.

NSZZ „Solidarność” przypomina również o złożonym przez związek w Sejmie projekcie nowelizacji ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, który zakłada, że poprawa sytuacji finansowej FUS powinna nastąpić wskutek działań mających na celu zwiększenie jego przychodów „poprzez stosowanie w miarę jednolitych zasad ponoszenia kosztów ubezpieczenia społecznego, bez względu na podstawę prawną świadczenia pracy przez ubezpieczonego”. Ta zasada ma znaczenie szczególne wobec szerokiego stosowania na polskim rynku pracy różnych nietypowych form zatrudnienia.

Jak zaznaczono w opinii, grupą pozbawioną możliwości podlegania ubezpieczeniom emerytalnym i rentowym, są osoby pobierające zasiłek i świadczenia przedemerytalne, które zapewniają ochronę przed ryzykiem bezrobocia. Osoby te, nie płacą składek emerytalno-rentowych co obniża wysokość ich późniejszej emerytury. Według Solidarności, należy to zmienić.

Związek pozytywnie zaopiniował wprowadzenie zasady kumulacji różnych tytułów ubezpieczeniowych. Za istotne uznał objęcie obowiązkiem ubezpieczenia emerytalnego i rentowego osób uczących się i pracujących, w wieku do 26 roku życia. Wysokość ich przyszłej emerytury będzie przecież przede wszystkim uzależniona od wartości zgromadzonego kapitału. Nie mniej ważne jest stworzenie tym osobom możliwości dobrowolnego przystąpienia do ubezpieczenia chorobowego oraz objęcie ich obowiązkiem ubezpieczenia wypadkowego. Nie dotyczyłoby osób pracujących, do 18-go roku życia i uzyskujących bardzo niskie dochody.

NSZZ „Solidarność” akceptuje uzależnienie uprawnień do świadczeń emerytalno-rentowych od minimalnego okresu podlegania ubezpieczeniom, który wynosi nie mniej niż 5 lat lub od zebranego kapitału, którego wysokość powinna wystarczyć na wypłatę w wysokości co najmniej 25 proc. emerytury minimalnej. Przy mniejszej kwocie, świadczenie byłoby wypłacane jednorazowo.

Kolejna kwestia dotyczy systematycznego badania stanu zdrowia ubezpieczonych. Zdaniem związku, powinno odbywać się to jeszcze przed osiągnięciem wieku emerytalnego, a nie jedynie wobec osób w wieku 60-67 lat, jak proponuje się w Przeglądzie. Istotne jest bowiem, by przy stworzeniu odpowiednich warunków zdrowotnych ubezpieczeni mogli jak najdłużej być aktywni zawodowo.

W kwestii łącznia pracy z emeryturą pobieraną już po uzyskaniu ustawowego wieku emerytalnego, Solidarność zauważa, że obecnie, liczba takich osób jest niewielka, co oznacza, że zaproponowane w Przeglądzie ograniczenia co do wysokości możliwych zarobków, przyniosą nieznaczne oszczędności FUS. Jednocześnie, widzi potrzebę „wypracowanie elastycznych zasad łączenia aktywności zawodowej z pobieraniem świadczenia emerytalnego, które odpowiadałoby na wyzwania rynku pracy w określonym czasie”.

NSZZ „Solidarność” zaznaczył w swojej opinii, że projekt Przeglądu nie odnosi się do postulowanej przez związki zawodowe i deklarowanej przez ówczesnego kandydata, a obecnego Prezydenta Andrzeja Dudę, tzw. emerytury stażowej czyli powiązania uprawnień emerytalnych ze stażem składkowym - 35 lat dla kobiet i 40 lat dla mężczyzn, bez względu na wiek. Solidarność, po raz kolejny postuluje to rozwiązanie.

Inne zastrzeżenie odnosi się do podnoszenia kwalifikacji zawodowych starszych pracowników. Utworzenie Krajowego Funduszu Szkoleniowego nie jest wystarczające do realizacji efektywnych działań mogących realnie wpłynąć na lepsze dostosowanie się pracowników w starszym wieku do zmieniającej się specyfiki rynku pracy.

Według związku, „projekt niewystarczająco koncentruje się na zmianie warunków technicznych i psychospołecznych pracy, które pozwolą efektywnie wydłużyć aktywność zawodową ubezpieczonych”. Wskazano przy tym na zalecenie nr 162 MOP dotyczące pracowników w starszym wieku. Chodzi w nim o podejmowanie na wszystkich etapach życia zawodowego środków umożliwiających pracownikom w starszym wieku kontynuowanie zatrudnienia w zadowalających warunkach. Wymaga to rzetelnej analizy funkcjonowania funduszu prewencyjnego jeśli chodzi o ubezpieczenie wypadkowe. W efekcie, powinny powstać programy służące tworzeniu warunków do wydłużania aktywności zawodowej osób starszych. Brakuje też wytycznych co do polityk prozdrowotnych wobec osób w wieku 50 +.

W kwestii relacji między mobilnością zawodową pracowników, a przejmowaniem przez osoby starsze opieki nad wnukami, NSZZ „Solidarność” zauważa, że należy zaproponować rozwiązania systemowe wspierające rodziny w opiece nad małymi dziećmi oraz osobami niesamodzielnym. Rzecz w tym, by możliwy był realny wybór między opieką nad zależnymi członkami rodziny, a kontynuacją zatrudnienia.

„Przedstawiona analiza w ograniczony sposób podnosi kwestię istoty zmian w systemie emerytur rolniczych. Przejęcie zadań KRUS przez ZUS jest daleko niewystarczającym rozwiązaniem ograniczenia wysokich kosztów działania systemu ubezpieczeń społecznych rolników. NSZZ „Solidarność” oczekuje rozwiązań przynoszących odpowiedź na brak solidarnego obciążenia kosztami funkcjonowania systemu przez najlepiej uposażonych rolników” - czytamy w opinii.

Jeśli chodzi o rozwiązania dotyczące Otwartych Funduszy Emerytalnych, to zdaniem Solidarności, propozycje zawarte w Projekcie są „niekompletne i trudne do oceny”. Brakuje informacji, jak mają być inwestowane środki Funduszu Rezerwy Demograficznej, jak będzie zabezpieczona wartość środków przekazywanych do FRD.

NSZZ „Solidarność” postuluje również odstąpienie od wygaszania emerytur pomostowych, z których korzystają osoby wykonujące pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze. Wymaga to zdefiniowania na nowo tego rodzaju prac i przeanalizowania ich wykazu. W szczególności należy powrócić do dyskusji dotyczącej uwzględnienia niektórych warunków pracy, np. nadmiernego hałasu, jako warunków uprawniających do emerytury pomostowej.

W Przeglądzie proponuje się zagwarantowanie minimalnej kwotowej waloryzacji świadczeń emerytalno-rentowych na określonym z góry poziome. Według NSZZ „Solidarność”, jest to krok w dobrym kierunku, ale nie gwarantuje on utrzymania siły nabywczej najniższych świadczeń na godziwym poziomie w dłuższym czasie. Z tego względu, związek wnioskuje o dodatkową indeksację minimalnych świadczeń emerytalno-rentowych „o co najmniej wysokość średniorocznego wskaźnika wzrostu minimum egzystencji dla jednoosobowego gospodarstwa emeryckiego, wyliczanego corocznie przez Instytut Pracy i Spraw Socjalnych w przypadku, kiedy wskaźnik ten byłby wyższy od wskaźnika inflacji, przyjętego do wyliczenia waloryzacji w danym roku, o którym mowa w art. 89 ust. 2 ustawy z 17 grudnia 1998 o emeryturach i rentach z FUS”.

Co do dodatkowego oszczędzania na emeryturę, to Solidarność uważa, że zachęty do takiego zachowania powinny być skierowane przede wszystkim do pracodawców, by chcieli tworzyć pracowniczych programów oszczędnościowych.

„Przy nadal niskim poziomie wynagrodzeń oraz małej skłonności Polaków do oszczędzania na starość, nierealne wydaje się szybkie odwrócenie trendów” - oceniła w swojej opinii Solidarność dodając jednak, że rozwiązania dotyczące indywidualnego oszczędzania zawsze powinny być dobrowolne.