[Tylko u nas] Aleksandra Jakubiak OV: Niewygodne fragmenty Pisma

„"Przyjacielu, nie czynię ci krzywdy; czy nie o denara umówiłeś się ze mną? Weź, co twoje i odejdź! Chcę też i temu ostatniemu dać tak samo jak tobie. Czy mi nie wolno uczynić ze swoim, co chcę? Czy na to złym okiem patrzysz, że ja jestem dobry?" Tak ostatni będą pierwszymi, a pierwsi ostatnimi»” (Mt 20, 13b-16).
kard w filmu
kard w filmu "Pasja" / YT print screen/Pursuit of Truth

Niezwykłe jest to, że ustęp o spotkaniu Jezusa z kobietą cudzołożną czytany jest akurat w tym tygodniu, ale do rzeczy…

Metodyka

Kiedy lata temu, jako bardzo młoda osoba trafiłam do Kościoła, wiązało się to zarówno z rzeczami milowymi, w sensie pozytywnym, jak i z licznymi pytaniami padającymi z ust osób i środowisk, w których obracałam się wcześniej. Pytano mnie o wiele spraw, czasem kwestie te wypływały z ciekawości, czasem z kolei przypominało to bardziej zarzuty i oskarżenia. Bywało, że tonęłam pod ciężarami, które na mnie zrzucano. Po jakimś czasie zdałam sobie sprawę, że trudność w odpowiedzi nie wynika najczęściej z mojego braku wiedzy, tylko z tego, że pytania owe zawierają w sobie takie pomieszanie rozmaitych płaszczyzn analizy, że po prostu nie sposób na to wszystko odpowiedzieć. Jeśli spadają na nas pytania, zawierające w sobie wątpliwości o charakterze doktrynalnym i jednocześnie np.oskarżenia obyczajowe, zarzuty na polu historycznym etc. To i odpowiedź będzie niejako od Sasa do Lasa.

Wtedy właśnie zainteresowałam się bardzo przedmiotem zwanym metodyką pracy naukowej, by umieć uporządkować taki tygiel różnych pomieszanych kwestii. Jeśli nie będziemy umieli oddzielać od siebie odpowiednich horyzontów w analizie zagadnień wyjdzie nam z tego coś, co „poeta” nazwałby „wszystko jedno w jednym”. Będzie nam to dziś potrzebne, by nie mieszać sfer.

Śmierć

Dlaczego robię taki przydługi wstęp? Ano po to, by odnieść się do dwóch faktów, które miały miejsce w ostatnich dniach, oba w swoim czasie bulwersowały opinię społeczną. Pierwsza sprawa to śmierć skandalisty, wykluczonego ze stanu duchownego byłego kardynała Theodora McCarricka, amerykańskiego hierarchy odpowiedzialnego za jedne z największych skandali o podłożu seksualnym w Stanach Zjednoczonych. Druga sprawa to śmierć dziecka w Oleśnicy. Nie będę tych przypadków szczególnie opisywać, bo są to fakty ogólnie znane, powiem tylko, że dziecko, o którym mowa zostało zabite w brzuchu matki w 37 (sic!) tygodniu ciąży. Proceder polegał wstrzyknięciu do serca chlorku potasu, który uśmiercił tę gotową do przyjścia na świat osobę. Martwe ciało wyjęto następnie z macicy poprzez cesarskie cięcie. Powodem „zabiegu” miał być podobno zły stan psychiczny matki. Gdyby tę samą procedurę wykonano bez wcześniejszego zabicia dziecka, w następnie urodzone już niemowlę zabrano by od matki, efekt byłby ten sam, ale człowiek mógłby żyć. Wcześniej kobieta dostała odmowę wykonania tych działań w szpitalu w Łodzi.

Płaszczyzna prawna

Kiedy słucha się powyższego opisu przebiegu zdarzeń, budzą się w człowieku trudne emocje głębokiego smutku, współodczuwania cierpienia, gniewu etc. Analizując tę sprawę na płaszczyźnie - tu przydaje się niezwykle metodyka pracy - czysto legislacyjnej, a więc zupełnie świeckiej, dotyczącej kwestii karnych, oczywistym wydaje się potrzeba wyciągnięcia konsekwencji za dokonanie okrutnego zabójstwa. Tu nie działają argumenty zwolenników aborcji o braku rozwinięcia układu nerwowego u tzw. „zlepka komórek”, czyli płodu ludzkiego na wczesnym etapie rozwoju, tu zabito dziewięciomiesięczne dziecko całkowicie zdolne do życia poza organizmem matki. W każdym społeczeństwie, które uważa się za cywilizowane, taki czyn powinien być ścigany i karany na mocy prawa. Tak samo jak karane są np. rozboje czy morderstwa. Tu najsłabszą istotą w całym procesie jest zabite dziecko, którego nie chroniło najwyraźniej ani prawo, ani żadna instytucja, ani nawet przysięga Hipokratesa.

Płaszczyzna religijna

Przejdźmy do płaszczyzny religijnej. Kto tutaj jest najsłabszy? Otóż w optyce zbawienia najsłabsi są ci, którzy są najbardziej zagrożeni dla królestwa niebieskiego. To oni potrzebują szczególnej modlitwy, nie życzeń godnych barbarzyńców z epok przed Chrystusem. Czym innym jest bowiem odpuszczenie karania przestępstw, a zupełnie czym innym życzenia potępienia a co za tym idzie - kary piekła dla przestępców. W kazaniu do dzisiejszej Ewangelii,, rysując sytuację, w której pobożni Żydzi przyprowadzili do Jezusa jawnogrzesznicę, by ją ukamienować, o. Jacek Prusak SJ zauważył, że czasem występuje rozbieżność między rygoryzmem moralnym a głęboką wiarą, ponieważ „rygorysta moralny nie odróżnia grzechu od grzesznika”, ergo nie zna miłosierdzia. Co Bóg zrobi z grzesznikiem to naprawdę nie nasza rzecz. To Jego sprawa. I o ile, jako ludzie, mamy obowiązek, by poprzez stanowienie prawa kształtować sprawiedliwość i bezpieczeństwo społeczne, o tyle karaniem lub niekaraniem grzeszników niech zajmie się Bóg. Nie chcę tu mówić, że takie patrzenie na przestępców przychodzi mi łatwo, wcale tak nie jest - to do pewnego stopnia  zawsze wewnętrzna walka, niemożliwa do zwycięstwa bez działania Boga. Im przestępstwo odbywa się bliżej nas, tym trudniej nam oddać Bogu stery nagród i kar.

Niewygodne fragmenty

Co ciekawe, istnieją takie fragmenty Pisma Świętego, które od zawsze były w pewien sposób niewygodne dla tworzenia światopoglądu. Wśród nich znajduje się m.in. właśnie spotkanie z jawnogrzesznicą, przypowieść o synu marnotrawnym, przypowieść o pracownikach winnicy, czyli o robotnikach ostatniej godziny. Opis historii przyprowadzenia do Jezusa kobiety cudzołożnej był bardzo chętnie i bardzo długo usuwany z Pisma Świętego. Serio, kopiści po prostu go pomijali z uwagi na brak zadanej kobiecie pokuty, co nie pasowało do praktyki sakramentalnej. To odsłania pewien fakt - mamy w życiu podstępną pokusę - chcielibyśmy ogarniać przekaz biblijny, w którym wszystko by nam do siebie pasowało - mamy być tacy a nie być tacy etc. i to ma zapewnić nam jakieś przyszłe profity np. niebo. Tymczasem za każdym razem, gdy już nam się wydaje, że wszystko jest proste, napotykamy kontrapunkt, który wyrywa nas z uśpienia i pokazuje, że tu wcale nie chodzi o wypełnianie jakiegoś uniwersalnego i unifikującego planu na życie i myślenie, ale o naukę kochania i błogosławienia, a nade wszystko o bycie z Bogiem. Nauki nie da się bowiem praktykować w pojedynkę. Ona zakłada istnienie nauczyciela, bez którego nici ze starań. Tu nie ma drogi na skróty, bez Zbawiciela nie ma zbawienia, a ludzkim mózgiem nie da się pojąć Boga, bo cóż byłby to za Bóg? On zawsze jest większy, znacznie większy. Bycie chrześcijaninem to życie z Bogiem, powolne odkrywanie zarówno Tajemnicy, jak i bliskości. Tu ciągle towarzyszy nam zaskoczenie. I nie chodzi o jakąś Bożą zmienność, ale o powolne odkrywanie pełni, która nie przecząc samej sobie, posiada naprawdę złożoną liczbę aspektów. Sprowadzanie chrześcijaństwa do rygoryzmu to kaleczenie rzeczywistości. Nie nam bowiem decydować, dla kogo i dlaczego Bóg chce być dobry.

Ból, który możemy odczuwać po podaniu wiadomości o zabiciu małego człowieka w Oleśnicy łatwo może się w nas przerodzić w nienawiść wobec sprawców tego strasznego czynu, tyle że zaproszeni jesteśmy jednocześnie do wyciągnięcia konsekwencji prawnych i do nadziei na nawrócenie i zbawienie sprawców. Może to i trudne, ale nie decydujmy zawczasu, kto gdzie znajdzie się po śmierci. A tym bardziej z kim nie chcielibyśmy być w niebie.


 

POLECANE
Beata Szydło krytykuje propozycję KE ws. aut spalinowych: „To gospodarcza katastrofa” Wiadomości
Beata Szydło krytykuje propozycję KE ws. aut spalinowych: „To gospodarcza katastrofa”

Beata Szydło na X skomentowała ostatnie doniesienia medialne o tym, że „Komisja Europejska rezygnuje z zakazu aut spalinowych od 2035 roku”. Jak podkreśliła europoseł PiS, nowe regulacje KE nadal zagrażają europejskiemu przemysłowi samochodowemu.

Tego w Volkswagenie jeszcze nie było. Koncern zamyka fabrykę w Dreźnie Wiadomości
Tego w Volkswagenie jeszcze nie było. Koncern zamyka fabrykę w Dreźnie

Z taśmy produkcyjnej fabryki Volkswagena w Dreźnie we wtorek zjechał ostatni samochód. Koncern tym samym zamknął ten zakład, co jest pierwszym takim przypadkiem dla tej firmy w Niemczech w ciągu 88 lat jej działalności. Fabryka w Dreźnie ma zostać przekształcona w centrum badań i rozwoju, skoncentrowane na półprzewodnikach, sztucznej inteligencji oraz robotyce. Połowę przestrzeni ma zająć Uniwersytet Techniczny w Dreźnie.

Chile skręca ostro w prawo. Prawicowa fala w Ameryce Łacińskiej tylko u nas
Chile skręca ostro w prawo. Prawicowa fala w Ameryce Łacińskiej

Ameryka Łacińska ma dość lewicowych eksperymentów, na dodatek prawicę w tej części świata natchnęło zwycięstwo Donalda Trumpa. W kolejnych krajach zwyciężają kandydaci konserwatywni, opowiadający się za wolnym rynkiem, rządami twardego prawa i współpracą z USA. Szczególnie symboliczny jest wynik wyborów prezydenckich w Chile: zdecydowane zwycięstwo polityka otwarcie chwalącego rządy Augusto Pinocheta.

Rząd Czech zapowiada blokadę unijnych regulacji. Nie dla ETS2 i paktu migracyjnego z ostatniej chwili
Rząd Czech zapowiada blokadę unijnych regulacji. "Nie" dla ETS2 i paktu migracyjnego

Nowy rząd Czech pod przewodnictwem premiera Andreja Babisza otwarcie kwestionuje kluczowe elementy polityki Unii Europejskiej. Gabinet, zaprzysiężony dzień wcześniej, przyjął uchwały odrzucające zarówno system handlu emisjami ETS2, jak i unijny pakt migracyjny, zapowiadając, że regulacje te nie zostaną wdrożone do czeskiego prawa.

Jarmark Warszawski pod specjalnym nadzorem. Student podejrzany o planowanie zamachu z ostatniej chwili
Jarmark Warszawski pod specjalnym nadzorem. Student podejrzany o planowanie zamachu

Organizator Jarmarku Warszawskiego, w związku z publikacjami dotyczącymi zatrzymania 19-letniego studenta, który miał planować zamach terrorystyczny, zwrócił się do firmy ochrony o zintensyfikowanie działań prewencyjnych, reagowania i informowania o wszelkich sytuacjach mogących stanowić zagrożenie dla odwiedzających jarmark.

Sondaż Politico. Kto za, a kto przeciw pomocy dla Ukrainy Wiadomości
Sondaż Politico. Kto za, a kto przeciw pomocy dla Ukrainy

Większość Niemców i Francuzów chce ograniczenia pomocy dla Ukrainy, podczas gdy Amerykanie, Brytyjczycy i Kanadyjczycy chcą ją zwiększyć lub utrzymać na obecnym poziomie - wykazał najnowszy sondaż Politico przeprowadzony w tych pięciu krajach i opublikowany we wtorek.

 GIS wydał pilny komunikat dla konsumentów z ostatniej chwili
GIS wydał pilny komunikat dla konsumentów

Główny Inspektorat Sanitarny wydał ostrzeżenie dotyczące świeżych jaj z chowu ściółkowego, w których wykryto bakterie Salmonella spp. GIS apeluje, aby nie jeść jaj z partii 05.01.2026, zwłaszcza jeśli nie zostały odpowiednio ugotowane lub usmażone.

Niemiecka żądza przywództwa. Niemiecki think-tank proponuje trzy kroki tylko u nas
Niemiecka żądza przywództwa. Niemiecki think-tank proponuje trzy kroki

Aleksandra Fedorska, ekspert ds. Niemiec, analizuje najnowszy raport niemieckiego think tanku Institut für Europäische Politik, który wskazuje trzy kluczowe warunki przejęcia przez Berlin większej roli w europejskiej polityce obronnej. W tle wojna w Ukrainie, zmiany w NATO oraz ambicje nowego rządu Friedricha Merza.

KE wycofuje się z całkowitego zakazu aut spalinowych. Ma nowy plan Wiadomości
KE wycofuje się z całkowitego zakazu aut spalinowych. Ma nowy plan

Komisja Europejska zmienia nieco podejście do planowanego zakazu sprzedaży nowych samochodów spalinowych w UE od 2035 roku. Zamiast pełnego zakazu proponuje obowiązek redukcji emisji CO2 o 90 proc., co ma otworzyć furtkę dla wybranych technologii spalinowych i hybrydowych.

Skandal w Wodach Polskich. Fikcyjna inwestycja po powodzi została odebrana Wiadomości
Skandal w Wodach Polskich. Fikcyjna inwestycja po powodzi została "odebrana"

Inwestycja popowodziowa warta ponad 400 tys. zł została formalnie odebrana, mimo że w terenie nie wykonano żadnych prac. Sprawa wyszła na jaw po ujawnieniu dokumentów z Dolnego Śląska.

REKLAMA

[Tylko u nas] Aleksandra Jakubiak OV: Niewygodne fragmenty Pisma

„"Przyjacielu, nie czynię ci krzywdy; czy nie o denara umówiłeś się ze mną? Weź, co twoje i odejdź! Chcę też i temu ostatniemu dać tak samo jak tobie. Czy mi nie wolno uczynić ze swoim, co chcę? Czy na to złym okiem patrzysz, że ja jestem dobry?" Tak ostatni będą pierwszymi, a pierwsi ostatnimi»” (Mt 20, 13b-16).
kard w filmu
kard w filmu "Pasja" / YT print screen/Pursuit of Truth

Niezwykłe jest to, że ustęp o spotkaniu Jezusa z kobietą cudzołożną czytany jest akurat w tym tygodniu, ale do rzeczy…

Metodyka

Kiedy lata temu, jako bardzo młoda osoba trafiłam do Kościoła, wiązało się to zarówno z rzeczami milowymi, w sensie pozytywnym, jak i z licznymi pytaniami padającymi z ust osób i środowisk, w których obracałam się wcześniej. Pytano mnie o wiele spraw, czasem kwestie te wypływały z ciekawości, czasem z kolei przypominało to bardziej zarzuty i oskarżenia. Bywało, że tonęłam pod ciężarami, które na mnie zrzucano. Po jakimś czasie zdałam sobie sprawę, że trudność w odpowiedzi nie wynika najczęściej z mojego braku wiedzy, tylko z tego, że pytania owe zawierają w sobie takie pomieszanie rozmaitych płaszczyzn analizy, że po prostu nie sposób na to wszystko odpowiedzieć. Jeśli spadają na nas pytania, zawierające w sobie wątpliwości o charakterze doktrynalnym i jednocześnie np.oskarżenia obyczajowe, zarzuty na polu historycznym etc. To i odpowiedź będzie niejako od Sasa do Lasa.

Wtedy właśnie zainteresowałam się bardzo przedmiotem zwanym metodyką pracy naukowej, by umieć uporządkować taki tygiel różnych pomieszanych kwestii. Jeśli nie będziemy umieli oddzielać od siebie odpowiednich horyzontów w analizie zagadnień wyjdzie nam z tego coś, co „poeta” nazwałby „wszystko jedno w jednym”. Będzie nam to dziś potrzebne, by nie mieszać sfer.

Śmierć

Dlaczego robię taki przydługi wstęp? Ano po to, by odnieść się do dwóch faktów, które miały miejsce w ostatnich dniach, oba w swoim czasie bulwersowały opinię społeczną. Pierwsza sprawa to śmierć skandalisty, wykluczonego ze stanu duchownego byłego kardynała Theodora McCarricka, amerykańskiego hierarchy odpowiedzialnego za jedne z największych skandali o podłożu seksualnym w Stanach Zjednoczonych. Druga sprawa to śmierć dziecka w Oleśnicy. Nie będę tych przypadków szczególnie opisywać, bo są to fakty ogólnie znane, powiem tylko, że dziecko, o którym mowa zostało zabite w brzuchu matki w 37 (sic!) tygodniu ciąży. Proceder polegał wstrzyknięciu do serca chlorku potasu, który uśmiercił tę gotową do przyjścia na świat osobę. Martwe ciało wyjęto następnie z macicy poprzez cesarskie cięcie. Powodem „zabiegu” miał być podobno zły stan psychiczny matki. Gdyby tę samą procedurę wykonano bez wcześniejszego zabicia dziecka, w następnie urodzone już niemowlę zabrano by od matki, efekt byłby ten sam, ale człowiek mógłby żyć. Wcześniej kobieta dostała odmowę wykonania tych działań w szpitalu w Łodzi.

Płaszczyzna prawna

Kiedy słucha się powyższego opisu przebiegu zdarzeń, budzą się w człowieku trudne emocje głębokiego smutku, współodczuwania cierpienia, gniewu etc. Analizując tę sprawę na płaszczyźnie - tu przydaje się niezwykle metodyka pracy - czysto legislacyjnej, a więc zupełnie świeckiej, dotyczącej kwestii karnych, oczywistym wydaje się potrzeba wyciągnięcia konsekwencji za dokonanie okrutnego zabójstwa. Tu nie działają argumenty zwolenników aborcji o braku rozwinięcia układu nerwowego u tzw. „zlepka komórek”, czyli płodu ludzkiego na wczesnym etapie rozwoju, tu zabito dziewięciomiesięczne dziecko całkowicie zdolne do życia poza organizmem matki. W każdym społeczeństwie, które uważa się za cywilizowane, taki czyn powinien być ścigany i karany na mocy prawa. Tak samo jak karane są np. rozboje czy morderstwa. Tu najsłabszą istotą w całym procesie jest zabite dziecko, którego nie chroniło najwyraźniej ani prawo, ani żadna instytucja, ani nawet przysięga Hipokratesa.

Płaszczyzna religijna

Przejdźmy do płaszczyzny religijnej. Kto tutaj jest najsłabszy? Otóż w optyce zbawienia najsłabsi są ci, którzy są najbardziej zagrożeni dla królestwa niebieskiego. To oni potrzebują szczególnej modlitwy, nie życzeń godnych barbarzyńców z epok przed Chrystusem. Czym innym jest bowiem odpuszczenie karania przestępstw, a zupełnie czym innym życzenia potępienia a co za tym idzie - kary piekła dla przestępców. W kazaniu do dzisiejszej Ewangelii,, rysując sytuację, w której pobożni Żydzi przyprowadzili do Jezusa jawnogrzesznicę, by ją ukamienować, o. Jacek Prusak SJ zauważył, że czasem występuje rozbieżność między rygoryzmem moralnym a głęboką wiarą, ponieważ „rygorysta moralny nie odróżnia grzechu od grzesznika”, ergo nie zna miłosierdzia. Co Bóg zrobi z grzesznikiem to naprawdę nie nasza rzecz. To Jego sprawa. I o ile, jako ludzie, mamy obowiązek, by poprzez stanowienie prawa kształtować sprawiedliwość i bezpieczeństwo społeczne, o tyle karaniem lub niekaraniem grzeszników niech zajmie się Bóg. Nie chcę tu mówić, że takie patrzenie na przestępców przychodzi mi łatwo, wcale tak nie jest - to do pewnego stopnia  zawsze wewnętrzna walka, niemożliwa do zwycięstwa bez działania Boga. Im przestępstwo odbywa się bliżej nas, tym trudniej nam oddać Bogu stery nagród i kar.

Niewygodne fragmenty

Co ciekawe, istnieją takie fragmenty Pisma Świętego, które od zawsze były w pewien sposób niewygodne dla tworzenia światopoglądu. Wśród nich znajduje się m.in. właśnie spotkanie z jawnogrzesznicą, przypowieść o synu marnotrawnym, przypowieść o pracownikach winnicy, czyli o robotnikach ostatniej godziny. Opis historii przyprowadzenia do Jezusa kobiety cudzołożnej był bardzo chętnie i bardzo długo usuwany z Pisma Świętego. Serio, kopiści po prostu go pomijali z uwagi na brak zadanej kobiecie pokuty, co nie pasowało do praktyki sakramentalnej. To odsłania pewien fakt - mamy w życiu podstępną pokusę - chcielibyśmy ogarniać przekaz biblijny, w którym wszystko by nam do siebie pasowało - mamy być tacy a nie być tacy etc. i to ma zapewnić nam jakieś przyszłe profity np. niebo. Tymczasem za każdym razem, gdy już nam się wydaje, że wszystko jest proste, napotykamy kontrapunkt, który wyrywa nas z uśpienia i pokazuje, że tu wcale nie chodzi o wypełnianie jakiegoś uniwersalnego i unifikującego planu na życie i myślenie, ale o naukę kochania i błogosławienia, a nade wszystko o bycie z Bogiem. Nauki nie da się bowiem praktykować w pojedynkę. Ona zakłada istnienie nauczyciela, bez którego nici ze starań. Tu nie ma drogi na skróty, bez Zbawiciela nie ma zbawienia, a ludzkim mózgiem nie da się pojąć Boga, bo cóż byłby to za Bóg? On zawsze jest większy, znacznie większy. Bycie chrześcijaninem to życie z Bogiem, powolne odkrywanie zarówno Tajemnicy, jak i bliskości. Tu ciągle towarzyszy nam zaskoczenie. I nie chodzi o jakąś Bożą zmienność, ale o powolne odkrywanie pełni, która nie przecząc samej sobie, posiada naprawdę złożoną liczbę aspektów. Sprowadzanie chrześcijaństwa do rygoryzmu to kaleczenie rzeczywistości. Nie nam bowiem decydować, dla kogo i dlaczego Bóg chce być dobry.

Ból, który możemy odczuwać po podaniu wiadomości o zabiciu małego człowieka w Oleśnicy łatwo może się w nas przerodzić w nienawiść wobec sprawców tego strasznego czynu, tyle że zaproszeni jesteśmy jednocześnie do wyciągnięcia konsekwencji prawnych i do nadziei na nawrócenie i zbawienie sprawców. Może to i trudne, ale nie decydujmy zawczasu, kto gdzie znajdzie się po śmierci. A tym bardziej z kim nie chcielibyśmy być w niebie.



 

Polecane