TSUE odrzucił wniosek ws. 101-letniego weterana AK. Niemcy mogą być zadowoleni

Sąd Najwyższy złożył w Trybunale Sprawiedliwości UE wniosek o przyspieszony tryb rozpatrzenia sprawy blisko 101-letniego kpt. Zbigniewa Radłowskiego, żołnierza AK, uczestnika powstania warszawskiego i więźnia obozu Auschwitz. Chodzi o sprawę ciągnąca się od ponad dekady i dotyczącą pozwu oficera m.in. przeciwko niemieckiej telewizji ZDF. TSUE odrzucił prośbę SN, uznając, że wiek weterana nie jest wystarczającym powodem do przyspieszenia procesu. 
Kadr z filmu
Kadr z filmu "Nasze matki, nasi ojcowie" / zrzut z You Tube/filmbox Polska

 

Co musisz wiedzieć?

  • TSUE odrzucił wniosek polskiego Sądu Najwyższego o przyspieszony tryb rozpatrzenie sprawy kpt. Zbigniewa Radłowskiego.
  • Kpt. Radłowski pozwał niemiecką telewizję państwową ZDF oraz producenta filmu "Nasze matki, nasi ojcowie" "o naruszenie prawa do tożsamości, godności i dumy narodowej oraz prawa do wolności od mowy nienawiści".
  • W Polsce sąd wydał prawomocny wyrok, ale wstrzymał jego egzekucję. Sprawa trafiła do Sądu Najwyższego, który próbuje uzyskać od TSUE odpowiedzi na przesłane pytania.  
  • Sprawa ciągnie się od 12 lat, weteran AK będzie obchodził w sierpniu 101 urodziny.

 
Historia na serialowego Oscara

Proces dotyczy niemieckiego mini serialu sprzed 12 lat, pt. „Nasze matki, nasi ojcowie”. Film został wyprodukowany przez wytwórnię UFA Fiction i wyemitowany przez państwową telewizję ZDF

Była to opowieść o piątce przyjaciół z Berlina, sympatycznych młodych ludziach, żyjących w czasie II wojny światowej, przedstawionych w gruncie rzeczy jako ofiary niezależnych od nich wydarzeń, niejako zmuszonych do uczestniczenia w kataklizmie wojennym. Serial cieszył się ogromną popularnością zarówno w Niemczech, jak i na całym świecie. Niemieccy krytycy pisali m.in., że "na taki film czekał ich kraj". Autorską interpretację II wojny światowej oglądali widzowie w egzotycznych krajach, którzy mieli dotąd mgliste pojęcie o przebiegu  wojny w Europie. Co więcej serial zyskał renomę i nagrody oraz wyróżnienia na światowych festiwalach, m.in. zdobył amerykańską nagrodę Emmy, określaną jako "serialowy Oscar". 

 

AK jako armia antysemitów   

Prawdziwymi, zapadającymi w pamięć czarnymi charakterami okazują się żołnierze Armii Krajowej. Szczególne wrażenie robią sceny, gdy do przechwyconego transportu więźniów obozu, jadącego do obozu koncentracyjnego, podchodzą „partyzanci” z biało-czerwonymi opaskami i napisem AK na rękawach. Gdy uzbrojeni mężczyźni, wyglądający bardziej na bandę rzezimieszków, otworzyli drzwi bydlęcego wagonu, zobaczyli stłoczonych i wynędzniałych ludzi. Nikt z wojskowych nie chciał im pomóc, a na pytanie, „co z nimi?” padła odpowiedź: - Większość z nich to Żydzi, a Żydzi są tak samo parszywi jak komuniści czy ruskie. Lepiej martwi niż żywi”. 

 

Konsultant historyczny: Dobre ugrupowania? Lewicowe

Głównym konsultantem historycznym serialu był prof. Julius Schoeps. Niemiecki badacz w wywiadzie dla TVP w 2013 r. nie krył swoich poglądów, którymi kierował się przy interpretacji historii w fabularnym filmie. Przyznał, że jako Żyd i obywatel niemiecki patrzy pod innym kątem na sprawy poruszone w "Naszych matkach, naszych ojcach".  

Dlatego, wypowiadając się o "antysemityzmie żołnierzy AK", bronił przedstawionej niemieckiej wersji historii, a po emisji filmu w Telewizji Polskiej stwierdził: - W Polsce działały też dobre ugrupowania, lewicowe, które pomagały Żydom.

 

Polski weteran kontra niemiecka telewizja państwowa

Za dobrym imieniem Armii Krajowej ujął się kpt. Zbigniew Radłowski wraz ze Światowym Związkiem Żołnierzy Armii Krajowej. Kapitan jest weteranem AK i byłym więźniem Pawiaka, obozu śmierci w Auschwitz i obozu w Sandbostel. Był także więziony przez komunistów po wojnie. Polski oficer i związek żołnierzy oskarżyli niemiecką telewizję ZDF oraz producenta serialu o naruszenie prawa do tożsamości, godności i dumy narodowej oraz prawa do wolności od mowy nienawiści. 

Proces na dobre zaczął się dopiero trzy lata po premierze filmu, w 2016 r. Ostatecznie po kolejnych pięciu latach, w marcu 2021 r. Sąd Apelacyjny ogłosił prawomocny wyrok, zgodnie z którym strona niemiecka ma przeprosić kapitana i Światowy Związek Żołnierzy AK o naruszenie dóbr osobistych "poprzez zidentyfikowanie polskiego oddziału partyzanckiego w (…) filmie jako oddziału Armii Krajowej, co rodzi nieuprawnioną sugestię, iż ta polska organizacja wojskowa miała charakter antysemicki". Sąd podtrzymał też decyzję z pierwszej instancji o publikacji przeprosin w TVP1 oraz niemieckich kanałach telewizyjnych, które emitowały film, a także na ich stronach internetowych. 

Sąd Apelacyjny mimo ogłoszenia prawomocnego wyroku, wstrzymał jego egzekucję. Jednocześnie pełnomocnicy niemieckiej stacji i producenta złożyli wniosek o kasację. Uczyniła to również strona polska, gdyż SA postanowił, że ZDF nie musi przepraszać Kapitana, a jedynie związek żołnierzy AK. Kpt. Radłowski, mający wówczas blisko 97 lat, mimo podupadającego zdrowia, nie poddawał się.

Przeżyłem niemiecki obóz koncentracyjny, więzienie stalinowskie, obecnie koronawirusa. To znaczy, że mam doczekać się sprawiedliwego wyroku

– zapowiedział kpt. Radłowski.

 

Niemcy odrzucają polskich sędziów

W następnych latach Sąd Najwyższy chciał wyznaczyć kolejne terminy rozpraw, jednak za każdym razem pełnomocnicy Niemców kwestionowali sędziego, kierowanego do sprawy. Przeszkodą miały być... powołania sędziów przez nową KRS. W ten sposób z procesu, na podstawie wniosków strony niemieckiej, od lipca 2022 do czerwca 2023 wyłączono aż czterech sędziów. 

Strona niemiecka od początku powoływała się na wolność artystycznej wypowiedzi, a także sprzeciwiała się, by proces toczył się przed polskim sądem. 
By wydać ostateczny werdykt Sąd Najwyższy, wysłał zatem pytanie prejudycjalne do Trybunału Sprawiedliwości UE, by ostatecznie rozstrzygnąć kwestię miejsca, w którym proces może się odbywać. 

Wniosek został złożony wraz z prośbą o rozpatrzenie go w trybie pilnym. TSUE odrzuciło jednak wniosek SN, uznając, że blisko 101 lat i stan zdrowia polskiego weterana nie jest wystarczającą przesłanką, by przyspieszyć tempo wydania decyzji.  Trybunał w Luksemburgu zgodził się jedynie na rozpatrzenie sprawy w "pierwszej kolejności", co nie oznacza nawet podania terminu podania rozprawy.       

 

Prawnicy: Koniec procesu nie jest bliski

Prawnicy reprezentujący pro bono stronę polską podczas procesu, nie kryli rozczarowania decyzją TSUE. 

- Od 2013 r. moi klienci walczą o sprawiedliwość. Dwanaście długich lat, tysiące godzin spędzonych przy pismach procesowych, na salach sądowych i analizach prawnych. Wiele tomów akt i przekonywanie kolejnych sędziów o zasadności powództwa. Moim zdaniem, w sprawie o naruszenie dóbr osobistych jest to bardzo długi okres czasu. Wygraliśmy prawomocnie jednak Sąd Apelacyjny wstrzymał wykonanie wyroku.  A teraz dodatkowo czekamy na rozstrzygnięcie przed Trybunałem Sprawiedliwości UE, który nie zastosował trybu przyśpieszonego, co w przypadku 101-letniego kapitana Radłowskiego naprawdę ciężko nam zrozumieć

- stwierdziła mec. dr Monika Brzozowska-Pasieka w rozmowie portalem Tysol.pl. 
 
Mec. Jerzy Pasieka przyznaje, że sprawa może nie skończyć prędko.

- Wszyscy zdajemy sobie sprawę, że nawet wyrok SN nie oznacza, iż sprawa się skończy. Na pewno jedna ze stron będzie niezadowolona i przeniesie spór na niwę europejską

- prognozował adwokat. 
 


 

POLECANE
Bodnar: Niebawem ruszy przeliczanie głosów w 296 komisjach wyborczych z ostatniej chwili
Bodnar: Niebawem ruszy przeliczanie głosów w 296 komisjach wyborczych

Minister sprawiedliwości, Prokurator Generalny Adam Bodnar ocenił, że na początku przyszłego tygodnia może ruszyć przeliczanie głosów w 296 wytypowanych komisjach wyborczych. Dodał, że jest konstytucyjna zasada domniemania ważności wyborów i to domniemanie nie zostało obalone.

Niepokojące informacje z granicy. Komunikat Straży Granicznej z ostatniej chwili
Niepokojące informacje z granicy. Komunikat Straży Granicznej

Straż Graniczna regularnie publikuje raporty dotyczące wydarzeń na polskiej granicy, która znajduje się pod naciskiem ataku hybrydowego.

Ważny komunikat dla mieszkańców Gdańska z ostatniej chwili
Ważny komunikat dla mieszkańców Gdańska

Mieszkańcy Gdańska muszą przygotować się na spore utrudnienia drogowe. Już od poniedziałku, 14 lipca, rozpocznie się kolejny etap przebudowy dróg w rejonie ulic Kartuskiej i Goszczyńskiego. W związku z tym wprowadzona zostanie nowa organizacja ruchu.

Alarmujący komunikat IMGW. Oto co nas czeka pilne
Alarmujący komunikat IMGW. Oto co nas czeka

Ze względu na prognozowane opady deszczu i burze osoby przebywające we wschodniej połowie kraju aktywność na zewnątrz powinny zaplanować na pierwszą połowę dnia. Niżowa pogoda z ograniczonym dopływem bezpośredniego promieniowania słonecznego będzie sprzyjała pobytowi w domu. W 13 województwach obowiązują alerty, nawet III stopnia. Sprawdź, jak jest w Twoim regionie.

Potężne nawałnice nad Polską. Strażacy interweniowali tysiące razy z ostatniej chwili
Potężne nawałnice nad Polską. Strażacy interweniowali tysiące razy

W związku z przechodzącym przez Polskę frontem atmosferycznym PSP odnotowała 2200 interwencji związanych głównie z usuwaniem skutków intensywnych opadów, lokalnych podtopień i silnego wiatru – poinformował rzecznik prasowy komendanta głównego Państwowej Straży Pożarnej st. bryg. Karol Kierzkowski.

Prezes PGW Wody Polskie odwołana. Jest komunikat z ostatniej chwili
Prezes PGW Wody Polskie odwołana. Jest komunikat

W poniedziałek 7 lipca 2025 r. minister infrastruktury Dariusz Klimczak odwołał Joannę Kopczyńską ze stanowiska Prezesa Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie.

Giertych powinien być politycznie skończony tylko u nas
Giertych powinien być politycznie skończony

Na pytanie "Jak oceniasz działania Romana Giertycha w sprawie protestów wyborczych i wyjaśnienia nieprawidłowości w wyborach?" aż o 14.9% więcej ankietowanych odpowiedziało, że "negatywnie" niż że "pozytywnie". Oznacza to, że Roman Giertych nie przekonał do swojego pomysłu i akcji ani Donalda Tuska, ani koalicjantów KO, ani - co najważniejsze - zdecydowanej większości wyborców.

Powstańcy Warszawscy apelują do TVP, aby koncert (Nie)zakazane piosenki poprowadził Tomasz Wolny z ostatniej chwili
Powstańcy Warszawscy apelują do TVP, aby koncert "(Nie)zakazane piosenki" poprowadził Tomasz Wolny

Powstańcy Warszawscy apelują do władz Telewizji Polskiej w likwidacji, aby tegoroczny koncert "Warszawiacy śpiewają (nie)zakazane piosenki" poprowadził Tomasz Wolny. Napisali w tej sprawie pismo i mają nadzieję, że ich głos nie zostanie pominięty.

Burze uderzyły w Podkarpacie. Strażacy mają ręce pełne roboty z ostatniej chwili
Burze uderzyły w Podkarpacie. Strażacy mają ręce pełne roboty

Sześćset interwencji odnotowali do tej pory podkarpaccy strażacy po przejściu frontu burzowego – poinformował w poniedziałek wieczorem dyżurny Wojewódzkiego Centrum Zarządzania Kryzysowego w Rzeszowie Wojciech Czanerle. 26 tys. gospodarstw nie ma prądu.

Fala hejtu wobec córki Karola Nawrockiego. Jest reakcja prokuratury z ostatniej chwili
Fala hejtu wobec córki Karola Nawrockiego. Jest reakcja prokuratury

Mokotowska prokuratura wszczęła sześć postępowań w sprawie znieważania córki prezydenta elekta – poinformował w poniedziałek rzecznik Prokuratury Okręgowej w Warszawie prok. Piotr Antoni Skiba.

REKLAMA

TSUE odrzucił wniosek ws. 101-letniego weterana AK. Niemcy mogą być zadowoleni

Sąd Najwyższy złożył w Trybunale Sprawiedliwości UE wniosek o przyspieszony tryb rozpatrzenia sprawy blisko 101-letniego kpt. Zbigniewa Radłowskiego, żołnierza AK, uczestnika powstania warszawskiego i więźnia obozu Auschwitz. Chodzi o sprawę ciągnąca się od ponad dekady i dotyczącą pozwu oficera m.in. przeciwko niemieckiej telewizji ZDF. TSUE odrzucił prośbę SN, uznając, że wiek weterana nie jest wystarczającym powodem do przyspieszenia procesu. 
Kadr z filmu
Kadr z filmu "Nasze matki, nasi ojcowie" / zrzut z You Tube/filmbox Polska

 

Co musisz wiedzieć?

  • TSUE odrzucił wniosek polskiego Sądu Najwyższego o przyspieszony tryb rozpatrzenie sprawy kpt. Zbigniewa Radłowskiego.
  • Kpt. Radłowski pozwał niemiecką telewizję państwową ZDF oraz producenta filmu "Nasze matki, nasi ojcowie" "o naruszenie prawa do tożsamości, godności i dumy narodowej oraz prawa do wolności od mowy nienawiści".
  • W Polsce sąd wydał prawomocny wyrok, ale wstrzymał jego egzekucję. Sprawa trafiła do Sądu Najwyższego, który próbuje uzyskać od TSUE odpowiedzi na przesłane pytania.  
  • Sprawa ciągnie się od 12 lat, weteran AK będzie obchodził w sierpniu 101 urodziny.

 
Historia na serialowego Oscara

Proces dotyczy niemieckiego mini serialu sprzed 12 lat, pt. „Nasze matki, nasi ojcowie”. Film został wyprodukowany przez wytwórnię UFA Fiction i wyemitowany przez państwową telewizję ZDF

Była to opowieść o piątce przyjaciół z Berlina, sympatycznych młodych ludziach, żyjących w czasie II wojny światowej, przedstawionych w gruncie rzeczy jako ofiary niezależnych od nich wydarzeń, niejako zmuszonych do uczestniczenia w kataklizmie wojennym. Serial cieszył się ogromną popularnością zarówno w Niemczech, jak i na całym świecie. Niemieccy krytycy pisali m.in., że "na taki film czekał ich kraj". Autorską interpretację II wojny światowej oglądali widzowie w egzotycznych krajach, którzy mieli dotąd mgliste pojęcie o przebiegu  wojny w Europie. Co więcej serial zyskał renomę i nagrody oraz wyróżnienia na światowych festiwalach, m.in. zdobył amerykańską nagrodę Emmy, określaną jako "serialowy Oscar". 

 

AK jako armia antysemitów   

Prawdziwymi, zapadającymi w pamięć czarnymi charakterami okazują się żołnierze Armii Krajowej. Szczególne wrażenie robią sceny, gdy do przechwyconego transportu więźniów obozu, jadącego do obozu koncentracyjnego, podchodzą „partyzanci” z biało-czerwonymi opaskami i napisem AK na rękawach. Gdy uzbrojeni mężczyźni, wyglądający bardziej na bandę rzezimieszków, otworzyli drzwi bydlęcego wagonu, zobaczyli stłoczonych i wynędzniałych ludzi. Nikt z wojskowych nie chciał im pomóc, a na pytanie, „co z nimi?” padła odpowiedź: - Większość z nich to Żydzi, a Żydzi są tak samo parszywi jak komuniści czy ruskie. Lepiej martwi niż żywi”. 

 

Konsultant historyczny: Dobre ugrupowania? Lewicowe

Głównym konsultantem historycznym serialu był prof. Julius Schoeps. Niemiecki badacz w wywiadzie dla TVP w 2013 r. nie krył swoich poglądów, którymi kierował się przy interpretacji historii w fabularnym filmie. Przyznał, że jako Żyd i obywatel niemiecki patrzy pod innym kątem na sprawy poruszone w "Naszych matkach, naszych ojcach".  

Dlatego, wypowiadając się o "antysemityzmie żołnierzy AK", bronił przedstawionej niemieckiej wersji historii, a po emisji filmu w Telewizji Polskiej stwierdził: - W Polsce działały też dobre ugrupowania, lewicowe, które pomagały Żydom.

 

Polski weteran kontra niemiecka telewizja państwowa

Za dobrym imieniem Armii Krajowej ujął się kpt. Zbigniew Radłowski wraz ze Światowym Związkiem Żołnierzy Armii Krajowej. Kapitan jest weteranem AK i byłym więźniem Pawiaka, obozu śmierci w Auschwitz i obozu w Sandbostel. Był także więziony przez komunistów po wojnie. Polski oficer i związek żołnierzy oskarżyli niemiecką telewizję ZDF oraz producenta serialu o naruszenie prawa do tożsamości, godności i dumy narodowej oraz prawa do wolności od mowy nienawiści. 

Proces na dobre zaczął się dopiero trzy lata po premierze filmu, w 2016 r. Ostatecznie po kolejnych pięciu latach, w marcu 2021 r. Sąd Apelacyjny ogłosił prawomocny wyrok, zgodnie z którym strona niemiecka ma przeprosić kapitana i Światowy Związek Żołnierzy AK o naruszenie dóbr osobistych "poprzez zidentyfikowanie polskiego oddziału partyzanckiego w (…) filmie jako oddziału Armii Krajowej, co rodzi nieuprawnioną sugestię, iż ta polska organizacja wojskowa miała charakter antysemicki". Sąd podtrzymał też decyzję z pierwszej instancji o publikacji przeprosin w TVP1 oraz niemieckich kanałach telewizyjnych, które emitowały film, a także na ich stronach internetowych. 

Sąd Apelacyjny mimo ogłoszenia prawomocnego wyroku, wstrzymał jego egzekucję. Jednocześnie pełnomocnicy niemieckiej stacji i producenta złożyli wniosek o kasację. Uczyniła to również strona polska, gdyż SA postanowił, że ZDF nie musi przepraszać Kapitana, a jedynie związek żołnierzy AK. Kpt. Radłowski, mający wówczas blisko 97 lat, mimo podupadającego zdrowia, nie poddawał się.

Przeżyłem niemiecki obóz koncentracyjny, więzienie stalinowskie, obecnie koronawirusa. To znaczy, że mam doczekać się sprawiedliwego wyroku

– zapowiedział kpt. Radłowski.

 

Niemcy odrzucają polskich sędziów

W następnych latach Sąd Najwyższy chciał wyznaczyć kolejne terminy rozpraw, jednak za każdym razem pełnomocnicy Niemców kwestionowali sędziego, kierowanego do sprawy. Przeszkodą miały być... powołania sędziów przez nową KRS. W ten sposób z procesu, na podstawie wniosków strony niemieckiej, od lipca 2022 do czerwca 2023 wyłączono aż czterech sędziów. 

Strona niemiecka od początku powoływała się na wolność artystycznej wypowiedzi, a także sprzeciwiała się, by proces toczył się przed polskim sądem. 
By wydać ostateczny werdykt Sąd Najwyższy, wysłał zatem pytanie prejudycjalne do Trybunału Sprawiedliwości UE, by ostatecznie rozstrzygnąć kwestię miejsca, w którym proces może się odbywać. 

Wniosek został złożony wraz z prośbą o rozpatrzenie go w trybie pilnym. TSUE odrzuciło jednak wniosek SN, uznając, że blisko 101 lat i stan zdrowia polskiego weterana nie jest wystarczającą przesłanką, by przyspieszyć tempo wydania decyzji.  Trybunał w Luksemburgu zgodził się jedynie na rozpatrzenie sprawy w "pierwszej kolejności", co nie oznacza nawet podania terminu podania rozprawy.       

 

Prawnicy: Koniec procesu nie jest bliski

Prawnicy reprezentujący pro bono stronę polską podczas procesu, nie kryli rozczarowania decyzją TSUE. 

- Od 2013 r. moi klienci walczą o sprawiedliwość. Dwanaście długich lat, tysiące godzin spędzonych przy pismach procesowych, na salach sądowych i analizach prawnych. Wiele tomów akt i przekonywanie kolejnych sędziów o zasadności powództwa. Moim zdaniem, w sprawie o naruszenie dóbr osobistych jest to bardzo długi okres czasu. Wygraliśmy prawomocnie jednak Sąd Apelacyjny wstrzymał wykonanie wyroku.  A teraz dodatkowo czekamy na rozstrzygnięcie przed Trybunałem Sprawiedliwości UE, który nie zastosował trybu przyśpieszonego, co w przypadku 101-letniego kapitana Radłowskiego naprawdę ciężko nam zrozumieć

- stwierdziła mec. dr Monika Brzozowska-Pasieka w rozmowie portalem Tysol.pl. 
 
Mec. Jerzy Pasieka przyznaje, że sprawa może nie skończyć prędko.

- Wszyscy zdajemy sobie sprawę, że nawet wyrok SN nie oznacza, iż sprawa się skończy. Na pewno jedna ze stron będzie niezadowolona i przeniesie spór na niwę europejską

- prognozował adwokat. 
 



 

Polecane
Emerytury
Stażowe