• 19 marca 2025 roku KE zaproponowała państwom członkowskim użycie krajowej klauzuli wyjścia ze względu na wyjątkowe okoliczności.
• Krajowa klauzula umożliwia odejście od rekomendowanej przez Radę Ecofin ścieżki wydatków do wysokości przyrostu wydatków na obronność w stosunku do sytuacji przed wojną na Ukrainie.
• Zgodnie z szacunkami przyrost wydatków obronnych według unijnej definicji COFOG w Polsce, w porównaniu do 2021 r., wyniesie w latach 2024–2025 odpowiednio 1,1% PKB i 1,3% PKB.

Komunikat KE

19 marca br. Komisja Europejska w komunikacie zachęciła państwa członkowskie do skoordynowanego użycia krajowej klauzuli wyjścia (national escape clause – NEC) ze względu na wyjątkowe okoliczności, jakimi są agresja Rosji na Ukrainę i pogarszające się środowisko bezpieczeństwa. Powinno to – w opinii KE – pozwolić na osiągnięcie przez państwa Unii Europejskiej trwale wyższych wydatków obronnych przy zachowaniu w średnim okresie stabilnych finansów publicznych.

• Niemcy w tarapatach. Tapinoma magnum sieją spustoszenie
• "Nie zbliżajcie się". Komunikat poznańskiego zoo
• Nowy sondaż poparcia partii politycznych. Katastrofalne wieści dla koalicji 13 grudnia
• W związku z zabójstwem lekarza Bodnar odwołuje szefa Służby Więziennej
• "A niby kogo oni udają?" Burza w sieci po emisji popularnego programu TVN
• "Udało się go uratować". Komunikat warszawskiego zoo
• Rosja szykuje się do wojny nad Bałtykiem. To realny scenariusz

Co umożliwia klauzula wyjścia?

Krajowa klauzula umożliwia odejście od rekomendowanej przez Radę Ecofin ścieżki wydatków do wysokości przyrostu wydatków na obronność w stosunku do sytuacji przed wojną w Ukrainie, jednak nie więcej niż 1,5% PKB. Zgodnie z szacunkami przyrost wydatków obronnych według unijnej definicji COFOG (Klasyfikacja wydatków sektora instytucji rządowych i samorządowych według funkcji) w Polsce, w porównaniu do 2021 r., wyniesie w latach 2024–2025 odpowiednio 1,1% PKB i 1,3% PKB. Również w kolejnych latach obowiązywania klauzuli wydatki na obronność w Polsce będą kształtować się na poziomie istotnie wyższym niż w roku 2021. 

Biorąc pod uwagę, że ta wyjątkowa sytuacja dotyczy wszystkich państw członkowskich, oraz mając na uwadze maksymalizację wpływu na gotowość obronną UE i zdolności produkcyjne przemysłu obronnego, KE zachęciła wszystkie państwa członkowskie do zawnioskowania – w sposób skoordynowany – o klauzulę wyjścia, w miarę możliwości, do końca kwietnia br. 

Ocena wniosku do 4 czerwca

Kwietniowy termin złożenia wniosku o krajową klauzulę wyjścia nie jest terminem nieprzekraczalnym i państwa mogą podjąć decyzję później. Wnioski państw członkowskich, które zostały złożone do Rady Ecofin i Komisji Europejskiej do końca kwietnia, w tym Polski, zostaną ocenione przez KE do 4 czerwca i na podstawie jej rekomendacji Rada Ecofin przyjmie stosowne zalecenia już 8 lipca. 

W trakcie stosowania klauzuli państwa UE w dalszym ciągu podlegać będą unijnym przepisom zarządzania gospodarczego.