Nie posiadali oni w obozie żadnych  przywilejów, a wręcz przeciwnie byli traktowani gorzej niż inni  osadzeni. Jak wspominają byli więźniowie, kierownik obozu Karl Fritsch  miał zwyczaj wygłaszania przemówienia do nowo przybyłych do obozu, w  którym podkreślał że:
 

Przyjechaliście tutaj nie do  sanatorium, tylko do niemieckiego obozu koncentracyjnego, z którego nie  ma innego wyjścia, jak przez komin. Jeśli się to komuś nie podoba, to  może iść zaraz na druty. Jeśli są w transporcie Żydzi to mają prawo żyć  nie dłużej niż 2 tygodnie, księża (dosł. Pfaffen – klechy) miesiąc,  reszta 3 miesiące 

W dniu 27 czerwca 1941 r. jako pierwszy  poniósł męczeńską śmierć w żwirowni ks. Jan Świerc (nr 17352), proboszcz  Parafii św. Stanisława Kostki na Dębnikach w Krakowie i dyrektor  Zakładu Salezjańskiego w tym mieście. Wkrótce po nim zakatowany został  wikary z tej parafii, ks. Ignacy Dobiasz (nr 17364). W godzinach  popołudniowych tego samego dnia śmierć w podobnych okolicznościach  poniósł ks. dr Franciszek Harazim (nr 17375), profesor Salezjańskiego  Instytutu Teologicznego w Krakowie oraz jeszcze jeden wikary Parafii św.  Stanisława Kostki, ks. Kazimierz Wojciechowski (nr 17342). Ponadto w  wyniku ciężkiego pobicia i znęcania się wtedy, zmarł później w obozie  ks. dr Ignacy Antonowicz (nr 17371), rektor wspomnianego Salezjańskiego  Instytutu Teologicznego.

Pomimo tak wielu represji, szykan wobec  duchownych, większość z nich nie załamała się, a  wielu z nich zostało  zapamiętanych przez współwięźniów jako osoby serdeczne,  podnoszące  innych na duchu. Jerzy Kroczowski tak wspomina jednego z księży:

…Kiedy przebywałem w szpitalu  obozowym, spotkałem księdza z Lublina. Nie znam jego nazwiska. Był to  starszy człowiek, dopiero po jakimś czasie ujawnił swój stan duchowny.  Tenże właśnie ksiądz zaproponował, że może odmówilibyśmy wieczorem  modlitwę. Nauczył nas wtedy aktów strzelistych: „Wierzę w ciebie Boże  żywy; Ufam  tobie boś ty wierny; Boże choć cię nie pojmuję, lecz nad  wszystko miłuję”. Te akty strzeliste stały się moją modlitwą.  Odmawialiśmy je wieczorem.

Księżom udawało się  w ukryciu odprawiać Msze święte. Wspomina to ksiądz Władysław Puczka (numer obozowy 17041):

…W obozie były także odprawiane po  kryjomu msze. Wiem, że zaczęto je odprawiać późną jesienią 1941 r. – w  listopadzie i z początkiem grudnia 1941 r. (…) Ja także miałem możliwość  odprawienia mszy, a stało się to o godzinie czwartej po południu w  pierwszy dzień Świąt Bożego Narodzenia 1941 r. Mszę św. odprawiałem w  pasiaku na strychu bloku nr 3 w obecności kilkunastu znanych i zaufanych  współkolegów. Miałem hostie i wino, a zamiast kielicha musiała  wystarczyć zwykła szklanka. Obecni przy mszy przystąpili do komunii  świętej.

Nawet do bloku nr 11, tzw. Bloku Śmierci,  dostarczano komunikanty, co było nie lada wyczynem, ze względu na  zaostrzony jego dozór. Jedna z więźniarek przetrzymywana w celi, w  podziemiach tego bloku, wspomina:
 

(…) Pamiętam, że raz przyjęłam komunię w czasie pobytu w bloku  11, ale nie pamiętam dokładnie kiedy to było. Hostie dostarczył nam  jeden z kalifaktorów bloku 11. Pamiętam, że stałam przy drzwiach i ja  przejęłam od niego kopertę, w której znajdowały się hostie. Kopertę  odebrała ode mnie Wanda Pyka i ona rozdała współwięźniarkom hostie.

O tym, że kary za rozdawanie i  przyjmowanie komunii były surowe i nie omijały więźniów niech świadczy  fragment z relacji b. więźnia Pawła Brożka:

(…) W czasie Świąt Wielkanocnych,  spędzonych w bloku 11 przebywający z nami ksiądz Kania (był proboszczem  parafii św. Krzyża w Katowicach) zorganizował dla nas spowiedź, byliśmy  też komunikowani. Słyszałem, że ksiądz Kania później zginął. Nie wiem,  skąd zostały dostarczone do bloku nr 11 komunikanty.

Ktoś musiał donieść  władzom SS o spowiedzi, gdyż wszyscy więźniowie zostali za to ukarani  chłostą. Ja dostałem, podobnie jak inni, 25 uderzeń.”

Wiadomo  ze zgromadzonych relacji, że  więźniowie szukali także możliwości  spowiedzi. Jeżeli w komandzie czy w  bloku był ksiądz, szansa na osobistą rozmowę, jaką pozorowano spowiedź,  była większa. Stąd w  relacjach więźniowie wspominają o wielkiej uldze i  pocieszeniu po odbytej, oczywiście dyskretnie, spowiedzi. Były więzień  Władysław  Lewkowicz przebywał w obozie w tym samym czasie co ojciec  Kolbe, i tak wspomina swoje spotkanie z nim oraz odbytą spowiedź:
 

…Pierwsze tygodnie mojego pobytu w obozie były nie tylko  przygnębiające,  ale wprost makabryczne. Z nadmiaru cierpienia szukałem instynktownie  jakiegoś wsparcia moralnego o podłożu religijnym.(…)  Ojciec Kolbe  zgodził się bardzo chętnie na spotkanie i rozmowę.  

Staraliśmy się tak  urządzić, ażeby nie zwracać na siebie zbytniej uwagi  esesmanów.(…)  Przechadzając się z Ojcem Kolbe spowiadałem się u niego. W  późniejszym  czasie Ojciec Kolbe miał coraz to więcej szukających jego  rad.

Funkcję kapelana  wojskowej organizacji  konspiracyjnej, założonej w KL Auschwitz przez  rtm. Witolda Pileckiego  pod nazwą „Związek Organizacji Wojskowej” przez  pewien czas pełnił ks.  Zygmunt Ruszczak (nr 9842).

Członkowie  tej tajnej organizacji wojskowej organizowali potajemne nabożeństwa i  spowiedzi: Komunikanty – wspominał rtm. Witold Pilecki – otrzymywaliśmy  od duchowieństwa z wolności przez kontakt z ludnością spoza obozu.

Organizatorem  nabożeństw był głównie  zakonnik Piotr Zdzisław Uliasz-Kozłowski (nr  12988), który odprawianie  Mszy świętych polecał m.in . salezjaninowi ks.  Zygmuntowi Kuzakowi (nr  39884).

Tego przejawu ruchu oporu w KL Auschwitz władze obozowe nigdy nie wykryły.

Pierwsza  msza św. w 1945 r., która odbyła się pod Ścianą Śmierci zgromadziła  kilkanaście tysięcy ludzi (w tym byłych więźniów). Padły wówczas słowa ks. KONRADA SZWEDY, obozowego towarzysza O. Maksymiliana Kolbego,który już po wojnie, odprawiając Mszę św. na dziedzińcu Bloku 11, ks. Konrad Szweda mówił: „Jeśli chciałeś zobaczyć Ewangelię nie zapisaną w księgach, nie drukowaną, ale zrealizowaną w życiu – powinieneś być tutaj w czasie zagłady…” 

Z kolei 14 czerwca  1947 r. z okazji powołania Muzeum odbyła się msza św. na dziedzińcu Bloku  11, a w sąsiednich blokach modlitwy różnych wyznań. Msza Święta na dziedzińcu bloku 11 w czasie uroczystego otwarcia Muzeum #14czerwca 1947r.- odbyła się w oczywiście w 7 rocznicę I transportu, początku obozu. 

Wspomnienie z 14 czerwca 1947r.: "Drżały ręce księdza, byłego więźnia Oświęcimia [ks. Jan Skarbek], gdy podniósł eucharystię podczas żałobnej mszy polowej na podwórzu bloku 11".  

Po przemówieniach trębacz dawnej orkiestry obozowej zagrał hymn Polski, uczestnicy uroczystości złożyli wieńce pod Ścianą Śmierci. Na zakończenie tej części uroczystości zgromadzeni zaśpiewali „Rotę”. 

Msza Św. 14 czerwca w rocznice I transportu odbywała się pod Blokiem 11 od 1945r. Nieprzerwanie była tam do 2015r. 14 czerwca. Dlaczego jej tam już nie ma? Jeszcze w 2016r. rzecznik muzeum mówił, że nie ma przeszkód, aby była odprawiana przed Blokiem 11. Co się stało,że zerwano tradycję I transportowców? 

To jest tradycja tego miejsca przez lata utrwalana przez więźniów I transportu, od 1998r skupionych w Chrześcijańskim Stowarzyszeniu Rodzin Oświęcimskich. Tych, którzy wywalczyli że Sejm uchwalił w 2006r. Narodowy Dzień Pamięci Ofiar Niemieckich Obozów 14 czerwca – w rocznicę I transportu do KL Auschwitz. 

Msza Św pod Blokiem 11, Polski Hymn pod Ścianą Śmierci,składanie wieńców. W miejscu, gdzie tak wielu naszych rodaków ginęło z Polskim Hymnem na ustach, śpiewając Rotę.
 
Tak to proste i piękne. Dlaczego niszczymy tradycję tego miejsca? 

14 czerwca 2020 - 80 rocznica-będzie Msza Św. na terenie obozu jak tego chcieli ? 
 
W 70 rocznicę I transportu 14 czerwca 2010r. był Pociąg Pamięci z Tarnowa. W Muzeum KL Auschwitz wszyscy czekali na nich, aby odprawić Mszę św. pod Blokiem 11. Był hymn pod Ścianą Śmierci i wszyscy mogli być razem. Dlaczego teraz nie można? Co się stało? Dlaczego ta tradycja ma być przerwana?

Dyrektor Muzeum KL Auschwitz w swoim liście napisał, że została przeniesiona poza teren obozu w 2016r. na prośbę  Ministra Jarosława Sellina. Pani Barbara Wojnarowska Przewodnicząca Społecznego Komitetu 14 czerwca wysłała zatem list do Pana Ministra. Może Pan Minister poprosi teraz,w 80 rocznicę I transportu, aby Tradycja wróciła? I wszystko wróci na swoje miejsce. Tak, jak w Testamencie życzyli sobie więźniowie I transportu. Tak, jak świadectwo składali polscy duchowni w KL Auschwitz. Tak jak świadectwo składali wierni świeccy z narażeniem życia przemycając hostie na teren obozu. Także do bloku 11, zwanego Polskim Blokiem Śmierci.

Joanna Płotnicka