O skierowaniu do sądu w Olsztynie aktu oskarżenia dotyczącego stowarzyszenia Helper poinformował PAP rzecznik prasowy Prokuratury Regionalnej w Białymstoku Paweł Sawoń.

Aktem oskarżenia zostały objęte 42 osoby – zarówno te działające w Helperze, jak i samorządowcy, na których terenie stowarzyszenie prowadziło działalność (tu jest m.in. prezydent Olsztyna, burmistrz Reszla i wójt Jedwabnego). Oskarżonym jest także były wojewoda warmińsko-mazurski i była dyrektor Wydziału Polityki Społecznej Warmińsko-Mazurskiego Urzędu Wojewódzkiego.

Głównymi oskarżonymi jest małżeństwo K. – Tomasz (znany jako Agent Tomek) i Katarzyna K., oraz współpracujący z nimi w Helperze: Marzena H., Jacek H., Arkadiusz Sz., Henryk Cz. Tym osobom zarzucono wyłudzenie od czterech samorządów z terenu województwa warmińsko-mazurskiego ponad 71 mln zł dotacji na organizację i funkcjonowanie domów samopomocy i przywłaszczenie części dotacji w wysokości powyżej 34 mln zł.

„Postępowanie dotyczyło nieprawidłowości w latach 2010–2017, związanych z powstaniem Stowarzyszenia Europejskie Centrum Wsparcia Społecznego „Helper” oraz uzyskaniem i wykorzystaniem przez nie dotacji celowych na finansowanie zadań publicznych udzielonych przez gminy w Purdzie, Jedwabnie, Reszlu i Olsztynie. Jak ustalono, środki publiczne otrzymywane przez stowarzyszenie jedynie w części przeznaczane były na funkcjonowanie środowiskowych domów samopomocy. Pod pozorem realizacji zadania publicznego z zakresu pomocy społecznej blisko połowa kwoty udzielonej dotacji wykorzystana została przez członków grupy organizującej proceder na zaspokojenie własnych potrzeb” – poinformował prokurator Sawoń.

Rzecznik Prokuratury Regionalnej w Białymstoku przyznał, że wśród wydatków opłaconych ze środków z dotacji znalazły się koszty stałej obsługi prawnej renomowanej kancelarii radców prawnych, koszty zakupu artykułów ekskluzywnych, m.in. kosmetyków i odzieży znanych, światowych marek, czy artykułów wyposażenia domu, koszty wynajmu i użytkowania luksusowych samochodów, spłaty zobowiązań wynikających z zakupu, przebudowy i adaptacji prywatnych nieruchomości.

„Ponadto środki publiczne wykorzystano na pokrycie znacznie zawyżonych i nieznajdujących uzasadnienia wynagrodzeń kadry kierowniczej środowiskowych domów samopomocy, którą tworzyli członkowie zarządu Stowarzyszenia Helper” – poinformował prokurator Sawoń.

Osobom kierującym Helperem – jest ich sześć, w tym małżeństwo K. – zarzucono udział w zorganizowanej grupie przestępczej. W ocenie prokuratury założyła ją i kierowała nią Katarzyna K.

„Osoby te usłyszały zarzuty posłużenia się 25 podrobionymi dokumentami przy rejestracji stowarzyszenia Helper w Krajowym Rejestrze Sądowym, a także nakłaniania świadków do składania fałszywych zeznań i do wystawiania fałszywych faktur. Osobom działającym, wedle ustaleń postępowania w zorganizowanej grupie przestępczej, zarzucono również pranie brudnych pieniędzy polegające na finansowaniu zakupu nieruchomości ze środków pochodzących z przestępstw i dalszym przenoszeniu własności tych nieruchomości. Członkom grupy przestępczej zarzucono także popełnienie oszustw na szkodę Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej poprzez wyłudzenie dofinansowania w wysokości ponad 760 tys. zł z projektu wykorzystania odnawialnych źródeł energii oraz sprowadzenie niebezpieczeństwa wybuchu pieca w Środowiskowym Domu Samopomocy w Olsztynie” – wyliczył prokurator Sawoń.

Dodatkowo kierownictwo Helpera zostało oskarżone o usiłowanie oszustwa w kwocie ponad 1 mln zł i dokonanie oszustwa w kwocie 150 tys. zł na szkodę Zakładu Ubezpieczeń Społecznych poprzez zawieranie z dwoma osobami pozornych umów o pracę w środowiskowych domach samopomocy oraz w spółkach z o.o. i wyłudzanie w ten sposób świadczeń z tytułu niezdolności do pracy. „Nadto oskarżonym zarzucono wystawianie nierzetelnych faktur w związku z funkcjonowaniem stowarzyszenia Helper oraz spółek z o.o., co doprowadziło do uszczuplenia podatku VAT w kwocie ponad 1 milion złotych i zaniżenie podatku CIT 8 o 150 tys. zł oraz prowadzenie nierzetelnych ksiąg rachunkowych” – dodał prokurator Sawoń.

Sprawa nierzetelnej działalności Helpera uderzyła także w samorządowców, na których terenie to stowarzyszenie prowadziło swoje domy pomocy. Samorządowcom tym śledczy zarzucili niedopełnienie obowiązków i przekroczenie uprawnień związanych z nieprawidłowym przydziałem dotacji i zaniechaniami w kontrolowaniu wydatkowania środków publicznych przez stowarzyszenie Helper.

„W wątku obejmującym badanie procedur dotyczących przyznawania i kontrolowania wydawania środków publicznych aktem oskarżenia objęto dziesięciu urzędników gminnych oraz z Warmińsko-Mazurskiego Urzędu Wojewódzkiego” – poinformował rzecznik Prokuratury Regionalnej w Białymstoku i dodał, że wśród tych oskarżonych są urzędujący prezydent Olsztyna, burmistrz Reszla i wójt Jedwabnego oraz były wojewoda (2010–2015) i była dyrektor (2010–2016) Wydziału Polityki Społecznej Warmińsko-Mazurskiego Urzędu Wojewódzkiego.

„Prokuratura zarzuca im, że przyznawali kolejne dotacje pomimo niezakończenia i braku prawidłowego rozliczenia środków przyznanych na wcześniejsze prace. Co więcej, nawet już po wszczęciu w czerwcu 2015 r. postępowania w prokuraturze i po zabezpieczeniu przez policję dokumentów oskarżeni urzędnicy nie przeprowadzili rzeczywistej kontroli i na koniec 2015 r. przekazali środki w wysokości ponad 4 mln zł na funkcjonowanie ośrodka w Olsztynie, ponad 3,5 mln zł na ośrodek w Reszlu i ponad 1 mln zł na ośrodek w Marcinkowie (gm. Purda)” – podał prokurator Sawoń.

Podczas śledztwa Prokuratura Regionalna w Białymstoku zabezpieczyła nieruchomości podejrzanych o łącznej wartości ponad 17 mln zł. „Wartość jednej z nieruchomości w Olsztynie, będącej własnością Tomasza K., wynosi 6,5 miliona złotych. Zaś domu zajmowanego przez małżonków Katarzynę i Tomasz K. wynosi 1,7 miliona złotych. Prokurator zabezpieczył też nieruchomość należącą do małżonków Marzeny i Jacka H. o wartości 1,6 miliona złotych” – wyliczył prokurator Sawoń.

W śledztwie przesłuchano 700 osób. Akt oskarżenia liczy 2167 stron. 42 oskarżonym zarzucono 146 przestępstw. Materiał został zgromadzony w 378 tomach akt, 100 segregatorach załączników i 560 teczkach z dokumentacją.

Na wcześniejszych etapach postępowania skierowano 13 wniosków o skazanie bez przeprowadzenia rozprawy i 13 wniosków o warunkowe umorzenie postępowania karnego.

Głównym oskarżonym, działającym w zorganizowanej grupie przestępczej, grożą łączne kary pozbawienia wolności do 15 lat.

Autorzy: Joanna Kiewisz-Wojciechowska, Robert Fiłończuk

jwo/rof/ ok/